Από τις αναμνήσεις του Αρχιμανδρίτου π. Αρσενίου Κομπούγια (Δ)

Για την Ναύπακτο - Επιστολή του π. Διονυσίου Χαραλάμπους προς τον π. Αρσένιο

Όπως γράψαμε σε προηγούμενο σημείωμά μας (τ. 113), ο π. Αρσένιος είχε αγαστή συνεργασία με τον Ιεροκήρυκα –για ένα διάστημα– της Μητροπόλεως Ναυπακτίας Διονύσιο Χαραλάμπους, μετέπειτα Μητροπολίτη Τρίκκης. Είχαμε αναφερθή και στην μικρή αλληλογραφία που είχαν οι δύο Ιεροκήρυκες.

Στο παρόν τεύχος θα δημοσιεύσουμε μία επιστολή του Διονυσίου προς τον π. Αρσένιο, στην οποία αναφέρεται στην Ναύπακτο και σε πρόσωπα της τοπικής Εκκλησίας.

Στο τέλος θα δώσουμε και μερικές σύντομες πληροφορίες για τα πρόσωπα των οποίων τα ονόματα αναφέρονται στην επιστολή.

* * *

Λευκωσία, 30 Ιανουαρίου 1950

Αγαπητέ μοι π. Αρσένιε,

Με πολλήν χαράν εδέχθην το γράμμα σας. Σας ευχαριστώ για την εκδήλωσι της αγάπης σας, για την οποία άλλωστε ποτέ δεν αμφέβαλλα.

Με ευχαριστεί εξαιρετικά η συνέχισι της εργασίας. Η αγάπη και η συνεργασία σας –π. Αρσενίου, π. Δημητρίου– θα συντελέσουν πολύ στην ανάπτυξή της. Γι' αυτό, όπως και όταν βρισκόμουν κοντά σας, και τώρα σας τονίζω το σημείον αυτό. Να γίνετε άξονας γύρω στον οποίο να στρέφεται η κίνησις με κέντρον βέβαια τον Κύριον.

Σ' αυτό θα συντελέση αναμφιβόλως και το νέο βαρύ έργο που δεχτήκατε στους ώμους σας, το της ι. εξομολογήσεως. Η ευθύνη ότι είστε πνευματικός καθοδηγητής των χριστιανών και ότι η τυχόν μεταξύ σας παρεξήγησις και διαφωνία θα ζημιώση αυτούς πρέπει να συσφίγγη τους δεσμούς σας.

Εύχομαι ο Κύριος να σας ενισχύη στην προσπάθειά σας. Να είναι πάντα κοντά σας και να σηκώνη ένα μέρος του βάρος του, που από αγάπη Του δεχτήκατε.

Χαίρω επίσης δια την επικοινωνία σας με τον π. Χριστόδουλο. Ευγενής και λεπτός, μα και βαθειά πιστός και ενάρετος, αναδεικνύεται άριστος φίλος και βοηθός.

Για τις Δ/ες Καλύβα μην ανησυχείς. Εύχου. Είναι καλά ως επί το πλείστον παιδιά. Και ο Κύριος δεν θα τις αφήση. Πάντα προσεύχομαι γι' αυτές, όπως και για όλα τάλλα πρόσωπα της χ/κης κινήσεως της αγαπημένης μου Ναυπάκτου.

Αυτό δεν μπορώ να το κρύψω. Την Ναύπακτο την αγάπησα. Η μικρή αυτή πόλη με τα θαυμάσια ακρογιάλια της, τους πράσινους λόφους της, τα κάστρα της τα επιβλητικά, το μικρό της ωραίο λιμανάκι, με τους κήπους και τα δένδρα της μέχει κατακλείσει. Και οι κάτοικοί της; Απλοί, πρόθυμοι, καλοπροαίρετος κόσμος. Και τα βλαστάρια της; Τα αγνά ρουμελιωτάκια; Που θα βρης σαν τα παιδιά αυτά νέους; Πως λοιπόν να μην έχω πάντα στην καρδιά μου την ωραία Ναύπακτο;

Με πολλή λύπη επληροφορήθηκα την αρρώστια του Σεβασμιωτάτου (Χριστοφόρου). Κι εύχομαι ο Κύριος να του χαρίση την υγείαν. Είναι νέος και τόσο χρήσιμος ακόμη. Αν βρίσκεται αυτού, να του υποβάλης παρακαλώ τα σέβη μου.

…

Χαιρετίσματα στους γνωστούς μας: π. Ιωάννην Σιδέρην, π. Δ. Θεοδοσόπουλον, π. Β. Αλαμπασίνην, π. Δ. Κατσαντώνην, π. Χρίστον, π. Γεώργιον, π. Επαμεινώνδα, κ. Γαλάνην, κ. Πλαστήραν, κ. Σταυρόπουλον, Ιωαν. Κων. Σπ. Χατζήν, κ. Περάτην, κ. Τσάραν, κ. Φλέγκαν κ. λοιπούς.

Με αδελφικήν αγάπην

Διονύσιος

* * *

Μερικά πληροφοριακά στοιχεία:

Η επιστολή γράφηκε από τον Ιεροκήρυκα Διονύσιο Χαραλάμπους όταν βρισκόταν στην Κύπρο, ένα έτος μετά την αναχώρησή του από την Ναύπακτο και ένα έτος πριν την εκλογή του στην Μητρόπολη της Λήμνου. Στην Ναύπακτο είχε γνωρίσει τον π. Αρσένιο και άλλα πρόσωπα της τοπικής Εκκλησίας.

Αναφέρεται ιδιαίτερα στην σχέση του π. Αρσενίου με τον π. Δημήτριο Θεοδοσόπουλο, επειδή ήσαν Εφημέριοι των δύο κεντρικών Ενοριών της Ναυπάκτου και Πνευματικοί. Ο π. Αρσένιος περιγράφει ως εξής την χειροθεσία τους σε Πνευματικό από τον αείμνηστο Χριστοφόρο. Ο Χριστοφόρος βρισκόταν στην Αγία Παρασκευή για θεία Λειτουργία η Ακολουθία. Συμμετείχε και ο π. Αρσένιος και ο π. Δημήτριος. Ο Μητροπολίτης τους διαμήνυσε να βγουν από το Ιερό και να πάνε στον θρόνο. Οι δύο Ιερείς κάτι κατάλαβαν και δεν υπήκουσαν. Τότε ο Χριστοφόρος κατέβηκε από τον θρόνο όπως ήταν με τον μανδύα, εισήλθε στο Ιερό και έβγαλε τους δύο Ιερείς έξω λέγοντάς τους ότι «δεν θα διοικήτε εσείς»! Ο π. Αρσένιος ήταν τότε τριάντα ετών και ο π. Δημήτριος έξι-επτά χρόνια μεγαλύτερος. Τον π. Αρσένιο τον έκανε νεώτερο Πνευματικό, διότι υπήρχαν πολλές ανάγκες στα χωριά στα οποία περιόδευε.

Επίσης αναφέρεται στις «Δ/δες Καλύβα». Πρόκειται για έναν κύκλο αφιερωμένων γυναικών, με επικεφαλής την Δ/δα Παπαϊωάννου, οι οποίες θεωρούσαν εαυτές μαθήτριες του Ιεροκήρυκος Χριστοφόρου Καλύβα, που υπηρέτησε στην Ναύπακτο κατά τα έτη 1934 με 1938 περίπου. Ο Ιεροκήρυκας αυτός μετατέθηκε σε άλλη Μητρόπολη, μετά από αίτηση του Μητροπολίτου Γερμανού. Σύμφωνα με τον π. Αρσένιο, αυτό έγινε διότι ο Ιεροκήρυκας επετίθετο εναντίον πολλών νεωτεριστικών συνηθειών που είχαν οι άρχοντες της Ναυπάκτου την εποχή εκείνη.

Ο Ιεροκήρυκας Διονύσιος εκφράζεται στην επιστολή με πολύ καλά λόγια για την Ναύπακτο, εύχεται για την υγεία του αειμνήστου Χριστοφόρου και στέλνει χαιρετίσματα σε διάφορα γνωστά τους πρόσωπα, ήτοι:

π. Χριστόδουλο Παπαγιάννη: Ιεροκήρυκα του Σωτήρος που εργάστηκε στην Πάτρα.

Ιερέα Ιωάννη Σιδέρη: Εφημέριο Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Δημητρίου Ναυπάκτου, ευσεβή Ναυπάκτιο Κληρικό που άφησε αγαθή μνήμη. Συνταξιοδοτήθηκε τον Μάϊο του 1947. Ένα χρόνο νωρίτερα τον είχε διαδεχθή ο π. Αρσένιος.

Ιερέα Δημήτριο Θεοδοσόπουλο: Εφημέριο Ιερού Ναού Αγίας Παρασκευής, καταγόταν από την Αναβρυτή. Διαδέχθηκε τον αείμνηστο π. Δημήτριο Κάρμα. Άφησε μνήμη καλού Ιερέως.
Ιερέα Βασίλειο Αλαμπασίνη: Εφημέριο στην Καστανιά Προυσού και για μικρό χρονικό διάστημα στον Άγιο Δημήτριο Ναυπάκτου λόγω του εμφυλίου πολέμου.

Ιερέα Δημήτριο Κατσαντώνη: Εφημέριο Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου. Καταγόταν από την Αράχωβα Ναυπακτίας. Συνταξιοδοτήθηκε στην Αθήνα.

Ιερέα Χρήστο Καραγιάννη: Εφημέριο Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Δημητρίου Ναυπάκτου.

Ιερέα Γεώργιο Καραγιάννη: Εφημέριο Ιερού Κοιμήσεως Θεοτόκου Παλαιοπαναγιάς. Διαδέχθηκε στην θέση αυτή τον εξάδελφό του Ιερέα Χρήστο Καραγιάννη.

Ιερέα Επαμεινώνδα Λελούδα. Εφημέριο Ξηροπηγάδου.

Οι ως άνω Ιερείς εργάζονταν και στα Γραφεία της Ιεράς Μητροπόλεως, εκτός από τον π. Δ. Κατσαντώνη.

Μάρκος Γαλάνης: Γραμματεύς της Ιεράς Μητροπόλεως από την εποχή του Αμβροσίου.

Νικόλαος Πλαστήρας: Κλητήρας στα Γραφεία της Ιεράς Μητροπόλεως.

Σπύρος Σταυρόπουλος: Ευσεβής λαϊκός βοηθός κατηχητής στον π. Αρσένιο.

Σπύρος Χατζής: Ευσεβής λαϊκός, εφοριακός. Σύζυγος της Διονυσίας και πατέρας της Κατερίνας Χατζή.

Γιάννης Περάτης: Ευσεβής λαϊκός, υποδηματοποιός. Το κατάστημά του βρισκόταν δίπλα στον Άγιο Δημήτριο.

Μιχάλης Τσάρας: Ευσεβής λαϊκός, Αδελφός του ευεργέτου της Ναυπάκτου Ανδρέα Τσάρα.

Αντώνιος Φλέγκας: Ευσεβής λαϊκός, Φωτογράφος.

Α.Κ