Κύριο ἄρθρο: Τηλεοπτικὰ λαϊκὰ δικαστήρια

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Ἐντείνεται ἡ κριτική πολλῶν ἀνθρώπων γιά τόν τρόπο µέ τόν ὁποῖο λειτουργεῖ ἡ τηλεόραση καί ὄχι τόσο γιά αὐτήν καθ’ ἑαυτήν τήν τηλεόραση ὡς µέσο ἐκφράσεως τοῦ λόγου καί ἐνημέρωσης τοῦ πληθυσμοῦ. Δυστυχῶς, διάφορες ἐκπομπές καί προγράµµατα δίνουν ἀφορµές γιά τήν ἀρνητική κριτική, πού ὅμως καταλήγει σέ θετικά συμπεράσματα καί ἀποτελέσματα. 

Ἕνα βιβλίο πού συνέγραψαν ὁ Karl Popper καί ὁ ᾽Αμερικανός ψυχολόγος John Condry µέ τίτλο «τηλεόραση κίνδυνος γιά τήν δηµοκρατία» εἶναι προκλητικό, ἀλλά πολύ ρεαλιστικό. Πολλά θά μποροῦσε κανείς νά σηµειώση ἀπό τό ἐνδιαφέρον αὐτό βιβλίο, ἀλλά θά ἐπιμείνω µόνο σέ ἕνα ἁπόσπασμα τοῦ πρώτου ἀπό τούς μνημονευθέντας συγγραφεῖς. Γράφει: «Σέ µιά δημοκρατία δέν θά ἔπρεπε νά ὑπάρχη καμµιά ἀνεξέλεγκτη πολιτική ἐξουσία. Ὅμως, ἡ τηλεόραση ἔχει γίνει σήµερα κολοσσιαία ἐξουσία' μποροῦμε µάλιστα νά ποῦμε ὅτι εἶναι δυνητικά ἡ πιό σηµαντική ἀπό ὅλες τίς ἐξουσίες, σάν νά ἔχη ἀντικαταστήσει τήν Φωνή τοῦ Θεοῦ. Καί θά συνεχίσει νά εἶναι γιά ὅσο καιρό θά ἀνεχόμαστε τίς καταχρήσεις της. Ἡ τηλεόραση ἀπέκτησε εὑρεῖα ἐξουσία στούς κόλπους τῆς δημοκρατίας. Καμμία δημοκρατία δέν μπορεῖ νά ἐπιβιώση, ἄν δέν δώσουμε ἕνα τέλος σέ αὐτή τήν παντοδυναμία». 

Φαίνεται ὅτι ἡ τηλεόραση σήµερα λειτουργεῖ λίγο ἀνεξέλεγκτα, γι’ αὐτό καί ἀποτελεῖ πραγματικά κίνδυνο γιά τήν δηµοκρατία. Ἕνα χαρακτηριστικό παράδειγµα εἶναι ἡ λεγομένη τηλεοπτική δικολογία, ἰδιαιτέρως δέ γιά ἐκκλησιαστικά ζητήματα. Στήνονται δίκες γιά μεμονωμένα περιστατικά, πού γενικεύονται, πράγµα πού μᾶς ύπενθυµίζει τά λαϊκά δικαστήρια, στά ὁποῖα συνήθως καταδικάζεται ὁ φερόµενος ὡς ἔνοχος µέ συνοπτικές διαδικασίες. 

Εἶναι γνωστό ὅτι ἡ δικαιοσύνη εἶναι ἕνα ἀπό τά θεμέλια τῆς Δημοκρατίας. Χωρίς αὐτήν ἔχουμε στυγνό καί ἀπάνθρωπο ὁλοκληρωτισμό. Φυσικά, ἡ ὅλη διαδικασία γιά τήν ἀπονομή τῆς δικαιοσύνης περνᾶ ἀπό διάφορες πράξεις, οἱ ὁποῖες ἴσως εἶναι χρονοβόρες, ἀλλά ἔτσι μπορεῖ νά λάμψη ἡ ἀλήθεια καί νά ἀντιμετωπισθῆ τό θέµα ἀπό πολλές πλευρές µέ ψυχραιμία. Τά δικαστήρια προϋποθέτουν δικαστάς µέ γνώσεις καί ἀντικειμενικότητα, μάρτυρες καί συνηγόρους ὑπεράσπισης, ἀλλά καί διαδικασία πού συνδέεται µέ τήν γενική ἄποψη ὅτι ὁ κατηγορούµενος εἶναι ἱερό πρόσωπο καί ἀπαιτεῖται σεβασµός, γιατί ἀποτελεῖ µιά ἰδιαίτερη προσωπικότητα. 

Στά τηλεοπτικά λαϊκά δικαστήρια καταργοῦνται ὅλοι αὐτοί οἱ κανόνες. Ἄνθρωποι χωρίς ἰδιαίτερες νομικές γνώσεις, χωρίς σεβασµό τῆς ἀνθρώπινης προσωπικότητας, χωρίς τήν δυνατότητα νά ὑπερασπισθῆ ὁ κατηγορούμενος ἀπόλυτα καί ὅπως θά ἤθελε τόν ἑαυτό του, χωρίς νά ἔχη τήν δυνατότητα νά χρησιµοποιήση μάρτυρες καὶ συνηγόρους ὑπεράσπισης, καί τό κυριότερο, εὑρισκόμενος µπροστά σέ «δικαστές», οἱ ὁποῖοι ἔχουν τίς περισσότερες φορές ἕτοιμη τήν ἀπόφαση καί προγραμματισμένο σκοπό, πού ἀποβλέπουν ὄχι τόσο στήν ἀλήθεια, ὅσο στήν τηλεθέαση καί τήν κυριαρχία τους στόν τηλεοπτικό συναγωνισμό καί τό μάρκετινγκ τῆς τηλεοπτικῆς ἀγορᾶς, δηµιουργοῦν ἕνα κλίµα ἀνασφάλειας, φοβίας καί ἕνα κλονισμό τοῦ θεσμοῦ τῆς δημοκρατίας. 

Δέν ἰσχυρίζομαι ὅτι δέν ὑπάρχουν προβλήµατα στήν Ἐκκλησία. Ἂν ἔλεγα κάτι τέτοιο, θά διακρινόµουν ἀπό ἕναν ἰδιότυπο ἐκκλησιολογικό μονοφυσιτισμό καί θά ἥμουν ἑκτός τῆς ἀλήθειας. Ἰσχυρίζομαι, ἀφ' ἑνός μέν ὅτι στήν διαµόρφωση ἑνός ἀρρωστημένου κλίµατος, καὶ µέσα στόν χῶρο τῶν Κληρικῶν, συνετέλεσαν καί συντελοῦν καί τά Μέσα Μαζικῆς Ἐνημέρωσης τοῦ λαοῦ µέ τό πνεῦμα τοῦ εὐδαιμονισμοῦ καί ἠδονισμοῦ πού καλλιεργοῦν ἐντέχνως, ἀφ' ἑτέρου δέ ὄτι τά μεμονωμένα περιστατικά πού παρουσιάζονται δέν ἀποτελοῦν τήν πραγματική Ἐκκλησία, ἀλλά οἱ ἄνθρωποι αὐτοί εἶναι τά ἀρρωστημένα µέλη τῆς ᾿Εκκλησίας, τά ὁποῖα εἶναι µέν δυνάμει µέλη της, ἀλλά δέν εἶναι ἐνεργείᾳ, ἀφοῦ ἀπό καιροῦ ἔπαυσαν νά εἶναι ζωντανά, ὅπως προϋποθέτει ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση. 

Πρέπει νά ἐπιμείνουμε ἰδιαιτέρως στό δεύτερο σημεῖο, γιατί πιστεύω ἀπόλυτα ὅτι ὅπως ἡ κοινωνία δέν εἶναι αὐτό πού παρουσιάζουν καθημερινά οἱ εἰδήσεις, στίς ὁποῖες κυριαρχεῖ ὁ φόβος, ἡ βία καί οἱ ἐκβιασμοί, τό κακό, ὁ ἀμοραλισμός καί ὁ ἀτομικισμός, τό ἴδιο συµβαίνει καὶ μὲ ὅσα ἐκκλησιαστικά γεγονότα παρουσιάζονται στήν τηλεόραση. Ἡ κοινωνία δέν εἶναι «ζούγκλα», ἀφοῦ µέσα σέ αὐτήν ὑπάρχουν οἰκογενειάρχες πού ἀγωνίζονται νά μεγαλώσουν τά παιδιά τους τίµια καὶ ὁλοκληρωμένα, νέοι πού προετοιμάζονται µέ θυσίες καί ἀγῶνες γιά τήν εἴσοδό τους στήν κοινωνία, ἄνθρωποι πού προσπαθοῦν µέ πολλούς τρόπους νά βελτιώσουν τίς κοινωνικές συνθῆκες καί νά ἀναμορφώσουν τόν κοινωνικό χῶρο. 

Τό ἴδιο ἀκριβῶς ἰσχύει καί γιά τόν ἐκκλησιαστικό χῶρο. Ἡ Ἐκκλησία δέν ἐκφράζεται ἀπό µερικά ἀποτυχημένα µέλη της, Κληρικούς καί λαϊκούς, ἀλλά ἀπό Ἐπισκόπους πού ἐργάζονται θυσιαστικά καί εὐαίσθητα γιά τό ποίµνιο τους, ἀπό ἐφημέριους πού ἐξασκοῦν ἕνα φιλάνθρωπο καί κοινωνικό ἔργο στίς Ἐνορίες τους, ἀφοῦ κατέστησαν τίς Ἐνορίες ὁλοκληρωμένες θεραπευτικές κοινότητες, ἱκανοποιώντας τά ὑπαρξιακά καί ὀντολογικά προβλήµατα τῶν νέων ἀνθρώπων, ἀπό λαϊκούς Χριστιανούς πού πλαισιώνουν μέ ἐλευθερία καί αὐτοπροσφορά ὅλο τό καταπληκτικό κοινωνικό ἔργο, καθώς ἐπίσης µεγαλώνουν τά παιδιά τους µέ ὑγιεῖς προσανατολισμούς καί σκοπούς, θέτοντας τά θεµέλια τοῦ γένους µας' ἀπό μοναχούς πού προσεύχονται ὅλη τή νύκτα, γιά νά μποροῦμε ἐμεῖς νά ἐλπίζουμε, ἀπό νοσοκόμες, δασκάλους κ.λ.π., πού ἐργάζονται, γιά νά ἁπαλύνουν τόν ἀνθρώπινο πόνο καί νά μορφώσουν τή νέα γενιά, προσφέροντας νόηµα ζωῆς. Ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι «ζούγκλα», ἀλλά χῶρος ζωῆς, πού ἀναπαύει τό πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου καί παράγει πολιτισμό. Ὅταν βλέπουµε ἀποσπασµατικά τόν ἐκκλησιαστικό χῶρο µέσα ἀπό τόν παραμορφωτικό φακό τῆς προκατάληψης καί μέ προκρούστεια μέθοδο, τότε διαπράττουµε τό μεγαλύτερο ἔγκλημα ἐναντίον τοῦ γένους µας, κέντρο τοῦ ὁποίου εἶναι ἡ Εκκλησία. Ἐκτός κι ἄν θέλουμε νά περιθωριοποιήσουμε τήν Ἐκκλησία. 

Πέρα ἀπό ὅσα ἐγράφησαν πιό πάνω, πιστεύω ὅτι πρέπει καί ἡ ἐκκλησιαστική δικαιοσύνη νά κινεῖται καί νά λειτουργῆ καλά, χωρίς νά χαρίζεται πουθενά, καθώς ἐπίσης ὅτι καί οἱ Ἐπίσκοποι νά προσέχουν πολύ στήν ἐπιλογή τῶν συνεργατῶν τους καί στίς χειροτονίες τῶν Κληρικῶν, οἱ ὁποῖοι πρέπει νά ἔχουν τίς κανονικές προϋποθέσεις καί νά διακρίνονται ἀπό ἐκκλησιαστικό φρόνημα καί ψυχολογική ἰσορροπία. 

Πάντως εἶναι καιρός νά ἀναλάβουν τίς εὐθύνες τους καί ὅσοι στήνουν τά τηλεοπτικά λαϊκά, ἐκκλησιαστικά ἤ πολιτικά δικαστήρια, ἀφοῦ κλονίζουν τά θεµέλια τῆς δημοκρατίας καί τίς ἀρχές τοῦ ἱεραρχικοῦ πολιτεύματος καὶ, βέβαια, ἀσεβοῦν στήν ἱστορία τοῦ παρελθόντος καί τοῦ μέλλοντος καί, πρό παντός, ἐγκληματοῦν στίς ἀναζητήσεις τῶν ἀπηλπισμένων σύγχρονων ἀνθρώπων, πού παραμένουν ἀνερμάτιστοι πνευματικά.