Γεγονός καὶ Σχόλιο: Χριστούγεννα ἐκκλησιαστικά

Παραμονὴ Χριστουγέννων ὁ γνωστὸς Σαράντος Καργάκος δημοσίευσε ἕνα ἄρθρο μὲ τίτλο «Χριστούγεννα μὲ τὸν Παπαδιαμάντη», ποὺ ἀναφέρεται στὴν ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων, ὅπως, δυστυχῶς, τὴν ἑόρταζαν πολλοὶ Νεοέλληνες πρὶν ξεσπάση ἡ οἰκονομικὴ κρίση. Στὸ τέλος ὁ ἀρθρογράφος κατέληγε σὲ μιὰ συγκεκριμένη πρόταση.

Γράφει ὅτι δυστυχῶς «τὰ Χριστούγεννα κατὰ τὰ τελευταῖα χρόνια εἶχαν χάσει τὸν θρησκευτικὸ χαρακτῆρα, εἶχαν χάσει τὸ νόημά τους, εἶχαν πάψει νὰ εἶναι μιὰ οἰκογενειακὴ ἑορτὴ ἦταν ἑορτὴ σπατάλης, ἑορτὴ χλιδῆς. Ὁ κόσμος δὲν ξόδευε γιὰ νὰ χαρεῖ ξόδευε γιὰ νά... ξοδευτεῖ». Αὐτὰ γίνονταν στὰ «κοσμικὰ κέντρα» καὶ τὰ γνωστὰ «ρεβεγιόν».

Ὅλοι παρατηρούσαμε αὐτὰ τὰ γεγονότα τῆς ἀποϊεροποιήσεως τῶν ἑορτῶν, τὶς ἑορταστικὲς ἐκδηλώσεις μέσα στὴν νεοπλουτίστικη νοοτροπία, ποὺ εἶναι γεμάτη ἀπὸ τὶς σωματικὲς αἰσθήσεις, ὅπου κυριαρχεῖ ἡ δυαδικὴ σχέση μεταξὺ ἡδονῆς καὶ ὀδύνης ἡ ὁποία δημιουργεῖ ἕναν φαῦλο κύκλο.

Μαζὶ μὲ τὴν διαπίστωση αὐτὴν ὁ ἀρθρογράφος ἐκφράζει καὶ τὴν αἰσιοδοξία του, ἀλλὰ καὶ προτείνει διέξοδο διαφυγῆς. Γράφει: «Θέλω νὰ ἐλπίζω ὅτι μποροῦμε τοῦτα τὰ Χριστούγεννα νὰ τὰ περάσουμε περισσότερο εὐφρόσυνα. Τὴν καλὴ γιορτὴ δὲν τὴν κάνει τὸ πλούσιο τραπέζι. Ἅς θυμηθοῦμε -κι ἅς μὴν εἴμαστε θρησκευόμενοι- ὅτι τὰ Χριστούγεννα εἶναι μία κατ’ ἐξοχὴν θρησκευτικὴ ἑορτή, ποῦ ἑορτάζεται μὲ λαμπρότητα στὶς ἐκκλησίες. Ἡ εἴσοδος σ’ αὐτές, γιὰ ὅποιον δὲν ἔχει τὰ 20 λεπτὰ τοῦ κεριοῦ, εἶναι δωρεάν. Τὰ ὅσα θ’ ἀκούσει εἶναι "ἀνάκουστος κελαδησμός", γιὰ νὰ τὸ πὼ σολωμικά. Καὶ μετὰ τὸν ἐκκλησιασμό, τὸ ὅποιο φαγητὸ ἐπάνω στὸ τραπέζι θὰ τοῦ φανεῖ γεῦμα λουκούλλειο. Τίποτε δὲν θὰ κάνει πιὸ θερμὴ τὴ χριστουγεννιάτικη οἰκογενειακὴ ἑορτὴ ἀπὸ τὴν ἀνάγνωση ἑνὸς παπαδιαμαντικοῦ διηγήματος. Στὰ παλιὰ ἀναγνωστικὰ εἴχαμε σὲ πιὸ ἁπλοποιημένη μορφὴ τὴ "Σταχομαζώχτρα" καὶ τὸ "Στὸ Χριστὸ στὸ Κάστρο". Θὰ πρότεινα στοὺς ἀναγνῶστες μου καὶ τὸν "Ἀμερικάνο" ὡς μήνυμα αἰσιοδοξίας στὴν ἀτμόσφαιρα τῆς ἀπελπισίας».

Ἀκόμη, τώρα ποῦ περνᾶμε τὴν κρίση συνιστᾶ «καὶ τὴν ἀνάγνωση τοῦ Ψυχοσωστικοῦ διηγήματος "Ὑπηρέτρα"», ὅπου ὁ μπάρμπα – Διόμας σώθηκε ἀπὸ τὸ ναυάγιο τὴν νύκτα τῶν Χριστουγέννων καὶ ἡ κόρη τοῦ Οὐρανιὼ δὲν ἀπήλαυσε τὰ ἀγαθὰ ποῦ εἶχε ἀγοράσει, ἀλλὰ τὸν ἴδιο τὸν πατέρα της «τὸ σκληραγωγημένον καὶ θαλασσόδαρτον ἄτομόν του καὶ τὰς δύο στιβαρᾶς καὶ χελωνοδέρμους χεῖρας του, δι’ ὧν ἠδύνατο ἀκόμη ἐπὶ τινα ἔτη νὰ ἐργάζεται δι’ ἑαυτὸν καὶ δι’ αὐτήν.

Καὶ σημειώνει ὁ ἀρθρογράφος: «Ὁ μπάρμπα - Διόμας δὲν εἶχε ἀνάγκη τῆς ἕκτης δόσης τοῦ δανείου. Εἶχε "τὰς δύο στιβαρᾶς καὶ χελωνοδέρμους χεῖρας του". "Αὐτὸ τὸ ξέρουν τὰ νέα παιδιά;"» (Ἑστία 23-12-2011).

Δὲν ξέρω πὼς πέρασαν ἐφέτος οἱ περισσότεροι τὰ Χριστούγεννα, μὲ «ρεβεγιὸν» ἢ μὲ Παπαδιαμάντη. Σίγουρα μποροῦν καὶ τώρα νὰ διαβάσουν τὸν Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη γιὰ νὰ γιορτάζουν πάντοτε ἐκκλησιαστικὰ Χριστούγεννα καὶ Πάσχα καὶ νὰ κάνουν τὸν χρόνο τῆς ζωῆς τους γιορτὴ καὶ πανηγύρι.

Ν.Ι.