Skip to main content

Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ μηνός: Προφήτης Ἱερεμίας, 1 Μαΐου

Πρωτοπρεσβυτέρου π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Προφήτης Ἱερεμίας, 1 Μαΐου

Ὁ Προφήτης Ἰερεμίας γεννήθηκε γύρω στὸ 650 π. Χ. στὴν κωμόπολη Ἀναθώθ, δέκα περίπου χιλιόμετρα βορειοανατολικὰ τῆς Ἱερουσαλήμ. Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Χελκίας καὶ καταγόταν ἀπὸ εὔπορη ἱερατικὴ οἰκογένεια. Κλήθηκε ἀπὸ τὸν Θεὸ στὸ προφητικὸ ἀξίωμα στὴν ἡλικία τῶν εἰκοσιτεσσάρων, περίπου, ἐτῶν καὶ γι' αὐτὸ ἡ πρώτη του ἀντίδραση σὲ αὐτὴ τὴν κλήση ἦταν το νὰ πῇ στὸν Θεὸ ὅτι δὲν γνωρίζει νὰ ὁμιλῇ, ἐπειδὴ εἶναι πολὺ νέος. Προφανῶς, δὲν εἶχε τὴν πρόθεση νὰ παρακούση στὴν κλήση τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ συμπεριφέρθηκε μὲ ταπείνωση, ὅπως ὁ προφήτης Μωϋσής, ὁ ὁποῖος ἀντέτεινε στὴν κλήση τοῦ Θεοῦ τὴν ἀδυναμία του νὰ ὁμιλῇ, ἐπειδὴ ἦταν ἰσχνόφωνος καὶ βραδύγλωσσος. Τελικά, δέχθηκε τὴν κλήση τοῦ Θεοῦ μετὰ τὴν διαβεβαίωσή Τοῦ ὅτι θὰ εἶναι πάντοτε μαζί του γιὰ νὰ τὸν ὁδηγῇ καὶ ὅτι θὰ πορευθῇ σὲ ἐκείνους ποὺ Αὐτὸς θὰ τὸν ἀποστείλη καὶ θὰ τοὺς πῇ ὅσα θὰ τοῦ δώση ἐντολὴ νὰ πῇ.

Πράγματι, οἱ Προφῆτες πορεύονται πρὸς τὸν λαὸ ὡς ἀπεσταλμένοι τοῦ Θεοῦ καὶ ὁμιλοῦν ἐξ ὀνόματός Τοῦ. Ὅταν τοὺς ὁμιλῇ ὁ Θεός, ἀποκρίνονται λέγοντας: "λάλει Κύριε ὅτι ὁ δοῦλος σου ἀκούει". Καὶ ὅταν ἀπευθύνονται στὸν λαὸ ἀρχίζουν πάντοτε μὲ τὴν φράση: "τάδε λέγει Κύριος", ποὺ σημαίνει ὅτι δὲν ὁμιλοῦν ἀπὸ τὸν ἑαυτό τους καὶ δὲν λέγουν δικά τους πράγματα καὶ προσωπικές τους σκέψεις καὶ στοχασμούς, ἀλλὰ μεταφέρουν τοὺς λόγους τοῦ Κυρίου. Οἱ Προφῆτες ἔλαβαν ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τὸ προορατικὸ χάρισμα καὶ ἔτσι ἔχουν τὴν δυνατότητα νὰ βλέπουν καὶ νὰ προλέγουν τὰ μέλλοντα, κυρίως ὅμως εἶναι Θεολόγοι, δηλαδὴ Θεόπτες. "Συνήθως ὅταν λέγομε "προφήτης" νοοῦμε ἐκεῖνον ποὺ προλέγει τὰ μέλλοντα. Ἡ πρόθεση πρὸ ὅμως ἐδῶ ἔχει τὴν ἔννοια τοῦ "ἀντί". Ὁμιλῶ ἀντὶ κάποιου ἄλλου. Οἱ προφῆτες λέγονται ἔτσι γιατί ὁμιλοῦν ἀντὶ τοῦ Θεοῦ. Εἶναι τὰ στόματα τοῦ Θεοῦ στὴν κοινωνία τῶν ἀνθρώπων (Ἰερ. ἰε΄ 19). Ἀλλὰ ὑπάρχει καὶ ἡ ἔννοια τοῦ προφήτου, τοῦ προλέγοντος τὰ μέλλοντα, γι' αὐτὸ καὶ οἱ προφῆτες παλαιότερα ὀνομάζοντο βλέποντες" (Ἀρχιμ. Ἰερεμίου Φούντα, Οἱ Προφῆτες τῆς Π. Δ. καὶ ἡ Διδασκαλία τους, σέλ. 4 – 5).

Οἱ Προφῆτες ἔχουν κοινωνία μὲ τὸν Θεὸ καὶ μεταφέρουν τὸ θέλημά Τοῦ στοὺς ἀνθρώπους, προτρέποντάς τους σὲ μετάνοια καὶ ἐπιστροφὴ στὸν Θεὸ τῶν Πατέρων τους. Ἀγαποῦν ἀληθινὰ τὸν λαό, πονοῦν γιὰ τὸ κατάντημά του καὶ συχνὰ ἀναλύονται σὲ δάκρυα, ὅπως ὁ Προφήτης Ἰερεμίας, ὁ ὁποῖος χαρακτηρίζεται καὶ εἶναι ὁ θρηνητικότερος τῶν Προφητῶν.

Μὲ ἀφορμὴ τὸ βίο καὶ κυρίως τὰ προφητικὰ κείμενα τοῦ Προφήτη Ἰερεμία θὰ τονισθοῦν δύο σοβαρὰ θέματα τὰ ὁποῖα εἶναι διαχρονικά, ἀφοῦ ἀπασχολοῦν τοὺς ἀνθρώπους ὅλων τῶν ἐποχῶν.

Τὸ πρῶτο, ποὺ εἶναι καὶ ἐπίκαιρο, ἀφορᾶ τὴν συμπεριφορὰ τῶν ποιμένων, στοὺς ὁποίους ὁ Θεὸς ἐμπιστεύθηκε τὴν διαφύλαξη τῶν λογικῶν του προβάτων. Πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ποιμένες, καὶ στὴν ἐποχὴ τοῦ Προφήτη Ἰερεμία, δείχθηκαν, δυστυχῶς, ἀνάξιοι τῆς ἀποστολῆς τους καὶ γι' αὐτὸ ὁ Θεός τους ἐλέγχει, μὲ τὸ στόμα τοῦ Προφήτη, καὶ τοὺς καλεῖ σὲ μετάνοια. Πρόκειται γιὰ ἕνα συγκλονιστικὸ κείμενο, τὸ ὁποῖο ἀναγινώσκεται στοὺς ὀρθόδοξους ἱεροὺς Ναοὺς κάθε χρόνο, τὸ ἑσπέρας τῆς Μ. Τετάρτης, καὶ λέγει, μεταξὺ τῶν ἄλλων καὶ τὰ ἑξῆς: "ποιμένες πολλοὶ διέφθειραν τὸν ἀμπελῶνα μου, ἐμόλυναν τὴν μερίδα μου, ἔδωκαν τὴν μερίδα τὴν ἐπιθυμητὴν μοῦ εἰς ἔρημον ἄβατον, ἐτέθη εἰς ἀφανισμὸν ἀπωλείας..." (Ἰερ. ἰβ΄10). Εἶναι πραγματικὰ λυπηρὸ καὶ ὀδυνηρὸ αὐτοὶ ποὺ κλήθηκαν νὰ φυλάσσουν τὸν ἀμπελῶνα νὰ τὸν καταστρέφουν καὶ ἀντὶ νὰ παρακαλοῦν, δηλαδὴ νὰ παρηγοροῦν, τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ, ἀντίθετα νὰ τὸν προκαλοῦν, νὰ τὸν σκανδαλίζουν καὶ νὰ τὸν διχάζουν. Δὲν παραθεωρεὶ ὁ Προφήτης τὸ γεγονὸς ὅτι ὑπάρχουν καὶ ποιμένες ἐκλεκτοὶ καὶ ἄξιοι τῆς ἀποστολῆς τους, ἀλλὰ ἐδῶ ἀπευθύνεται στοὺς πονηροὺς καὶ διεφθαρμένους ποιμένες μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς ἀφυπνίση καὶ νὰ τοὺς καλέση σὲ μετάνοια.

Αὐτὰ ποὺ συνέβαιναν τότε, δυστυχῶς συμβαίνουν καὶ σήμερα, ὅπως ἄλλωστε καὶ σὲ κάθε ἐποχή, καὶ προκαλοῦν τὸν πόνο καὶ τὴν θλίψη, ἀλλὰ ὅπως ἔχουμε τονίσει καὶ σὲ προηγούμενο ἄρθρο μας, δὲν εὐθύνεται γι' αὐτὸ ἡ Ἐκκλησία, ἀλλὰ κάποια ἄρρωστα μέλη της, τὰ ὁποῖα ὅμως προσπαθεῖ νὰ θεραπεύση μὲ τὸν τρόπο ζωῆς ποὺ διαθέτει.

Τὸ δεύτερο εἶναι τὸ λεγόμενο πρόβλημα τῆς θεοδικίας, τὸ ὁποῖο ἀπασχολεῖ καὶ προβληματίζει τοὺς ἄνθρώπούς ὅλων τῶν ἐποχῶν καὶ τὸ θέτει ὁ Προφήτης Ἰερεμίας ὑπὸ μορφὴν ἐρωτήματος πρὸς τὸν Θεό, παρὰ τὸ ὅτι γνωρίζει ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι δίκαιος: "Γιατί οἱ δρόμοι τῆς ζωῆς τῶν ἀσεβῶν εὐοδώνονται; Γιατί εὐτυχοῦν ὅλοι ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι συνεχῶς καὶ ἀναιδῶς καταπατοῦν τὸ ἅγιό σου θέλημα;" (Ἰερ. 1β΄1), ἀλλὰ δίνει ὁ ἴδιος καὶ τὴν ἀπάντηση: "Ὅτι καὶ στὰ γεγονότα τῆς ἀτομικῆς μας ζωῆς καὶ γενικῶς τῆς ἱστορίας, στὰ ὁποῖα δὲν φαίνεται νὰ λάμπη ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ, ὑπάρχει καὶ ἐκεῖ ἀκόμη ἡ ἐνέργεια τοῦ δικαίου Θεοῦ". (Ἀρχιμ. Ἰερεμίου Φούντα, ἔνθ. ἄν. σέλ. 23).

Ἄλλωστε, ἡ ἀληθινὴ χαρὰ εἶναι ἐσωτερικὴ ὑπόθεση καὶ μπορεῖ νὰ ἐμφωλεύη καὶ ἐκεῖ ποὺ συμβαίνουν τὰ πιὸ λυπηρὰ γεγονότα, ἀρκεῖ νὰ ὑπάρχη κοινωνία τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν ζῶντα Θεό. Γιατί "οἱ λῦπες καὶ οἱ ὀδύνες, ποὺ παραχωρεῖ ὁ Θεὸς διὰ διαφόρων πειρασμῶν, εἶναι ἰαματικὰ φάρμακα. Αὐτὸς δὲ ποὺ ἀντιστέκεται στοὺς πειρασμοὺς καὶ τὰς θλίψεις, δὲν γνωρίζει τὸν σκοπὸν τῆς πνευματικῆς ζωῆς, οὔτε ποῖον ἐφόδιον θὰ πάρη ἀπὸ ἐδῶ διά την μέλλουσαν ζωὴν" (Ἁγ. Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, τὰ 400 Κεφάλαια περὶ Ἀγάπης, ἐκδ. Ὀρθόδ. Κυψέλη, σέλ. 98).

Ἔπειτα, εἶναι καὶ ὁ πνευματικὸς νόμος σύμφωνα μὲ τὸν ὁποῖο ὁ ἄνθρωπος θὰ βρῇ μπροστά του ὅλα ὅσα ἔχει κάνει, ἀγαθὰ ἢ πονηρά, ἀλλὰ σίγουρα ὑπάρχει καὶ ἡ μετάνοια.–

ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ

  • Προβολές: 3071