Skip to main content

Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στὴν Μεσοποταμία

Σὲ συνεχῆ πολεμικὴ ἀναταραχὴ βρίσκεται ἡ Μεσοποταμία, ἡ μυθικὴ ἀνατολία, ἡ χώρα τῆς Ἐδέμ, τῆς Βαβυλώνας, τῶν Περσῶν καὶ τῶν Ἀράβων.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Μεσοποταμία

Ἐκεῖ ὑφίσταται Ἐκκλησία, τὴν ὁποία ἵδρυσαν μὲ τὸ κήρυγμά τους τὸ πρῶτον οἱ Ἀπόστολοι Θωμᾶς, Θαδδαῖος κ.ἄ. ἐκ τῶν Ἑβδομήκοντα.

Στὴν Ἐκκλησία αὐτὴ θὰ κάνουμε μιὰ μικρὴ ἀναφορά - ἀφιέρωμα, ὥστε ἡ μνήμη νὰ παρακινήση σὲ προσευχὴ καὶ εὐχὴ πρὸς τὸν Κύριο καὶ γιὰ τοὺς ἐκεῖ ἀδελφούς μας.

ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΤΟΥ ΚΗΡΥΓΜΑΤΟΣ

Μετὰ τὴν Πεντηκοστὴ οἱ Ἀπόστολοι διαμοιράστηκαν σὲ ὅλο τὸν τότε γνωστὸ κόσμο, καὶ πρῶτα στὶς Ἑβραϊκὲς Συναγωγές, κηρύττοντας τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ καὶ μεταφέροντας τὸ μήνυμα τῆς ἐλεύσεως τοῦ Μεσσία, γιὰ τὸν ὁποῖον μιλοῦσαν οἱ Γραφές.

Στὴν περιοχὴ τῆς Μεσοποταμίας καὶ τῆς Ἀνατολῆς (ὅπου τὸ σημερινὸ Ἰρὰκ καὶ ἡ Περσία) ὑπῆρχαν Ἑβραῖοι ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς Βαβυλώνιας Αἰχμαλωσίας. Στὶς συναγωγές τους κήρυξαν οἱ Ἀπόστολοι Θωμᾶς, Θαδδαῖος καὶ ἄλλοι ἀπὸ τοὺς Ἑβδομήκοντα. Στὴν πρώτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδο (325) συμμετεῖχε καὶ Ἐπίσκοπος ἀπὸ τὴν Περσία, ἐνῷ μαρτυρεῖται καὶ Σύνοδος Ἐπισκόπων στὴν Σελεύκεια-Κτησιφῶντα (Πρωτεύουσα τῆς Περσίας), τῆς ὁποίας ὁ Ἐπίσκοπος ὑπήγετο στὸ Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας.

Στὴν Μεσοποταμία κατοικοῦσαν κατὰ τὸν Α' μ.Χ. αἰῶνα μεταξὺ ἄλλων Σύριοι, Ἀσσύριοι, Βαβυλώνιοι, Πέρσες καὶ Ἄραβες. Ἀπὸ αὐτοὺς πολλοὶ ἔγιναν Χριστιανοί.

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΜΑΡΤΥΡΩΝ

Κατὰ τὴν διάρκεια τῶν Περσοβυζαντινῶν πολέμων, τὸν 4ο αἰ. καὶ μέχρι τὴν κατάληψη τῆς Ἱερουσαλὴμ ἀπὸ τοὺς Πέρσες, (ἀρχὲς 7ου αἰῶνος), ἔγιναν πολλὲς σφαγὲς (Σαπὼρ Β`, βασιλεὺς τῶν Περσῶν) καὶ ἀνεδείχθησαν πολλοὶ μάρτυρες τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Πέρσης, ὁ ἅγιος Ἀναστάσιος ὁ Πέρσης καὶ πολλοὶ ἄλλοι.

ΑΙΡΕΣΕΙΣ

Δυστυχῶς, μετὰ τὴν Γ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο (431), οἱ καταδικασθέντες Νεστοριανοί, οἱ περισσότεροι ἀπὸ τοὺς ὁποίους κατοικοῦσαν στὴν Περσία, ἐκμεταλλεύτηκαν τὸ μῖσος τῶν Περσῶν ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων καὶ τῶν Βυζαντινῶν καὶ ἀνέπτυξαν τὴν δική τους Ὁμολογία, προσηλυτίζοντας ἢ ἐκδιώκοντας τοὺς προϋπάρχοντες Ὀρθοδόξους Χριστιανούς. Οἱ Νεστοριανοὶ ἔχασαν τὴ δύναμή τους μετὰ τὴν κατάληψη τῆς Μεσοποταμίας καὶ τῆς Περσίας ἀπὸ τοὺς Ἄραβες, κυρίως δὲ κατὰ τὸ διάστημα τῆς παρουσίας τῶν Ὀθωμανῶν Τούρκων. Σήμερα ὑπάρχουν ἀκόμη ὑπολείμματα τῆς αἱρέσεως αὐτῆς, τῆς ὁποίας μεγάλο μέρος κατέφυγε στὴν Δύση, ὅπως ἔγινε καὶ μὲ τὶς ἄλλες Χριστιανικὲς κοινότητες. Οἱ ὁμιλοῦντες τὴν Ἀσσυριακὴ διάλεκτο εἶναι σήμερα ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον Νεστοριανοί, ἐνῷ ὅσοι ὁμιλοῦν τὴν Συριακὴ ἦταν στὴν ἀρχὴ Ὀρθόδοξοι (ἅγιοι Ἐφραὶμ καὶ Ἰσαὰκ οἱ Σύροι), ἐνῷ σήμερα εἶναι Μονοφυσίτες καὶ ἡ Ἐκκλησία τους αὐτοκαλεῖται, μετὰ τὴν παρουσία Δυτικῶν Ἱεραποστόλων, Ὀρθόδοξη Συριακὴ Ἐκκλησία. Οἱ δὲ Ὀρθόδοξοι ποὺ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον σήμερα εἶναι Ἄραβες ἀποτελοῦν τὴν Ἑλληνικὴ (Greek ἢ Ροὺμ) Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.

ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑΣ

Ὅλη αὐτὴ ἡ περιοχὴ τῆς Ἀνατολῆς ἀνήκει στὴν πνευματικὴ ἐπικράτεια τοῦ Πατριαρχείου Ἀντιοχείας, τῆς μεγάλης αὐτῆς ἑλληνιστικῆς πρωτεύουσας τῆς Συρίας ἐπὶ Σελευκίδων (312-64 π.Χ.), ποὺ σήμερα βρίσκεται στὴν Τουρκία. Ἡ ἕδρα τοῦ Πατριαρχείου ἔχει μεταφερθῆ στὴν Δαμασκὸ τὸν 14ο αἰῶνα. Ὁ Πατριάρχης Ἀντιοχείας τελοῦσε τὶς χειροτονίες τῶν Ἐπισκόπων. Ἐπειδὴ ὅμως ἡ ἔκταση ἦταν ἀχανὴς καὶ ὄχι πάντα στὴν ἴδια πολιτικὴ ἐπικράτεια, ὁ Πατριάρχης Ἀντιοχείας ἔδωσε τὸ προνόμιο σὲ τρεῖς Μητροπολῖτες του νὰ τελοῦν αὐτοὶ τὶς χειροτονίες τῶν Ἐπισκόπων. Οἱ Μητροπολῖτες αὐτοὶ ὀνομάσθηκαν "Καθολικοὶ" καὶ ἦταν ὁ Σελευκείας Κτησιφῶντος, ὁ Γεωργίας (Ἰβηρίας) καὶ ὁ Χορασὰν (βορειοανατολικὰ τῆς Τεχεράνης).

Ἡ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΒΑΓΔΑΤΗΣ· ΙΣΤΟΡΙΑ

Ἡ ἱστορία τῆς Μητρόπολης Βαγδάτης διαιρεῖται σὲ τρεῖς περιόδους. Κατὰ τὸ πρῶτο στάδιο ἔχουμε τὴν κήρυξη τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ τὴν μετέπειτα ἐπικράτηση τῶν Νεστοριανῶν καὶ τῶν Μονοφυσιτῶν στὴν περιοχή, ὅπως εἴδαμε παραπάνω. Κατὰ τὸ δεύτερο στάδιο ἡ Βαγδάτη, ποὺ κτίσθηκε τὸ 762 ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Ἀββασίδες καὶ ἔγινε πρωτεύουσα τοῦ Ἀραβικοῦ Κράτους, ἔγινε ἡ ἕδρα τοῦ Μητροπολίτου τοῦ Πατριαρχείου Ἀντιοχείας, ποὺ ἔφερε τὸν τίτλο "Καθολικός. Ὅταν ἀργότερα ἡ Βαγδάτη καταστράφηκε ἀπὸ τοὺς Μογγόλους, ἐξέλιπε τὸ Ὀρθόδοξο στοιχεῖο.

Ὁρισμένοι Νεστοριανοὶ ποὺ κατὰ τὸν 19ο αἰῶνα βρίσκονταν βορειοδυτικὰ τῆς Περσίας καὶ ἔρχονταν σὲ ἐπαφὴ μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Ρωσία, ἔγιναν Ὀρθόδοξοι καὶ εἶχαν ἀναφορὰ στὴν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας, ἐνῷ μετὰ τὸν πρῶτο Παγκόσμιο Πόλεμο μετανάστευσαν οἱ Ὀρθόδοξοι ἀπὸ τὴν Περσία στὴν Βαγδάτη. Σὲ αὐτοὺς προστέθηκαν καὶ Ἕλληνες Ὀρθόδοξοι τῆς Μ. Ἀσίας. Τὸ τρίτο στάδιο ἀρχίζει ἀπὸ τὸ 1953, ὅταν ἐξελέγη ὁ πρῶτος Μητροπολίτης Βαγδάτης τῆς νέας αὐτῆς περιόδου. Μετὰ τὸν Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο πολλοὶ Ὀρθόδοξοι τῆς Μ. Ἀνατολῆς (Συρία, Λίβανος, Παλαιστίνη) μετώκισαν στὸ Ἰρὰκ καὶ τὰ Κράτη τοῦ Ἀραβοπερσικοῦ Κόλπου. Τὸ 1969 δημιουργήθηκε ἡ Μητρόπολη τοῦ Κουβέϊτ καὶ ἀπετέλεσε μὲ τὴν Μητρόπολη Βαγδάτης τὴν Μητρόπολη Βαγδάτης καὶ Κουβέϊτ. Ὁ πρῶτος Μητροπολίτης μὲ τὸν νέο αὐτὸν τίτλο εἶναι ὁ σημερινὸς Μητροπολίτης Κωνσταντῖνος, ὁ ὁποῖος εἶναι γεννημένος στὴν Δαμασκὸ ἀπὸ Ἕλληνες γονεῖς ποὺ κατάγονταν ἀπὸ τὸ Τσεσμὲ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας.

Ἀπὸ τὰ Κράτη τοῦ Ἰρὰκ καὶ τῆς Περσίας (Ἰρὰν) δὲν ἐξέλιπε ὁ Χριστιανισμός, παρὰ τὴν ἀλλαγὴ καθεστώτων καὶ οἱ Χριστιανοὶ ἔχουν ὅλα τὰ δικαιώματα τῶν ὑπηκόων τους. Στὴν Ἀραβικὴ Χερσόνησο ὁ Χριστιανισμὸς ἐξέλιπε τὸν 10ο αἰῶνα, γι' αὐτὸ καὶ σήμερα τὰ Κράτη τῆς Χερσονήσου αὐτῆς δὲν ἐπιτρέπουν νὰ τελοῦν οἱ Χριστιανοὶ τὰ θρησκευτικά τους καθήκοντα καὶ νὰ ἔχουν τοὺς Ἱερεῖς τους, δὲν τοὺς χορηγεῖται ἡ ὑπηκοότητα καὶ ἁπλῶς ἀνανεώνεται ἡ ἄδεια διαμονῆς τους.

Ἡ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΒΑΓΔΑΤΗΣ, ΣΗΜΕΡΑ

Ἡ σημερινὴ Μητρόπολη Βαγδάτης καὶ Κουβέϊτ περιλαμβάνει τὶς ἐνορίες τῆς Βαγδάτης, τοῦ Κουβέϊτ, τῆς Περσίας (ὅπου ὑπάρχει μὲν Ναός, ὄχι ὅμως Ἐφημέριος· ἁπλῶς ἕνας Ἱερέας ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα ἐπισκέπτεται τὸν Ναὸ 2-3 φορὲς τὸν χρόνο γιὰ νὰ τελέση τὴν θεία Λειτουργία κατὰ τὶς μεγάλες χριστιανικὲς ἑορτὲς) τοῦ Μπαχρέϊν, τοῦ Σουλτανάτου τοῦ Ὀμμάν, τοῦ Ντουπάϊ, τοῦ Ἀμπου-Ντάμπι.

ΝΑΟΙ - ΛΑΤΡΕΙΑ

Στὴν Βαγδάτη ὑπάρχουν δύο Ἱεροὶ Ναοί. Ὁ Καθεδρικὸς Ναὸς τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, ποὺ εἶναι ἰδιοκτησία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως καὶ ὁ Ἱερὸς Ναὸς τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου. Στὴν Τεχεράνη ὑπάρχει ὁ Ἱερὸς Ναὸς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ. Στὴν Ἀραβικὴ Χερσόνησο (Κράτη τοῦ Ἀραβοπερσικοῦ Κόλπου) τὸ Κράτος δίνει οἰκόπεδα γιὰ ἀνέγερση Ἱεροῦ Ναοῦ, ἀλλὰ κρατᾶ τὴν κυριότητα τοῦ οἰκοπέδου. Ἔτσι, οἱ Ὀρθόδοξοι ἢ ἐνοικιάζουν οἰκόπεδα ἢ λειτουργοῦν σὲ Ναοὺς ἑτεροδόξων, ποὺ προϋπῆρχαν, ὅταν ἡ περιοχὴ ἦταν ὑπὸ ξένη κατοχή. Ἡ λατρεία περιλαμβάνει ὅλα τὰ στοιχεῖα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μεταφρασμένα στὰ ἀραβικά. Ἐπειδὴ τυχαίνει νὰ ὑπάρχουν μέλη τῶν Ἐνοριῶν καὶ ἀπὸ ἄλλες ἐθνότητες (Ἕλληνες, Ρῶσοι, Ρουμάνοι κλπ.) οἱ ἱερεῖς χρησιμοποιοῦν μερικὲς φορὲς καὶ τὴ γλῶσσα αὐτῶν τῶν ἐθνοτήτων.

ΙΕΡΕΙΣ

Οἱ Ἱερεῖς εἶναι ὅλοι Ἄραβες, ἀπὸ τοὺς ὁποίους ὁρισμένοι γνωρίζουν τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα, ὡς ἀπόφοιτοι τῆς Μπελεμέντειας Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Θρόνου Ἀντιοχείας ἢ ἔχουν μετεκπαιδευτὴ στὴν Ἑλλάδα. Μισθοδοτοῦνται ἀπὸ τὶς ἐνορίες ποὺ διακονοῦν καὶ τοὺς παρέχεται αὐτοκίνητο, οἰκία, τηλέφωνο, ἰατρικὴ περίθαλψη κλπ.. Αὐτὸς εἶναι καὶ ὁ λόγος ποὺ στὴν Μητρόπολη τῆς Βαγδάτης δὲν ὑπάρχουν τὰ λεγόμενα "τυχερά". Οἱ Ἱερεῖς, Ἐπίσκοποι καὶ Πατριάρχης μέχρι τὸν 19ο αἰῶνα ἦταν ὅλοι Ἕλληνες ἢ Ἑλληνομαθείς. Σήμερα, ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Βαγδάτης Κωνσταντῖνο, εἶναι Ἄραβες.

ΟΙ ΑΡΑΒΕΣ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ

Ἡ μετακίνηση τῶν Ἱερέων γίνεται μὲ εὐχέρεια, ἀπὸ τὴν ἄποψη ὅτι τοὺς σέβεται ὁ λαός, πλὴν ὁρισμένων ἀκραίων στοιχείων. Οἱ Ἄραβες σέβονται τοὺς Ὀρθοδόξους καὶ τοὺς θεωροῦν ντόπιους, γνήσιους Χριστιανούς, λόγῳ τῆς ἱστορικότητος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ὅσοι Ἄραβες γνωρίζουν καὶ ἔχουν ἐμβανθύνει στὴν ἱστορία ὁμολογοῦν αὐτὴν τὴν ἀλήθεια, ὅτι οἱ Ὀρθόδοξοι εἶναι οἱ πραγματικοὶ Χριστιανοί. Δυστυχῶς ὅμως ὑπάρχει μεγάλη προπαγάνδα καὶ διαβολὴ ἀπὸ Καθολικοὺς καὶ Προτεστάντες.

ΔΥΤΙΚΟΙ

Οἱ Καθολικοὶ καὶ Προτεστάντες ἐξασκοῦν μεγάλη Ἱεραποστολή, διαθέτοντας βεβαίως πολλὰ χρήματα, ἀλλὰ καὶ τὴν ὑποστήριξη ἰσχυρῶν Κρατῶν. Ἔτσι, στὸ Ἰρὰκ οἱ Καθολικοὶ κατάφεραν νὰ προσηλυτίσουν ἀρκετοὺς Νεστοριανοὺς καὶ Συριάνους. Ἡ λεγόμενη σήμερα Χαλδαϊκὴ Ἐκκλησία ἀποτελεῖται ἀπὸ Νεστοριανοὺς ποὺ ἀσπάσθηκαν τὸν Παπισμό.

ΑΠΟΔΥΝΑΜΩΣΗ

Ἀπὸ τὶς ἀρχὲς τοῦ περασμένου αἰῶνα, κυρίως δὲ ἀπὸ τὴν δεκαετία τοῦ '80 καὶ ἑξῆς, οἱ δύσκολες συνθῆκες ἐξανάγκασαν πολλοὺς Χριστιανοὺς νὰ φύγουν ἀπὸ τὴν περιοχή, κυρίως δὲ ἀπὸ τὸ Ἰρὰκ καὶ τὴν Περσία. Ἔτσι, μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ὑπῆρχαν 15.000 Ὀρθόδοξοι στὴν Βαγδάτη, ἐνῷ σήμερα μόλις 200 οἰκογένειες.

ΕΛΠΙΔΑ

Μέσα στὶς δύσκολες αὐτὲς συνθῆκες οἱ Ὀρθόδοξοι τῆς Μεσοποταμίας, Ἀραβίας καὶ Περσίας ἀγωνίζονται μὲ τοὺς Ἐπισκόπους καὶ Ἱερεῖς τους, μὲ τὴν λατρευτική τους ζωή, καὶ τὸ ἐνοριακό τους ἔργο, νὰ παραμείνουν πιστοὶ καὶ νὰ διατηρήσουν τὴν φλόγα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανισμοῦ ἀναμμένη καὶ σὲ αὐτὴν τὴν πληγωμένη γωνιὰ τῆς ὑφηλίου.

Α.Κ.

  • Προβολές: 2799