Skip to main content

Ἀρχιμ. Καλλινίκου: Ἑορτὴ τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ

του Αρχιμ. Καλλινίκου Γεωργάτου, Ιεροκήρυκος

(δημοσιεύθηκε συντετμημένο στο περιοδικό «Εφημέριος», Νοε. 2007)

«…προσήνεγκαν αυτώ δώρα, χρυσόν και λίβανον και σμύρναν» (Ματθ. β, 11)

 

Τρία δώρα προσέφεραν οι Μάγοι στον Χριστό. Δώρα συμβολικά, όπως ερμηνεύει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεόλογος: «χρυσόν, και λίβανον και σμύρναν, ως βασιλεί, και ως Θεώ, και ως δια σε νεκρώ». Μια ερμηνεία που ενέπνευσε την υμνογραφία της Εκκλησίας, αλλά και την λαϊκή παράδοση, όπως το ακούμε σε χριστουγεννιάτικους ύμνους: «Του Κυρίου Ιησού γεννηθέντος, εν Βηθλεέμ της Ιουδαίας, εξ Ανατολών ελθόντες Μάγοι, προσεκύνησαν Θεόν ενανθρωπήσαντα• και τους θησαυρούς αυτών προθύμως ανοίξαντες, δώρα τίμια προσέφερον• δόκιμον χρυσόν, ως Βασιλεί των αιώνων, και λίβανον, ως Θεώ των όλων• ως τριημέρω δε νεκρώ, σμύρναν τω Αθανάτω…», αλλά και στα κάλαντα των ημερών: «Βγαίνουν οι Μάγοι τρέχουνε και τον αστέρα βλέπουν /… / εν τω σπηλαίω έρχονται, βρίσκουν την Θεοτόκον / κ' εβάστα στας αγκάλας της τον άγιόν της Τόκον. / Γονατιστοί τον προσκυνούν και δώρα του χαρίζουν / σμύρνα, χρυσόν και λίβανον. Θεόν τον ευφημίζουν. / Την σμύρναν μεν ως άνθρωπον, χρυσόν ως βασιλέα / τον λίβανον δε ως Θεόν 'ς όλην την ατμοσφαίρα».

Ο χρυσός προσφέρθηκε στον νεογέννητο Χριστό ως σε Βασιλέα. Είναι Βασιλεύς –μετά του Πατρός και του Αγίου Πνεύματος– με δύο έννοιες: Ως Δημιουργός και συντηρητής του σύμπαντος κόσμου, αλλά και ως Κύριος των προαιρέσεων που πιστεύουν σε Αυτόν.

Ο λίβανος προσφέρθηκε στον Χριστό, επειδή είναι Θεός. Είναι Θεός Εμμανουήλ, δηλαδή «Θεός μεθ' ημών», που φανερώνεται στον κόσμο, σαρκώθηκε και σαρκώνεται, κοινωνεί με τους πιστούς. Ο Χριστός δεν είναι «Θεός σχολάζων», «σιωπών» και «απών» από την δημιουργία, όπως διδάσκουν διάφορες θρησκείες των ανθρώπων και όπως θα προτιμούσαν όσοι αρνούνται μεν το Ευαγγέλιο της σωτηρίας, θέλουν όμως και να καθησυχάζουν την συνείδησή τους με τον «οφειλόμενο σεβασμό» στο «ανώτατο ον» που, κατ' αυτούς, είναι αίτιο της αρμονίας του σύμπαντος.

Στον Χριστό προσφέρθηκε η σμύρνα, επειδή κενώθηκε και έγινε θνητός για μας τους ανθρώπους, και νίκησε τον θάνατο, με αγαθότητα και σοφία και δικαιοσύνη και δύναμη.

Τα δώρα που προσέφεραν οι Μάγοι στον Χριστό είναι συμβολικά. Όμως ο Χριστός είναι το όντως δώρο του Θεού στον άνθρωπο και ως το πρωτότυπο της δημιουργίας μας μας χαρίζει τα ιδιώματά Του και ο,τι Αυτός είναι κατά φύσιν, εμείς γινόμαστε κατά Χάριν. Και τα δώρα Του γίνονται δικά μας δώρα. Έτσι, και τα δώρα των Μάγων, είναι δώρα του Χριστού στον άνθρωπο, αφού δια του Χριστού ο άνθρωπος γίνεται κατά χάριν βασιλεύς και θεός και μέτοχος της θυσίας του Χριστού.

Προεκτείνοντας λίγο την σκέψη μας, τις ημέρες αυτές της Γεννήσεως του Νέου Παιδίου, που χαρακτηρίζονται και ως γιορτή των παιδιών και γίνεται πολύς λόγος για τα δικαιώματά τους, για τις αδικίες εναντίον τους, για τα δώρα που λαμβάνουν η στερούνται κλπ., θα θέλαμε να συνδέσουμε τα δώρα των Μάγων με τα παιδιά.

Πιστεύουμε ότι τα τρία αυτά πολύτιμα συμβολικά δώρα των Μάγων, είναι και τα κατ' εξοχήν δώρα που πρέπει να προσφέρουμε στα παιδιά που έχουμε υπό την ευθύνη μας, ως παιδαγωγοί, κατηχητές, ως γονείς, ως Κοινωνία η τουλάχιστον ως Εκκλησία.

Τον χρυσό: Οφείλουμε να προσφέρουμε στα παιδιά την πολύτιμη διδασκαλία ότι καλούνται να γίνουν βασιλείς, δηλαδή να κυριεύσουν στον εαυτό τους, να βασιλεύσουν επί των παθών και οι φωτοβόλες αρετές να δορυφορούν τον ελεύθερο από τα πάθη βασιλέα λόγο. Να αποκτήσουν την φυσική θέληση-κλίση προς το αγαθό και να μην δουλωθούν σε πάθη, σε ιδέες, στην κτίση.

Τον λίβανο: Οφείλουμε να χαρίσουμε στα παιδιά την διδαχή και την δυνατότητα να ανταποκριθούν στην κλήση να γίνουν κατά χάριν θεοί, να πορευθούν προς την θέωση (δια της καθάρσεως και του φωτισμού) και να ομοιάσουν με το Παιδίον-Χριστό. Να μη μειώνουμε και να μη αλλοιώνουμε τις προσδοκίες τους για τον αληθινό σκοπό της ζωής, προβάλλοντας την ματαιότητα ως «φυσικό» και μοναδικό τρόπο ύπαρξης.

Την σμύρνα. Οφείλουμε να διαποτίσουμε την παιδεία μας με την αρετή της κενώσεως, δηλαδή με το θυσιαστικό πνεύμα, που φθάνει μέχρι την θυσία για τον άλλον, με την μετοχή μας στην θυσία του Χριστού. Να αντιστρέψουμε, όσον είναι σε μας δυνατόν, την νοοτροπία και τον «πολιτισμό» της φιλαυτίας. Οφείλουμε ακόμη να διδάσκουμε ότι είμαστε φθαρτοί και θνητοί, τουλάχιστον να μην καλύπτουμε ένοχα την αίσθηση της θνητότητος, που μέσα από την ορθόδοξη προοπτική δεν δημιουργεί απόγνωση και απραγία, αλλά έμπνευση, σοφία, σύνεση, ανθρωπιά, ελπίδα.

Αυτά πρέπει να είναι τα δώρα μας προς τα παιδιά.

Και προ παντός να «μισήσουμε την παιδοκτονία του Ηρώδη», δηλαδή να μη θανατώνουμε τις ψυχές –που βρίσκονται υπό την επιρροή μας– που επιθυμούν τα δώρα του Χριστού. Αυτή η πνευματική «παιδοκτονία» γίνεται, δυστυχώς, όταν επενδύουμε την πολύτιμη ζωή μας στην ματαιότητα και απωθούμε το Πνεύμα του Θεού που μας οδηγεί στην μετάνοια. Τότε, ανασφαλείς όντες και ελεγχόμενοι για την αποτυχία μας να ελευθερωθούμε από τις προλήψεις, να αποκτήσουμε ταπείνωση και να γνωρίσουμε τον Χριστό εν τη Εκκλησία Του, προσπαθούμε να επιβάλλουμε την κοσμικότητα και στο περιβάλλον μας, αρνούμαστε την ορθόδοξη θεολογία, κάνουμε διδασκαλία τα πάθη μας και «φονεύουμε» έτσι τους προσκυνητές του Παιδίου-Χριστού.

Μακάρι ο τεχθείς Βασιλεύς να διασφαλίζη –στην εποχή μας των πολλών δικαιωμάτων– τα «δικαιώματα» των παιδιών στην όντως ζωή και να τους δίνη τα δώρα Του, χρυσό και λίβανο και σμύρνα, που είναι η συμμετοχή τους στην ζωή του Χριστού, που είναι Βασιλεύς και Θεός και Αναστάς.

 

  • Προβολές: 2552