Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ μηνός: Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Ρῶσος, 27 Μαΐου

Πρωτοπρεσβυτέρου π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Ἡ ἰδιαιτέρα πατρίδα τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου εἶναι ἡ Οὐκρανία. Στὸν Ρωσοτουρκικὸ πόλεμο τοῦ 1711 σκλαβώθηκε ἀπὸ τοὺς Τατάρους, συμμάχους τῶν Τούρκων, οἱ ὁποῖοι τὸν πούλησαν σκλάβο σὲ Τοῦρκο ἀξιωματοῦχο, στὸ Προκόπι τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Ἡ ζωὴ τῆς σκλαβιᾶς ἦταν πολὺ σκληρὴ γιὰ τὸν νεαρὸ Ἰωάννη, ἰδιαίτερα τὸν πρῶτο καιρό. Οἱ πιέσεις γιὰ νὰ ἀλλαξοπιστήση ἦσαν ἀφόρητες καὶ τὰ βασανιστήρια ἀπερίγραπτα. Ζοῦσε μέσα σὲ ἄθλιες συνθῆκες, ἀλλὰ εὕρισκε παρηγοριὰ στὴν ἀδιάλειπτη προσευχή, διὰ τῆς ὁποίας ἀντλοῦσε δύναμη, κουράγιο καὶ ἔμπνευση στὸν ἀγῶνα του. Ἐκτελοῦσε μὲ προθυμία τὶς ἐντολὲς τοῦ ἀφεντικοῦ του, ἐργαζόταν φιλότιμα καὶ ἀκούραστα καὶ ταυτόχρονα ψιθύριζε συνεχῶς, πότε μὲ τὰ χείλη καὶ πότε μὲ τὸν νοῦ καὶ τὴν καρδιά, τὸ "Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με".

Μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου ὁ ἀγᾶς ἄρχισε νὰ "μαλακώνη" βλέποντας τὸν Ἰωάννη νὰ προσεύχεται συνεχῶς, νὰ ἐργάζεται φιλότιμα καὶ νὰ τὸν ἐξυπηρετῆ κατὰ τὸν καλύτερο τρόπο. Ἡ συμπάθειά του αὐτὴ ἄρχισε νὰ γίνεται θαυμασμός, ὅταν διεπίστωσε ὅτι μὲ τὴν πίστη καὶ τὴν προσευχὴ τοῦ νεαροῦ Ἰωάννη γίνονταν θαύματα, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ εὐεργετηθοῦν πολλοί, ἀλλὰ καὶ ὁ ἴδιος. Κάποτε, ἐνῷ βρισκόταν ὁ ἀγᾶς στὴν Μέκκα γιὰ προσκύνημα, ἡ σύζυγός του μαγείρεψε τὸ ἀγαπημένο του φαγητὸ καὶ στενοχωριόταν ποὺ δὲν ἦταν ἐκεῖ γιὰ νὰ τὸ ἀπολαύση. Ὁ Ἰωάννης, μετὰ ἀπὸ θερμὴ προσευχή, τοῦ ἔστειλε μὲ ἄγγελο Κυρίου τὸ φαγητὸ ἀπὸ τὸ Προκόπι τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ ὁ ἀγᾶς τὸ βρῆκε καὶ τὸ ἔφαγε ζεστό. Ὅταν ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ἔδειξε στοὺς ἀξιωματούχους τὸ πιάτο μὲ τὸ οἰκόσημο καὶ ζήτησε ἀπὸ τὸν Ἰωάννη νὰ ἀφήση τὸν σταῦλο καὶ νὰ μείνη σὲ ἕνα ἄνετο δωμάτιο, τὸ ὁποῖο τοῦ ἑτοίμασε. Ἐκεῖνος ὅμως ὁ μακάριος δὲν ἤθελε νὰ ἐγκαταλείψη τὸν ταπεινὸ σταῦλο, ποὺ τοῦ θύμιζε τὴν φάτνη τῆς Βηθλεέμ. Προτίμησε, ἀπὸ τὴν ἄνεση καὶ τὴν καλοπέραση, τὴν κακοπάθεια καὶ τὴν ἄσκηση "ἵνα Χριστὸν κερδίση".

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ἐβίωσε μέσα στὴν σκλαβιὰ τὴν ἀληθινὴ ἐλευθερία. Καὶ ἦταν πράγματι ἐλεύθερος, ἀφοῦ ἡ ἐλευθερία εἶναι ἐσωτερικὴ ὑπόθεση. Κατάφερε, μὲ τὴν κατὰ Χριστὸν ζωή, νὰ ἀπαλλαγῆ ἀπὸ τὴν τυραννία τῶν παθῶν, τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ διαβόλου, ποὺ εἶναι ἡ πιὸ σκληρὴ μορφὴ δουλείας. Παρέδωσε τὴν ἁγία ψυχὴ τοῦ "εἰς χεῖρας Θεοῦ Ζῶντος" σὲ ἡλικία σαράντα περίπου ἐτῶν, στὶς 27 Μαΐου τοῦ 1730, ἀφοῦ προηγουμένως κοινώνησε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Ὁ τάφος του ἔγινε λαϊκὸ προσκύνημα γιὰ Χριστιανοὺς καὶ Μουσουλμάνους, ἀφοῦ εὐεργετοῦσε τοὺς πάντες χωρὶς διάκριση. Τὸ 1924, μὲ τὴν ἀνταλλαγὴ τῶν πληθυσμῶν, οἱ κάτοικοι τοῦ Προκοπίου μετέφεραν ὡς θησαυρὸ ἀτίμητο τὸ ἄφθαρτο Λείψανό του στὴν Εὔβοια, στὸ χωριὸ Ἐμὶν Ἀγᾶ, ποὺ τὸ ὀνόμασαν Νέο Προκόπιο. Καὶ ὁ περικαλλὴς Ἱερὸς Ναός, ποὺ κτίσθηκε πρὸς τιμήν του, δέχεται τὴν ἐπίσκεψη χιλιάδων πιστῶν ὅλον τὸν χρόνο.

Ὁ βίος καὶ ἡ πολιτεία τοῦ Ὁσίου μᾶς δίνουν τὴν ἀφορμὴ νὰ τονίσουμε τὰ ἀκόλουθα:

Πρῶτον. Ἡ πνευματικὴ ζωὴ δὲν εἶναι βίος ἀνθόσπαρτος, ἀλλὰ εἶναι ὁδὸς στενὴ καὶ τεθλιμμένη. Γιὰ νὰ μπορέση κανεὶς νὰ βρῇ τὸν Θεὸ μέσα του καὶ νὰ ἀποκτήση προσωπικὴ κοινωνία μαζὶ Τοῦ, πρέπει νὰ ἀγωνισθῇ καὶ νὰ παλαίψη μὲ τὰ πάθη καὶ τὶς ἀδυναμίες του μὲ μεγάλη ὑπομονή, γιατί μὲ τὴν ὑπομονή, τὴν προσευχὴ καὶ τὴν ἀγάπη κατορθώνονται ἀκόμη καὶ τὰ φαινομενικὰ ἀκατόρθωτα.

Ὅταν στηρίζη κανεὶς τὴν ἐλπίδα του στὸν Θεὸ καὶ ὄχι στοὺς ἀνθρώπους δὲν πρόκειται ποτὲ νὰ ἀπογοητευθῇ ἢ νὰ ἀπελπισθῇ. Μπορεῖ νὰ ὑποφέρη ἐξωτερικά, ἀλλὰ ἐσωτερικὰ εἶναι ἐλεύθερος. Εἶναι πλημμυρισμένος ἀπὸ τὴν ἄκτιστη θεία Χάρη καὶ γι' αὐτὸ εἶναι ἤρεμος καὶ εἰρηνικός. Γιατί μπορεῖ νὰ ζῇ κανεὶς σὲ συνθῆκες ἐξωτερικὰ ἄψογες καὶ ὅμως νὰ γκρινιάζη καὶ νὰ παραπονῆται, γιατί μέσα στὴν καρδιά του βιώνει τὴν ἐγκατάλειψη καὶ τὴν ἀπελπισία, οὐσιαστικὰ μιὰ κόλαση. Ὅπως καὶ τὸ ἀντίθετο. Μπορεῖ νὰ ζῇ καὶ νὰ ἐργάζεται σὲ ἕνα κλίμα βαρὺ καὶ ἐχθρικὸ ἐξωτερικὰ καὶ ὅμως μέσα του νὰ βιώνη τὸν παράδεισο, νὰ γεύεται τὴν γλυκύτητα τῆς θείας Χάριτος καὶ νὰ χαίρεται ἀληθινὰ τὴν ζωή του.

Δεύτερον. Τὸ ἔργο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὅπως πολὺ ὀρθὰ ἔχει λεχθῇ, εἶναι νὰ κάνη τοὺς ἀνθρώπους λείψανα. Δηλαδή, νὰ τοὺς ὀδηγήση στὴν ἁγιότητα. Πράγματι, μὲ τὸν τρόπο τῆς ζωῆς ποὺ διαθέτει, βοηθᾶ τοὺς ἀνθρώπους νὰ ἐπιτύχουν τὸν προσωπικό τους ἁγιασμό. Μὲ τὴν μυστηριακὴ ζωή, τὴν ἄσκηση καὶ τὴν ἀδιάλειπτη καρδιακὴ προσευχή, ὁ ἄνθρωπος καθαίρεται ἀπὸ τὰ πάθη καὶ ὁδηγεῖται στὸν φωτισμὸ καὶ τὴν κοινωνία μὲ τὸν Θεό. Δέχεται τὴν ἄκτιστη Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος αἰσθητὰ σὲ ὅλη του τὴν ὕπαρξη, καὶ στὴν ψυχὴ καὶ στὸ σῶμα του, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ εὐωδιάζη τὸ σῶμα του, ἀκόμη καὶ μετὰ τὸν θάνατο. Καὶ προσκυνᾶ κανεὶς τὰ ἅγια Λείψανα καὶ αἰσθάνεται ὅτι δὲν εἶναι κόκκαλα πεθαμένων ἀνθρώπων, ἀλλὰ ὅτι ἔχουν μέσα τους ζωή, τὴν ὁποία καὶ μεταγγίζουν στοὺς εὐλαβεῖς προσκυνητάς. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι οἱ ἅγιοι εἶναι ζωντανοὶ καὶ ἔχουν προσωπικὴ κοινωνία μὲ ὅσους τοὺς εὐλαβοῦνται, ζητοῦν τὴν βοήθειά τους καὶ ἀγωνίζονται νὰ μιμηθοῦν τὸν θεάρεστο βίο τους.

Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ὅπως τόνιζε ὁ ἀείμνηστος Πρωτοπρεσβύτερος π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, συγγενεύει μὲ τὶς θετικὲς ἐπιστῆμες καὶ κυρίως μὲ τὴν ἰατρική, καὶ ὄχι μὲ τὴν φιλοσοφία, ἐπειδὴ ἀποδεικνύει καὶ ἐπαληθεύει τὰ ὅσα διδάσκει. Τὰ εὐωδιάζοντα λείψανα τῶν Ἁγίων καὶ τὰ ἄφθαρτα σώματά τους, τὰ ὁποῖα "ἐκβλύζουσιν ἰάματα", εἶναι ἀδιάψευστοι μάρτυρες τῆς παρουσίας καὶ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸ ἀνθρώπινο γένος καὶ γιὰ ὅλη τὴν κτίση, τῆς Ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν καὶ τῆς ὑπάρξεως τῆς αἰωνίου θείας ζωῆς.-