Ποιμαντορικὴ Ἐγκύκλιος Χριστουγέννων

Αγαπητοί αδελφοί,

Μας αξιώνει ο Θεός και εφέτος να εορτάσουμε το άγιο Δωδεκαήμερο, που περιλαμβάνει τρεις μεγάλες δεσποτικές εορτές, την Γέννηση του Χριστού, την Περιτομή και την Βάπτισή Του. Καθώς κυλά ο χρόνος μας διακατέχει μια θλίψη, επειδή περνούν τα χρόνια της ζωής μας, αλλά μας γεμίζει και μια μεγάλη χαρά, αφού μπορούμε να εορτάσουμε και πάλι τα γεγονότα της Θεοφανείας, να υμνήσουμε την Γέννηση του Χριστού και να δοξάσουμε τον Θεό για την θεία Του συγκατάβαση.

Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος σε μια ομιλία του κατά την εορτή της Γεννήσεως του Χριστού γράφει: «Και ο πλουτίζων πτωχεύει• πτωχεύει την εμήν σάρκα, ίν’ εγώ πλουτήσω την αυτού θεότητα». Δηλαδή, ο Θεός που δίδει σε όλους τον πλούτο Του, γίνεται πτωχός, λαμβάνοντας την δική μου σάρκα, ώστε εγώ να γίνω πλούσιος με την θεότητά Του.

Αυτό είναι το μυστήριο της Γεννήσεως του Χριστού, ο Οποίος ενώ είναι Θεός, έγινε άνθρωπος, προσέλαβε την ανθρώπινη φύση, για να την γεμίση με την Χάρη της θεότητός Του. Έτσι, η πτωχεία του Χριστού μας πλούτισε, η θεία Του δόξα έγινε πλουτισμός σε μας. Μέσα στην Εκκλησία με τα μυστήρια και την ευαγγελική ζωή προσπαθούμε, αφού πτωχεύσουμε από την αμαρτία και ταπεινωθούμε, να ενδυθούμε την Χάρη του Θεού και να γεμίσουμε από τον πλούτο της θεότητος.

Πέρα από αυτό ο Χριστός έζησε και εξωτερικά πολύ δύσκολα. Γεννήθηκε σε ένα ταπεινό και ερημικό σπήλαιο, χωρίς τις στοιχειώδεις ανθρώπινες διευκολύνσεις, βρέθηκε μεταξύ των ζώων, ως βρέφος πορεύθηκε μέσα από την έρημο στην εξορία της Αιγύπτου, έζησε σε ένα πτωχό περιβάλλον, εργάσθηκε ταπεινά ως ξυλουργός, έζησε μια πτωχή ανθρώπινη ζωή. Όταν κάποιος γραμματεύς του είπε ότι θα τον ακολουθήση όπου κι αν πάη, ο Χριστός του απάντησε: «Αι αλώπεκες φωλεούς έχουσι και τα πετεινά του ουρανού κατασκηνώσεις, ο δε Υιός του ανθρώπου ουκ έχει που την κεφαλήν κλίνη» (Ματθ. η , 20). Κατά τον Ζιγαβηνόν αυτό σημαίνει: «και των αλωπέκων και των ορνέων πενέστερός ειμι» Άλλους τους προέτρεψε να Τον ακολουθήσουν, αφού εγκαταλείψουν τα πάντα. Με αυτόν τον τρόπο μας υπέδειξε δυό μεγάλες αλήθειες.

Η μία να αγαπούμε την ταπεινή ζωή, να αρκούμαστε στα στοιχειώδη και αναγκαία υλικά αγαθά και να μη επιζητούμε τον υλικό πλούτο και την ευμάρεια που συνήθως αναζητούν εκείνοι που υποκύπτουν στα πάθη της φιλοδοξίας, της φιληδονίας και της φιλαργυρίας. Το να αρκούμαστε στα απαραίτητα είναι μια μίμηση του Χριστού, που πτώχευσε για την σωτηρία μας.

Η άλλη αλήθεια είναι ότι στο πρόσωπο των πτωχών αδελφών μας Χριστιανών, που στερούνται των αναγκαίων, αλλά και στα πρόσωπα των αστέγων, των ξένων, των προσφύγων και όλων των ταλαιπωρημένων ανθρώπων πρέπει να βλέπουμε τον Χριστό. Κάθε άνθρωπος, οποιασδήποτε φυλής και θρησκείας είναι δημιούργημα του Θεού, αφού Αυτός τον έφερε από την ανυπαρξία στην ύπαρξη. Κανένας δεν είναι παιδί ενός κατωτέρου Θεού, αφού ο Ίδιος ο Θεός δημιούργησε όλους τους ανθρώπους.

Με αυτές τις δύο αλήθειες γίνεται προτροπή σε όλους μας, αφ' ενός μεν να ζούμε όσο μπορούμε ταπεινά, αφ' ετέρου δε να ενδιαφερόμαστε γι’ αυτούς που έχουν ανάγκη, που υποφέρουν και βασανίζονται, είτε στο κρεββάτι του πόνου, είτε στα πτωχικά σπίτια και περιμένουν κάποια στοργή εκ μέρους μας, κάποια ελπίδα από τον Θεό και τους ανθρώπους Του.

Εάν αυτό είναι έργο και καθήκον κάθε Χριστιανού, πολύ περισσότερο είναι έργο των Κληρικών που είναι οι Πνευματικοί Πατέρες των Χριστιανών. Ποιός πατέρας ενδιαφέρεται μόνον για τον εαυτό του και αδιαφορεί για τα παιδιά του; Αυτό πρέπει να βιώνεται από τους Κληρικούς, αλλά και από τους μοναχούς, οι οποίοι εγκατέλειψαν τα εγκόσμια για να μιμηθούν την υλική πτωχεία του Χριστού.

Δυστυχώς, στην εποχή μας επικρατεί αναλγησία και αδιαφορία και στο θέμα αυτό. Ενδιαφερόμαστε αποκλειστικά για την προσωπική μας καταξίωση και καλοπέραση, και παραβλέπουμε τους αδελφούς μας που υποφέρουν. Αλλά αν είμαστε πραγματικοί Χριστιανοί θα πρέπη να μας συγκινή το δράμα των αδελφών μας που υποφέρουν και βασανίζονται ποικιλοτρόπως. Πως μπορούμε να χαιρόμαστε εμείς απολαμβάνοντας πολλά υλικά αγαθά, όταν βλέπουμε δίπλα μας διάχυτα τον ανθρώπινο πόνο;

Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος στην ίδια ομιλία Του προτρέπει τους Χριστιανούς να μιμούνται κατά πάντα τον Χριστό και να ζουν ο,τι Εκείνος έζησε στην ζωή Του. Μας προτρέπει να γίνουμε μαθητές του Χριστού και να οδεύουμε στις ηλικίες του Χριστού, βιώνοντας την γέννησή Του, την βάπτισή Του, το πάθος Του, την σταύρωσή Του, την ταφή Του, την ανάστασή Του και την ανάληψή Του. Πρόκειται για την ανάπτυξη των πνευματικών μας ηλικιών. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ζούμε ταπεινά, απλά, χωρίς πλούτη και καλοπέραση.

Μεταξύ των άλλων ο άγιος Γρηγόριος προτρέπει: «δίδαξον εν τω ιερώ, τους θεοκαπήλους απέλασον». Όπως ο Ίδιος εξεδίωξε από τον Ναό τους εμπόρους, έτσι και εμείς να εκδιώκουμε από την ψυχή μας όλα τα πάθη που την καταληστεύουν, καθώς επίσης να λαμβάνουμε διάφορα μέτρα για εκείνους που καπηλεύονται τον Θεό και τα άγια που Εκείνος παρέδωσε στον κόσμο.

Πάντως, όποιος πτωχεύει με την ταπείνωση, με την προσπάθεια να καθαρίση την καρδιά του και να δείχνη αγάπη προς τους άλλους, αυτός πλουτίζει από τον πλούτο της θείας ζωής.

Εύχομαι σε όλους σας χρόνια πολλά και ευλογημένα από τον Θεό.

Με θερμές ευχές

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

† Ο Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ