Skip to main content

Κύριο θέμα: Σε δύο Διεθνή Θεολογικά Συνέδρια - Στην Ρουμανία

Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου

Σε δύο Διεθνή Θεολογικά Συνέδρια - Στην ΡουμανίαΓια τρίτη φορά επισκέφθηκα την Ρουμανία, ύστερα από πρόσκληση της Θεολογικής Σχολής της Alba Julia (Άλμπα Ιούλια) και του Κέντρου Περίθαλψης και Φροντίδας (Palliative Care Center) «Αγία Ειρήνη» του Βουκουρεστίου, για να εισηγηθώ θέματα σε δύο διεθνή Συνέδρια. Βεβαίως, εξασφαλίσθηκε η ευλογία του νέου Πατριάρχου Ρουμανίας κ. Δανιήλ, όπως και του Αρχιεπισκόπου της Alba Julia Ανδρέα, ο οποίος είναι και Διευθυντής της Θεολογικής Σχολής της πόλεως αυτής.

Στο παρελθόν με άλλα κείμενά μου αναφέρθηκα στην Ορθόδοξη χώρα της Ρουμανίας, την ιστορία της και το παρόν της, και δεν θα ήθελα να επανέλθω, απλώς θα αναφέρω όσα σχετίζονται με τα δύο Συνέδρια και μερικές νέες εμπειρίες τις οποίες έζησα στην Ρουμανία.

Γενικά, παρατήρησα ότι η Ρουμανία ανακάμπτει από την οικονομική κρίση του παρελθόντος, δέχεται επιρροές από την εκκοσμικευμένη δυτική παράδοση, ωστόσο διαφυλάσσει ακόμη σημαντικά στοιχεία της Ορθόδοξης Παράδοσης και των ηθών και εθίμων της χώρας.

1. Στην Alba Julia (Άλμπα Ιούλια)

Η πόλη

Πρόκειται για μια πόλη των 72.000 κατοίκων βορειοδυτικά του Βουκουρεστίου, μία ώρα σχεδόν από την γνωστή πόλη Sibiu. Η ονομασία της σημαίνει «λευκή Ιούλια». Η λέξη «άλμπα» είναι λατινογενής και χρησιμοποιείται και στην Ελλάδα από τους αλιείς, δηλώνοντας την ανατολή, το λυκαυγές. Υπάρχουν οι φράσεις «θα καλάρουμε το παραγάδι με την άλμπα» και «θα κάνουμε πανιά με την άλμπα». Επίσης, με την λέξη άλμπα χαρακτηρίζεται ο χιτώνας των Ιερέων και των νεοβαπτίστων, καθώς επίσης στα λατινικά χαρακτηρίζεται και η Κυριακή του Θωμά που κατακλείει την Διακαινήσιμο Εβδομάδα, ήτοι Dominice in albis.

Η Alba Julia υπάγεται στην περιφέρεια της Τρανσυλβανίας, στον νομό Χουνεντοόρα και είναι έδρα Αρχιεπισκοπής. Η πόλη είναι αρχαία προχριστιανική ρωμαϊκή και έχει μια διαχρονική ιστορία. Στην πρόσφατη ιστορία είναι γνωστή από το ότι την 1η Δεκεμβρίου του 1918 κηρύχθηκε εκεί η ένωση της Τρανσυλβανίας με την Ρουμανία, αφού μέχρι τότε υπήγετο στην ουγγρική κατοχή.

Οι αναμνήσεις Ρουμάνων με τους οποίους συνομίλησα κάνουν λόγο για τις διώξεις των Ορθοδόξων και τις καταστροφές των Ναών από τους Ουνίτας το 1731. Την περίοδο εκείνη υπήρξαν πολλοί μάρτυρες. Πρόκειται για γεγονότα που παραμένουν στο κέντρο της μνήμης των Ορθοδόξων της περιοχής.

Στην πόλη λειτουργεί Θεολογική Σχολή, μια από τις 14 Θεολογικές Σχολές που λειτουργούν στην Ρουμανία. Επίσης, στην Ρουμανία λειτουργούν περίπου 40-50 Ιερατικά Σεμινάρια, από τα οποία αποφοιτούν σπουδαστές που χειροτονούνται Διάκονοι και Πρεσβύτεροι η υπηρετούν ως Καθηγητές και Διδάσκαλοι στα Σχολεία η και ως κοινωνικοί λειτουργοί. Το Διεθνές Συνέδριο έγινε στην κεντρική Αίθουσα της Θεολογικής Σχολής, την 29 Φεβρουαρίου και 1 Μαρτίου ε.ε.

Το Συνέδριο

Σε δύο Διεθνή Θεολογικά Συνέδρια - Στην ΡουμανίαΣημαντικό ήταν το κεντρικό θέμα του Συνεδρίου: «Το νόημα της ζωής, του θανάτου και του πόνου στην 3η χιλιετία». Θα παρατεθή το πρόγραμμα των εισηγήσεων και τα ονόματα των εισηγητών για να γίνη κατανοητή η όλη προβληματική του Συνεδρίου, καθώς επίσης για να δοθούν προκλήσεις σε άλλους που τυχόν θέλουν να αναπτύξουν παρόμοια θέματα.

–Επίσκοπος Βησσαρίων: «Η εμπειρία του πόνου σε έναν κόσμο δίχως νόημα. Ο πόνος στην προοπτική της ανθρώπινης λογικής», –Καθ. Aldo Natale Terrin: «Τα βάσανα και ο θάνατος σε ορισμένες θρησκείες», –Καθηγ. π. Ilie Moldovan: «Η ζωή, ο πόνος και ο θάνατος στην προοπτική της χριστιανικής υπαρξιακής ζωής», –Καθηγ. π. Rauch: «Η ζωή, ο πόνος και ο θάνατος στην 3η χιλιετία. Μια χριστιανική απάντηση», –Καθηγ. Αρχ. Ντινονίζι Τεταμάνζι: «Ο πόνος, ένα ταξίδι ελευθερίας», –Καθηγ. π. Emil Jurcan: «Το γεγονός του θανάτου στον Χριστό. Ο θάνατος και τα βάσανα υπό το πρίσμα των μεγάλων θρησκειών και η εκπλήρωσή του στον Χριστιανισμό», –Καθηγ. Chirila: «Το αναστάσιμο στοιχείο του ανθρώπινου προσώπου», –D. Puric: «Η έννοια της ζωής, του θανάτου και του πόνου στην 3η χιλιετία», –Δρ. π. Συμεών Τοντοράν: «Η διδασκαλία της Αγίας Γραφής για τον πόνο», –Δρ. π. Βασίλε Στάντσιου: «Η θεολογία των ύμνων της νεκρώσιμης ακολουθίας», –Viorel Stefaneanu: «Σε αναζήτηση του χαμένου νοήματος. Ο Φάουστ, ο Δον Ζουάν και ο βρυκόλακας. Τρεις συμβολικές αναπαραστάσεις (της πνευματικής κρίσης) του σύγχρονου κόσμου», –Δρ. Adrian Lemeni: «Η ζωή ως δώρο του Θεού στο πλαίσιο του πνευματικού θανάτου στη σύγχρονη κοινωνία», –Δρ. π. Μιχαήλ Χιμντίστι: «Η ζωή και ο θάνατος στο πλαίσιο του σύγχρονου επικουριανισμού», –Δρ. π. Ονισόρ: «Το νόημα της ζωής και του θανάτου στην Παλαιά Διαθήκη», –Δρ. π. Τελέα: «Η βυζαντινή έννοια του θανάτου (στην αλεξανδρινή και καππαδοκική άποψη)», –Δρ. π. Βασίλε Κιτιρίγκα: «Ο χωρίς προσευχή άνθρωπος και τα βάσανά του», –Δρ. π. Συμεών Τοντοράν: «Γιατί βασανίζεται η φύση; Μια χριστιανική απάντηση», –Δρ. Ocoleanu: «Ο δείκτης γεννήσεων ως βάση κοινωνικής ηθικής», –Δρ. π. Φλορίν Μποτεζάν: «Η σκέψη του θανάτου στη μεταμοντέρνα κοινωνία και στην ορθόδοξη πνευματικότητα», –Δρ. π. Πανάϊτε: «Η έκφραση της δογματικής-μαρτυρικής συνείδησης του πρώϊμου Χριστιανισμού στο επίπεδο της πολιτικής φιλοσοφίας», –Δρ. π. Όπρις: «Το νόημα της ζωής, των βασάνων, του θανάτου και τα μαθήματα θρησκευτικών. Θεολογικές και παιδαγωγικές πλευρές», –Αρχιμ. Δρ. Τία: «Η ζωή ως κουλτούρα. Θεωρήσεις μιας ποιμαντικής ανθρωπολογίας», –Δρ. Μόνικα.. «Η βία στο σπίτι μεταξύ βασάνων και μαρτυρίου», –π. Jan Nikolae: «Η πραγματικότητα του θανάτου και η πασχαλινή εκκλησιαστική οντολογία», –Δρ. π. Πανάϊτε: «Η πολιτική φιλοσοφία του πρώϊμου Χριστιανισμού στη λατινική απολογητική. Μια σύνθεση», –Drimbe: «Ο θάνατος ως μεταφορά και ως παράδοξο στις εκκλησιαστικές επιστολές του Απ. Παύλου», –Andrea Bandoiu: «Θάνατος, η πως βλέπουν οι σύγχρονοι εξομολόγοι το μεγάλο πέρασμα», –Δρ. π. Ντουμίτρου Βάνκα: «Μια λειτουργική πρακτική που αποφεύχθηκε και ξεχάστηκε. Η ακολουθία για ψυχορραγούντες (ειδικές περιπτώσεις). Ανάλυση ενός κειμένου του 17ου αιώνα», –Σεβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιερόθεος: «Διαδοχικές κρίσεις θανάτου».

Σε άλλο μέρος της εφημερίδος θα παρατεθή η περίληψη της εισηγήσεώς μου που αναπτύχθηκε στο Συνέδριο.

Ο εκδοτικός οίκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής της περιοχής, με την ευλογία του Αρχιεπισκόπου κ. Ανδρέα, εξέδωσε τις εισηγήσεις του Συνεδρίου σε έναν καλαίσθητο τόμο που είχε δοθή σε όλους τους Συνέδρους και φοιτητάς και έτσι είχαν την δυνατότητα να παρακολουθούν τις εισηγήσεις. Το πρωτότυπο εδώ έγκειται στο ότι ενώ συνήθως οι εισηγήσεις εκδίδονται εντύπως μετά την λήξη των Συνεδρίων, στην προκειμένη περίπτωση εκδόθηκαν πριν την έναρξη.

Φυσικά, όπως γνωρίζουν όσοι συμμετέχουν σε παρόμοια Συνέδρια, ένα σημαντικό κομμάτι από τέτοιες συναντήσεις είναι οι συζητήσεις που γίνονται κατά την διάρκεια των εργασιών του Συνεδρίου και ιδιαιτέρως κατά τα διαλείμματα και την τράπεζα. Μου δόθηκε η δυνατότητα να μιλήσω με Καθηγητές που εισηγήθηκαν θέματα για διάφορα ζητήματα, θεολογικά, ιστορικά, πολιτιστικά κλπ. Για παράδειγμα με έναν Καθηγητή της τέχνης μιλήσαμε διεξοδικά για τον σύγχρονο τρόπο ζωής, όπως βιώνεται στην τέχνη, αλλά και στην καθημερινότητα, που δείχνει ότι ζούμε σε μια εποχή νεορομαντισμού, αφού το λεγόμενο μεταμοντερνικό κίνημα έχει σημαντικά στοιχεία του νεορομαντισμού. Επίσης, ενδιαφέρουσες πληροφορίες έμαθα για τον τρόπο ζωής των Χριστιανών στην Ρουμανία.

Ξεναγήθηκα στην Θεολογική Σχολή και πληροφορήθηκα τον τρόπο διοργάνωσής της. Για παράδειγμα, η Θεολογική Σχολή υπάγεται στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της πόλης, οι Καθηγητές εκλέγονται από το Καθηγητικό προσωπικό, αλλά πρέπει να έχουν και την συγκατάθεση του Μητροπολίτου η Επισκόπου της περιοχής. Αυτό δεν συμβαίνει μόνον στην Ρουμανία, αλλά, όπως με πληροφόρησαν Καθηγητές από την Γερμανία, συμβαίνει και εκεί.

Λατρευτικές συνάξεις

Σε δύο Διεθνή Θεολογικά Συνέδρια - Στην ΡουμανίαΠέραν του Συνεδρίου είχα την δυνατότητα να συμμετάσχω σε λατρευτικές συνάξεις. Το Σάββατο το απόγευμα τελέσθηκε κατανυκτικός εσπερινός στον παλαιό Καθεδρικό Ναό της πόλεως, έναν καταπληκτικό ξύλινο Ναό μέσα στο αρχαίο Κάστρο. Η ακολουθία του εσπερινού μέσα στην μισοσκότεινη Εκκλησία, ενώ έξω φυσούσε δυνατός αέρας με βροχή, ήταν κάτι το πολύ συγκινητικό. Η ευλάβεια των Χριστιανών, η βυζαντινή ψαλμωδία των νέων ανθρώπων μας μετέφεραν σε παλαιότερους χρόνους. Εντύπωση μου προξένησε η εικόνα του αγίου Σιλουανού του Αθωνίτου σε ειδικό προσκυνητάρι, τον οποίον τιμούν ιδιαιτέρως. Με παρότρυνση του Αρχιεπισκόπου κ. Ανδρέα ομίλησα για την αξία της προσευχής, της Αναστάσεως του Χριστού και της προετοιμασίας για την θεία Λειτουργία. Η φιλοξενία στο σπίτι του Ιερέως, μετά την ακολουθία του εσπερινού, έδωσε την δυνατότητα να επικοινωνήσουμε με μερικούς από τους παρευρεθέντες Χριστιανούς, σε κλίμα αγάπης και φιλαδελφίας.

Την επόμενη ημέρα, Κυριακή 2 Μαρτίου, των Απόκρεω, λειτουργήσαμε με τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ανδρέα στον Καθεδρικό Ναό της πόλεως. Πρόκειται για έναν μεγαλοπρεπέστατο και ευρύχωρο Ναό. Στο προαύλιό του είναι κτισμένα τα κτίρια της Αρχιεπισκοπής και το υψηλό καμπαναριό (58 μ. ύψος) που ενώνονται μεταξύ τους με στοές. Όλα μαζί αποτελούν ένα επιβλητικό κτιριακό συγκρότημα σε σχήμα παραλληλόγραμμου με διακοσμήσεις και χρωματισμούς, που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη.

Η θεία Λειτουργία διήρκησε περίπου δυόμιση με τρεις ώρες και κατά την διάρκειά της τελέσθηκε χειροτονία νέου Διακόνου. Όσοι συμμετέχουν σε θείες Λειτουργίες στην Ρουμανία και στην Ρωσία διαπιστώνουν ότι δίνεται μεγάλη σημασία στον τρόπο με τον οποίο τελούνται, δηλαδή με μεγαλοπρεπή και βραδύ ρυθμό.

Στο τέλος της θείας Λειτουργίας ομίλησα, κατόπιν παρακλήσεως και παροτρύνσεως του Αρχιεπισκόπου Ανδρέα, για την Πρώτη και Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, τις διαφορές μεταξύ τους, αλλά και την διαρκή παρουσία του Χριστού στην θεία Λειτουργία και την καρδιά των πιστών, δια της προσευχής.

Αξιοσημείωτο είναι ότι στον Ναό δεν υπήρχαν καθίσματα και οι πιστοί που τον γέμισαν, κατά την διάρκεια της θείας Λειτουργίας, παρέμειναν όρθιοι τόσες ώρες, με απόλυτη ησυχία και ευλάβεια. Εντυπωσιάζεται κανείς από τον τρόπο με τον οποίον μετέχουν στην θεία Λειτουργία οι ορθόδοξοι Ρουμάνοι.

Και άλλοτε είχα υπογραμμίσει τον τρόπο με τον οποίο οι Χριστιανοί αντιμετωπίζουν τον λειτουργό Κληρικό. Μετά το πέρας της Ακολουθίας δεν φεύγουν αμέσως από τον Ναό, αλλά αναμένουν τον λειτουργό, Ιερέα η Επίσκοπο, για να λάβουν την ευχή του, να ακουμπήσουν τα άμφιά του η τα ράσα του, να ασπασθούν την χείρα του και το εγκόλπιό του.

Το απόγευμα της Κυριακής εκείνης, όπως και κάθε Κυριακή, ο Αρχιεπίσκοπος της Alba Julia τέλεσε την ακολουθία του Εσπερινού και έκανε το απογευματινό κήρυγμα. Μου είπε ότι εφέτος αναπτύσσει θέματα από την «Φιλοκαλία» και μάλιστα αναλύει σημεία από την διδασκαλία των Καλλίστου και Ιγνατίου των Ξανθοπούλων περί προσευχής και περί πνευματικού αγώνος. Όταν τον ρώτησα αν είναι αποδεκτά τέτοια κηρύγματα από τον λαό, μου απήντησε καταφατικά.

Τις ημέρες που παρέμεινα στην πόλη Alba Julia, ξεναγήθηκα από τον Αρχιεπίσκοπο και σε άλλους Ναούς της πόλεως, σε Μοναστήρια, στο κτίριο όπου ανακηρύχθηκε η ένωση της Τρανσυλβανίας με την Ρουμανία, το οποίο σήμερα χρησιμοποιείται ως Μουσείο.

2. Στο Βουκουρέστι

Το δεύτερο μέρος του προγράμματος της επισκέψεώς μας στην Ρουμανία εκτυλίχθηκε στην πρωτεύουσα της Ρουμανίας, το Βουκουρέστι. Προσκλήθηκα να συμμετάσχω, όπως αναφέρθηκε, σε Διεθνές Συνέδριο που διοργάνωσε το Κέντρο Περίθαλψης - Φροντίδας «Αγία Ειρήνη».

Ο νέος Πατριάρχης Ρουμανίας

Σε δύο Διεθνή Θεολογικά Συνέδρια - Στην ΡουμανίαΠρώτη επίσκεψη πραγματοποιήθηκε στο Πατριαρχείο Ρουμανίας, όπου συνάντησα τον νέο Πατριάρχη κ. Δανιήλ, τον οποίο γνώρισα όταν ήταν Μητροπολίτης Μολδαβίας, κατά την επίσκεψή μου στην Μητρόπολή του, συνοδεύοντας τότε τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κυρό Χριστόδουλο. Ο Πατριάρχης Ρουμανίας είναι ένας ευπαίδευτος και έμπειρος Κληρικός, ήταν Καθηγητής στην Γενεύη και είναι πάντοτε έτοιμος να αναφέρη γεγονότα από την πλούσια πείρα που διαθέτει. Ομιλεί συνήθως για την σχέση μεταξύ της θεολογίας και της ποιμαντικής, που ήταν και το αντικείμενο της διδακτορικής του μελέτης.

Η συνάντηση και η συζήτηση με τον Πατριάρχη Ρουμανίας κ. Δανιήλ, έστω και σύντομη, είναι ένα ευχάριστο και ωφέλιμο γεγονός. Με πρόσκλησή του κάθισα στην Πατριαρχική τράπεζα, στην οποία παρακάθισαν όλοι οι Μητροπολίτες, οι Αρχιεπίσκοποι, οι Χωρεπίσκοποι και οι Βικάριοι, επειδή τις ημέρες εκείνες διεξάγονταν οι Συνεδριάσεις της Ιεραρχίας του Πατριαρχείου και μεταξύ των άλλων θα εξέλεγαν Μητροπολίτες και Επισκόπους.

Είναι γνωστόν ότι το εκκλησιαστικό σύστημα της Ρουμανίας είναι διαφορετικό από της Ελλάδος και προσεγγίζει περισσότερο στα κανονικά πλαίσια λειτουργίας του εκκλησιαστικού θεσμού, αφού λειτουργεί το Μητροπολιτικό σύστημα, δηλαδή οι Μητροπολίτες έχουν υπό την κανονική δικαιοδοσία τους Χωρεπισκόπους και Επισκόπους. Οι Αρχιεπίσκοποι είναι κατώτεροι των Μητροπολιτών. Πάντως, οι Χωρεπίσκοποι μνημονεύουν τον Μητροπολίτη, αλλά ασκούν όλα τα αρχιερατικά δίκαια στην Επαρχία τους. Δίνεται η δυνατότητα να γίνωνται και τοπικές, κατά Μητροπόλεις, συνάξεις, αλλά και Σύνοδος όλων των Μητροπολιτών, Αρχιεπισκόπων και Επισκόπων, όπου από κοινού αντιμετωπίζουν διάφορα ζητήματα που απασχολούν το Πατριαρχείο. Στις εκλογές Επισκόπων, Αρχιεπισκόπων και Μητροπολιτών λαμβάνουν μέρος όλοι οι Επίσκοποι.

Πληροφορήθηκα ότι το νέο σύστημα εκλογής Αρχιερέων που εφαρμόσθηκε στις εκλογές αυτές προβλέπει να προτείνουν δύο (2) υποψηφίους τα μέλη των Επιτροπών κάθε χηρεύουσας Μητροπόλεως, Αρχιεπισκοπής και Επισκοπής και να προσθέτη η Σύνοδος άλλους δύο (2) υποψηφίους. Από αυτούς τους τέσσερεις τελικά εκλέγεται ο Μητροπολίτης, Αρχιεπίσκοπος, Επίσκοπος.

Το Διεθνές Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στην γυναικεία Ιερά Μονή Χριστιάνα, από το Κέντρο Περίθαλψης και Φροντίδας. Η οργάνωση του Συνεδρίου ήταν άριστη, αφού μεταξύ των άλλων διέθετε σύστημα αυτόματης μετάφρασης σε πέντε γλώσσες (ρουμανική, ελληνική, αγγλική, γαλλική και ρωσική). Το Συνέδριο ήταν υψηλού επιπέδου, αφού συμμετείχαν περίπου 150 Σύνεδροι Καθηγητές Θεολογικών και Ιατρικών Σχολών, Ιατροί, πρ. Υπουργοί, Νοσηλευτές, κοινωνικοί λειτουργοί, εθελοντές, φοιτητές και, βεβαίως, Επίσκοποι και Ιερείς που εργάζονται σε Νοσοκομεία.

Πριν παρατεθή η θεματολογία του Συνεδρίου θα πρέπη να εξάρουμε την συμβολή, όχι μόνον στο Συνέδριο, αλλά και σε όλη αυτήν την προσπάθεια, του Καθηγητού Παύλου Κυρίλλα (Pavel Chiril?), ιατρού που διδάσκει το μάθημα της Βιοηθικής στην Θεολογική Σχολή της Κραϊόβα. Ο Καθηγητής Κυρίλλα ενδιαφέρεται κυρίως για την κατάσταση των μελλοθανάτων από καρκίνο, προσφέροντας σε αυτούς, αφ' ενός μεν καλωσύνη, παρηγοριά και αγάπη, αφ' ετέρου δε τους προετοιμάζει για χριστιανικά τέλη, ανώδυνα, ανεπαίσχυντα και ειρηνικά.

Η θεματολογία του Συνεδρίου

Το κεντρικό θέμα του Συνεδρίου ήταν: «Η πνευματική περίθαλψη του ετοιμοθανάτου προσώπου εξ απόψεως ορθοδόξου». Στην συνέχεια θα παρατεθή το πρόγραμμα του Συνεδρίου.

Σε δύο Διεθνή Θεολογικά Συνέδρια - Στην ΡουμανίαΣτην αρχή προλόγισε ο Καθηγητής Κυρίλλα, ο οποίος καλωσόρισε τους Εισηγητές και τους Συνέδρους και έδωσε το στίγμα του όλου Συνεδρίου. Μεταξύ των άλλων ανέφερε την απάντηση κάποιου σε ερώτηση που του υποβλήθηκε γιατί έγινε ορθόδοξος: «Για να μπορέσω να πεθάνω καλά!». Και στην συνέχεια σκιαγράφησε τον στόχο των δραστηριοτήτων του και του Συνεδρίου που είναι διττός. Ο πρώτος είναι η ειδική πάλη με τον θάνατο, γιατί μπορεί κάποιος κατά την διαδικασία του να χαθή η να σωθή αιώνια, και ο δεύτερος είναι η αγάπη για τον συνάνθρωπο, αφού η αγάπη είναι μεγαλύτερη από τον θάνατο.

Οι εισηγητές και οι αντίστοιχες εισηγήσεις τους ήταν οι εξής: Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος: «Περνώντας από την ζωή στον θάνατο», δρ. Marc Andronikof: «Πως δικαιολογούνται όσοι αγωνίζονται σκληρά για να κρατήσουν κάποιον στην ζωή», Καθηγητής Tristram Engelhardt: «Ενθύμιση του τι αφορά ο θάνατος; Σκέψεις για την φροντίδα στο τέλος της ζωής», δρ. Δημήτρη Avdeev, ψυχοθεραπευτής: «Ο θάνατος αρχή της αιωνιότητος», Καθηγητής π. Βασίλειος Mihoc: «Ο άνθρωπος, σώμα και ψυχή», Corinna Delkeskamp-Hayes, εκδότρια, με θέμα: «Σχέσεις και επιπτώσεις της κοσμικής βιοηθικής στην χριστιανική ηθική».

Η πρωϊνή Συνεδρίαση περιελάμβανε τις εισηγήσεις και τις συζητήσεις επί των εισηγήσεων, ενώ η απογευματινή συνεδρίαση ήταν αφιερωμένη εξ ολοκλήρου σε ερωτήσεις που ετέθησαν και έγιναν ενδιαφέρουσες συζητήσεις με την συμμετοχή και των εισηγητών και του ακροατηρίου. Ετέθησαν πολλά ζητήματα, όπως οι μεταμοσχεύσεις, η ευθανασία, ο χρόνος του θανάτου, ο τρόπος της αντιμετωπίσεως των μελλοθανάτων, η ποιμαντική διάσταση της ασθένειας και της ώρας του θανάτου, οι σχέσεις μεταξύ ιατρών και Κληρικών κλπ.

Επρόκειτο για μια πραγματική Ημερίδα που άρχισε στις 9 η ώρα το πρωΐ και τελείωσε μαζί με την βραδινή τράπεζα και το απόδειπνο περίπου στις 9 το βράδυ. Δώδεκα ώρες σε μια διαρκή συζήτηση γύρω από τα σοβαρά αυτά ζητήματα μεταξύ ειδικών και μάλιστα ανθρώπων που ασχολούνται με μελλοθανάτους. Και παρά την πολύωρη Συνεδρίαση, το ενδιαφέρον του ακροατηρίου ήταν αμείωτο. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ακροατές που λάμβαναν τον λόγο άρχιζαν με ευχαριστίες και με φράσεις όπως: «Ευλογημένη ημέρα…», «Σήμερα έλαβα απαντήσεις σε πολλά ερωτήματά μου…», «Όλοι γίναμε πιο "πλούσιοι" από το αυτό συμπόσιο…» κλπ.

Στο τέλος μου δόθηκε ο λόγος για να συνοψίσω και να σημειώσω τα συμπεράσματα του Συνεδρίου. Είπα περίπου τα εξής:

  1. Το Συνέδριο ήταν πολύ καλό και ευχαριστούμε τον δρ. Κυρίλλα που το διοργάνωσε. Ελέχθησαν πολλά, τα οποία θα γονιμοποιηθούν ακόμη περισσότερο μετά το Συνέδριο.
  2. Ο θάνατος υπάρχει μέσα μας, με τα γονίδια της γηράνσεως. Όμως, όλη η παιδεία μας λησμόνησε και παραθεωρεί τον θάνατο και δεν προετοιμαζόμαστε γι' αυτόν. Σε όλη μας την ζωή περνούμε διάφορες διαδοχικές κρίσεις που ως βάση έχουν τον θάνατο. Αυτό γίνεται σε κάθε ηλικία και εκφράζεται με τον πόνο, την θλίψη, τις αρρώστιες, τις ανασφάλειες και τις επαναστάσεις. Άρα είμαστε όλοι μελλοθάνατοι. Κάνουμε λόγο για το πως θα βοηθήσουμε τους μελλοθανάτους, ενώ και εμείς είμαστε μελλοθάνατοι. Έλεγε ένας φιλόσοφος ότι η αλήθεια είναι το «οδεύειν προς τον θάνατον».
  3. Πρέπει να προσανατολιζόμαστε για την ώρα του θανάτου. Να σκεπτόμαστε τον θάνατο, να έχουμε μνήμη θανάτου και να προσευχόμαστε για την ώρα αυτή. Είναι μεγάλη ευλογία για κάθε άνθρωπο στο τέλος της ζωής του να έχη συνείδηση της καταστάσεώς του και να προσεύχεται στον Θεό, δηλαδή να φύγη από τον βίο αυτόν στην άλλη ζωή μέσα στην ατμόσφαιρα της προσευχής. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα ανθρώπων που φεύγουν με την πεποίθηση ότι οδηγούνται σε μια συνάντηση με τον Θεό, την Παναγία, τους αγίους, την ουράνια Εκκλησία.
  4. Ασκώντας ποιμαντική στους μελλοθανάτους, πρέπει να τους πλησιάζουμε με αγάπη, ευαισθησία, τρυφερότητα, με λόγο και σιωπή. Αν εμείς αισθανόμαστε ως μελλοθάνατοι, θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε με θετικό και αποτελεσματικό τρόπο τους μελλοθανάτους.

Ας σημειωθή ότι σε συνάντησή μου και συζήτηση με Καθηγήτρια της Θεολογικής Σχολής Βουκουρεστίου πληροφορήθηκα ότι το βιβλίο μου «Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία», που μεταφράσθηκε από μια Ρουμάνα Καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο, διδάσκεται ως μάθημα στην Θεολογική Σχολή Βουκουρεστίου και οι φοιτητές δίνουν εξετάσεις στο βιβλίο αυτό.

Επίσκεψη στο Άσυλο-Ξενώνα του Κέντρου Περίθαλψης Καρκινοπαθών

Την επομένη ημέρα, Τετάρτη 5 Μαρτίου, επισκεφθήκαμε το Άσυλο-Ξενώνα του Κέντρου Περίθαλψης Καρκινοπαθών για να διαπιστώσουμε τον τρόπο με τον οποίο εργάζονται κοντά στους μελλοθανάτους πάσχοντας από καρκίνο.

Εντυπωσιασθήκαμε πολύ. Περιλαμβάνει δύο κτίρια. Το πρώτο λειτουργεί ως ιατρείο, ενώ στο δεύτερο και μεγαλύτερο, που είναι ο Ξενώνας του Κέντρου, φιλοξενούνται οι ασθενείς. Το Κέντρο διευθύνεται από τον Καθηγητή Κυρίλλα συνεπικουρούμενο από Συμβούλιο και από ειδικό προσωπικό (ιατρούς, βιολόγους, νοσηλευτές, κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους, βοηθητικό προσωπικό, Κληρικούς, μοναχές) και εθελοντές. Το Κέντρο διαθέτει 16 κλίνες, όπου φιλοξενούνται καρκινοπαθείς στο τελευταίο στάδιο της ζωής τους και τους παρέχεται κάθε βοήθεια σε ιατρικό, σε ψυχολογικό και εκκλησιαστικό επίπεδο.

Ο Καθηγητής Κυρίλλα ανέλυσε το πως αναπτύχθηκε η ιδέα της δημιουργίας του Κέντρου και πως λειτουργεί σήμερα. Όπως μας είπε, ξεκίνησε με μια ομάδα εθελοντών που εργάζονταν στα Νοσοκομεία με σκοπό να βοηθούν τους πάσχοντες από ανίατες ασθένειες για να έχουν τέλη χριστιανικά. Επειδή αυτό ήταν δύσκολο να γίνεται στα Νοσοκομεία και επειδή μερικοί καρκινοπαθείς δεν μπορούσαν να μείνουν στο Νοσοκομείο, αλλά και δεν είχαν συγγενείς για να τους εξυπηρετήσουν, δημιουργήθηκε η ιδέα της δημιουργίας του χριστιανικού αυτού Κέντρου.

Έτσι, βοηθούν τους αρρώστους αυτούς, τους παρέχουν κάθε ιατρική περίθαλψη, κυρίως όμως τους βοηθούν ψυχολογικά και πνευματικά. Μας είπε ότι τα δυόμιση χρόνια που λειτουργεί το Κέντρο, περιέθαλψε πάνω από 500 ανθρώπους που υπέκυψαν στην ανίατη ασθένεια (185 το 2006, 314 το 2007 και 61 το τρέχον έτος), από τους οποίους σχεδόν όλοι, εκτός από 20-30, πέθαναν ύστερα από εξομολόγηση όλης της ζωής, με προσευχή και θεία Κοινωνία.

Στο οικόπεδο του Κέντρου και δίπλα από αυτό κτίζεται και ένας νέος Ιερός Ναός. Πάντως, υπάρχει ένας ειδικευμένος Κληρικός που ασχολείται με τους ασθενείς, γίνονται ακολουθίες, θείες Λειτουργίες, τα μυστήρια του ιερού Ευχελαίου και της ιεράς Εξομολογήσεως και ο,τιδήποτε μπορεί να βοηθήση τους αρρώστους. Σκοπός όλων όσων εργάζονται είναι η ευχή της θείας Λειτουργίας: «Χριστιανά τα τέλη της ζωής ημών, ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά και καλήν απολογίαν…».

Όλη αυτή η προσπάθεια γίνεται με αγάπη και εθελοντική προσφορά, μάλιστα οι ίδιοι που συμμετέχουν σε όλη αυτήν την προσπάθεια καταθέτουν χρηματικά ποσά για την λειτουργία του Κέντρου. Οι επιχορηγήσεις δεν είναι αρκετές, αλλά η αγάπη των ανθρώπων είναι μεγάλη. Τους απασχολεί πολύ το ότι στο Βουκουρέστι πεθαίνουν περίπου 7.000 καρκινοπαθείς κάθε χρόνο.

Μετά την ξενάγηση στο Κέντρο, σε μια ειδική αίθουσα που χρησιμοποιείται για τις Συνεδριάσεις και συσκέψεις του προσωπικού, είχαμε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση, για περίπου δύο ώρες. Με ρωτούσαν οι ιατροί, οι Κληρικοί, οι νοσηλευτές και το προσωπικό του Κέντρου, για τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να ασκήσουμε μια καλή ποιμαντική στους ανθρώπους που περνούν την δοκιμασία του θανάτου, για το πως πρέπει να τους προσεγγίζουμε, πως να τους μιλούμε για τον θάνατο και την ετοιμασία από πλευράς εκκλησιαστικής και διάφορα άλλα πρακτικά ζητήματα. Νομίζω ότι αυτό το δίωρο ήταν πάρα πολύ σημαντικό, γιατί αγγίξαμε τις ευαίσθητες πληγές αυτής της ποιμαντικής επιστήμης.

Το Κέντρο είναι αξιόλογο και εγώ τουλάχιστον δεν γνωρίζω αν υπάρχη κάποιο άλλο παρόμοιο. Δόξασα τον Θεό γι' αυτήν την προσφορά.

Μετά την λήξη του Συνεδρίου και την ξενάγηση οι Εισηγητές και το προσωπικό του Κέντρου είχαμε την δυνατότητα να επισκεφθούμε τον Πατριάρχη Ρουμανίας κ. Δανιήλ, να λάβουμε την ευχή του και να τον ενημερώσουμε για το Συνέδριο. Εκείνος έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον και έδωσε και τις κατευθύνσεις του μαζί με τις ευχές του.

Στην επιτυχία του Συνεδρίου σημαντικό ρόλο έπαιξαν και οι μεταφραστές σε όλες τις γλώσσες, γιατί έδωσαν την δυνατότητα να επικοινωνούν μεταξύ τους άνθρωποι που μιλούσαν διαφορετικές γλώσσες. Για παράδειγμα, στο δεύτερο αυτό Συνέδριο κάθε Εισηγητής προερχόταν από διαφορετική χώρα: Εγώ από την Ελλάδα, ο Engelhardt από την Αμερική, ο Andronikof από την Γαλλία, ο Adreev από την Ρωσσία, η Hayes από την Γερμανία και ο Mihoc από την Ρουμανία. Προσωπικά με βοήθησαν στην μετάφραση ο π. Ραφαήλ, ο π. Θεοφάνης και ο κ. Αν. Φιλιππίδης.

Σημαντική εμπειρία

Το τρίτο αυτό ταξίδι μου στην Ρουμανία ήταν γεμάτο από εμπειρίες γύρω από το νόημα της ζωής, του πόνου και του θανάτου. Δεν ήταν ένα τουριστικό ταξίδι η ταξίδι αναψυχής, αλλά μια είσδυση μέσα στον ανθρώπινο πόνο και στην δύναμη της αγάπης. Πολλές φορές θυμήθηκα τον λόγο του αγίου Ιωάννου της Κλίμακος, ότι η αγάπη είναι πηγή πυρός, και της Παλαιάς Διαθήκης, ότι η αγάπη είναι κραταιά ως θάνατος.

Συνηθίζουμε να μιλούμε για σκάνδαλα στην Εκκλησία και για δυσλειτουργία της διοικήσεως της Εκκλησίας και των άλλων δραστηριοτήτων, αλλά αγνοούμε, ηθελημένα η όχι, ότι υπάρχουν Κληρικοί και λαϊκοί που εργάζονται για να ανακουφίσουν τον ανθρώπινο πόνο, όπως εκφράζεται στις ασθένειες και την διαδικασία του θανάτου.

Δόξασα τον Θεό για την συμμετοχή μου στα δύο αυτά εμπειρικά Συνέδρια, καθώς επίσης για το ότι Εκείνος εμπνέει ανθρώπους, Κληρικούς και λαϊκούς, να εργάζωνται για την βοήθεια και συμπαράσταση σε ανθρώπους που πάσχουν και υποφέρουν. Μου δόθηκε δε η ευκαιρία να τονίσω ότι η προσφορά μας στους μελλοθανάτους γίνεται με καλύτερο, ευαίσθητο και σωτηριώδη τρόπο, όταν αισθανόμαστε ότι και εμείς είμαστε θνητοί και οδεύουμε προς τον θάνατο και ότι ο άλλος είναι ο αδελφός μας που περνά μια δοκιμασία, την οποία και εμείς κάποτε θα περάσουμε.–

ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ

  • Προβολές: 3220