Από τα Αρχεια της Μητροπόλεως - Επιστολή Χριστοφόρου στην Βασίλισσα

Ο Μητροπολίτης Χριστοφόρος αρχιεράτευσε σε μια εποχή μεταπολεμική (1945-1958), με πλήθος συσσωρευμένων προβλημάτων επί των ώμων του λαού. Η θέση του, ως Μητροπολίτης επαρχίας που δοκιμάσθηκε ιδιαιτέρως από τις πολεμικές και εμφυλιοπολεμικές συρράξεις, πολύ ευαίσθητη. Γι' αυτό και η αλληλογραφία του με διάφορα πρόσωπα, επίσημα η απλούς πολίτες, έχει ενδιαφέρον.

Στο τεύχος αυτό θα δημοσιεύσουμε αποσπάσματα από μια επιστολή του προς την Βασίλισσα Φρειδερίκη, την οποία της απέστειλε με αφορμή την επίσκεψή της (Ιούλιο 1951) στο προσκύνημα της Ρούμελης, την Παναγία την Προυσιώτισσα, που ανήκε τότε στην ενιαία Μητρόπολη Ναυπακτίας και Ευρυτανίας.

Το κύριο χαρακτηριστικό της επιστολής είναι το ενδιαφέρον του Μητροπολίτου για το ποίμνιό του και τα παράπονά του για την παραμέληση της ορεινής και πτωχής Επαρχίας του.

Ο Χριστοφόρος τύπωσε την επιστολή σε πολλά αντίτυπα και την διένειμε στους Εφημερίους της Μητροπόλεώς του με την εντολή «όπως έκαστος Ιερεύς κατά τινα γενικήν συγκέντρωσιν όλων των Χριστιανών της Ενορίας η των Ενοριών που αγιάζει και ιδία κατά τας εορτάς των Χριστουγέννων η του Νέου Έτους η των Θεοφανείων αναγνώση αυτήν εις επήκοον πάντων, δια να γνωρίσουν όλοι ποία είναι τα γενικά ζωτικά ζητήματά των, δια τα οποία ημείς, αφότου ανελάβομεν τα Μητροπολιτικά μας καθήκοντα, με στερήσεις και με θυσίαν της υγείας μας μοχθούμεν…».

Η επιστολή (αποσπάσματα) του Χριστοφόρου προς την Βασίλισσα είχε ως εξής:

*

«Εν Ναυπάκτω τη 10 Οκτωβρίου 1951

Μεγαλειοτάτη,

…

Οι Ευρυτάνες και οι Ναυπάκτιοι, δηλαδή τα πνευματικά μου Τέκνα, κατ’ εξαίρεσιν από όλους τους άλλους των λοιπών περιφερειών της Πατρίδος μας Έλληνας, δεν έλαβον ου μόνον εν συγκρίσει προς την ανέκαθεν προσφοράν του αίματός των και τους εθνικούς των τίτλους την δικαίαν μερίδα, αλλ’ ούτε και αυτήν ακόμη την ανάλογον προς το αναφαίρετον δικαίωμα της επιβιώσεώς των και των αναγκών των. Δια τούτο τα ζητήματα της υγείας, της συγκοινωνίας, της μορφώσεως, της προόδου και εν γένει της ζωής των μένουν στάσιμα, όπως υπήρξαν προ αιώνων, και μάλιστα ταύτα μετά τας κατά τας προσφάτους δοκιμασίας της Πατρίδος μας μεγάλας συμφοράς των εμφανίζονται περισσότερον τραγικά. Ποτέ δεν εχόρτασαν και αυτήν την ξηράν μπομπόταν, την οποίαν όμως το Κράτος εφορολόγησε και διαρκώς φορολογεί δια να κάμνη, βάσει των κομματικών υπολογισμών του αριθμού των ψήφων, έργα εκεί που υπάρχουν φύσει τα αγαθά, και να διακοσμή δρόμους εκεί που τα αυτοκίνητα τρέχουν εις ασφάλτους, και όχι να διανοίγη τοιούτους εις τους Ευρυτάνας και Ναυπακτίους, οι οποίοι κρημνίζονται εις τους βράχους.

Οι Ευρυτάνες και οι Ναυπάκτιοι εις την διάθεσιν των κοινών αγαθών πάντοτε ελησμονήθησαν η παρηγκωνίσθησαν και ως εκ τούτου, μολονότι φιλόπονοι και εργατικοί, πένονται, και πτωχοί όντες έχουν μέχρι σήμερον εγκαταλειφθή εις την τύχην των και αβοήθητοι μέσα εις τα ορεινά, εις τα άνευ συγκοινωνίας και εις τα λόγω της μη εκτελέσεως έργων αξιοποιήσεως άγονα μέρη των, χωρίς στέγην, χωρίς περίθαλψιν –και μόνον τα ορφανά η τα έχοντα τους γονείς των πάσχοντας εξ ανιάτων ασθενειών κάτω των 15 ετών εις την Μητρόπολίν μου είναι περίπου τρεις χιλιάδες (3.000) παιδία! –χωρίς τα μέσα της υγείας, της ζωής και της κινήσεως, και ακόμη πολλοί χωρίς σχολεία, χωρίς διδασκάλους, χωρίς ναούς και χωρίς ιερείς, και στερούμενοι σχεδόν των πάντων...

Εγώ επί έτη μέχρι σήμερον, ουδέποτε έπαυσα να κινούμαι και να απευθύνωμαι παντού προς όλους τους αρμοδίους του Ελληνικού κράτους και τους δυναμένους να συντρέξουν Έλληνας, ακόμη και προς τους Αμερικανούς και προς τους Άγγλους και προς τας Διεθνείς Οργανώσεις και προς όλας τας Ηπείρους, διεκτραγωδών την ανεκδιήγητον δυστυχίαν και συμφοράν, άλλοτε δια να συγκινήσω, άλλοτε δια να πείσω και άλλοτε δια να αναγκάσω να σκεφθούν επί τέλους και τους εν πολλοίς λησμονημένους από της συστάσεως του Ελληνικού Κράτους Ευρυτάνας και Ναυπακτίους...

Προ παντός παρεκάλεσα τους αντιπροσώπους του Κράτους και τους αρμοδίους εις τας διαφόρους υπηρεσίας αυτού και όλους τους ανωτέρω να ενθυμηθούν τα πνευματικά μου τέκνα, τους Ευρυτάνας και Ναυπακτίους 1) δια την στέγασίν των, δια την οποίαν έως τώρα τα περισσότερα χρήματα έχουν εξαντληθή χωρίς να γίνη σχεδόν τίποτε, 2) δια την συγκοινωνίαν, δια την οποίαν μόνον ο Στρατός και ο οργανισμός Πρόνοια-Εργασία κάτι έχουν κάμει… 3) δια την ανέγερσιν σχολείων και τοποθέτησιν διδασκάλων, 4) δια την ανοικοδόμησιν των κατεστραμμένων Ναών και Μονών, και δια την διευκόλυνσιν προς χειροτονίαν εναρέτων Ιερέων, των οποίων στερούνται εξήκοντα περίπου χωρία της περιφερείας μου, εις τα οποία -φοβερόν και σκληρόν τούτο- και οι νεκροί ακόμη θάπτονται άνευ ιερέων, 5) δια την επ’ αγαθώ γενικωτέρω χρησιμοποίησιν του υγιεινοτάτου κλίματος της Ευρυτανίας και Ναυπακτίας, παραλλήλως προς την τουριστικήν εκμετάλλευσιν των θαυμασίων και ωραιοτάτων τοπίων των, 6) δια την υγιεινήν και νοσοκομειακήν περίθαλψίν των, 7) δια την εκτέλεσιν έργων προσφόρων εις την φύσιν του εδάφους των, ώστε δια της εργασίας των να ζουν και να προοδεύουν, συμφώνως προς την αρχήν της με την ελπίδα της ευημερίας επιδιωκομένης ανασυγκροτήσεως της χώρας, 8) δια την και δια λόγους ακόμη εθνικής οικονομίας και πλουτισμού ανάπτυξιν της γεωργίας, της δενδροκομίας και της κτηνοτροφίας και 9) δια την επ’ ευεργεσία του συνόλου των Ευρυτάνων και Ναυπακτίων εκκλησιαστική εξασφαλίσει χρησιμοποίησιν της όσης απέμεινεν περιουσίας των Ιερών Μονών της Μητροπόλεώς μου, δια την, μετά τας καταστροφάς που υπέστησαν, ανοικοδόμησιν των Μονών μου και ίδρυσιν και λειτουργίαν εν αυταίς, είτε υπό του Κράτους, είτε υπό του Εθνικού Ιδρύματος, είτε υπό άλλου τινός Οργανισμού, Ιδρυμάτων Μορφωτικών, Επαγγελματικών και γενικώς Κοινής Ωφελείας τοιούτων μετά Ορφανοτροφείων, ώστε αι Μοναί να εκπληρώνουν και σήμερον τον προορισμόν των, αποβαίνουσαι και πάλιν πνευματικά και κοινωφελή Κέντρα κατά τας συγχρόνους απαιτήσεις της ζωής και τας ψυχικάς αναζητήσεις του λαού μας, επ’ αγαθώ του Έθνους ημών και προς δόξαν της Εκκλησίας του Χριστού…».

Α.Κ.