Γράφτηκε στις .

Συνέντευξη στο Περιοδικό «Επίκαιρα Αιτωλοακαρνανίας»

Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου

Συνέντευξη στο Περιοδικό «Επίκαιρα Αιτωλοακαρνανίας»«Όταν γνωρίζης τον Ιερόθεο Ναυπάκτου από κοντά, γκρεμίζεται οποιαδήποτε προκατάληψη μπορεί να έχης γι' αυτόν: συναντάς μια προσωπικότητα που φέρει μια πρωτόγνωρη για τα δεδομένα της Εκκλησίας σκέψη και φιλοσοφία. «Ανήσυχο πνεύμα», ευτυχής για την πορεία του, δεν φέρει ουδόλως την βαριά σκια η την υπερβολική λάμψη του θεσμικού του ρόλου. Δεν είναι απόμακρος που χρησιμοποιεί το προσωπείο της ευγένειας. Αφοπλιστικά ειλικρινής, μιλάει με πάθος και ευλάβεια και είναι γοητευτικότερος όταν γελάη, αλλά φυλάγεται» (Επ. Αιτ/νίας).

1. Ερώτηση: Τι σας ώθησε, Σεβασμιώτατε, να αφιερωθήτε στον Θεό; Η εικόνα που είχατε για την Εκκλησία, όταν ξεκινούσατε να την υπηρετήσετε, παραμένει η ίδια με αυτή που βιώνετε τώρα;

Απάντηση: Με βοήθησαν οι γονείς μου, το εκκλησιαστικό περιβάλλον που έζησα, η Ενορία μου και κυρίως οι Πνευματικοί μου Πατέρες που κατά καιρούς συνάντησα στην ζωή μου. Φυσικά, καθώς μεγάλωνα και εισερχόμουν στα ενδότερα της εκκλησιαστικής ζωής, αποκτούσα διαφορετική εικόνα της Εκκλησίας, από το ψυχολογικό προχωρούσα στο οντολογικό. Πάντα όμως υπάρχει η θετική και η αρνητική πλευρά της Εκκλησίας. Συνάντησα αγίους, αλλά και εκκοσμικευμένους Κληρικούς και λαϊκούς.

 

2. Ερώτηση: Τι σας απογοητεύει σήμερα στην Εκκλησία;

Απάντηση: Δεν με απογοητεύει τίποτα, γιατί μέσα στην Εκκλησία βρήκα τους ενδοκρινείς αδένες της, που είναι οι άγιοι και αυτοί συντελούν στην υγεία των μελών του Σώματος της Εκκλησίας. Αν κάτι με στενοχωρή είναι όταν δίνεται μεγαλύτερη σημασία στα λεγόμενα «πολιτικά της Εκκλησίας», όταν οι Κληρικοί ασχολούνται με τα εξωτερικά, το εκκλησιαστικό κουτσομπολιό και θεωρούν την Εκκλησία ως ανθρώπινο θεσμό με διαπλεκόμενα συμφέροντα και ιδιοτελείς επιδιώξεις.

 

3. Ερώτηση: Πως νιώσατε όταν σας ανακοίνωσαν την αναγόρευσή σας σε επίτιμο διδάκτορα της Θεολογικής Σχολής Αθηνών;

Απάντηση: Ήταν κάτι το ξαφνικό, που δεν το περίμενα, αν και κάποιος Καθηγητής άλλης Θεολογικής Σχολής μου είπε ότι ήταν αναμενόμενο, ύστερα από την παραγωγή τόσου θεολογικού έργου που κίνησε το ενδιαφέρον και εκτός Ελλάδος και μεταφράσθηκε σε 19 γλώσσες. Δόξασα τον Θεό, όταν μου ανακοινώθηκε η απόφαση, διότι σε Αυτόν οφείλονται τα πάντα. Πρέπει να μάθουμε να δεχόμαστε και τα ευχάριστα και τα δυσάρεστα με δοξολογία στον Θεό και με ψυχολογική και πνευματική ωριμότητα.

 

4. Ερώτηση: Αν κάνατε, με αφορμή το γεγονός, απολογισμό, ποιοί είναι οι σημαντικότεροι σταθμοί της ζωής σας;

Απάντηση: Η εισαγωγή μου στην Θεολογική Σχολή, που άρχιζα να μυρίζω το άρωμα της θεολογίας, η πρώτη επίσκεψή μου στο Άγιον Όρος στα μέσα της δεκαετίας του '60, που είδα στην πράξη την αληθινή μοναχική ζωή, η γνωριμία μου με τον Μητροπολίτη Εδέσσης κυρό Καλλίνικο, που γνώρισα την αγιασμένη ποιμαντική διακονία, η στενή πνευματική σχέση μου με τον μεγάλο θεόπτη Γέροντα Σωφρόνιο Σαχάρωφ στο Essex της Αγγλίας, που γνώρισα την ζωντανή θεολογία, οι συνεχείς συζητήσεις με Γέροντες ασκητές, όπως τον π. Παΐσιο, τον π. Εφραίμ Κατουνακιώτη, τον π. Σπυρίδωνα Νεοσκητιώτη, που είδα την απλότητα της χριστιανικής ζωής, η επικοινωνία μου με τον Καθηγητή π. Ιωάννη Ρωμανίδη, που είδα πως συναντάται η καθηγητική έδρα με το ασκητήριο κ.α.

 

5. Ερώτηση: Επόμενος σημαντικός σταθμός ενδεχομένως να ήταν ο Αρχιεπισκοπικός θώκος; Σας ρωτώ διότι πολλοί είναι εκείνοι που «βλέπουν» στο πρόσωπό σας έναν Ιεράρχη ικανό να ηγηθή. Υπάρχει ως ενδεχόμενο στην σκέψη σας και από ποιούς παράγοντες εξαρτάται;

Απάντηση: Θα σας απαντήσω όπως απαντούσε ο αείμνηστος Γέροντάς μου Εδέσσης Καλλίνικος, όταν του εύχονταν «και Αρχιεπίσκοπος». Έλεγε: «Μα τώρα δεν είμαι Αρχιεπίσκοπος; Είμαι Αρχιεπίσκοπος στην επαρχία μου. Όταν λειτουργούν οι Ιερείς εύχονται υπέρ του Αρχιεπισκόπου ημών...». Πάντως, αισθάνομαι πληρότητα με αυτό που κάνω, όλα τα άλλα ανήκουν στον Θεό. Ο Ντοστογιέφσκι έλεγε ότι όταν ο άνθρωπος γίνεται αιχμάλωτος μιας ιδέας, τότε εισέρχονται μέσα του τα σπέρματα της τραγωδίας. Σημαντικό είναι και το ερώτημα του Έριχ Φρομ: «Να έχης η να είσαι;». Δίνω μεγαλύτερη σημασία στην εσωτερική, ψυχολογική και υπαρξιακή πληρότητα, στο «είναι» και όχι στο «έχειν».

 

6. Ερώτηση: Ποιά είναι η παρακαταθήκη του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, και πως κρίνετε τα πρώτα δείγματα γραφής του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου;

Απάντηση: Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος ήταν μια δυνατή προσωπικότητα, με οράματα και επικοινωνιακό λόγο. Ο νέος Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος μας δείχνει μια άλλη πλευρά της εκκλησιαστικής ζωής. Τελικά η Εκκλησία είναι ενότητα διαφόρων προσωπικοτήτων και κόσμων, είναι ένας ανθόκηπος με πολλά ευώδη άνθη, διαφόρων χρωμάτων και ευωδιών, που αναπαύουν όλους τους δύσκολους ανθρώπους. Καθένας έχει το δικό του χάρισμα.

 

7. Ερώτηση: Στην σημερινή εποχή κάποιοι εκτιμούν ότι η Εκκλησία αδυνατεί να δώση λύσεις στα υπαρξιακά προβλήματα του συγχρόνου ανθρώπου. Έχει βάση αυτή η άποψη και αν ναι, που οφείλεται αυτό;

Απάντηση: Η Εκκλησία ως Σώμα Χριστού δίνει ουσιαστικές απαντήσεις στα προβλήματα του ανθρώπου. Αν φαίνονται μερικές αδυναμίες, αυτό οφείλεται στα μέλη της Εκκλησίας και τους Κληρικούς, όταν δεν εκφράζουν αυτό που είναι η Εκκλησία. Μια τέτοια αδυναμία είναι το να ασχολήται ένας Κληρικός με τα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, αφήνοντας αναπάντητες τις πνευματικές αγωνίες των ανθρώπων που έχουν σχέση με την ζωή και τον θάνατο.

 

8. Ερώτηση: Ωστόσο, υπάρχει και η άλλη πλευρά... Τι απαντάτε σε εκείνους που ασπάζονται την άποψη του Μαρξ ότι «η θρησκεία είναι το όπιο του λαού»;

Απάντηση: Ο Μαρξ έχει υπ' όψη του τον δυτικό Χριστιανισμό και εν μέρει είχε δίκαιο, αφού η θρησκεία, όπως παρατηρείται στην Δύση και την Ανατολή, συνδέεται με την μεταφυσική, την φεουδαρχία, την δικτατορία, τις πολιτικές επιδιώξεις κλπ. Ο Χριστιανισμός δεν είναι απλώς θρησκεία, αλλά Εκκλησία, οικογένεια, θεραπευτήριο που θεραπεύει τον άνθρωπο από το υλικό, ψυχολογικό και θρησκευτικό όπιο, αφού σήμερα αντιστρέφεται το θέμα και «το όπιο είναι η θρησκεία του λαού».

 

9. Ερώτηση: Πολλοί νέοι συμμετέχουν και νοιώθουν την Εκκλησία οικεία και έχουν θετική γνώμη γι' αυτή. Όμως υπάρχει και η μερίδα εκείνων που δεν βρίσκονται κοντά στην Εκκλησία. Εσείς πως προσεγγίζετε τους νέους αυτούς;

Απάντηση: Μου αρέσουν περισσότερο οι αμφισβητίες, οι αναρχικοί, οι ανήσυχοι. Πολλές φορές απέκτησα μεγαλύτερη κοινωνία με αυτούς, παρά με τους θρησκευόμενους φανατικούς και τους αδιάφορους, που διακρίνονται από την ανία. Μου αρέσουν όσοι πεινούν και διψούν για δικαιοσύνη, για ποιότητα και πληρότητα ζωής, παρά οι βολεμένοι.

 

10. Ερώτηση: Είχατε με λεπτομέρεια χαρτογραφήσει, μετά τον θάνατο του Χριστοδούλου, το προφίλ που πρέπει να έχη ο επόμενος Αρχιεπίσκοπος. Αν σας ρωτούσα ποιό οφείλει να είναι το προφίλ του Μητροπολίτη μιας μικρής Μητροπόλεως, όπως εκείνη της Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου, τι θα απαντούσατε;

Απάντηση: Τα όσα έχω γράψει για τον ρόλο του Αρχιεπισκόπου Αθηνών ισχύουν για όλους τους Κληρικούς και ιδίως τους Επισκόπους, τηρουμένων των αναλογιών, φυσικά και για μένα. Πρέπει να συντονιζόμαστε με την διδασκαλία των αγίων και με το εκκλησιαστικό πολίτευμα και όταν χάνουμε τον στόχο αυτόν πρέπει να μετανοούμε. Τελικά η μετάνοια καταξιώνει τον Κληρικό και τον λαϊκό και τον ανεβάζει στα μάτια του Θεού και του λαού.

 

11. Ερώτηση: Συχνά αναφέρεσθε στο θέμα «χωρισμού κρατικής και εκκλησιαστικής διοίκησης». Να εκτιμήσω ότι τάσσεσθε υπέρ η κατά του χωρισμού Κράτους και Εκκλησίας;

Απάντηση: Η φράση «χωρισμός Κράτους και Εκκλησίας» είναι άστοχη, γι' αυτό προτιμώ τον όρο «οριοθέτηση των σχέσεων μεταξύ κρατικής και εκκλησιαστικής διοίκησης». Αυτό πέρασε και στις αποφάσεις διαφόρων Κομμάτων. Σε ένα ευνομούμενο Κράτος κανείς δεν μπορεί να χωρισθή και να ζη ανεξάρτητα από αυτό. Κάποια σχέση πρέπει να έχη μαζί του. Έτσι, είμαι υπέρ της σωστής οριοθέτησης των σχέσεων μεταξύ των δύο διοικήσεων, πολιτικής και εκκλησιαστικής, γιατί είναι διαφορετικός ο σκοπός της κάθε μιας. Το τι εννοώ το ανέλυσα κατά καιρούς και δεν μπορώ να το αναπτύξω τώρα στα πλαίσια μιας σύντομης συνέντευξης. Πάντως, η Πολιτεία πρέπει να ενδιαφέρεται για όλους τους πολίτες της χώρας μας και η Ιερά Σύνοδος για τα εκκλησιαστικά ζητήματα.

 

12. Ερώτηση: Ένα ζήτημα, που συχνά σκανδαλίζει, είναι η εκκλησιαστική περιουσία και η αξιοποίησή της. Πως πρέπει να γίνεται η διαχείρισή της από την ηγεσία της Εκκλησίας;

Απάντηση: Πρόσφατα πήγα στην Κύπρο για ένα Σεμινάριο και ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου μου είπε ότι η Εκκλησία τους αξιοποίησε την περιουσία που είχε και μισθοδοτεί τον ιερό Κλήρο, οπότε δεν επιβαρύνει το Κράτος και έτσι είναι ελεύθερη. Χρειάζεται μια αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας, χωρίς όμως η Εκκλησία να γίνη οικονομική δύναμη, με Τράπεζες, διαπλεκόμεα συμφέροντα και χωρίς να ξεχάση τον προορισμό της που είναι η φιλανθρωπία και η ποιμαντική του λαού που υποφέρει.

 

13. Ερώτηση: «Εκπόρνευση» της εκκλησιαστικής ζωής; Δεν είναι πολύ βαριά αυτή η μομφή; Μπορείτε να γίνετε πιο συγκεκριμένος;

Απάντηση: Όταν κανείς εκμεταλλεύεται κάτι που είναι ιερό, αυτό λέγεται εκπόρνευση η ασέλγεια. Για παράδειγμα, όταν ένας Κληρικός εκμεταλλεύεται την εμπιστοσύνη των ανθρώπων σε αυτόν και ιδιοποιείται για δικό του όφελος την ευσέβεια του λαού προς πλουτισμό, είναι εκπόρνευση. Όταν χρησιμοποιή την ιερατική του διακονία για να αποκτά εξουσία στην κοινωνία, να ρυθμίζη εκλογικές αναμετρήσεις, αυτό είναι ασέλγεια σε βάρος της Εκκλησίας. Όταν δημιουργούνται σχίσματα και διαιρέσεις εν ονόματι ατομικών επιδιώξεων, είναι μια ασέβεια στο εκκλησιαστικό σώμα. Υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα.

 

14. Ερώτηση: Η θέση σας για το σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης;

Απάντηση: Όταν ο Επίσκοπος ομιλή, πρέπει να το κάνη με βάση το Ευαγγέλιο και την παράδοση της Εκκλησίας και να αναφέρεται στα μέλη της Εκκλησίας. Δεν είμαστε κριτές της Οικουμένης, ούτε μπορούμε να επιβάλλουμε στην κοινωνία, ο,τι επέβαλε ο Καλβίνος στην Γενεύη, δηλαδή την θρησκευτική αστυνόμευση. Μια τέτοια ενέργεια οδηγεί σε αντίθετα αποτελέσματα, όπως στην Ευρώπη οι άνθρωποι οδηγήθηκαν στην αθεΐα, τον δεϊσμό και τον αγνωστικισμό. Ομιλούμε για τον ευλογημένο γάμο, ποιμαίνουμε τους Χριστιανούς προς την κατεύθυνση αυτή, αλλά σεβόμαστε και την ελευθερία όσων δεν είναι δυνάμει η ενεργεία μέλη της Εκκλησίας, που ύστερα από λίγο με την μετάνοιά τους μπορούν να γίνουν πραγματικά μέλη καλύτερα από μας. Το μεγαλείο της Εκκλησίας είναι ότι ένας ληστής έγινε πρώτος πολίτης του Παραδείσου.

 

15. Ερώτηση: Για τον γάμο ομοφυλοφίλων;

Απάντηση: Τον λεγόμενο «γάμο ομοφυλοφίλων» μπορεί να τον δη κανείς από πολλές πλευρές, την εκκλησιαστική, την θεολογική, την νομική, την πολιτιστική κλπ. Η Εκκλησία για τα μέλη της δεν μπορεί να αποδεχθή τον γάμο των ομοφυλοφίλων και αυτό δεν είναι θέμα ηθικιστικό, αλλά οντολογικό, θεολογικό. Ο Απόστολος Παύλος τις ομοφυλοφιλικές τάσεις χαρακτηρίζει ως «πάθη ατιμίας» και ως μεταλλαγή της φυσικής χρήσεως του ετέρου φύλου σε παρά φύσιν χρήση του ιδίου φύλου. Πέρα από αυτό η Εκκλησία καλεί τον άνθρωπο σε μετάνοια, τον δέχεται με πολλή αγάπη και θεραπεύει την νοσούσα προσωπικότητά του, διότι λειτουργεί ως πνευματικό νοσοκομείο.

 

16. Ερώτηση: Μια μερίδα ακαδημαϊκών εισηγείται αλλαγές, που κυρίως αφορούν την απόδοση στην νεοελληνική γλώσσα της θείας Λειτουργίας. Ποιά είναι η θέση σας;

Απάντηση: Έγινε μία προσπάθεια από τον μακαριστό Χριστόδουλο προς την κατεύθυνση αυτή, αλλά δεν επέτυχε και ο ίδιος υποχώρησε. Οι αλλαγές στην Εκκλησία γίνονται όταν υπάρχη ουσιαστική ανάγκη, όπως οι άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος μετέφρασαν τα λειτουργικά και άλλα κείμενα στην σλαβονική γλώσσα. Έτσι οι αλλαγές γίνονται από αγίους που έχουν καθολική αναγνώριση. Τελικά το πρόβλημα δεν είναι μόνον η γλώσσα, αλλά το νόημα, η εσωτερική σχέση με αυτά που λέγονται και γίνονται. Για παράδειγμα, μιλάμε την ίδια γλώσσα στην καθημερινή ζωή, την οικογένεια και την κοινωνία, αλλά μας χωρίζει ένα υπαρξιακό χάος, ασυνεννοησία. Πως μπορεί να θεραπευθή αυτό; Είναι θέμα γλωσσικό η υπαρξιακό;

 

17. Ερώτηση: Σε πρόσφατο δημοσίευμά σας είχατε την παρρησία να εκθέσετε τις απόψεις σας για ένα καίριο πρόβλημα που ταλανίζει τον εκκλησιαστικό βίο σχετικά με το ζήτημα ανάδειξης των επισκόπων.

Απάντηση: Νομίζω ότι στο θέμα αυτό πρέπει να γίνουν αλλαγές και να εκλέγονται στον επισκοπικό βαθμό Κληρικοί που είναι άξιοι της αποστολής τους, χωρίς να έχουν εξαρτήσεις, χωρίς η εκλογή τους να είναι υπόθεση επιβολής ομάδων η αποτέλεσμα διαφόρων πιέσεων και συμφερόντων. Οι Επίσκοποι δεν είναι διοικητικοί υπάλληλοι ενός μηχανισμού και γι' αυτό η εκλογή τους πρέπει να γίνεται με φόβο Θεού και εκκλησιαστικές προϋποθέσεις.

 

18. Ερώτηση: Από την παραμονή σας στην ηγεσία της Μητροπόλεως Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου για ποιό έργο σας περισσότερο νοιώθετε ηθική και ψυχική ικανοποίηση;

Απάντηση: Θεωρώ ως κέντρο της εκκλησιαστικής ζωής την θεία Λειτουργία και ο,τι έχει σχέση με αυτήν. Χαρά μου επειδή λειτουργώ. Έπειτα, καυχώμαι εν Κυρίω για τους εκλεκτούς μου συνεργάτες, Κληρικούς και λαϊκούς, και για τους Συνδέσμους Αγάπης που επιτελούν ένα αξιόλογο φιλανθρωπικό έργο. Και σας καλώ να τους γνωρίσετε. Τελικά, ο,τι και να γίνεται, δεν θα είμαι ικανοποιημένος, γιατί στην Εκκλησία μάθαμε να χτυπούμε υψηλές νότες, ζητούμε την ένωση με τον Θεό, επιδιώκουμε την σωτηρία όλων.

 

19. Ερώτηση: Αυτοί που σας γνωρίζουν λένε ότι είσθε αεικίνητος και ότι ασχολείσθε με όλα τα ζητήματα της Μητροπόλεως. Ωστόσο, αν σας ζητούσαμε να αναφέρετε τις προτεραιότητες των θεμάτων, τι θα καταγράφατε;

Απάντηση: Με ενδιαφέρει η ποιμαντική του λαού, που γίνεται με τον προφορικό και γραπτό λόγο, με την προσφορά θεολογικού, φιλανθρωπικού και κοινωνικού έργου. Θέλω να έρχομαι σε επικοινωνία με τους ανθρώπους και να βοηθώ, με τους συνεργάτες μου, όλους όσοι έχουν ανάγκη. Υπάρχει βαθύς πόνος, ψυχικός και σωματικός, οι άνθρωποι βασανίζονται και υποφέρουν από πολλά και αυτό με συγκινεί βαθύτατα. Πολλές φορές κλαίω βλέποντας την δυστυχία των ανθρώπων. Ίσως γιατί και η οικογένειά μου πέρασε πολλά, αλλά και εγώ σπούδασα με οικονομικές δυσκολίες. Είμαι βγαλμένος μέσα από τα σπλάχνα του λαού που δοκίμασε τις συνέπειες της Κατοχής και του εμφυλίου σπαραγμού.

 

20. Ερώτηση: Η ανταπόκριση της τοπικής κοινωνίας;

Απάντηση: Είμαι ευχαριστημένος από την επικοινωνία με τους ανθρώπους. Καθημερινώς βλέπω βελτίωση των σχέσεων και αναγνώριση των κόπων και θυσιών που καταβάλλουμε με όλους τους συνεργάτες μου. Αν και οι απαιτήσεις είναι μεγάλες και οι σωματικές δυνάμεις είναι περιορισμένες.

 

21. Ερώτηση: Πιστεύετε ότι πρέπει η Εκκλησία να έχη πιο ενεργό ρόλο και σε γενικότερα ζητήματα που αφορούν τον νομό;

Απάντηση: Οι δύο Μητροπόλεις στον Νομό μας και οι Ενορίες και τα Μοναστήρια προσφέρουν μεγάλο πνευματικό, φιλανθρωπικό και κοινωνικό έργο στον Νομό μας. Κάθε Ενορία, κυρίως στις πόλεις, ενεργεί ως μια θεραπευτική κοινότητα. Ασφαλώς και πρέπει να ενεργοποιηθούμε ακόμη περισσότερο. Πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειες σε όλους τους τομείς, την πνευματική αναζήτηση των ανθρώπων, την φιλανθρωπία, τα κοινωνικά προβλήματα, τα οικογενειακά ζητήματα κλπ. Όλα αυτά πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε με θεολογικό, οντολογικό λόγο και όχι με ηθικιστικό και πολιτικό.

 

22. Ερώτηση: Πως είναι η συνεργασία σας και η επικοινωνία με τις Αρχές του τόπου; (Δήμο, Περιφέρεια, Νομαρχία)

Απάντηση: Πολύ καλή έως άριστη.

 

23. Ερώτηση: Πως αξιολογείτε το έργο και την δραστηριότητα των Μονών στην Ιερά Μητρόπολη;

Απάντηση: Από τα τέσσερα Μοναστήρια που υπάρχουν στην Ιερά Μητρόπολη, τα τρία λειτουργούν μέσα σε κανονικά, εκκλησιαστικά και πνευματικά πλαίσια και προσφέρουν εκκλησιαστικό έργο. Θεωρώ ότι τα Μοναστήρια πρέπει να είναι πνευματικές οάσεις που θα προσφέρουν ένα διαφορετικό έργο από ο,τι το Κράτος, οι κοινωνικοί φορείς, οι οικονομικές επιχειρήσεις. Ασφαλώς γνωρίζουμε ότι δεν μετρά η ποσότητα του έργου, αλλά η ποιότητα. Δεν πρέπει η εκκλησιαστικότητα να αντικαθίσταται από την εμπορευματικότητα. Δεν είναι δυνατόν ένα Ορθόδοξο Μοναστήρι να έχη εμπορικές Εταιρείες στο εσωτερικό και στο εξωτερικό με διάφορους τρόπους. Οι Ιερές Μονές είναι τόποι προσευχής, ησυχίας και όχι οίκοι εμπορίου. Δεν μπορούμε να μιμούμαστε το Βατικανό. Τα μοναστικά τάγματα της Δύσεως έχουν ξεφύγει από τον προορισμό τους. Μη κάνουμε τέτοια λάθη στην Ορθόδοξη Εκκλησία.

 

24. Ερώτηση: Πολλές φορές βρεθήκατε ...σε έκτακτες καταστάσεις!

Απάντηση: Υπάρχουν έκτακτες καταστάσεις που απαιτούν έκτακτες αντιμετωπίσεις. Ο καλός κυβερνήτης πρέπει να προστατεύη το σκάφος από κύματα, ανέμους, ανατροπές και πειρατές. Ο Επίσκοπος δεν αναλαμβάνει την διακονία του για να εφησυχάζη, να απολαμβάνη τα πάντα και να ικανοποιή τα προσωπικά φιλόδοξα σχέδιά του, αλλά για να ποιμαίνη Κληρικούς, Μοναχούς και λαϊκούς με βάση την Παράδοση της Εκκλησίας, να τους υποδεικνύη τον εκκλησιαστικό τρόπο ζωής και να διορθώνη τα κακώς κείμενα, έστω και αν αυτό κοστίζη. Μπορείτε να φαντασθήτε έναν διαιτητή να αφήνη τους ποδοσφαιριστές να κάνουν ο,τι θέλουν και να υποκύπτη στις απαιτήσεις των αθλητών και των φιλάθλων; Είναι αποτυχημένος.

 

25. Ερώτηση: Έχετε γράψει πάνω από 100 βιβλία και πλήθος θεολογικών και φιλοσοφικών κειμένων ...Από που κλέβετε χρόνο και τα προλαβαίνετε;

Απάντηση: Όποιος αγαπά κάτι και έχει έμπνευση γι' αυτό που κάνει, βρίσκει τον απαραίτητο χρόνο. Η αλήθεια είναι ότι έχω μελετήσει πολύ στο παρελθόν και εξακολουθώ να μελετώ, παρατηρώ τα κοινωνικά και ιδεολογικά ρεύματα της εποχής μας, ασχολούμαι με τον πόνο των ανθρώπων και έπειτα βρίσκω χρόνο να καταγράφω τις σκέψεις μου. Ο,τι κάνω το κάνω με αγάπη, με έμπνευση, ακόμη και ταξιδεύοντας. Μειώνω τον χρόνο της αναπαύσεως και της καλώς εννοουμένης ψυχαγωγίας. Γράφω μεσημερινές και βραδινές ώρες, ακόμη και σε μεγάλες εορτές, όπως το Πάσχα, όταν οι άλλοι διασκεδάζουν. Ζω ως ερημίτης μέσα στην κοινωνία, χωρίς να απομακρύνομαι από τα προβλήματα του λαού.

 

26. Ερώτηση: Το επόμενο βιβλίο που ετοιμάζετε;

Απάντηση: Υπάρχουν 5-6 βιβλία που ετοιμάζονται για έκδοση. Πάντως το επόμενο είναι η πρακτική της «Ορθόδοξης Ψυχοθεραπείας» και το μετέπειτα η διαφορά μεταξύ του σχολαστικισμού - ηθικισμού της Δύσεως και του ησυχασμού της Ορθόδοξης Ανατολής, ουσιαστικά οι σχέσεις και οι διαφορές μεταξύ Παλαιάς και Νέας Ρώμης.

 

27. Ερώτηση: Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να μου πήτε, φεύγοντας από αυτόν τον τόπο, ποιά θα θέλατε να είναι η δική σας παρακαταθήκη που θα θέλατε να αφήσετε;

Απάντηση: Έχω δηλώσει ότι από τον τόπο αυτόν θα φύγω, όταν ο Θεός επιτρέψη την έξοδό μου από την ζωή αυτή, αλλά και τότε το σώμα μου θα μείνη σε αυτόν τον τόπο. Για το ποιά παρακαταθήκη θα ήθελα να μείνη, ο καθένας μπορεί να κρατήση ο,τι θα τον ωφελήση. Βασική συμβουλή μου είναι να αποκτήσουμε όλοι «εκκλησιαστικό φρόνημα», που είναι τόσο αναγκαίο στην εποχή μας, να αισθανόμαστε την Εκκλησία ως πνευματικό νοσοκομείο, να αγαπούμε την Εκκλησία και τους θεσμούς της, παρά την αμαρτωλότητά μας, και τελικά η επιθυμία μου είναι «να γνωρισθούμε πριν χωρισθούμε», γιατί πράγματι είναι δύσκολη η γνώση ενός ανθρώπου. Δεν πρέπει να γνωρίσουμε έναν άνθρωπο μετά την κοίμησή του, αλλά πριν από αυτήν. Γι' αυτό είναι ανάγκη «να γνωρισθούμε πριν χωρισθούμε». Ίσως σε αυτό να συντελέση λίγο η συνέντευξη αυτή και σας ευχαριστώ.–

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ