Γράφτηκε στις .

Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου: «Λόγια πρός τούς νέους» - Συνέντευξη στό περιοδικό τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Πούτνα Ρουμανίας

1. Ἐρώτηση: Τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος; Τί πρέπει νά ξέρουμε γιά τόν ἑαυτό μας;

Ἀπάντηση: Ὁ ἄνθρωπος εἶναι δημιούργημα τοῦ Θεοῦ καί εἶναι ἡ περίληψη ὅλης τῆς κτιστῆς δημιουργίας. Ὁ Θεός πρῶτα δημιούργησε τόν νοητό κόσμο, δηλαδή τούς ἀγγέλους, ἔπειτα τόν αἰσθητό κόσμο καί τέλος τόν ἄνθρωπο, πού ἀποτελεῖται ἀπό τό νοερό καί αἰσθητό στοιχεῖο. Ἔτσι, ὁ ἄνθρωπος εἶναι τό ὡραιότερο δημιούργημα τοῦ Θεοῦ.

Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι ὁ Μέγας Βασίλειος τόν χαρακτηρίζει «Μέγα ἄνθρωπον», «οὐράνιον φυτόν», «κεκελευσμένον Θεόν».

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος γράφει γιά τόν ἄνθρωπο μέ προσωπικό τρόπο: «Μικρός εἰμι καί μέγας, ταπεινός καί ὑψηλός, θνητός καί ἀθάνατος, ἐπίγειος καί οὐράνιος». Σέ ἄλλο σημεῖο, μιλώντας γιά τό ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἀποτελεῖται ἀπό νοερό καί αἰσθητό στοιχεῖο γράφει ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι τό γνώρισμα τῆς σοφίας καί ἡ πολυτέλεια τῆς φύσεως.

Μοῦ ἀρέσει δέ ἕνας καταπληκτικός ὁρισμός περί τοῦ ἀνθρώπου, πού δίνει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Γράφει: Ὁ ἄνθρωπος εἶναι «ζῶον (ὅν πού ἔχει ζωή) ἐνταῦθα οἰκονομούμενον καί ἀλλαχοῦ μεθιστάμενον καί πέρας τοῦ μυστηρίου τῇ πρός Θεόν νεύσει θεούμενον». Δηλαδή, ὁ ἄνθρωπος οἰκονομεῖται ἐδῶ στήν γῆ, ἀλλά ὁ προορισμός του εἶναι γιά ἀλλοῦ, νά φθάση στόν οὐρανό, πράγμα πού εἶναι μυστήριο, καί τό τέλος αὐτοῦ τοῦ μυστηρίου εἶναι νά γίνη θεούμενος μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ.

Ὕστερα ἀπ' ὅλα αὐτά, μποροῦμε νά ὑποτιμοῦμε τόν ἑαυτό μας καί νά χάνουμε τόν μεγάλο προορισμό μας;

 

2. Ἐρώτηση: Στήν σημερινή κοινωνία ὑπάρχει πολύ μεγάλη ἐξάρτηση ἀπό εἰδήσεις, τηλεόραση, internet/Facebook, ταινίες, ναρκωτικά, πορνογραφία κλπ. Γιατί; Καί πῶς θά μπορούσαμε νά θεραπευθοῦμε ἀπό αὐτές τίς ἐξαρτήσεις;

Ἀπάντηση: Δυστυχῶς ὁ ἄνθρωπος ἀπό «πολυτέλεια τῆς φύσεως» ἔγινε δοῦλος τῆς φύσεως, ταυτίσθηκε μέ τήν φύση καί δέν ἀναζητᾶ τόν δημιουργό του. Ἔχει δημιουργηθεῖ μέ ὑψηλές προδιαγραφές καί ἐκεῖνος ἀσχολεῖται μέ πολύ κατώτερα πράγματα, μέ τά πάθη καί τήν καθημερινότητά του. Βεβαίως, δέν ἀρνούμαστε τά καθημερινά, ἀλλά δέν μπορεῖ νά περιορίζεται ὁ ἄνθρωπος σέ αὐτά, ἀφοῦ ἔχει δημιουργηθῆ μέ ὑψηλές προδιαγραφές.

Πάντως, οἱ εἰδικοί κοινωνιολόγοι ἔχουν σημειώσει ὅτι σήμερα βρισκόμαστε στήν μεταμοντέρνα ἐποχή, στήν ὁποία κυριαρχοῦν τέσσερεις καταστάσεις. Ἡ πρώτη εἶναι «ὁ κοινωνικός κορεσμός», πού σημαίνει ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν θέλει νά περιορίση τίς σχέσεις του στό περιβάλλον πού τόν περιβάλλει. Ἡ δεύτερη εἶναι «ὁ πολλαπλασιασμός τῶν σχέσεων», πού θέλει νά αὐξάνη τίς σχέσεις του καί γι’ αὐτό συνεχῶς μετακινεῖται καί ἀλλάζει διαρκῶς τρόπους ζωῆς. Ἡ τρίτη κατάσταση εἶναι «ὁ ἐποικισμός τοῦ ἑαυτοῦ», δηλαδή ὁ ἄνθρωπος γεμίζει τόν ἑαυτό του, οἰκοδομεῖ μέσα στόν ἑαυτό του πολλαπλές καί αὐτόματες δυνατότητες. Καί ἡ τέταρτη κατάσταση εἶναι «ἡ πολυφέρνεια», δηλαδή ὁ ἄνθρωπος διασπᾶται σέ πολλαπλές ἀμφιέσεις, ἐμφανίζεται μέ πολλά «προσωπεῖα».

Ἔτσι, σήμερα, ἐκτός ἀπό τίς σωματικές ἐξαρτήσεις, ὑπάρχουν πολλές ψυχολογικές, ὑπαρξιακές καί ἰδεολογικές ἐξαρτήσεις.

Ἡ θεραπεία ἀπό ὅλα αὐτά τά προβλήματα εἶναι νά φροντίζουμε γιά τήν πνευματική μας ὁλοκλήρωση. Αὐτό ἐπιτυγχάνεται μέ τήν παιδεία, τήν γνώση, τά ὑγιῆ πρότυπα, τήν ἐργασία στό βάθος τῆς ψυχῆς, τήν νοηματοδότηση τοῦ βίου. Σέ αὐτό βοηθᾶ ἡ ὀρθόδοξη νηπτική παράδοση, πού ἐλευθερώνει τόν ἄνθρωπο ἀπό κάθε ἐξάρτηση καί τοῦ δίνει πληρότητα ζωῆς.

Ἐάν δέν γνωρίζουμε αὐτήν τήν νηπτική μέθοδο τῆς Ἐκκλησίας, δέν μποροῦμε νά καταλάβουμε τήν θεϊκή μας καταγωγή. Εἶναι δυνατόν ἕνας ἐπιστήμονας νά γνωρίζη τήν ἐπιστήμη του χωρίς νά γνωρίζη τήν μέθοδο μέ τήν ὁποία ἀποκτᾶ τήν ἀνθρώπινη γνώση; Πῶς εἶναι δυνατόν ὁ Χριστιανός νά μήν γνωρίζη τήν μέθοδο τῆς Ἐκκλησίας, μέ τήν ὁποία γίνεται ἐλεύθερος καί ἀπαλλάσσεται ἀπό κάθε ἐξάρτηση;

 

3. Ἐρώτηση: Στήν σύγχρονη ἐποχή ἔχει ἐμφανιστεῖ στήν ζωή τῶν ἀνθρώπων ἕνα χρονικό διάστημα στήν ἡλικία μεταξύ 18 καί 25 χρονῶν, ὅταν οἱ περισσότεροι σπουδάζουν, δέν ἔχουν μιά σταθερή δουλειά, δέν παντρεύονται καί γι' αὐτό καταντοῦν σέ σχέσεις συμβίωσης. Μέσα σέ αὐτό τό διάστημα, κατά τό ὁποῖο οἱ νέοι διαθέτουν πολύ ἐλεύθερο χρόνο καί δέν ἔχουν μεγάλες εὐθύνες, ὀξύνεται ἡ ζωή χωρίς Θεό. Πῶς πιστεύετε ὅτι θά μποροῦσε νά βρῆ ἕνας νέος ἕναν τρόπο ζωῆς, πού νά τοῦ προσφέρη καί χαρά καί νά εἶναι καί θεάρεστος; Θά Σᾶς παρακαλούσαμε νά ἀναφέρετε καί δυνατές συγκεκριμένες δραστηριότητες γιά τήν ἡλικία αὐτή συμβιβαστές μέ τήν πνευματική ζωή, ἐνδεχομένως ἀπό τήν ἐμπειρία τῶν Ἑλλήνων νέων Χριστιανῶν.

Ἀπάντηση: Οἱ διαπιστώσεις σας εἶναι ἀκριβεῖς. Πράγματι, αὐτά τά προβλήματα ὑπάρχουν μεταξύ τῶν νέων καί στήν Ἑλλάδα, γιατί οἱ ἄνθρωποι σήμερα, ἀκόμη καί οἱ Χριστιανοί, διαπνέονται ἀπό τό πνεῦμα τῆς εὐδαιμονίας, τῆς φιλαυτίας καί γενικά τοῦ ἀνθρωποκεντρισμοῦ. Ὅμως σέ ὅλες τίς δύσκολες καταστάσεις τῆς ζωῆς μας πρέπει νά θέτουμε ὡς κέντρο τόν Θεό, τήν Ἐκκλησία καί ὄχι τόν ἐμπαθῆ ἑαυτό μας.

Πέρα ἀπό αὐτό θά πρέπει ὁ κάθε ἄνθρωπος, ἰδιαίτερα οἱ νέοι, νά βλέπουν τήν ζωή δημιουργικά, θετικά καί κάτω ἀπό τό πρίσμα τῆς ὅλης ἐκκλησιαστικῆς καί πολιτιστικῆς παραδόσεώς μας.

Θά τονίσω τρία συγκεκριμένα σημεῖα.

Πρῶτα πρῶτα θά πρέπει οἱ νέοι νά ἀναζητήσουν τά ἰδιαίτερα χαρίσματα πού διαθέτει ὁ καθένας, τά ὁποῖα εἶναι ἕνας ἀφανής θησαυρός, καί νά τά ἀξιοποιοῦν. Μέσα μας ἔχουμε πολλές κρυφές δυνάμεις, πού μᾶς διακρίνουν ἀπό τούς ἄλλους, καί τίς ἀγνοοῦμε, ὅπως χαρίσματα διανοητικά, καλλιτεχνικά, διοικητικά, ὀργανωτικά καί ἄλλα. Θά πρέπει ὅλα αὐτά νά τά καλλιεργήσουμε καί θά γεμίσουμε πολλά κενά στήν ζωή μας.

Ἔπειτα, θά πρέπει νά βρίσκουν τρόπους νά νοηματοδοτοῦν τήν καθημερινότητά τους. Ἡ ὑπαρξιακή ψυχολογία κάνει λόγο γιά «θέληση γιά νόημα», δηλαδή συνεχῶς κάθε ἡμέρα νά θέτουμε ἕνα ὑψηλό νόημα ζωῆς. Ὑπάρχουν πολλά πού μπορεῖ νά κάνη ὁ ἄνθρωπος, βγαίνοντας ἀπό τόν ἑαυτό του. Ἀκόμη, μποροῦμε νά ἀνταποκριθοῦμε σέ πολλές κοινωνικές ἐργασίες μέ ἐθελοντικό τρόπο καί προσφορά, καί μέσα ἀπό αὐτό θά βρίσκουμε καί ἕνα πιό σταθερό ἔργο.

Ἐπειδή ὁμιλῶ σέ Χριστιανούς νέους, θέλω νά τούς προτρέψω νά θέσουν τόν ἑαυτό τους στό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας, πού εἶναι ἕνας ζωντανός ὀργανισμός μέ ποικίλη προσφορά, καί ἐκεῖ ὄχι μόνον θά ἀξιοποιοῦν τά χαρίσματά τους, ἀλλά θά συναντήσουν τούς ἀδελφούς τους καί τόν Θεό, θά βροῦν τήν πνευματική τους οἰκογένεια, ὁπότε θά λύσουν ἕνα ἀπό τά προβλήματα τῶν περισσοτέρων νέων, πού εἶναι «ἡ ψυχολογική καί συναισθηματική ὀρφάνεια».

 

4. Ἐρώτηση: Συνήθως οἱ νέοι δέν ἔχουν καμμία πρωτοβουλία προκειμένου νά ὑπερβοῦν αὐτές τίς δεινές καταστάσεις καί γι' αὐτό ἡ κατάθλιψη καί ἡ ἀπογοήτευση τούς καταβάλλουν ὅλο καί περισσότερο καί εἶναι πολύ διαδεδομένες μεταξύ τους. Πῶς εἶναι δυνατόν νά ξεπεραστοῦν ἡ κατάθλιψη καί ἡ ἀπογοήτευση;

Ἀπάντηση: Στήν ὀρθόδοξη θεολογία γίνεται λόγος γιά τό ὅτι ὁ ἄνθρωπος μετά τήν πτώση του στόν Παράδεισο φόρεσε μέ τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ τούς δερματίνους χιτώνας, πού εἶναι ἡ φθαρτότητα, ἡ παθητότητα καί ἡ θνητότητα, καί αὐτά δημιουργοῦν πολλά προβλήματα στήν ζωή του.

Ὁ ἄνθρωπος ἀπό τήν γέννησή του μέχρι τό τέλος τοῦ βίου του περνᾶ πολλούς «διαδοχικούς θανάτους». Ἡ μετάβαση ἀπό τήν μία ἡλικία στήν ἄλλη ἔχει τίς δικές της ἀγωνίες, τά δικά της προβλήματα, τίς δικές της ἀπογοητεύσεις. Αὐτή ἡ διαδικασία, ὅταν ἀντιμετωπίζεται σωστά, συντελεῖ στήν βιολογική, ψυχολογική καί πνευματική ὡρίμανση τοῦ ἀνθρώπου.

Ἐκεῖνο πού μπορῶ νά πῶ εἶναι ὅτι δέν πρέπει νά καταλαμβάνη τούς νέους ἀπογοήτευση καί ἀπελπισία ἀπό τήν νοσηρή ἀτμόσφαιρα πού ἐπικρατεῖ στήν κοινωνία μας, ἀλλά νά ἀντιμετωπίζουν τήν ζωή μέ αἰσιοδοξία, κυρίως μέ πίστη. Θεωρῶ ὅτι οἱ νέοι εἶναι τό νέο αἷμα, τό ὁποῖο μεταγγίζεται στόν ἄρρωστο ὀργανισμό τῆς κοινωνίας καί τόν καθαρίζει.

Συγχρόνως, πρέπει νά βρίσκουμε ἕναν ὥριμο ἄνθρωπο νά τόν συμβουλευόμαστε, γιά νά μᾶς μεταγγίζη τήν πείρα του, κυρίως ἕναν καλό καί διακριτικό πνευματικό πατέρα, ὥστε νά αἰσθανόμαστε ὅτι ἀνήκουμε σέ μιά πνευματική οἰκογένεια. Ὅπως ἡ βιολογική οἰκογένεια βοηθᾶ τά βρέφη καί τά μικρά παιδιά νά ἀναπτύσσωνται φυσιολογικά, καί τούς δίνει ἀσφάλεια καί βοήθεια, ἔτσι καί ἡ πνευματική οἰκογένεια βοηθᾶ ὅλους τούς νέους γιά νά μεγαλώσουν καί νά ἀναπτυχθοῦν πνευματικά.

 

5. Ἐρώτηση: Ποιό εἶναι τό ὄφελος τῆς σωματικῆς παρθενίας στήν ζωή τῶν ἐφήβων καί τῶν νέων; Τί εἶναι ἡ ψυχική καί πνευματική παρθενία καί πῶς τηρεῖται κατά τήν διάρκεια τῆς ζωῆς;

Ἀπάντηση: Νά ἀρχίσω ἀπό τό δεύτερο σκέλος τῆς ἐρωτήσεώς σας.

Ἡ ψυχική καί πνευματική παρθενία δέν εἶναι ἀναστολή τῶν ψυχικῶν καί σωματικῶν ἐνεργειῶν, ἀλλά εἶναι ἡ στροφή τους πρός τόν Θεό, δηλαδή ἡ ἀγάπη καί ὁ ἔρωτας τοῦ ἀνθρώπου πρός τόν Θεό, πού γίνεται μέ τό πῦρ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ὁ ἄνθρωπος ὁρμᾶ στόν Θεό. Τότε, ὅλες οἱ ψυχικές καί σωματικές δυνάμεις στρέφονται καί κατευθύνονται πρός τόν Θεό καί γεμίζει ὅλος ὁ ἐσωτερικός ψυχικός κόσμος τοῦ ἀνθρώπου ἀπό ἀγάπη, εἰρήνη, πληρότητα. Στήν περίπτωση αὐτή ὑπάρχει ψυχική, πνευματική καί σωματική παρθενία. Αὐτό τό βλέπουμε στήν ζωή τῶν Ἁγίων. Εἶναι ἕνας καθαρός καί πλήρης ἔρωτας πού δέν  τελειώνει ποτέ.

Ὅταν μιλᾶτε γιά σωματική παρθενία στήν ζωή τῶν ἐφήβων καί τῶν νέων, ἀσφαλῶς ἐννοεῖτε τήν ἐγκράτεια καί μάλιστα τήν ἐγκράτεια πρό τοῦ γάμου. Αὐτή ἡ ἐγκράτεια, ὅταν παράλληλα ὑπάρχει καί ἡ ψυχική-πνευματική ἐγκράτεια, εἶναι ἀπαραίτητη γιά τήν μετέπειτα ζωή τῶν νέων. Κάθε μεγάλο ἔργο χρειάζεται μιά καλή προετοιμασία.

Εἶναι γνωστόν ὅτι ὅπως ὁ σωματικός ὀργανισμός τοῦ ἀνθρώπου αὐξάνεται καί ὁλοκληρώνεται σιγά-σιγά, ἔτσι γίνεται καί μέ τόν ψυχικό ὀργανισμό τοῦ ἀνθρώπου.

Ὁ νέος πρέπει νά φθάση σέ μιά ὡριμότητα ψυχική καί βιολογική καί φυσικά νά λάβη καί τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ γιά νά ἐνεργῆ ὥριμα καί ὁλοκληρωμένα στόν γάμο. Γιατί, ὅταν κανείς χρησιμοποιῆ κακῶς τίς βιολογικές ἐνέργειές του, χωρίς ὡριμότητα σκέψεως καί ἐπιθυμιῶν, τότε θά προέλθη κάτι πού δημιουργεῖ τύψεις, ἐνοχές.

Ἐπίσης, γιά νά ἀναπτυχθοῦν σωστές σχέσεις, ἐκτός ἀπό τίς βιολογικές ὁρμές πρέπει νά ὑπάρχουν καί οἱ κατάλληλες συνθῆκες τοῦ περιβάλλοντος, ὅπως καί ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα ἔφαγαν ἕναν καρπό ἀπό τό δένδρο χωρίς εὐλογία ἀπό τόν Θεό καί αὐτό δημιούργησε πολλές συγκλονιστικές συνέπειες.

Πρέπει δέ νά γίνη κατανοητό ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν ἀναπαύεται μόνον μέ τίς βιολογικές ὁρμές, ἄν παράλληλα δέν ὑπάρχει ἡ ψυχική πληρότητα καί ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Τό σῶμα ἀπό μόνο του εἶναι πολύ φτωχό καί ἀνίκανο νά ἀναπαύση τόν ἄνθρωπο πού ἀναζητᾶ νόημα καί πληρότητα ζωῆς, αἰώνια ζωή.

 

6. Ἐρώτηση: Ποιά θεωρεῖτε ὅτι εἶναι τά βασικά λάθη στήν σημερινή ἀντίληψη γιά τίς ἐρωτικές σχέσεις μεταξύ νεαροῦ καί νεαρῆς;

Ἀπάντηση: Νομίζω αὐτή ἡ ἐρώτηση ἀπαντᾶται μέ τήν προηγούμενη ἀπάντηση. Ὁ ἄνθρωπος ἔχει πράγματι βιολογικές ἀνάγκες, ἀλλά ἔχει ψυχολογικές καί πνευματικές ἀνάγκες, ἐπειδή δημιουργήθηκε γιά νά γίνη κατά Χάριν Θεός.

Κάνετε λόγο γιά ἐρωτικές σχέσεις καί ἀσφαλῶς ἀντιλαμβάνεσθε ὅτι ὑπάρχει διάκριση μεταξύ σωματικῶν, ψυχικῶν καί πνευματικῶν σχέσεων καί αὐτές οἱ τρεῖς σχέσεις πρέπει νά συνδυάζωνται στόν εὐλογημένο γάμο, γιατί διαφορετικά ἀφήνουν στόν νέο μιά ἀναπηρία ψυχολογική καί πνευματική.

Γιά νά μή φανῆ ὅτι ἀποφεύγω νά ἀπαντήσω στό ἐρώτημά σας, θά ἤθελα νά πῶ ὅτι ἡ σχέση μεταξύ δύο ἑτεροφύλων νέων εἶναι μιά σημαντική ὑπόθεση. Οἱ νέοι καταλαβαίνουν ὅτι σέ τέτοιες σχέσεις ὑπάρχει ἀγάπη, ὅτι ὑπερβαίνεται ἡ μοναξιά, καί ἀναπτύσσεται μιά ἐπικοινωνία καί πολλά ἄλλα.

Ὅμως, ἄν αὐτή ἡ σχέση κινεῖται μέσα στήν προοπτική τῆς φίλαυτης ἀγάπης, τότε ἀπογοητεύει περισσότερο, εἶναι ψυχολογικά καί πνευματικά ἀνάπηρη. Γι’ αὐτό πολλοί νέοι, ἐπειδή ἔχουν πολλές περιπέτειες στήν ζωή τους, φθάνουν στόν γάμο –πού εἶναι ἡ ὡραιότερη στιγμή γι’ αὐτούς πού προτιμοῦν τήν ἔγγαμη ζωή– τραυματισμένοι καί ἀπογοητευμένοι.

Ἔτσι, τό βασικό λάθος τῶν νέων πού ἔχουν σωματικές σχέσεις χωρίς νά ἔλθη ὁ κατάλληλος καιρός, εἶναι ὅτι τό κάνουν μέσα στήν ἀτμόσφαιρα τῆς φιλαυτίας καί τῆς φιληδονίας, εἶναι φιλήδονοι παρά φιλόθεοι, εἶναι ἐγωιστές καί ἐμπαθεῖς. Ὅμως, δέν μποροῦμε νά βλέπουμε τόν ἄλλο ἄνθρωπο ὡς ἀντικείμενο ἡδονῆς.

Οἱ σχέσεις μεταξύ τῶν ἀνθρώπων γιά νά εἶναι ὁλοκληρωμένες πρέπει νά κινοῦνται σέ ὅλα τά ἐπίπεδα, ἤτοι βιολογικό, ὑλικό, ψυχολογικό, πολιτιστικό καί πνευματικό. Ὅταν γίνεται διάσπαση μεταξύ αὐτῶν καί οἱ σχέσεις παραμένουν σέ ἕνα κατώτερο ἐπίπεδο, τότε δημιουργεῖται ἀπελπισία καί ἀποπροσανατολισμός.

Ἡ Ἐκκλησία εὐλογεῖ τήν σχέση μεταξύ δύο ἑτεροφύλων νέων, μέ τό μυστήριο τοῦ ἔρωτα, πού εἶναι τό μυστήριο τοῦ γάμου, καί αὐτό γίνεται στίς κατάλληλες καί ὥριμες συνθῆκες. Κάθε φροῦτο πού κόβεται πρίν τήν ὥρα του ἀπό τό δένδρο εἶναι ἀνώριμο, ἄγουρο καί δέν τρώγεται.

 

 

7. Ἐρώτηση: Ποιές εἶναι οἱ συνέπειες τῆς ἔκτρωσης γιά τόν πατέρα καί ἀνάλογα γιά τήν μητέρα τοῦ παιδιοῦ καί πῶς θά μποροῦσαν νά θεραπευτοῦν;

Ἀπάντηση: Ἡ ἔκτρωση εἶναι μιά πράξη πού ἐκφράζει πολλά πάθη, ὅπως τήν φιληδονία, τήν φιλαυτία, ἐπειδή οἱ ἄνθρωποι θέλουν νά ἔχουν βιολογική σχέση χωρίς καρπό - ἀποτέλεσμα, καί αὐτό εἶναι μιά ἐγωιστική ἀντίληψη γιά τήν ζωή.

Θά ἔλεγα ὅτι αὐτό εἶναι καί ἀφύσικο γεγονός, γιατί ἡ σωματική ἡδονή εἶναι συνδεδεμένη καί μέ τά ἀποτελέσματα. Γιά παράδειγμα τρῶμε τό φαγητό καί τό κάνουμε νόστιμο, ἀλλά συγχρόνως ἀφήνουμε τό φαγητό νά περάση στό στομάχι, νά γίνη ἡ πέψη, γιά νά τραφῆ ὅλος ὁ ὀργανισμός τοῦ ἀνθρώπου.

Οἱ συνέπειες στίς ἐκτρώσεις εἶναι πολλές. Εἶναι θεολογικές, γιατί ὁ Θεός δίνει ἕνα παιδί καί ὁ ἄνθρωπος τό ἀρνεῖται. Κάθε σύλληψη εἶναι ἔργο τῆς πρόνοιας τοῦ Θεοῦ, ὁπότε μέ τήν ἔκτρωση ὁ ἄνθρωπος ἀντιστέκεται στό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί μέ τόν τρόπο αὐτόν γίνεται αἰτία νά μήν γεννηθῆ ἕνας μεγάλος εὐργέτης τῆς ἀνθρωπότητος, ἕνας ὠφέλιμος στήν κοινωνία ἄνθρωπος, ἕνας σοβαρός ἐπιστήμονας, ἕνας ἅγιος.

Ἐπίσης, οἱ συνέπειες εἶναι καί κοινωνικές, γιατί ἡ ὑπογεννητικότητα εἶναι τό μεγαλύτερο πρόβλημα στίς ἀνθρώπινες κοινωνίες μας, ὅπως εἶναι καί ψυχολογικές, γιατί δημιουργοῦν πολλές τύψεις, τίς ὁποῖες δέν μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος εὔκολα νά θεραπεύση. Μερικές φορές δημιουργεῖ καί πολλά σωματικά προβλήματα στόν ὀργανισμό τῶν γυναικῶν.

Ἕνα ἀπό τά σημαντικά γεγονότα εἶναι ὅτι οἱ γονεῖς πού κάνουν αὐτό τό ἔργο στεροῦν τό δικαίωμα σέ ἕνα παιδί νά γεννηθῆ. Γιατί δικαιώματα δέν ἔχουν μόνον οἱ ἄνθρωποι πού γεννήθηκαν, ἀλλά καί τά ἔμβρυα πού δέν ἔχουν γεννηθῆ. Ὅταν κανείς μελετήση τό πῶς συλλαμβάνεται ἕνα ἔμβρυο, πῶς γονιμοποιεῖται τό ὡάριο καί πῶς ἀναπτύσσεται στήν μήτρα τῆς μητέρας του, καί ὅτι σέ 2-3 μῆνες ἔχει ὁλοκληρωθῆ ὡς ὀργανισμός, τότε θά καταλάβη ὅτι ἡ σύλληψη ὅπως καί ἡ αὔξηση τοῦ ἐμβρύου εἶναι ἕνα μεγάλο μυστήριο, ἕνα μεγάλο θαῦμα.

Βέβαια, δέν ὑπάρχει καμμιά ἁμαρτία πού μπορεῖ νά νικήση τήν φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός ἀγαπᾶ τόν ἄνθρωπο πού Αὐτός δημιούργησε, καί ὅταν ἐκεῖνος ζητήση τό ἔλεός Του θά τοῦ τό δώση πλούσια. Ὁ Θεός δέν εἶναι εἰσαγγελέας οὔτε ἀστυνομικός, ἀλλά ἰατρός πού θεραπεύει καί πατέρας πού ἀγαπᾶ. Αὐτό τό ζῆ κανείς στήν Ἐκκλησία πού εἶναι πνευματικό Νοσοκομεῖο. Ἔτσι, ὅταν βρῆ κανείς ἕναν καλό πνευματικό πατέρα, πού ἔχει τήν ἀρετή τῆς διάκρισης, τότε θεραπεύεται ἀπό ὁποιαδήποτε ἁμαρτία κι ἄν διέπραξε.

 

8. Ἐρώτηση: Γιατί οἱ σημερινοί νέοι ἀνοίγουν δύσκολα τήν ψυχή τους στόν Πνευματικό Πατέρα; Πιό εὔκολα ἀπευθύνονται σέ ἕναν ψυχολόγο ἤ στούς φίλους τῆς παρέας γιά τήν ἐπίλυση τῶν προβλημάτων τους.

Ἀπάντηση: Σέ αὐτό εὐθυνόμαστε καί ἐμεῖς οἱ Πνευματικοί Πατέρες, οἱ ὁποῖοι δέν ἐκφράζουμε τό φιλάνθρωπο πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας καί εἴμαστε ἀδιάκριτοι καί σκληροί. Πολλές φορές ἀντιμετωπίζουμε τά ἁμαρτήματα τῶν ἄλλων μέσα ἀπό τά δικά μας πάθη.

Πάντως, τό νά ἀπευθύνεται κανείς σέ ψυχολόγο γιά τό πρόβλημά του δείχνει μιά νοοτροπία νά τό λύση μόνον ψυχολογικά καί ἀνθρωποκεντρικά. Τό νά ἐκμυστηρευθῆ κάποιος στούς φίλους του μερικά γεγονότα τῆς ζωῆς του εἶναι συναισθηματική ἀντιμετώπιση, τό νά τά πῆ στόν Πνευματικό Πατέρα εἶναι ἕνα ὑπεύθυνο ἔργο πού ἀπαιτεῖ σοβαρότητα, ἀνάληψη εὐθυνῶν, ἀναμέτρηση μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ πού ἔχει αἰώνιες συνέπειες, εἶναι μιά πράξη κάτω ἀπό τό πρῖσμα τῆς αἰωνιότητας.

 

9. Ἐρώτηση: Διηγηθεῖτε μας τήν περίπτωση ἐπιστροφῆς ἑνός νεαροῦ στόν Θεό, μιά περίπτωση πού Σᾶς ἔκανε ἐντύπωση;

Ἀπάντηση: Γνώριζα ἕνα παιδί ἀπό τά μικρά του χρόνια καί εἴχαμε πνευματική ἐπικοινωνία. Ὅταν τελείωσε τίς γυμνασιακές του σπουδές καί πῆγε στό ἐξωτερικό γιά εὐρύτερες σπουδές μπῆκε στήν διαδικασία τῶν ναρκωτικῶν καί μάλιστα τῆς ἡρωΐνης. Μιά μέρα ἔχασε τίς αἰσθήσεις του καί ἔπεσε στόν δρόμο. Οἱ περαστικοί τόν πῆγαν στό Νοσοκομεῖο. Ὅταν ἀνάνηψε δέν ἤξερε ποῦ βρισκόταν. Ὁ ψυχολόγος πού προσπάθησε νά τόν βοηθήση τόν ρώτησε ἄν σκεφτόταν κάποιον ἄνθρωπο τόν καιρό πού ἦταν ἀναίσθητος. Καί ἐκεῖνος εἶπε ὅτι μέσα του ἐρχόταν ἡ εἰκόνα τοῦ Πνευματικοῦ του Πατέρα πού τόν ἀγαποῦσε, ἐννοώντας ἐμένα. Τότε ὁ ψυχολόγος τοῦ εἶπε: «αὐτός θά σέ βοηθήση, ἐκεῖ νά πᾶς».

Ἦλθε, συζητήσαμε, ἔκανε προσπάθειες νά φύγη ἀπό τόν ψευδῆ κόσμο τῶν ναρκωτικῶν, ἄρχισε νά λέη τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ, πάλευε μέ τούς λογισμούς καί τά πάθη του, κοινωνοῦσε τακτικά καί ἐλευθερώθηκε ἀπό τά ναρκωτικά.

Αὐτό δείχνει ὅτι ὅταν ὁ ἄνθρωπος βρῆ μιά καλή ἀτμόσφαιρα κατά τήν παιδική καί τήν ἐφηβική ἡλικία, στό σπίτι του καί γενικότερα στό περιβάλλον του, τότε θά ἀνανήψη σέ μιά δύσκολη περίοδο τῆς ζωῆς του. Αὐτό φαίνεται στήν παραβολή τοῦ ἀσώτου υἱοῦ. Τί ἔκανε τόν ἄσωτο νά μετανοήση; Ἡ ἀνάμνηση τῆς ἀγάπης τοῦ πατέρα του καί ἡ ἀγαπητική κατάσταση πού ἐπικρατοῦσε στό σπίτι του. Ἔτσι, οἱ γονεῖς πρέπει νά παιδαγωγοῦν τά παιδιά τους ὄχι μέ λόγια, ἀλλά προσφέροντας σέ αὐτά τήν πνευματική ἀρχοντική ἀγάπη.


10. Ἐρώτηση: Τί εἶναι ὁ μοναχισμός; Δῶστε μας μερικές συμβουλές γιά τόν σημερινό μοναχό, ἀλλά καί γι' αὐτούς πού προτίθενται νά ἀκολουθήσουν τήν μοναχική ζωή.

Ἀπάντηση: Ὁ μοναχισμός εἶναι ἡ προσπάθεια κάποιου νά ζήση στόν τέλειο βαθμό τίς ἐντολές τοῦ Χριστοῦ. Μοναχοί εἶναι οἱ «εὐαγγελικῶς ζῶντες».

Ἔγραψα ἕνα βιβλίο στό ὁποῖο προσπάθησα νά περιγράψω τήν ἔννοια τοῦ μοναχισμοῦ, καί ὡς τίτλο ἔθεσα τήν ἑξῆς φράση: «Ὁ μοναχισμός ὡς προφητική, ἀποστολική καί μαρτυρική ζωή». Αὐτό σημαίνει ὅτι οἱ μοναχοί εἶναι οἱ νέοι Προφῆτες, πού ἔχουν ἔμπνευση, ἐπικοινωνία μέ τόν Θεό, προσευχή∙ εἶναι οἱ νέοι Ἀπόστολοι πού τά ἀφιέρωσαν ὅλα στόν Θεό καί Τόν ἀκολουθοῦν μέχρι τόν Σταυρό καί Τόν βλέπουν ἀναστάντα∙ καί εἶναι οἱ νέοι Μάρτυρες πού θυσιάζουν καί αὐτήν τήν ζωή τους γιά τόν Θεό.

Ἔτσι, ὅσοι θέλουν νά ἀκολουθήσουν τήν μοναχική ζωή ἔχουν μέσα τους τό στοιχεῖο τῆς ἀφιερώσεως καί τήν ἐπιθυμία νά ζήσουν τήν προπτωτική ζωή τοῦ Ἀδάμ καί τῆς Εὔας, καί νά βιώσουν τόν δικό τους Παράδεισο, ὅσοι, βέβαια, ἔχουν θέσει ὡς κέντρο τῆς ζωῆς τους τόν Χριστό. Πρόκειται γιά μιά πρόγευση τῆς αἰωνίου ζωῆς.

 

11. Ἐρώτηση: Σᾶς παρακαλοῦμε νά μᾶς πεῖτε ἕναν λόγο τοῦ Γέροντα Σωφρονίου, ὁ ὁποῖος νά ὠφελήση τούς σημερινούς νέους, πού προσπαθοῦν νά ζοῦν ἐν Χριστῷ. Ἀλλά καί ἕναν λόγο του γιά ὅσους δέν ἀσχολοῦνται μέ τήν πνευματική ζωή, ὅμως ἐπιδιώκουν νά βροῦν ἕνα νόημα στήν ζωή τους.

Ἀπάντηση: Εἶχα τήν μεγάλη εὐλογία ἀπό τόν Θεό νά γνωρίζω γιά πολλά χρόνια τόν Γέροντα Σωφόνιο καί νά ἔχω ἐπικοινωνία μαζί του. Ἦταν ἕνας μεγάλος Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας στήν ἐποχή μας, ἕνας ἐμπειρικός θεολόγος, πού εἶχε σοφό καί ἁγιασμένο λόγο, μέ τόν ὁποῖον ἄναβε μιά πνευματική φωτιά στήν καρδιά τῶν ἀνθρώπων, ἰδίως τῶν νέων.

Ὁ ἴδιος πέρασε πολλά γεγονότα στήν ζωή του. Ἀπό τά μικρά του χρόνια ἀναζητοῦσε τόν Θεό, τό αἰώνιο, τό ἄπειρο. Εἶχε ἐσωτερικά ἐρωτήματα γιά τό νόημα τῆς ζωῆς, γι' αὐτό, ἐκτός ἀπό τήν ἐκκλησιαστική ζωή, ἦλθε σέ σχέση μέ διάφορα ρεύματα τῆς ἐποχῆς του, ὅπως τήν δυτική φιλοσοφία καί τόν ἀνατολικό μυστικισμό. Ἡ Ρωσία τῆς ἐποχῆς του δεχόταν ὅλες αὐτές τίς ἐπιδράσεις, ἦταν ἕνα σταυροδρόμι τῶν πολιτισμῶν, τῶν ἰδεολογικῶν καί θρησκευτικῶν ρευμάτων.

Ὅταν, ὅμως, ὁ Θεός τοῦ ἀποκάλυψε τήν Χάρη Του καί ὅταν συνάντησε στό Ἅγιον Ὅρος τόν ἅγιο Σιλουανό πού ζοῦσε στήν Ἱερά Μονή τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος, τότε ἀναπαύθηκε ἡ ἀνήσυχη ψυχή του.

Μοῦ ζητᾶτε νά σᾶς πῶ λόγους του γιά νέους Χριστιανούς πού ἔχουν πνευματικά ἐνδιαφέροντα καί γιά ἐκείνους πού δέν ἔχουν τέτοιες ἀναζητήσεις. Πραγματικά εἶμαι σέ ἀμηχανία καί δέν γνωρίζω ποιούς ἀπό τούς λόγους του νά ἀπομονώσω καί νά σᾶς τούς ἀναφέρω.

Ἐκεῖνο πού γνωρίζω εἶναι ὅτι ὁ Γέροντας ἀγαποῦσε τούς νέους ἀνθρώπους καί μιλοῦσε μαζί τους ἐλεύθερα, ἀλλά καί μέ ἀγάπη γιά τά θέματα πού τούς ἀπασχολοῦσαν. Ὅταν συζητοῦσε μαζί τους ἤθελε νά τούς βοηθήση πραγματικά, γιατί θυμόταν τίς δικές του νεανικές ἀναζητήσεις.

Ἀπαντοῦσε πάντοτε ἀνάλογα μέ τίς ἀνάγκες τοῦ καθενός καί ἀνάλογα μέ τό τί τοῦ ἀποκάλυπτε ὁ Θεός μέσα στήν καρδιά του. Δέν εἶχε κάποιους ἕτοιμους λόγους νά πῆ, ὅπως τό κάνουν μερικοί φιλόσοφοι, παιδαγωγοί, ψυχολόγοι, πού ἀκολουθοῦν μιά ἰδιαίτερη σχολή σκέψεως, ἀλλά πάντοτε ἀπαντοῦσε στίς ἀναζητήσεις τοῦ καθενός μέ ἕναν ἰδιαίτερο προφητικό λόγο.

Ἤξερε ἀπό τήν πείρα του ὅτι ἡ ἀπογοήτευση μπορεῖ νά ἀνοίξη τόν δρόμο γιά τόν ἀληθινό Θεό∙ ἡ μετάνοια εἶναι ἔλευση τοῦ θείου Φωτός πού δείχνει τήν ἐσωτερική κατάσταση στόν ἄνθρωπο∙ ἡ δίψα γιά τό αἰώνιο εἶναι ἀναζήτηση τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ αἰώνια ζωή∙ ἡ ἐλευθερία ἀπαπτύσσει στόν ἄνθρωπο τήν ὁρμή του γιά τόν Θεό∙ ἡ μνήμη τοῦ θανάτου εἶναι ὁδός ἀπομακρύνσεως ἀπό τήν ἁμαρτία∙ ἡ γνώση τῆς τραγωδίας τοῦ κόσμου ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο στήν προσευχή τῆς Γεθσημανῆς∙ ἡ ἀθεΐα εἶναι μιά τραγική κατάσταση πού ἀνοίγει τόν ὁρίζοντα γιά τόν Θεό καί πολλά ἄλλα.

Ὁ Γέροντας ὡς πολύπειρος στά πνευματικά θέματα γνώριζε ὅτι κάθε ἄνθρωπος θέλει τόν δικό του λόγο καί τόν προσέφερε μέ πολύ διακριτικό τρόπο, χωρίς νά κάνη τόν δάσκαλο, καί τοῦ ἄνοιγε μιά νέα προοπτική.Ὅποιος τόν συναντοῦσε καί εἶχε ἐσωτερικά ἐνδιαφέροντα, ἔμπαινε σέ μιά ἄλλη διάσταση, ἡ καρδιά του ἄναβε γιά τήν ἀναζήτηση τοῦ αἰωνίου Θεοῦ καί ἡ θέλησή του πυρπολεῖτο γιά τήν τήρηση τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ. Ἀπό κεῖ καί πέρα ὅλα ἐνεργοῦσαν φυσιολογικά. Αὐτό γίνεται μέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.