Διαγωνισμὸς Eurovision στὴν Ἑλλάδα - Τὸ φινλανδικὸ συγκρότημα

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Ὁ διαγωνισμὸς τῆς Eurovision ποὺ ἔγινε στὴν Ἑλλάδα καὶ ἡ «πρωτιὰ» τοῦ φινλανδικοῦ συγκροτήματος, μὲ τὰ «τέρατα», ἔδωσε τὴν εὐκαιρία νὰ γίνουν πολλὲς συζητήσεις, ἀρνητικὲς καὶ θετικές. Ἀκούγοντας τὰ σχετικὰ σχόλια στὰ ΜΜΕ κατέληξα σὲ μερικὲς ἀπόψεις τὶς ὁποῖες θὰ ἤθελα νὰ δημοσιοποιήσω.

1. Δὲν ἔχω εἰδίκευση στὴν σύγχρονη μουσικὴ τῆς νεολαίας, διότι γνωρίζω μόνον τὴν βυζαντινὴ μουσική. Ἐρώτησα ὅμως ἕναν εἰδικὸ καὶ μοῦ ἐξήγησε ὅτι στὴν Ἀμερικὴ ἀπὸ τὶς ἀρχὲς τοῦ 20ου αἰῶνος μέχρι τὸ μέσον (1950), ἡ μουσικὴ τῶν μαύρων εἶχε δύο ἐκφράσεις της, ἤτοι τὴν blues ποὺ εἶχε στίχους γιὰ τὴν καταπίεση, τὸν πόνο καὶ τὰ προβλήματα τῶν μαύρων τῆς ἐποχῆς, καὶ τὴν gospel ποὺ ἦταν ἐκκλησιαστικὴ χαρούμενη μουσικὴ μὲ στίχους γιὰ τὸν Θεό. Ἀντίθετα, οἱ λευκοὶ χρησιμοποιοῦσαν τὴν μουσικὴ country μὲ ἐλαφροὺς στίχους γιὰ τὰ λιβάδια, τὰ ζῶα κλπ. Ἐξέλιξη τῶν δύο αὐτῶν παραδόσεων εἶναι ἡ jazz, τὴν ὁποία ἔπαιζαν μαῦροι καὶ λευκοί. Τὴν δεκαετία τοῦ '50 ἐμφανίζεται ἡ μουσικὴ rock and roll ποὺ εἶναι ἡ μουσικὴ τῶν μαύρων, ἡ ὁποία τραγουδιέται καὶ ἀπὸ τοὺς λευκούς, καθὼς ἐπίσης ἡ μουσικὴ pop καὶ rockabilly. Στὴν συνέχεια ἐμφανίσθηκαν πολλὲς μουσικὲς παραλλαγὲς καὶ τὴν δεκαετία τοῦ '70 ποὺ κυριαρχεῖ μέχρι σήμερα, ἐμφανίζονται οἱ μουσικὲς progressive rock, hard rock, heavy metal, reggae, punk rock, μὲ διάφορα εἴδη καὶ παραλλαγές. Τὸ φινλανδικὸ συγκρότημα, ὅπως ἔχει ἐπισημανθῇ, ἐξέφραζε κυρίως τὴν μουσικὴ heavy metal, τὴν ὁποία ἀκοῦν συνήθως οἱ ἔφηβοι, ἡ ὁποία μουσική, ἀπὸ ἀπόψεως στιχουργικῆς, κινεῖται συνήθως σὲ ἀκραῖα θέματα, ὅπως ἱππότες καὶ δράκους, ἀποκρυφισμό, χρησιμοποιεῖται δὲ σὲ ταινίες τρόμου κλπ.

2. Ἡ στιχουργία καὶ ἡ ἐξωτερικὴ ἐμφάνιση τῶν μελῶν τοῦ συγκροτήματος τῆς heavy metal, ὅπως τὴν εἴδαμε στὸ φινλανδικὸ συγκρότημα, κάνουν λόγο γιὰ σατανᾶ, κόλαση, καθὼς ἐπίσης συνδέεται καὶ μὲ ταινίες τρόμου κλπ. Πολλοὶ σύγχρονοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως οἱ ἀείμνηστοι π. Πορφύριος, π. Σωφρόνιος κ.α., μοῦ ἔλεγαν ἐπανειλημμένως ὅτι, καθοδηγῶντας τοὺς νέους, δὲν πρέπει νὰ τοὺς μιλᾶμε γιὰ τὸν διάβολο καὶ τὴν κόλαση –τὰ ὁποῖα βεβαίως ὑπάρχουν– ἀλλὰ γιὰ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν ἀγάπη Τοῦ. Διότι, ἡ παιδικὴ καὶ ἐφηβικὴ ἡλικία εἶναι μιὰ ταραχώδης ἡλικία καὶ γι' αὐτὸ δὲν πρέπει νὰ τὴν φορτίζουμε μὲ ἀρνητικὲς ἔννοιες. Αὐτὸ κάνουμε παιδαγωγῶντας τοὺς νέους. Ὅμως παρατηροῦμε ὅτι πολλὲς ἐκδόσεις βιβλίων καὶ περιοδικῶν, καθὼς καὶ τηλεοπτικὲς παραγωγὲς (Ἄρχοντας τῶν Δακτυλιδιῶν - Χάρυ Πότερ), ποὺ ἀσχολοῦνται μὲ τὴν παιδικὴ καὶ ἐφηβικὴ ἡλικία, ἀναφέρονται σὲ μάγους, σὲ κόλαση, σὲ τέρατα, σὲ διαβόλους, σὲ ὑπερφυσικὰ ὄντα, τὰ ὁποῖα, οὕτως ἡ ἄλλως, δημιουργοῦν ψυχολογικὰ τραύματα στὰ νέα παιδιά, τὰ γεμίζουν μὲ φόβους καὶ ἀνασφάλειες. Οἱ ἔντονες φοβίες καὶ τὰ ψυχολογικὰ προβλήματα ποὺ τελευταῖα ἐμφανίζονται μεταξὺ τῶν νέων δὲν εἶναι ἄσχετα ἀπὸ αὐτὴν τὴν νοοτροπία.

3. Πολλὲς φορὲς τὰ ΜΜΕ ἀντιδρῶντας σὲ μερικὲς ἐνέργειες διαφόρων Χριστιανῶν, ποὺ μιλοῦν γιὰ τὴν κόλαση καὶ τὴν τιμωρία τοῦ Θεοῦ –ἂν καὶ ὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπη καὶ δὲν τιμωρεῖ, ἀλλὰ ὁ ἄνθρωπος αὐτοτιμωρεῖται, ἀπομακρυνόμενος ἀπὸ Αὐτόν– κάνουν λόγο γιὰ ἐπιστροφὴ τοῦ Μεσαίωνα στὴν Ἐκκλησία. Οἱ ἴδιοι ὅμως κύκλοι, ὅταν βλέπουν αὐτὲς τὶς ἀκραῖες ἐκφράσεις τῆς heavy metal ποὺ ἐπαναφέρουν στὸ προσκήνιο τοὺς δράκους, τὰ παραμύθια, τὶς μαγεῖες, τὶς κολάσεις κλπ. ποὺ ἐπικρατοῦσαν κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ Μεσαίωνος, συνήθως τα ἀποδέχονται ἡ δὲν τοὺς δίνουν σημασία ἡ ἀκόμη τὰ ἐπικροτοῦν μὲ τὴν δικαιολογία ὅτι δείχνουν τὴν νοοτροπία τῶν σημερινῶν νέων ποὺ διψοῦν γιὰ δύναμη καὶ κυριαρχία. Ὅμως, δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ χρησιμοποιοῦνται δυὸ μέτρα καὶ δυὸ σταθμά, δηλαδὴ ὅταν μερικὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας μιλοῦν γιὰ κόλαση καὶ σατανᾶ νὰ κατηγοροῦνται ὅτι μᾶς ἐπαναφέρουν στὸν Μεσαίωνα, ἐνῷ ὅταν σύγχρονοι νέοι, ἄσχετοι μὲ τὴν Ἐκκλησία, ὑπενθυμίζουν καταστάσεις τοῦ Μεσαίωνος, νὰ γίνωνται ἀποδεκτοί, χωρὶς προβληματισμό. Πρόκειται γιὰ μιὰ ἀντιφατικότητα.

4. Ἀπὸ πληροφορίες ποὺ ἔρχονται ἀπὸ τὰ ΜΜΕ φαίνεται ὅτι οἱ «Lordi» δὲν φόρεσαν τὶς μάσκες γιὰ νὰ ἐμφανισθοῦν κατὰ τὴν διάρκεια τῆς διοργάνωσης, ἀλλὰ μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο παρουσιάζονται πάντοτε καὶ ἐλάχιστοι εἶδαν τὸ πρόσωπό τους. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι δὲν ἐμφανίζονται μὲ τὰ πραγματικά τους πρόσωπα, ἀλλὰ πάντοτε μὲ τὶς ἰδιαίτερες αὐτὲς μάσκες, καί, ὅπως ἄκουσα, ἰσχυρίσθηκαν ὅτι ἔχουν ταυτισθῇ μὲ αὐτὸ ποὺ ἐκφράζουν οἱ μάσκες. Αὐτὸ εἶναι πάρα πολὺ ἀνησυχητικό, ὅταν δηλαδὴ ὁ ἄνθρωπος παύη νὰ εἶναι πρόσωπο καὶ ταυτίζεται μὲ τὰ προσωπεῖα καὶ μάλιστα ὅταν τὰ προσωπεῖα αὐτὰ ἐκφράζουν ἐξωγήϊνες ἡ δαιμονικὲς καταστάσεις. Ἀπὸ ὅλη αὐτὴν τὴν παρουσίαση τοῦ φινλανδικοῦ συγκροτήματος αὐτὸ εἶναι ποὺ περισσότερο μὲ προβλημάτισε καὶ ἔθλιψε, ἀφοῦ ὁ ἄνθρωπος, τὸ ὡραιότερο δημιούργημα τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ βασιλεὺς τῆς κτίσεως, ἀποβάλλει τὸ πρόσωπό του καὶ προσλαμβάνει προσωπεῖα, ἤτοι, ταυτίζεται ἡ συμφιλιώνεται μὲ ὄντα ἀκαθόριστα ἡ δαιμονικά.

Ἀκόμη, μὲ προβλημάτισε ἔντονα ὄχι μόνον ὁ τρόπος παρουσίασης τοῦ φινλανδικοῦ συγκροτήματος, ἀλλὰ καὶ ἡ ἀποδοχὴ τοῦ ἀπὸ τὰ νέα παιδιά, ποὺ τὸ ψήφισαν, ἐνῷ θὰ ἔπρεπε νὰ γνωρίζουν τὰ πλούσια ἐπιτεύγματα τῆς ἑλληνικῆς διαχρονικῆς μουσικῆς καὶ τοῦ καταπληκτικοῦ ἔντεχνου τραγουδιοῦ, ποὺ καλλιέργησαν μεγάλοι καλλιτέχνες διεθνοῦς ἀκτινοβολίας. Καὶ ὁπωσδήποτε πέρα ἀπὸ κάθε ψυχολογικὴ καὶ κοινωνιολογικὴ ἑρμηνεία, ἀντιμετωπίζω τὸ θέμα αὐτὸ θεολογικὰ καὶ ποιμαντικά. Ἰδίως σὲ ἐμᾶς τοῦ Κληρικοὺς πρέπει νὰ μᾶς ἀπασχολῇ ἔντονα αὐτὸ τὸ γεγονὸς καὶ νὰ δοῦμε πὼς μποροῦμε νὰ βοηθήσουμε τοὺς νέους προσφέροντάς τους νόημα ζωῆς καὶ ὕπαρξης καὶ νὰ τοὺς ἐμπνεύσουμε νὰ μὴ ξεφεύγουν ἀπὸ τὸ ἀθρώπινο καὶ τὸ γήϊνο, ἀλλὰ νὰ ἀγωνίζωνται μέσα στὴν κοινωνία γιὰ νὰ μετατρέπωνται οἱ ἴδιοι ἀπὸ ἄτομα (νούμερα) σὲ πρόσωπα καὶ νὰ βελτιώνουν τὸ κοινωνικὸ καὶ ἱστορικὸ γίγνεσθαι.

Τελειώνοντας εἶμαι ὑποχρεωμένος νὰ σημειώσω ὅτι αὐτὸ τὸ θέαμα ποὺ εἴδαμε δὲν ἐκφράζει πλήρως τὴν Φινλανδία, ποὺ εἶναι μιὰ χώρα μὲ πολιτιστικὴ παράδοση. Θὰ πρέπη νὰ ὑπενθυμίσω ὅτι ἡ Φινλανδία μὲ τὴν ἀνάληψη τῆς Προεδρίας τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης τὸ δεύτερο ἑξάμηνο τοῦ 2006, θὰ παρουσιάση στὸ Ἐλσίνκι ὡς κορυφαῖο πολιτιστικὸ γεγονὸς μιὰ ἔκθεση τῶν θησαυρῶν τοῦ Ἁγίου Ὅρους, στὴν ὁποία ἁγιογραφοῦνται τὰ πρόσωπα τῶν ἁγίων ποὺ ἐνίκησαν κάθε προσωπεῖο, ξέφυγαν ἀπὸ τὴν κυριαρχία τοῦ Σατανᾶ καὶ βίωσαν τὸν Παράδεισο, καὶ μὲ τὴν ὁποία θὰ προβάλουν τὴν ζωὴ τοῦ Ἁγίου Ὅρους, ὅπως καὶ τὸ Ἅγιον Ὅρος ὡς «μιὰ ἀπὸ τὶς παλαιότερες δημοκρατίες στὸν κόσμο».–