Γεγονότα καὶ Σχόλια: Ξύπνημα ἀπὸ τὴν πολιτιστικὴ νάρκη - Κοράνι καὶ Καινὴ Διαθήκη

Ξύπνημα ἀπὸ τὴν πολιτιστικὴ νάρκη

Στὶς ἀρχὲς Σεπτεμβρίου βρεθήκαμε προσκυνητὲς στὴν Πόλη. Ἡ ἐπίσκεψη στὴν Κωνσταντινούπολη γιὰ κάθε Ἕλληνα Ρωμηὸ εἶναι ἐπιστροφὴ στὶς πολιτιστικές του ρίζες. Δὲν γνωρίζω πῶς αἰσθάνονται οἱ "γείτονές" μας γιὰ τὴν πολιτιστική τους ἰδιοπροσωπία. Ἂν κρίνω ἀπὸ τὰ τζαμιά τους, ποὺ ἔχουν ὅλα τὸ σχῆμα τῆς Ἁγίας Σοφίας, βεβαιώνομαι ὅτι προσπαθοῦν νὰ συγκροτήσουν τὴν πολιτιστική τους ταυτότητα μὲ δάνεια ἀπὸ τὸ πολιτισμὸ τῆς Ρωμηοσύνης. Πάντως, ὁ Ρωμηὸς ἐπισκέπτης (μᾶλλον προσκυνητὴς) τῆς Πόλης αἰσθάνεται ὅτι αὐτὸ ποὺ δίνει νόημα στὴν ἀπέραντη, πολυάνθρωπη πόλη –στὸ πολυφυλετικὸ ἄθροισμα τῶν δεκαεπτὰ ἑκατομμυρίων κατοίκων της– εἶναι οἱ μνῆμες τοῦ λαμπροῦ παρελθόντος μας, τὰ μουσειοποιημένα ἀπομεινάρια τοῦ "ἔνδοξου Βυζαντινισμοῦ μας" (Ἁγία Σοφία, Μονὴ τῆς Χώρας), ἀλλὰ πρὸ παντὸς τὸ ὀλιγάριθμο ζωντανὸ σῶμα τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, μὲ προκαθήμενο τὸν Πατριάρχη τοῦ Γένους κ. Βαρθολομαῖο.

Δὲν εἶμαι ὁ πλέον κατάλληλος γιὰ νὰ περιγράψη τὴν αἴσθηση ποὺ δημιουργοῦν στὸν Ὀρθόδοξο Ἕλληνα οἱ ἀκολουθίες στὸν Πατριαρχικὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου ἢ ἡ θέα τῶν ψηφιδωτῶν στὴν Μονὴ τῆς Χώρας, τὰ ὁποῖα ἀλλοιώνουν τὶς αἰσθήσεις τοῦ προσκυνητῆ, ἔστω καὶ χωρὶς τὴν συνοδεία τῆς ἀπαράμιλλης πατριαρχικῆς ψαλμωδίας καὶ τὴν ὀσμὴ τοῦ θυμιάματος, ποὺ ἀπαγορεύονται ἀπὸ τοὺς δεσμοφύλακες τῶν ἱερῶν μας. Τὸ μόνο ποὺ μπορῶ νὰ πῶ εἶναι ὅτι ξυπνᾶνε μέσα του θεολογικὲς καὶ αἰσθητικὲς εὐαισθησίες, ποὺ ἔχουν ναρκωθῇ ἀπὸ τὸν μικρόνοο νεοελληνικὸ ἐπαρχιωτισμό μας καὶ τὴν κακομοιριὰ τῶν φτωχῶν συγγενῶν τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης.

Εἶναι, πάντως, πολὺ σκληρὸ νὰ μὴ μπορῇς νὰ κάνης ἐλεύθερα τὸν σταυρό σου ἀπέναντι σὲ καταπληκτικὲς εἰκόνες ποὺ αἰχμαλωτίζουν τὸ βλέμμα σου καὶ ἑλκύουν τὴν προσευχή σου. Ὅμως ὑπάρχει ἐλπίδα τὰ πράγματα νὰ ἀλλάξουν, ὅσο ἡ Τουρκία ζητάει διέξοδο πρὸς τὴν Εὐρώπη.

Κοράνι καὶ Καινὴ Διαθήκη

Ἡ Πόλη βουΐζει. Θέλει νὰ βγῇ στὴν Εὐρώπη. Ὑπάρχει ἡ τροχοπέδη τῶν φανατικῶν Ἰσλαμιστῶν καὶ τῶν Γκρίζων Λύκων, ἀλλὰ τὸ βλέμμα τῶν διανοουμένων καὶ τῶν ἰσχυρῶν τῆς οἰκονομίας εἶναι στραμμένο πρὸς τὴν Εὐρώπη. Αὐτὸ ἀρχίζει καὶ δημιουργεῖ ἐλπιδοφόρες ρωγμὲς στὴν Τουρκικὴ πολιτικὴ καὶ στὴν κοινωνία.

Τὸ πιὸ χαρακτηριστικὸ δεῖγμα ἀλλαγῆς τῶν προσανατολισμῶν τῆς Τουρκικῆς κοινωνίας τὸ εἴδαμε μέσα στὰ δωμάτια τοῦ ξενοδοχείου ποὺ καταλύσαμε, στὰ ὁποῖα, μαζὶ μὲ κάποια οἰκονομικὰ περιοδικά, ὑπῆρχαν δύο μόνο βιβλία: ἕνα Κοράνι καὶ μιὰ Καινὴ Διαθήκη. Αὐτὸ τὸ εἴδαμε σὰν μιὰ προβολὴ τοῦ σεβασμοῦ τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας –γιὰ οἰκονομικούς, προφανῶς, λόγους– ἡ ὁποία βέβαια ἔχει πολὺ δρόμο ἀκόμη νὰ διανύση, γιὰ νὰ πραγματοποιηθῇ μὲ σχετικὴ πληρότητα στὴν Τουρκία.

Οἱ Τοῦρκοι εὐρωπαϊστὲς θέλουν νὰ μετατρέψουν τὴν κοινωνία τους σὲ μιὰ ἀνοικτὴ εὐρωπαϊκὴ κοινωνία, μὲ ἀνοχὴ στὴν διαφορετικότητα, μὲ ὅλα τὰ θετικὰ καὶ τὰ ἀρνητικὰ ποὺ ἔχει κάτι τέτοιο. Τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, πάντως, ποὺ ἔμαθε νὰ μὴ στηρίζεται σὲ κρατικὲς ἀσφάλειες, ἀλλὰ σ' αὐτὸ ποὺ εἶναι ὡς Ἐκκλησία, μιὰ τέτοια ἐξέλιξη τὴν βλέπει ὡς εὐλογία.

π.Θ.Α.Β.