Skip to main content

Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου: Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κυρός Σεραφείμ

Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κυρός ΣεραφείμΤις πρῶτες πρωινές ὧρες τῆς Παρασκευῆς 10 Ἀπριλίου κοιμήθηκε ἐν Κυρίω ὁ ἀείμνηστος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κυρός Σεραφείμ, στό Λαϊκό Νοσοκομεῖο Ἀθηνῶν, αὐτός πού σέ ὅλη του τήν ζωή ὑπῆρξε ἕνας λαϊκός ἄνθρωπος μέ ὅλη τήν σημασία τῆς λέξεως. Ἡ ἐξόδιος ἀκολουθία ἔγινε τήν Μ. Δευτέρα 13 Ἀπριλίου 1998 στόν Μητροπολιτικό Ναό Ἀθηνῶν.

Πολλά ἔχουν γραφή γιά τήν προσωπικότητά του, τόσο κατά τήν διάρκεια τῆς ζωῆς του, ὅσο καί μετά τήν κοίμησή του, καί μέ ὅσα θά χαράξω ἐδῶ δέν θέλω νά ἐπαναλάβω τά ἴδια πράγματα. Ἁπλῶς, μέ κάθε ἁπλότητα, θά ἤθελα νά σκιαγραφήσω τήν προσωπικότητά του μέσα ἀπό τήν ὀπτική γωνία πού τόν ἔβλεπα.
Τόν γνώρισα ἀπό μικρό παιδί στά Γιάννενα, ἀφοῦ, ὅταν ἐνθρονίστηκε στήν ἱστορική Μητρόπολη τῶν Ἰωαννίνων τόν Μάρτιο τοῦ 1958, ἤμουν μαθητής τῆς πρώτης τάξεως τοῦ Γυμνασίου καί παρεβρέθηκα στήν τελετή τῆς ἐνθρονίσεως, ὅταν τόν ὑποδεχθήκαμε στό παλαιό Δημαρχεῖο τῆς Πόλεως καί τόν συνοδεύσαμε μέχρι τόν ἱστορικό Μητροπολιτικό Ναό τῶν Ἰωαννίνων. Ἀργότερα, καί μάλιστα ἀπό τό 1987 ἕως τό 1995, ὁπότε ἐκλέχθηκα Μητροπολίτης, ἤμουν Ἱεροκῆρυξ καί Διευθυντής Νεότητος τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν καί εἶχα στενή συνεργασία μαζί του. Στήν συνέχεια τό ἔτος 1996-1997 ἤμουν μέλος τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου, τῆς τελευταίας Συνόδου, κατά τήν ὁποία προήδρευσε ὁ Ἀρχιεπίσκοπος ἀπό τήν ἀρχή ἕως τό τέλος της.

Θά μποροῦσα νά ἀναφέρω πάρα πολλά στοιχεῖα πού παρουσιάζουν αὐτήν τήν προσωπικότητά του, ὅπως τόν γνώρισα, ἀλλά θά ἀρκεσθῶ σέ τρία.

Πρώτον. Ὁ ἀείμνηστος Ἀρχιεπίσκοπος εἶχε ἀναμφιβόλως ἡγετικά προσόντα καί χαρίσματα, τά ὁποῖα ἐξεδήλωνε σέ διάφορες στιγμές τῆς ἐκκλησιαστικῆς του ζωῆς. Θά μποροῦσα νά ὑπογραμμίσω ὅτι ἦταν εὔστροφος στίς διάφορες ἐνέργειές του, διακρινόταν γιά τήν εὐφυΐα του καί τήν δυνατότητα προσαρμογῆς σέ κοινωνικές καταστάσεις, χωρίς ὅμως νά προδίδη τό ἐκκλησιαστικό του πνεῦμα. Ἐπίσης, μποροῦσε νά ψυχολογήση τόν κάθε ἄνθρωπο πού τόν πλησίαζε, καί καταλάβαινε, σχεδόν ἀπό τήν πρώτη στιγμή, τήν προσωπικότητά του. Τό κυριότερο ὅμως πού χαρακτήριζε τό ἡγετικό του προσόν εἶναι ὅτι μέ τήν ὀξυδέρκεια πού τόν χαρακτήριζε δέν ἐπέτρεψε νά παρασυρθῆ ὁ Ἀρχιεπισκοπικός θρόνος στίς διάφορες πολιτειακές καί πολιτικές ἀλλαγές. Ἡ ἐκκλησιαστική ἱστορία τοῦ παρελθόντος δείχνει ὅτι σχεδόν κάθε μεγάλη πολιτική ἀλλαγή εἶχε ἐπίδραση καί στόν Ἀρχιεπισκοπικό θρόνο Ἀθηνῶν. Αὐτό δέν συνέβη στήν περίπτωση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Σεραφείμ. Ἡ Ἐκκλησία παρέμεινε ἀμέτοχη σέ πολιτικές ἀλλαγές.

Πρέπει νά προστεθῆ ὅτι ὁ Ἀρχιεπίσκοπος ἦταν ἕτοιμος νά ἀποδεχθῆ τά λάθη του, νά ἀναγνωρίση τίς ἀδικίες πού ἔκανε, σέ ἀνθρώπους πού εἶχαν ὅμως ἐκκλησιαστικό φρόνημα, καί νά εἰσαγάγη στήν Ἱεραρχία Κληρικούς μέ τούς ὁποίους δέν συμφωνοῦσε σέ πολλές ἐκδηλώσεις τῆς ποιμαντικῆς τους διακονίας. Τελικά, ἐπί τῶν ἡμερῶν του ἡ Ἱεραρχία διακρινόταν γιά πολλές τάσεις, τῶν ὁποίων τάσεων συνεκτικός δεσμός καί συνδετικός κρίκος ἦταν αὐτός ὁ ἴδιος. Τό ὅτι αὐτός ἦταν ἐνοποιός δύναμη τόσων ἰσχυρῶν καί δυναμικῶν προσωπικοτήτων τῆς Ἱεραρχίας δείχνει ὅτι ἦταν ἕνας ἡγέτης.

Δεύτερον. Ὁ ἀοίδιμος Ἀρχιεπίσκοπος στά ζητήματα τῶν διαλόγων καί τῶν σχέσεων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μέ ἄλλες Ὁμολογίες ὑπῆρξε ὀρθόδοξος καί μαχητής, μέ ἕνα πηγαῖο, ἀληθινό, λαϊκό αἰσθητήριο. Ἤξερε πολύ καλά τόν ρόλο καί τήν οὐσία τοῦ Βατικανοῦ, τόν δόλιο τρόπο μέ τόν ὁποῖο ἐργαζόταν, καί στεκόταν ἀκλόνητος βράχος μπροστά στίς ἐπιδιώξεις του. Ἦταν αὐτός πού εἶχε θέσει ἕνα ἀμείλικτο ἐρώτημα σέ μιά συνάντηση Ἱερᾶς Συνόδου καί Καθηγητῶν τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν: “Σᾶς ἐρωτῶ νά μοῦ ἀπαντήσετε: εἶναι τό Βατικανό Ἐκκλησία;” Καί κανείς δέν τόλμησε νά ἀπαντήση παραμένοντας αἰωρούμενη ἡ ἀρνητική ἀπάντηση τοῦ Σεραφείμ κατά τό ρητορικό αὐτό ἐρώτημα. Αὐτήν τήν στάση τοῦ ἐκτιμοῦσε καί ὁ ἀείμνηστος π. Πορφύριος καί τόν ἐπαινοῦσε.

Τρίτον. Ὁ ἀείμνηστος Ἀρχιεπίσκοπος ἦταν πηγαῖος, αὐθόρμητος καί πρό παντός εὐαίσθητος στόν ἀνθρώπινο πόνο. Πολλές φορές τόν εἶδα νά κλαίη, βρισκόμενος μπροστά στήν ἀνθρώπινη δυστυχία. Δέν ἤθελε νά ἀφήση κανέναν ἀβοήθητο. Ὅμως, ὅταν καταλάβαινε τήν ὑποκρισία τοῦ ἄλλου, τότε ἐκδηλωνόταν ἀνάλογα. Τόν ἐνοχλοῦσε ἡ ἀχαριστία τῶν ἀνθρώπων καί πονοῦσε γι’ αὐτήν, πικραινόταν κυριολεκτικά. Ἔτσι, ἐνῶ εἶχε ἡγετικά προσόντα, ἐν τούτοις ἡ καρδιά τοῦ ἦταν πολύ μαλακή, εὐαίσθητη. Ἴσως αὐτοί πού δέν τόν γνώριζαν προσωπικά νά ἀντιλαμβάνονταν τό ἀντίθετο, ἀλλά πάντως γιά τούς συνεργάτες τοῦ ἦταν ἀπόλαυση ἡ ἐπικοινωνία μαζί του. Σεβόταν πάντοτε τήν ἐλευθερία μου, δέν μοῦ ἔλεγε νά κάνω κάτι πού νά παραβίαζε τήν συνείδησή μου, κάλυπτε τίς ἐλλείψεις, μέ ἐπαινοῦσε γιά διάφορες ἐνέργειές μου, χωρίς νά τσιγγουνεύεται στά λόγια του, ἦταν ἀπόλυτα ἐξομολογητικός ἀπέναντί μου.

Γι’ αὐτό τό τελευταῖο θά μποροῦσα νά ἀναφέρω πολλά παραδείγματα, ἀλλά δέν εἶναι ἐδῶ ὁ κατάλληλος χῶρος. Ἐκεῖνο πού θά ἤθελα νά πῶ εἶναι ὅτι στίς 11 Ἰανουαρίου 1998, δηλαδή τρεῖς μῆνες πρίν ἀπό τήν κοίμησή του τόν ἐπισκέφθηκα στό σπίτι του καί εἶχα μαζί του μιά συζήτηση περίπου μιά ὥρα καί ἕνα τέταρτο, γιά τελευταία φορά. Ἦταν ἀποκαλυπτικότατος, εἰλικρινέστατος καί ἐξομολογητικότατος. Θαύμασα τήν ταπείνωση καί τήν εὐαισθησία του, ὅπως τήν ἔβλεπα καί κατά τήν διάρκεια τῆς συνεργασίας μας.

Ἤδη ὁ ἀείμνηστος Ἀρχιεπίσκοπος βρίσκεται ὄχι μόνον κάτω ἀπό τήν κρίση τῆς ἱστορίας, ἀλλά καί κάτω ἀπό τήν κρίση τοῦ Θεοῦ. Κάθε ζωντανός ὀργανισμός στήν ζωή τοῦ κάνει θετικά ἔργα, ἀλλά καί λάθη. Ὁ ἴδιος ὁ ἀείμνηστος Ἀρχιεπίσκοπος ἔλεγε κάποτε: “Προσευχηθῆτε νά κάνω λιγότερα λάθη”. Πιστεύουμε ὅτι ὁ Θεός θά ἀποδώση τήν ἀληθινή καί δίκαιη κρίση, αὐτήν πού ἐμεῖς πολλές φορές θεωροῦμε ὡς ἄδικη. Γιατί ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ βρίσκεται ἔξω καί πέρα ἀπό τήν ἀνθρώπινη δικαιοσύνη. Ἕνας Γέροντας ἔλεγε ὅτι ὁ Θεός θά κρίνη τούς ἡγέτες κατά ἕναν διαφορετικό τρόπο, ἀπό ὅ,τι θά κρίνη τόν λαό, γιατί θά ἐξετάση καί τίς συνθῆκες, κατά τίς ὁποῖες ἐξασκοῦσε τήν ἐξουσία του, καί τίς ὑπευθυνότητες πού εἶχε.

Μέ αὐτές τίς ἁπλές σκέψεις, ἀλλά καί μέ τήν διαβεβαίωση ὅτι κυρίως ἐμεῖς οἱ συνεργάτες του θά τόν θυμόμαστε καί θά προσευχόμαστε γιά τήν σωτηρία τῆς ψυχῆς του, κατευοδώσαμε τό σκήνωμά του πρός τήν τελευταία του ἐπίγεια κατοικία.

  • Προβολές: 3105