Skip to main content

Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου: Τὸ σῶμα στὴν Ὀρθόδοξη Θεολογία (Β')

(συνέχεια ἀπὸ τὸ προηγούμενο)

Τμῆμα τῆς εἰσηγήσεως στὴν Ἡμερίδα μὲ θέμα "Ἀθλητικὴ καὶ Πνευματικὴ Ἄσκηση, τὸ σῶμα στὸν Ἀθλητισμὸ καὶ στὴν Ὀρθόδοξη Πνευματικότητα" ποὺ διοργάνωσε ἡ Ἱερὰ Σύνοδος.

Ἡ νοερὰ προπόνηση

Εἶναι γνωστὸν ὅτι οἱ ἀθλητὲς γιὰ νὰ ἐπιτύχουν τὸν σκοπὸ ποὺ ἔχουν θέσει, ἀγωνίζονται καθημερινά, προπονοῦνται μὲ τὴν ἐπίβλεψη εἰδικοῦ προπονητοῦ, κάτω βέβαια ἀπὸ τοὺς ἰδιαιτέρους προπονητικοὺς κανόνες.

Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου: Το σώμα στην Ορθόδοξη Θεολογία (Β')Ὅπως ἐπίσης σὲ ὅσους ἀσχολοῦνται μὲ τὰ θέματα αὐτὰ εἶναι γνωστὸν ὅτι ἐπειδὴ ὁ ἄνθρωπος ἀποτελεῖται ἀπὸ τὴν ἑνότητα ψυχῆς καὶ σώματος, γι' αὐτὸ καὶ εἶναι ἀναγκαία ἡ καλὴ ψυχολογικὴ καὶ ψυχικὴ συγκρότηση τοῦ ἀθλητοῦ γιὰ τὴν ἐπιτυχία τοῦ σκοποῦ του. Ἔτσι, μαζὶ μὲ τὶς σωματικὲς ἀσκήσεις, ὁ ἀθλητὴς κάνει καὶ ψυχολογικὲς ἀσκήσεις, ἤτοι ἀσκήσεις αὐτοσυγκεντρώσεως, προσοχῆς, καλῆς ψυχολογικῆς καταστάσεως κλπ. Ἡ προσπάθεια ἀποκτήσεως καλῆς ψυχολογικῆς καταστάσεως ἀποκαλεῖται νοερὰ προπόνηση.

Ἡ νοερὰ προπόνηση συνδέεται μὲ τὴν αὐτοσυγκέντρωση, γι' αὐτὸ καὶ μερικοὶ ἀθλητὲς ἐνδιατρίβουν καὶ μὲ τὸν ἀνατολικὸ διαλογισμό. Ὑπάρχουν δὲ καὶ περιπτώσεις ἀθλητῶν ποὺ καταφεύγουν καὶ σὲ Γκουροῦ, ὅπως τὸν Σαϊ Μπάμπα, γιὰ νὰ μάθουν τρόπους νοερᾶς προπόνησης, αὐτοσυγκέντρωσης, ἀγνοῶντας ὅμως ὅτι ἡ γιόγκα καὶ τὸ σύστημα αὐτοσυγκέντρωσης, ὅπως καλλιεργεῖται στὸν Βουδισμό, ἐντάσσεται μέσα στὸν ἀνατολικὸ μυστικισμὸ ποὺ ἔχει θρησκευτικὸ καὶ μάλιστα δαιμονικὸ χαρακτῆρα.

Σὲ παλαιότερο δημοσίευμα ἡ Νατάσα Μπαστέα στὴν ἐφημερίδα «τὰ Νέα» (13-8-1997) ἀναφέρεται στὸ θέμα αὐτὸ μὲ τίτλο «Ὁ γκουροῦ τῶν ἀθλητῶν». Γράφει στὴν ἀρχὴ τοῦ ἄρθρου:

«Θὰ τὴν θυμᾶστε ἐκείνη τὴν σκηνή, πρὶν ἀπὸ ἕναν χρόνο στὴν Ἀτλάντα, ὅταν ἡ Νίκη Μπακογιάννη ἑτοιμαζόταν νὰ κάνει τὸ ἅλμα ποὺ τῆς χάρισε τὸ ἀσημένιο μετάλλιο στοὺς Ὀλυμπιακούς. Αὐτοσυγκεντρώθηκε, φίλησε τὸ δαχτυλίδι της καὶ ξεκίνησε... Τὸ δαχτυλίδι αὐτό της τὸ εἶχε χαρίσει ὁ Σάτια Σάϊ Μπάμπα, ἕνας Ἰνδὸς "ἄβαταρ" (ὅπως ὀνομάζεται στὴ μακρινὴ χώρα ἡ ἐνσάρκωση τοῦ θείου). Πολλοὶ ἄλλοι Ἕλληνες ἀθλητὲς καὶ μὴ ἔχουν ἐπισκεφθεῖ τὰ τελευταῖα χρόνια τὸ ἄσραμ του Σάϊ Μπάμπα καὶ ὁρισμένοι, ὅπως ὁ Λάμπρος Παπακώστας, παραδέχονται ἀνοιχτὰ ὅτι τοὺς ἔχει βοηθήσει νὰ βροῦν μιὰ ἐσωτερικὴ γαλήνη, ποὺ τοὺς βοηθᾶ ὄχι μόνο στὸν ἐπαγγελματικὸ τομέα ἀλλὰ καὶ στὴν ὑπόλοιπη ζωή τους.

Πρὶν ἀπὸ περίπου 3 χρόνια, ἕνας ἀθλητὴς τοῦ δεκάθλου προσκάλεσε τοὺς φίλους του νὰ ἐπισκεφθοῦν μαζί το Πουταπάρτι τῆς Νότιας Ἰνδίας, ὅπου βρίσκεται τὸ "ἄσραμ" του Σάϊ Μπάμπα. Στὴν παρέα ἐκείνη ἦταν ἡ Νίκη Μπακογιάννη, ἡ Νίκη Ξάνθου, ὁ Δημήτρης Χατζόπουλος καὶ ἄλλοι ἀθλητές. Τὴν ἴδια περίπου ἐποχὴ ἐπισκέφθηκαν τὸ ἄσραμ καὶ ὁ Λάμπρος Παπακώστας μὲ τὴν ἀρραβωνιαστικιά του. Ὁ Λάμπρος μάλιστα, φορᾶ ἕνα δαχτυλίδι παρόμοιο μὲ ἐκεῖνο τῆς Ν. Μπακογιάννη, "ὑλοποιημένα" καὶ τὰ δύο μπροστὰ στὰ μάτια τους ἀπὸ τὸν Ἰνδὸ ἄβαταρ.

Οἱ "ὑλοποιήσεις" αὐτὲς εἶναι ἕνας τρόπος προσέλκυσης πιστῶν, σύμφωνα μὲ τοὺς ἐπικριτὲς τοῦ Μπάμπα, ἀλλὰ σύμφωνα μὲ τοὺς ὀπαδούς του εἶναι "δῶρα ποὺ συνηθίζουν νὰ δίνουν ὅλοι "φωτισμένοι" στοὺς πιστούς τους, σὰν εὐλογία»

Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, μὲ τὴν θεολογία της μπορεῖ νὰ βοηθήση καὶ στὸ θέμα αὐτό.

Κατ' ἀρχὰς πρέπει νὰ τονισθῇ ὅτι ἡ ὀρθόδοξη θεολογία ἔχει μιὰ ὁλόκληρη θεολογία γιὰ τὴν ἐξισορρόπιση τῶν ψυχικῶν καὶ σωματικῶν δυνάμεων, ὥστε ἡ ψυχὴ νὰ διευθύνη τὸ σῶμα καὶ ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ νὰ διευθύνη τὴν ψυχή. Ἔτσι ὁλόκληρος ὁ ἄνθρωπος κυβερνᾶται σωστά.

Ἔπειτα ἡ ἠρεμία τῆς ψυχῆς, ἡ ἐγκράτεια καὶ σωφροσύνη, ἡ προσευχή, ἡ ἀγάπη στὸν Θεὸ καὶ τοὺς ἀνθρώπους κλπ., βοηθοῦν τὸν ἀθλητὴ νὰ ἀποκτήση τὴν ψυχικὴ ἠρεμία καὶ τὴν ψυχοσωματικὴ ἰσορροπία.

Πέρα ἀπὸ αὐτὰ ὑπάρχει καὶ ὁ ἡσυχαστικὸς τρόπος ζωῆς, μὲ τὴν ἔννοια ποὺ καθορίζει τὴν ἡσυχία ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης ὡς «ἐπιστήμη λογισμῶν». Ἕνας πνευματικὸς πατέρας μπορεῖ νὰ διδάξη αὐτὴν τὴν μέθοδο. Γι' αὐτὸ ὁ συνδυασμὸς τοῦ προπονητοῦ τοῦ σώματος καὶ τοῦ προπονητοῦ τῆς ψυχῆς, θὰ βοηθήση ὄχι ἁπλῶς νὰ ἐπιτύχη ὁ ἀθλητὴς ὑψηλὰ ρεκόρ, ἀλλὰ κυρίως νὰ γίνη ἄνθρωπος καὶ νὰ ἔχη βαθύτερο καὶ ὑψηλότερο νόημα ζωῆς.

Ἡ ἀπόκτηση νοήματος γιὰ τὴν ζωή
Ζῶντας μέσα στὴν πεπτωκυία κοινωνία εἶναι φυσικὸ νὰ ἀσχολούμαστε μὲ ὅλα ἐκεῖνα ποὺ συνιστοῦν τοὺς λεγομένους δερματίνους χιτῶνες, δηλαδὴ τὴν φθαρτότητα καὶ τὴν θνητότητα, καὶ μέσα σὲ αὐτὰ μποροῦμε νὰ ἐντάξουμε καὶ τὴν ἄσκηση τοῦ σώματος, ἀλλὰ ἀκόμη καὶ τὴν γυμναστικὴ γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσουμε διάφορα προβλήματα ποὺ ἀναφύονται καὶ στὸ σῶμα καὶ γιὰ τὴν ἐξισορρόπιση μεταξὺ σωματικῶν καὶ ψυχικῶν δυνάμεων.

Ὅμως δὲν μποροῦμε ποτὲ νὰ ξεχάσουμε ὅτι ὁ Χριστιανὸς μὲ τὸ Βάπτισμα καὶ τὴν ὅλη του παρουσία μέσα στὸν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας ἔχει ἕνα ἄλλο ὑψηλὸ στόχο καὶ ὑψηλὸ νόημα ζωῆς. Ἂν ὁ ἄνθρωπος ἐξαντλῆται μόνον σὲ χαμηλὰ νοήματα καὶ δὲν θέτη ὑψηλὸ στόχο καὶ νόημα, τότε ἀποπροσανατολίζεται καὶ πλανᾶται. Καὶ ἐδῶ ἰσχύει ὁ λόγος τοῦ Ἀποστόλου Παύλου «εἴτε οὗν ἐσθίετε εἴτε πίνετε εἴτε τί ποιεῖτε, πάντα εἰς δόξαν Θεοῦ ποιεῖτε» (Ἂ´ Κόρ. ἰ´, 31). Καθὼς ἐπίσης ἰσχύει καὶ ὁ ἄλλος λόγος τοῦ Ἀποστόλου Παύλου ὅτι "ἡ γὰρ σωματικὴ γυμνασία πρὸς ὀλίγον ἐστὶν ὠφέλιμος, ἡ δὲ εὐσέβεια πρὸς πάντα ὠφέλιμός ἐστιν, ἐπαγγελίας ἔχουσα ζωῆς της νῦν καὶ τῆς μελλούσης" (Ἂ´ Τίμ. δ´, 8)

Στὸ σημεῖο αὐτὸ θὰ ἤθελα νὰ ἀναφερθῶ μὲ συντομία σ' ἕνα κείμενο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Νύσσης ποὺ ἐπιγράφεται: «Περὶ τοῦ τί το τοῦ Χριστιανοῦ ἐπάγγελμα» στὸ ὁποῖο κάνει λόγο γιὰ τὸ ποιός εἶναι ὁ σκοπὸς τοῦ Χριστιανοῦ.

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης στὸ κείμενο αὐτὸ ἀρχίζει μὲ τὸν ἐντοπισμὸ ὅτι, γιὰ νὰ δοῦμε ποιό εἶναι τὸ πραγματικὸ ἐπάγγελμα τοῦ Χριστιανοῦ πρέπει νὰ ἐξετασθῇ τί σημαίνει τὸ ὄνομα Χριστός. Καὶ αὐτὸ εἶναι ἀπαραίτητο γιατί ἔτσι ὁ Χριστιανὸς θὰ ἀνταποκρίνεται στὸ νόημα τοῦ ὀνόματος ποὺ λαμβάνει, ὅπως ὁ γιατρός, ὁ ρήτορας καὶ ὁ γεωμέτρης δὲν θὰ ἤθελε νὰ ἀποδειχθῇ ὅτι δὲν ἔχει καμμιὰ σχέση μὲ τὸ ὄνομά του καὶ τὸ ἔργο ποὺ ἐπιτελεῖ καὶ μὲ τὴν ἀπαιδευσία του νὰ διαψεύση τὴν ἐπωνυμία του.

Μάλιστα στὸ σημεῖο αὐτὸ χρησιμοποιεῖ καὶ ἕνα καταπληκτικὸ παράδειγμα ποὺ τὸ λαμβάνει ἀπὸ τὸν Λουκιανό.

Κάποιος θαυματοποιὸς στὴν Ἀλεξάνδρεια ἐκπαίδευσε ἕνα πίθηκο γιὰ νὰ κάνη κινήσεις ποὺ θὰ ἔκανε ἕνας ἄνθρωπος. Καὶ ἀφοῦ τοῦ φόρεσε ἕνα προσωπεῖο τῶν χορευτῶν καὶ ἕνα κατάλληλο ροῦχο τὸν ἔμαθε νὰ κάνη ἐκπληκτικὰ νούμερα. Ὅλοι ἀποροῦσαν πῶς ἕνας ἄνθρωπος ἔκανε τέτοιες φανταστικὲς κινήσεις. Ὅμως κάποιος θεατὴς ποὺ κατάλαβε τὴν ἀπάτη καὶ θέλησε νὰ ἀποκάλυψη τὴν ἀλήθεια πέταξε μέσα στὴν ὀρχήστρα μερικοὺς ξηροὺς καρποὺς οἱ ὁποῖοι ἐρεθίζουν τὴν λαιμαργία τῶν πιθήκων. Ἀμέσως τότε ὁ πίθηκος, βλέποντας τὰ ἀμύγδαλα, ξέχασε τὰ πάντα καὶ τὸν χορὸ καὶ τὰ χειροκροτήματα, καὶ τὰ ροῦχα καὶ ὅρμησε σὲ αὐτά. Καὶ μάλιστα ἐπειδὴ ἡ μάσκα, τὸ προσωπεῖο ἐμπόδιζε τὸν πίθηκο νὰ φάγη τὰ ἀμύγδαλα, γι' αὐτὸ ξέσκισε τὴν προσωπίδα, τὸ προσωπεῖο καὶ ἀμέσως φάνηκε τὸ πραγματικό του πρόσωπο, ὅτι ἀντὶ γιὰ ἄνθρωπος ἦταν πίθηκος. Αὐτὸ ἔκανε τοὺς θεατὲς ἀντὶ νὰ ἐκφράσουν τὸν ἔπαινο καὶ τὸν θαυμασμὸ γιὰ τὰ ὅσα ἔκανε προηγουμένως, νὰ ξεσπάσουν σὲ γέλωτα, καθὼς φάνηκε ὁ πίθηκος «εἰδεχθῶς καὶ γελοίως ἐκ τῶν τοῦ προσωπείου λειψάνων».

Ὅπως ὁ πίθηκος παρὰ τὴν προσπάθεια νὰ φανῇ ἄνθρωπος ἀποκαλύφθηκε λόγῳ τῆς λαιμαργίας τοῦ κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο καὶ ἐκεῖνοι ποὺ δὲν διαμορφώνουν τὸν ἑαυτό τους μὲ τὴν πίστη, ἀλλὰ θὰ λέγαμε βάζουν μιὰ μάσκα ἢ ἕνα προσωπεῖο, θὰ ἀποκαλυφθοῦν εὔκολα μὲ τὰ δολώματα τοῦ διαβόλου. Οἱ Χριστιανοὶ ποὺ βάζουν προσωπεῖα σωφροσύνης ἢ κάποιας ἄλλης ἀρετῆς καὶ ὑποκρίνονται τὸν Χριστιανό, σὲ μιὰ στιγμὴ ἀδυναμίας καὶ ἐκφράσεως τῶν παθῶν, θὰ δείξουν τὴν ἐσωτερική τους κατάσταση, γιατί τὰ πάθη «εἰς ἔλεγχον ἄγει τὰς πηθικώδεις ψυχάς». Ἔτσι ἐκεῖνος ποὺ ὑποδύεται τὸ ὄνομα τοῦ Χριστιανοῦ, ἀλλὰ δὲν ἀποδεικνύει στὸν βίο του ὅτι ἀνταποκρίνεται στὸ ὄνομα αὐτό, αὐτὸς κατὰ τὸ παράδειγμα τοῦ πιθήκου διαψεύδει τὸ ὄνομά του καὶ «προσωπεῖον ἄψυχον ἀνθρωπίνῳ χαρακτῆρι μεμορφωμένον περιθεὶς τῷ πιθήκῳ».

Προσδιορίζοντας ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης τὸ ὄνομα τοῦ Χριστιανοῦ ἀρχίζει ἀπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Χριστὸς εἶναι Βασιλεὺς καί, βεβαίως, αὐτὸ τὸ ὄνομα δείχνει τὸ βασιλικὸ ἀξίωμα καὶ αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ Χριστὸς ἔχει πολλὲς ὑψηλὲς ἰδιότητες, ὅπως τὴν δικαιοσύνη, τὴν σοφία, τὴν δύναμη, τὴν ἀλήθεια, τὴν ἀγαθότητα, τὴν ζωή, τὴν ἀφθαρσία, τὸ ἀμετάβλητο, τὸ ἀναλλοίωτο καὶ ἄλλες ὑψηλὲς ἔννοιες. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι καὶ ὅσοι συνδέονται μὲ τὸν Χριστὸ πρέπει νὰ ἀποκτήσουν ὅλες αὐτὲς τὶς ἔννοιες. Γι' αὐτὸ καὶ ἕνας ὁρισμὸς τοῦ Χριστιανισμοῦ εἶναι «ὅτι Χριστιανισμὸς ἐστι τῆς θείας φύσεως μίμησις».

Ἔτσι ὑψηλὸς εἶναι ὁ στόχος καὶ ὑψηλὸ εἶναι τὸ ὄνομα τῆς ζωῆς τοῦ Χριστιανοῦ. Αὐτὸς ὅμως ὁ στόχος δὲν εἶναι «ὑπέρογκος» καὶ δὲν ὑπερβαίνει «τὴν τῆς φύσεως ἡμῶν ταπεινότητα». Καὶ αὐτὸ φαίνεται ἀπὸ τὸ ὅτι ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηκε κατ' εἰκόνα καὶ καθ' ὁμοίωση Θεοῦ καὶ ἑπομένως ὁ ὁρισμὸς ὅτι ὁ Χριστιανισμὸς εἶναι μίμηση τῆς θείας φύσεως «οὐκ ἐξῆλθε τὰ μέτρα τῆς φύσεως ἡμῶν». Ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηκε μὲ αὐτὲς τὶς προϋποθέσεις καὶ ἐκεῖ πρέπει νὰ ἐπανέλθη.

Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δὲν ζῇ μὲ αὐτὲς τὶς προϋποθέσεις μὲ τὶς ὁποῖες ἔχει δημιουργηθῇ καὶ ἔχει ἀναδημιουργηθῇ μὲ τὴν σύνδεσή του μὲ τὸν Χριστό, τότε ὑφίσταται πολλὲς τραγικὲς συνέπειες στὴν ζωή του. Ὅπως ὁ ζωγράφος ποὺ καλεῖται νὰ ζωγραφίση τὸ πρόσωπο τῆς βασίλισσας ἢ τοῦ βασιλιᾶ ἂν δὲν τὸ ἐπιτύχη, ἀλλὰ κατασκευάση ἕνα δύσμορφο πρόσωπο, τότε δικαίως θὰ προκαλέση τὴν ὀργὴ τοῦ βασιλιᾶ, ἔτσι καὶ ὁ Χριστιανὸς ἂν δὲν δεχθῇ τὸν λόγο τοῦ μυστηρίου καὶ δὲν ἔχει πολιτευθῇ σύμφωνα μὲ αὐτὸ θὰ διαστρεβλώση τὴν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ καὶ αὐτὴν τὴν διαστρεβλωμένη εἰκόνα θὰ τὴν ἀποδίδη στὸν Θεό, μὲ φοβερὲς συνέπειες. Ἀκόμη ὁ Χριστιανὸς ποὺ δὲν ἀνταποκρίνεται καὶ δὲν ἀλλοιώνεται ἀπὸ τὸν Χριστό, καὶ λαμβάνει τὶς μορφὲς τῶν θηρίων, γιατί θηρία εἶναι οἱ διαστροφὲς τῆς φύσεώς μας, θὰ γίνη αἰτία νὰ κατηγορῆται ὁ Θεὸς ἀπὸ τοὺς ἀπίστους.

Βεβαίως τίθεται τὸ ἐρώτημα πῶς εἶναι δυνατὸν ἡ ἀνθρώπινη ταπεινότητα νὰ ἐπεκταθῇ μέχρι τὴν θεία μακαριότητα, πῶς εἶναι δυνατὸν ὁ γήϊνος ἄνθρωπος νὰ γίνη ὅμοιος μὲ τὸν οὐράνιο, ἀφοῦ ἡ διαφορὰ τῶν φύσεων (ἀνθρωπίνης καὶ θείας) δείχνει «τὸ ἀνέφικτον τῆς μιμήσεως». Ἡ ἀπάντηση εἶναι ὅτι δὲν μπορεῖ νὰ συγκριθῇ ἡ ἀνθρώπινη φύση μὲ τὴν θεία φύση, ἀλλὰ εἶναι δυνατὸν νὰ μιμούμαστε στὸν ἀνθρώπινο βίο τὶς ἀγαθὲς ἐνέργειες. Καὶ μίμηση τῆς θείας φύσεως εἶναι το νὰ εἴμαστε ἀλλοτριωμένοι ἀπὸ κάθε κακία καὶ ὅσο, βεβαίως, εἶναι δυνατὸν νὰ εἴμαστε καθαροὶ ἀπὸ τοὺς μολυσμοὺς ὡς πρὸς τὴν πράξη, τὸν λόγο καὶ τὴν σκέψη.

Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ «ἔσεσθε οὗν ὑμεῖς τέλειοι, ὦσπερ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς τέλειός ἐστιν» (Μάτθ. ἔ´, 48) δὲν ἐννοεῖ τὸν οὐρανὸ ὡσὰν κάποια ἰδιαίτερη κατοικία, ἀφοῦ ὁ Θεὸς μὲ τὴν ἐνέργεια Τοῦ βρίσκεται σὲ ὅλη τὴν γῆ, ἀλλὰ οὐράνια ζωή, εἶναι ἡ ζωὴ ἡ ἀπηλλαγμένη ἀπὸ κάθε κακία. Ἑπομένως, ὁ Χριστὸς ποὺ μᾶς προστάζει νὰ μιμηθοῦμε τὸν οὐράνιο Πατέρα μας προστάζει νὰ μένουμε καθαροὶ ἀπὸ τὰ γήϊνα πάθη «ὧν ἡ ἀπόστασις οὐ διὰ τοπικῆς μεταβάσεως, ἀλλὰ διὰ προαιρέσεως ἐνεργεῖται μόνης».

Ἡ ἀπομάκρυνση ἀπὸ τὸ κακὸ γίνεται μὲ τὴν ὁρμὴ τῆς διανοίας, γι' αὐτὸ καὶ τὸ ἔργο αὐτὸ δὲν εἶναι ἐπίπονο, διότι δὲν εἶναι συνδεδεμένος ὁ κόπος μὲ τὴν ὁρμὴ τῆς διανοίας. Ἑπομένως ἡ οὐράνια διαβίωση εἶναι εὔκολη σὲ ἐκεῖνον ποὺ θέλει νὰ τὴν πραγματοποιεῖ καὶ στὴν γῆ. Ὁ Χριστὸς μᾶς παραγγέλλει: «μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσι καὶ κλέπτουσι· θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσι οὐδὲ κλέπτουσιν» (Μάτθ. κέφ. στ´, 19-20). Ἔτσι θὰ πρέπη νὰ μεταφέρουμε τὶς ἐπιχειρήσεις μας στὸν οὐρανὸ «ἐκεῖ μεταθετέον τὴν ἐμπορίαν, ἐν ἢ τὸ θησαυρισθὲν οὐ μόνον ἄσυλόν τε καὶ ἀμείωτον εἰς ἀεὶ διαμένει, ἀλλὰ καὶ σπερμάτων δίκην ἐπὶ τὸ πολλαπλάσιον κατεργάζεται τὴν ἐπαύξησιν».

Κατὰ τὸν ἅγιο Γρηγόριο Νύσσης ὁ σκοπὸς καὶ τὸ ὑψηλὸ νόημα τοῦ Χριστιανοῦ εἶναι νὰ μιμηθῇ τὴν θεία φύση, ποὺ σημαίνει ἀναλυτικά, νὰ ἑνωθῇ μὲ τὸν Χριστὸ καὶ οἱ ἰδιότητες τοῦ Χριστοῦ νὰ γίνουν καὶ δικές του ἰδιότητες, νὰ ὁμοιωθῇ μὲ τὸν Χριστό. Αὐτὸ προϋποθέτει το νὰ ἀποβάλη ὁ ἄνθρωπος τὸ προσωπεῖο τοῦ καλοῦ Χριστιανοῦ καὶ νὰ ἀποκτήση τὸ ἀληθινὸ πρόσωπο τοῦ Χριστιανοῦ.

Τὸ δὲ παράδειγμα τοῦ πιθήκου μπορεῖ νὰ χρησμοποιηθὴ καὶ στὴν περίπτωση τοῦ ἀθλητοῦ ποὺ μᾶς ἀπασχολεῖ ἐδῶ. Ὁ ἀθλητὴς δὲν μπορεῖ καὶ δὲν πρέπει νὰ ἐκπαιδεύεται μόνον γιὰ νὰ ἐπιτύχη ὑψηλὲς ἐπιδόσεις, παραθεωρῶντας ὅμως τὸ πραγματικό του ἐσωτερικὸ πρόσωπο. Ἂν πράγματι κατορθώση νὰ ἐπιτύχη ὑψηλὰ ἐπιτεύγματα, ἀλλὰ ταυτόχρονα τὰ πάθη μέσα του ὀργιάζουν, τότε σὲ κάποια στιγμὴ ὅταν θὰ πέσουν τὰ φῶτα τῆς δημοσιότητος, ἢ ὅταν ἐκδηλωθοῦν ἀπὸ κάποια αἰτία καὶ ἀφορμὴ τὰ πάθη ἢ ὅταν βρεθῇ μπροστὰ σὲ ὑπαρξιακὰ ὁριακὰ προβλήματα, θὰ φανῇ ὁ πραγματικὸς ἑαυτός του, ἀφοῦ θὰ καταπέση τὸ ἐξωτερικὸ προσωπεῖο καὶ τότε θὰ γίνη σὰν τὸν πίθηκο τοῦ παραδείγματος, καταγέλαστος. Γι' αὐτὸ ἀπαιτεῖται παράλληλα μὲ τὴν σωματικὴ ἄσκηση καὶ ἡ ψυχική, πνευματικὴ ἄσκηση.

Συμπέρασμα

Ὁ ἄνθρωπος εἶναι δημιουργημένος ἀπὸ τὸν Θεὸ κατ' εἰκόνα καὶ καθ' ὁμοίωσή Τοῦ καί, βεβαίως, ἡ φύση του ἀποτελεῖται ἀπὸ ψυχὴ καὶ σῶμα. Τὸ σῶμα δὲν ἀπολυτοποιεῖται οὔτε περιφρονεῖται. Ὑπάρχει περίπτωση ὁ ἄνθρωπος νὰ φθάση στὴν σωματολατρεία καὶ ὑπάρχει περίπτωση νὰ φθάση στὸν μανιχαϊσμό. Καὶ τὰ δύο αὐτὰ εἶναι ἐκτροπὴ ἀπὸ τὴν θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Μέσα στὴν Ἐκκλησία ἀθλοῦμε τὸ σῶμα καὶ τὴν ψυχή, ἐξασκούμαστε στὴν ψυχικὴ καὶ σωματικὴ ἄθληση, ἀλλὰ ὁ ὑψηλὸς σκοπὸς εἶναι ἡ πνευματικὴ ὁλοκλήρωσή μας, ἡ ἕνωσή μας μὲ τὸν Χριστό. Ὅταν κανεὶς ἑνώνεται μὲ τὸν Χριστὸ ὅλες οἱ δραστηριότητες στὴν ζωή του ἀξιοποιοῦνται κατὰ τὸν καλύτερο τρόπο, ἐνῷ ὅταν κανεὶς ἀσχολεῖται μὲ πολλὰ ἄλλα, χωρὶς νὰ ἱκανοποιῇ αὐτὸν τὸν βαθύτερο ὀντολογικὸ σκοπό του, τότε αἰσθάνεται πεινασμένος καὶ διψασμένος ὑπαρξιακὰ καὶ στερημένος νοήματος ζωῆς, ἄρα βιώνει ἕνα ὑπαρξιακὸ κενό.

  • Προβολές: 3946