Ρωμαίϊκο ποιητικὸ καὶ χορευτό

Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Τὸ ποίημα ποὺ ἀκολουθεῖ ἀποτελεῖ τὸν χαιρετισμὸ τοῦ Σεβασμιωτάτου στὴν ΣΤ Πολιτιστικὴ Συνάντηση ποὺ ἔγινε στὴν Παπαχαραλάμπειο Αἴθουσα καὶ εἶχε γενικὸ θέμα «Τὸ Ναυπακτιακὸ Δημοτικὸ Τραγούδι (Στίχος, ἱστορία, ἦχος)». Τὴν Συνάντηση διοργάνωσε μὲ ἐπιτυχία ἡ Ἑταιρεία Ναυπακτιακῶν Μελετῶν, σὲ συνεργασία μὲ τοὺς Δήμου Ναυπάκτου καὶ Ἀντιρρίου καὶ μὲ τὴν συμμετοχὴ τοῦ Σωματείου Ἐπαγγελματιῶν Μουσικῶν Ναυπάκτου «Ὁ Ὀρφέας».

Στὸ δεύτερο μέρος τῆς Συνάντησης στὸ Ἀντίρριο παρουσιάσθηκε τὸ βιβλίο τοῦ κ. Χαραλαμπόπουλου «Τὰ Χωριὰ τοῦ Δήμου Ἀντιρρίου».  Ἡ ΕΝΑΜ, μὲ πρῶτο τὸν Πρόεδρό της Χαράλαμπο Χαραλαμπόπουλο, κινητοποιεῖ δημιουργικὰ μεγάλο μέρος τοῦ ἐπιστημονικοῦ καὶ πολιτιστικοῦ δυναμικοῦ τῆς Ἐπαρχίας. Ἡ φετινὴ εὐχάριστη ἔκπληξη ἦταν ὁ ἀντιπρόεδρος τῆς ΕΝΑΜ κ. Κωνσταντῖνος Μακρυγιάννης, ὁ ὁποῖος ἑρμήνευσε τοὺς στίχους δημοτικῶν τραγουδιῶν.

***

Στὸ πρόγραμμα εἶναι γραμμένο

«χαιρετισμοὶ τῶν ἐπισήμων»

ἐπωνύμων καὶ ἀσήμων.

Ἐπίσημος κι ἐγὼ κατὰ πὼς τὸ λένε

ἀνακηρύσσω ἐπίσημο τὸ Δημοτικὸ Τραγούδι,

τοῦ ἀνωνύμου ποιητῆ

τῆς Ρούμελης καὶ τῆς Ρωμηοσύνης,

τῆς γενναίας ἀξιωσύνης,

τῆς Ναυπακτιακῆς ἀνδροσύνης.

Παλιὰ τὸ λέγαν Ρωμαίϊκο τραγούδι

καὶ ἦταν καὶ εἶναι ἀδέλφι

τῆς Ρωμαίϊκης ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς.

Κι ὁ ψάλτης τοῦ Θεοῦ, στὸ ἀναλόγι τῆς ἔσω Ἐκκλησιᾶς,

συνέχιζε στὸ χοροστάσι τῆς ἔξω ἐκκλησιᾶς, τοῦ Δήμου.

Καὶ στὶς δύο κυριαρχοῦσε ὁ λαός,

χριστοτερπὴς καὶ κοινωνικός,

πάντοτε χορευτὸς καὶ ἀνυψωτικός.

Μιλῶντας γιὰ Δημοτικὸ τραγούδι

πιάνεις τὸν σφυγμὸ τῆς Ρωμηοσύνης

ἀφοῦ αὐτὸ εἶναι τοῦ Γένους χτυποκάρδι

τῶν φτωχῶν καὶ ὀρφανῶν

τῶν ξενιτεμένων καὶ πονεμένων,

τῶν δοξασμένων καὶ νικημένων.

Μεταφέρει τὸν γρήγορο ρυθμὸ τῆς χαρᾶς,

τὸν ἀργὸ κτύπο τῆς λύπης.

Παντρεύει τὴν χαρμολύπη τοῦ λαοῦ,

μὲ τὰ ἀκριτικά, τὰ κλέφτικα καὶ τὰ ἱστορικά,

τὰ μοιρολόγια καὶ τὰ νανουρίσματα,

τὰ τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ξενιτειᾶς.

Ὅλα βαπτισμένα στὸ ζείδωρο νερὸ τοῦ ἔρωτα

γιὰ τὸ καλό, τὸ ὑψηλὸ καὶ τὸ θεϊκό.

Τὰ τραγουδοῦν οἱ Ρωμηοὶ ποὺ πιάνουν τὸν παλμό,

χορεύοντας καὶ γελῶντας,

κλαίγοντας καὶ μπουσουλῶντας,

πολεμῶντας κι ἀναμένοντας

δακρύζοντας καὶ περιγελῶντας.

Πάντοτε μὲ ἔρωτα ψυχῆς.

Εἶπαν, ἂν ξεσκεπάσεις τὴν μουσική

τὴν ρωμαίϊκη κι ἐκκλησιαστική

τὴν ἠρωϊκὴ καὶ ξοδιαστική,

θὰ ἀντικρύσης ἐκπληκτικά,

πρόσωπο μὲ πρόσωπο,

τὴν ψυχή σου γυμνή.

Θὰ δῇς τὸν παπποῦ καὶ τὴν γιαγιά,

τὸν ἄλλο ἦχο καὶ τ' ἄλλο φῶς,

τὸ χωριὸ μὲ τὴν Ἐκκλησιά

τὸν πλάτανο καὶ τὴν βουνίσια βρύση,

τὸ χοροστάσι καὶ τὸ τρυγητό.

Νερομάνα τῆς φυλῆς καὶ τῆς ψυχῆς,

Σιγόβρεχο ποὺ πλένεις τὸν ξηρὸ τὸν βράχο,

ἀναπαύεις τὸν βαθὺ καϋμό,

ποτίζεις τὴν ὀργιαστικὴ τὴν φύση,

καὶ μοσχοβολᾶς θυμάρι καὶ λουλούδι,

διαλαλεῖς τῆς ἄνοιξης τὸν ὀργασμό,

τοῦ φθινοπώρου τὸν γλυκασμό,

τοῦ χειμῶνα τὴν ζεστασιά

τῆς ἄνοιξης τὴν ξεγνιασιά.

Εἶναι τὸ καλύτερο ἆσμα τῶν λαῶν,

ὄχι τῶν δούλων καὶ τῶν σαλῶν,

ἀλλὰ τῶν στοχαζομένων καὶ θεουμένων,

τῶν ποιητῶν καὶ τῶν καλλιτεχνῶν.

Ὅποιος ἔχει φλέβα ποιητική

γίνεται θεατὴς τοῦ λαοῦ τοῦ ποιητῆ.

Εἶναι νταμάρι πλούσιο σὲ θησαυρό

ποὺ τρέφει τὸν πολὺ λαό

σὰν ἕνας μαστὸς εὐωδιαστός.

Συγχαίρω τὴν Ἑταιρεία

τῶν Ναυπακτιωτῶν καὶ τῶν Ναυπακτιακῶν

μελετῶν καὶ στοχασμῶν,

τὸν ἄξιο Πρόεδρό της

ποὺ ὀσφραίνονται τὸ παρελθόν

καὶ τὸ προσφέρουν ὡς ζωὴ στὸ παρόν

γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσουν τὸ ἐρχόμενο,

ποὺ πιάνουν τῆς φυλῆς τὸν σφυγμό

καὶ τὸ στήνουν στὸ χορό,

σὲ αἴθουσες καὶ σὲ ὀρεινὰ βουνά,

σὲ λαγγάδια καὶ σὲ Ἐκκλησιές.

Συγχαίρω τῆς Ἑταιρείας τὰ μέλη

ποὺ ψάχνουν νὰ γεωργήσουν τὸ καλὸ τὸ μέλι

κι εὔχομαι πάντα νὰ μοσχοβολᾶ

θυμίαμα καὶ εὐωδιά.

Ἀκοῦστε, τὸ λοιπόν, γιὰ τὸ Ρωμαίϊκο τραγούδι

μέσα στὸν ρυθμό του καὶ τὸν παλμό,

τραγουδῆστε τὸ πνεῦμα

καὶ τὴν λεβεντιά.

Εἶναι ἕνα νάμα γιὰ μεταλαβιά

ποὺ δὲν σ' ἀφήνει νὰ τὸ ξεχνᾶς,

καὶ σὲ κάνη νὰ πεινᾶς,

ὄντας χορτασμένος.

Μεθύστε μ' αὐτὸ τὸ φλογερὸ νερό.

Χορέψτε μὲ τὸν δικό του τὸν παλμό,

ἕως ὅτου θ' ἀκούσετε

ὕμνο τὸν ἀρχαγγελικό.