Skip to main content

Στόν Νεομάρτυρα ἅγιο Ἀναστάσιο Ναυπλιέα

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

 

Στόν Νεομάρτυρα ἅγιο Ἀναστάσιο ΝαυπλιέαὉ Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος, προεξῆρχε στό Ἀρχιερατικό Συλλείτουργο κατά τήν πανήγυρη τοῦ Νεομάρτυρος Ἁγίου Ἀναστασίου τοῦ Ναυπλιέως (1 Φεβρουαρίου 2019) στό Ναύπλιο, προσκεκλημένος ἀπό τόν οἰκεῖο Ποιμενάχη Μητροπολίτη Ἀργολίδος κ. Νεκτάριο. Δημοσιεύουμε τόν λόγο πού ἐξεφώνησε κατά τήν ἐπίσημη δοξολογία ἐνώπιον τοῦ Προέδρου τῆς Δημοκρατίας.

*

Ἡ σημερινή ἑορτή εἶναι τοπική ἑορτή, ἀλλά καί παγκόσμια ἑορτή, γιατί οἱ ἅγιοι ξεπερνοῦν τόν χρόνο καί τόν τόπο καί ἀνήκουν στό αἰώνιο. Γιά νά θυμηθῶ τόν Μέγα Βασίλειο, Ἀρχιεπίσκοπο Καισαρείας τῆς Καππαδοκίας, οἱ ἄνθρωποι ἀνήκουν στόν χρόνο, οἱ ἅγιοι καί οἱ ἄγγελοι ἀνήκουν στό αἰώνιο καί ὁ Τριαδικός Θεός εἶναι στό ἀΐδιο. Ἑπομένως, ἑορτάζουμε σήμερα καί ἐμεῖς ἐδῶ στό Ναύπλιο, ἀλλά ἑορτάζει καί ὁλόκληρη ἡ οἰκουμένη.

Ὁ ἅγιος Ἀναστάσιος ἦταν Ὀρθόδοξος Χριστιανός καί ἀλλαξοπίστησε, δηλαδή ἔγινε Μουσουλμάνος, ἀλλά ἀργότερα κατανόησε τό λάθος του καί ἐπανῆλθε στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, μέ ἀποτέλεσμα νά ὑποστῆ φρικτό μαρτύριο καί νά εἰσέλθη στήν δόξα.

Αὐτή ἡ ἐκπληκτική ζωή τοῦ ἁγίου Ἀναστασίου μοῦ δίνει τήν δυνατότητα σήμερα νά καταθέσω μερικές σκέψεις μου.

1. Τά αἴτια τῆς ἐκπτώσεως καί τῆς ἐπιστροφῆς

Εἶναι σημαντικό νά δοῦμε τί ἦταν ἐκεῖνο πού ἔκανε τόν ἅγιο Ἀναστάσιο ἀπό Ὀρθόδοξος Χριστιανός νά γίνη Μουσουλμάνος καί τί ἦταν ἐκεῖνο πού τόν ἔκανε ἀπό Μουσουλμάνος νά γίνη πάλι Ὀρθόδοξος.

Μέσα στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου γίνονται πολλές διεργασίες, τίς ὁποῖες δύσκολα ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά παρακολουθήση καί νά ἐξιχνιάση. Ἐρευνώντας τό θέμα αὐτό μέσα ἀπό παράλληλες ἑρμηνεῖες μποροῦμε νά καταλήξουμε σέ μερικά συμπεράσματα.

Τό νά ἐγκαταλείπη κανείς τήν τέλεια πίστη, ὅπως τήν ἀποκάλυψε ὁ Χριστός καί τήν παρέδωσε ἡ Ἐκκλησία, φαίνεται, ἐκτός ἀπό τίς διάφορες σκοπιμότητες, τό ὅτι διατελεῖ σέ ἄγνοια, καί τελικά ἐπικρατεῖ τό φαινόμενο τοῦ σχετικισμοῦ, πού σημαίνει ὅτι ὅλα εἶναι σχετικά καί ἡ ἀλήθεια εἶναι σχετική, δηλαδή ὅλοι ἔχουν ἕνα μέρος τῆς ἀλήθειας. Ἡ σύγχυση μεταξύ ἰδεολογιῶν καί θεωριῶν, ἡ ἀνάμειξη θρησκευτικῶν δοξασιῶν καί πολιτισμικῶν προτύπων φαίνεται ὅτι ὁδηγεῖ στήν εὔκολη μετακίνηση ἀπό τήν Ὀρθόδοξη πίστη σέ μία ἄλλη θρησκευτική πίστη.

Ἔπειτα, τό νά ἐπανορθώνη κανείς τό λάθος του καί νά ἐπανέρχεται στήν ἀληθινή πίστη, ἐδῶ συγκεκριμένα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, αὐτό εἶναι συνέπεια μιᾶς ἀποκαλύψεως. Ὅπως διαβάζουμε στό Νέο Μαρτυρολόγιο τοῦ ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, συνήθως ὅσοι ἀλλαξοπιστοῦσαν καί ἔπειτα μετανόησαν, αὐτό ἔγινε ἀπό μιά ἔντονη ἀποκάλυψη, πού ἦταν καρπός ἑνός ἐσωτερικοῦ ἐλέγχου καί ἔντονης δοκιμασίας. Δεδομένου ὅτι ἡ ἄρνηση τῆς πίστεως εἶναι μείωση ἤ ἀνυπαρξία ἀγάπης ἐσωτερικῆς, αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ ἐπιστροφή εἶναι ἀποτέλεσμα ἐσωτερικῆς πνευματικῆς γνώσεως.

Συνήθως, ὅσοι ἀλλαξοπιστοῦσαν καί καταλάβαιναν τό λάθος τους, πήγαιναν στό Ἅγιον Ὄρος, καί κάτω ἀπό πνευματική δοκιμασία ἀποκτοῦσαν νοερά προσευχή καί ὑψηλότερη γνώση τοῦ Θεοῦ, καί ἔπειτα διψοῦσαν τό μαρτύριο. Αὐτό δείχνει ὅτι τό μαρτύριο εἶναι καρπός θεωρίας, ὅταν ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ διαποτίζη καί αὐτό τό σῶμα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα εἶναι ὅτι οἱ Μαθητές τοῦ Χριστοῦ πρίν τήν Πεντηκοστή Τόν ἐγκατέλειψαν, φοβήθηκαν, ἕνας ἀπό αὐτούς Τόν ἀρνήθηκε καί ἄλλος Τόν ἐπρόδωσε, μετά, ὅμως, τήν Πεντηκοστή ἀνεδείχθησαν ἀτρόμητοι καί ἀπεδείχθησαν μάρτυρες τοῦ Χριστοῦ.

2. Διαφορά Θρησκείας καί Ἐκκλησίας

Αὐτά δείχνουν ὅτι ὑπάρχει διαφορά μεταξύ Θρησκείας καί Ἐκκλησίας.

Ἡ Θρησκεία προσπαθεῖ μέ διαφόρους τρόπους νά ἐξιλεώση τόν Θεό πού τόν θεωρεῖ ὀργισμένο, αἰσθάνεται ὅτι ὑπάρχει ἕνας τοῖχος μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπου καί μέ διάφορες μεθόδους προσπαθεῖ νά τόν ὑπερβῆ.

 

Ἔτσι, οἱ Θρησκεῖες συνδέονται στενά μέ τήν μαγεία, πού προσπαθεῖ νά ἐξευμενίση τόν Θεό∙ ἀπό τήν δεισιδαιμονία, ἡ ὁποία ταυτίζει τόν Θεό μέ τήν κτίση, κατά τά πρότυπα τοῦ πανθεϊσμοῦ∙ καί μέ τόν μυστικισμό, σύμφωνα μέ τόν ὁποῖο ἡ φύσει ἀθάνατη ψυχή ἐπανέρχεται στόν ἀγέννητο κόσμο τῶν ἰδεῶν.

Ἀντίθετα, ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό Σῶμα τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ, ἀφοῦ ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος, προσέλαβε τό θνητό καί τό παθητό γιά νά νικήση τόν θάνατο καί νά γίνη τό φάρμακο τοῦ ἀσθενοῦς ἀνθρώπου καί τῆς ἀθανασίας. Ὁπότε, ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι θρησκεία, ἀλλά κοινωνία Θεοῦ καί ἀνθρώπου, μέσα στήν ὁποία θεραπεύεται ὁ ἄνθρωπος καί αἰσθάνεται τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ἄλλωστε, στήν ἀρχαία Ἑλλάδα γινόταν λόγος γιά Ἐκκλησία τοῦ Δήμου, ὅπου λύονταν ὅλα τά θέματα, καί διέφερε ἀπό τήν Μεταφυσική φιλοσοφία.

Ἐπέκταση αὐτοῦ τοῦ θέματος εἶναι ὅτι ἡ θρησκεία κυριαρχεῖται ἀπό τήν ἰδεοληψία καί τόν φανατισμό, ἐνῶ ἡ Ἐκκλησία κυριαρχεῖται ἀπό τήν πληρότητα τῆς ζωῆς καί τήν ἀγάπη.

3. Ὀρθόδοξη θεολογία καί ἄλλες θεολογίες

Ἐκεῖνο πού διακρίνει τήν Ὀρθόδοξη θεολογία ἀπό τήν θεολογία τῶν Θρησκειῶν καί τῶν Χριστιανικῶν Ὁμολογιῶν εἶναι ὁ βαθμός καί τό ὑψηλό ἐπίπεδο τῆς θεραπείας. Ὅταν κάνω λόγο γιά θεραπεία, ἐννοῶ τήν πορεία τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν ἰδιοτελῆ ἀγάπη στήν ἀνιδιοτελῆ ἀγάπη. Ὅλες οἱ ἐκδηλώσεις τῆς ζωῆς μας διαποτίζονται ἀπό τήν ἰδιοτέλεια καί τήν σκοπιμότητα, ἀπό τόν φόβο τοῦ θανάτου, ἀπό τό μίσος πρός τούς ἄλλους. Γι’ αὐτό χρειάζεται ἡ θεραπεία, ὥστε ἀπό τήν ἰδιοτέλεια καί τήν φιλαυτία νά φθάσουμε στήν φιλοθεΐα καί τήν φιλανθρωπία, τήν πληρότητα τῆς ἀγάπης.

Ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής ἔχει διδάξει ὅτι ἡ ἄγνοια ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο στήν φιλαυτία καί ἡ φιλαυτία τόν ὁδηγεῖ στήν τυραννία τῶν παθῶν. Ὁπότε, ἡ ὅλη ζωή τῆς Ἐκκλησίας ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἄγνοια στήν γνώση τοῦ Θεοῦ, ἀπό τήν φιλαυτία στήν φιλοθεΐα καί ἀπό τήν τυραννία στήν ἐλευθερία, δηλαδή θεραπεύεται τό λογιστικό, τό ἐπιθυμητικό καί θυμικό. Ἔτσι πρέπει νά βλέπουμε τούς ἁγίους, ὡς τούς θεραπευμένους ἀνθρώπους ἀπό τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ.

Ἀγαπητοί ἀδελφοί,

Ὁ ἅγιος Ἀναστάσιος εἶναι τό ζωντανό παράδειγμα ὅλων αὐτῶν πού ἀνέφερα προηγουμένως. Ἀποδεικνύει ὅτι τό Εὐαγγέλιο καί οἱ ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων δείχνουν τήν θεωρία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Τά κείμενα τῶν Πατέρων καί ἡ Φιλοκαλία τῶν Ἱερῶν Νηπτικῶν δείχνουν τήν πράξη τῆς Ἐκκλησίας, καί ὅλα αὐτά ἐκβάλλουν στήν λατρεία τῆς Ἐκκλησίας. Τά δέ Συναξάρια τῆς Ἐκκλησίας δείχνουν ὅτι οἱ ἅγιοι εἶναι οἱ λῆπτες, οἱ φύλακες καί οἱ μεταδότες αὐτῆς τῆς παράδοσης. Γι’ αὐτό τούς τιμᾶμε μέ μεγάλη τιμή καί μεγαλοπρέπεια.

Πέρα ἀπό τίς τιμητικές αὐτές ἐκδηλώσεις πρέπει νά καταλάβουμε καλά ὅτι σήμερα καί στό θέμα τῆς πίστεως χρειαζόμαστε καθαρό λόγο, καθαρή πράξη, πού νά εἶναι ἀπαλλαγμένα ἀπό κάθε σχετικισμό καί συγκρητισμό. Διαφορετικά θά εἴμαστε κίβδηλοι ἑορταστές καί ἐπιλήσμονες μιᾶς ζωντανῆς παραδόσεως.

Δεῖτε τὴν ὁμιλία ἀπὸ τὸ κανάλι τῆς Ε.Π

 

  • Προβολές: 1835