Πρόλογος για την έκδοση "ΗΣΥΧΙΑ και ΘΕΟΛΟΓΙΑ" στα αγγλικά

Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου

Αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά που μεταφράσθηκε και κυκλοφορεί το βιβλίο «Ησυχία και θεολογία» στην αγγλική γλώσσα και θα διαβασθή από τον αγγλόφωνο κόσμο και δοξάζω τον Θεό για την δωρεά αυτή.

Όπως θα διαπιστώση ο αναγνώστης του βιβλίου από τον πρόλογο, την εισαγωγή, αλλά κυρίως από την ανάπτυξη των επί μέρους θεμάτων, μέσα στο βιβλίο αυτό συνδέεται στενά η θεολογία με την ησυχία, γιατί η θεολογία είναι το λέγειν περί του Θεου, αλλά και η ησυχία είναι ο τρόπος δια του οποίου ο άνθρωπος αποκτά την πνευματική γνώση του Θεού.

Αυτός ο συνδυασμός μεταξύ ησυχίας και θεολογίας αφ’ ενός μεν δίνει θεολογικό νόημα στην ησυχία, αφ ετέρου δε θέτει την πραγματική βάση της ορθοδόξου θεολογίας που είναι η ιερά ησυχία, όπως την περιέγραψαν οι άγιοι Πατέρες, ιδιαιτέρως ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς στους λόγους του περί των ιερώς ησυχαζόντων. Έτσι, δια της ορθοδόξου ησυχίας αποκτούμε την γνώση του Θεού και αυτή η θεογνωσία κινείται πέρα από την φαντασία και τον στοχασμό. Ο συνδυασμός μεταξύ ησυχίας και θεολογίας μας βοηθά να απαλλαγούμε από τον ηθικισμό και από τον σχολαστικισμό, τον ανθρωποκεντρισμό και την δαιμονοποίηση του κόσμου. Όταν κανείς μελετά τα φιλοσοφικά και θεολογικά ρεύματα που επικράτησαν στο παρελθόν στον δυτικό κόσμο, αλλά και την σύγχρονη πρακτική, θα διαπιστώση ότι ο σύγχρονος άνθρωπος έχει ανάγκη και της ορθοδόξου ησυχίας με όλη την σημασία της, αλλά και της ορθοδόξου θεολογίας. Ζούμε σε μια εποχή διαρκούς δράσεως, ικανοποιήσεως των αισθήσεων, της αχαλινώτου φαντασίας και των στοχασμών που κουράζουν τον άνθρωπο και γι’ αυτό αναζητά την ησυχία των αισθήσεων και της φαντασίας, αλλά και την θεολογία, την γνώση του Θεού, ώστε έτσι να βρη νόημα ζωής.

Το θέμα της ησυχίας και της θεολογίας το συναντούμε διάχυτα μέσα στην Αγία Γραφή, και στα έργα των αγίων Πατέρων της Εκκλησίας. Όλη η ζωή των Προφητών και Αποστόλων, όπως και η ζωή των πρώτων Χριστιανών, κινείται μέσα σε αυτήν την ιερά πραγματικότητα. Δεν πρόκειται για μια αφηρημένη και ανυπόστατη ζωή, αλλά για την ευαγγελική και αποστολική ζωή, την οποία έζησαν και οι άγιοι Πατέρες, οι μάρτυρες και οι όσιοι δια μέσου των αιώνων.

Το σημαντικό είναι ότι τόσο η ησυχία όσο και η θεολογία, με την ορθόδοξη σημασία των όρων, είναι παράδοση της Δύσεως κατά τους πρώτους αιώνας, όπως την περιγράφει και ο άγιος Γρηγόριος ο Διάλογος, Πάπας Ρώμης, στο βιβλίο «Διάλογοι», όπου γίνεται λόγος για «το ευπρεπές κάλλος της ησυχίας», για τον οφθαλμό του νου και το φως της θεωρίας του Θεού και όλα τα αποτελέσματα αυτών των ευλογημένων καταστάσεων που συνδέονται με την μεταμόρφωση της ψυχής και του σώματος, του όλου ανθρώπου. Αυτή η ησυχαστική θεολογία είναι το κοινό σημείο των Εκκλησιών και είναι αυτό που πρέπει να αναζητηθή και να βιωθή, γιατί τότε θα δώσουμε νόημα στην ζωή μας.

Βεβαίως, στο παρόν βιβλίο δεν εξαντλείται όλο το θέμα της ησυχίας και θεολογίας, πράγμα που γίνεται σε άλλα βιβλία, κυρίως στο βιβλίο μου με τίτλο «ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ως αγιορείτης», αλλά παρουσιάζονται μερικές πτυχές του σημαντικού αυτού θέματος. Στα επί μέρους κεφάλαια γίνεται μια περιγραφή της ησυχαστικής θεολογίας, μέσα από αγιογραφικές και πατερικές μαρτυρίες.

Ευχαριστώ την Ιερά Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου (Πελαγίας) της Ιεράς Μητροπόλεως Θηβών και Λεβαδείας για την επιμέλεια και έκδοση αυτού του βιβλίου, κυρίως όμως την μεταφράστρια της Ιεράς Μονής μοναχή Πελαγία Selfe, αγγλικής καταγωγής, η οποία με γνώση, επιμέλεια και ζήλο ανέλαβε αυτό το δύσκολο έργο της μεταφράσεως και της ακριβούς αποδόσεως στην αγγλική γλώσσα των δύσκολων όρων και εννοιών.

Ζητώ τις προσευχές των αναγνωστών και εύχομαι αυτό το «πνεύμα» της ησυχίας και της θεολογίας να διαποτίση την ζωή μας για να αποκτήσουμε κοινωνία με τον Θεό και τον άνθρωπο.–