Αφιέρωμα γιά τόν Ιεροκήρυκα π. Αθηναγόρα Καραμαντζάνη: Ομιλία π. Μαξίμου

Σεβασμιώτατοι άγιοι Αρχιερείς,

Αδελφοί καί Πατέρες,

Αδελφέ εν Χριστώ

Σήμερα πού βγάλατε όλοι οι ομιλητές, από τό άκρο τής καρδιάς μου, τή μνήμη τών 8 ετών πού προσπαθούσα νά ξεχάσω στά επόμενα έτη πού επακολούθησαν καί προσπαθούσα γιατί θεωρούσα ότι ήταν μιά εκκλησιαστική ζωή, πού ίσως θά μπορούσε νά ήταν καί κάπως διαφορετική. Όμως αντιλαμβάνομαι ότι δέν ήταν έτσι όπως τά σκεφτόμουνα. Γιά τήν εποχή εκείνη έτσι έπρεπε νά γίνη. Δέν θά μπορούσαμε κάτι άλλο νά αντλήσουμε καί γιατί τό τό πνεύμα τής εποχής ήταν έτσι, αλλά καί γιά τό ότι εμείς ως άπλαστοι νέοι τότε δέ θά μπορούσαμε νά πάρουμε πιό σοβαρά μερικά πράγματα.

Εγώ περισσότερο τόν π. Αθηναγόρα δέν τόν αξιολογώ στήν περίοδο τών 8 ετών, αλλά τόν αξιολογώ στήν περίοδο τών υπολοίπων ετών. Γιατί ζώ μαζί του 39 ολόκληρα χρόνια, από τό 1969! Όταν απελύθηκα από τό στρατό πήγα κατευθείαν κοντά του. Βεβαίως όσα είπαν οι ομιλητές έτσι ήταν. Πρώτος πού ελκύσθηκα ήμουν εγώ, προτού οι άλλοι γνωρίσουν τόν π. Αθηναγόρα, από τήν ώρα πού ήρθε στή Ναύπακτο. Ήμουν εργαζόμενος καί περνούσε από τό Στενοπάζαρο πού δούλευα εγώ προτού πάω στό Γυμνάσιο, καί αντιλαμβανόμουν ότι κάτι διαφορετικό περνούσε από τήν Μητρόπολη πρός τό σπίτι του. Αυτά πού είπαν δέ θέλω νά τά επαναλαμβάνω. Μού έκαιε τήν προσοχή καί αναγκαζόμουν από μιά δύναμη νά βγαίνω στήν πόρτα τού μαγαζιού καί νά τόν κοιτάω γιά νά μέ κοιτάξη γιά νά μέ χαιρετήση. Δέν αρκούμουνα σ’ αυτό, αλλά έπαιρνα τό ποδήλατο καί πήγαινα πέρα στήν Αγία Παρασκευή καί γύριζα από τόν κάτω δρόμο, γιά νά τόν ξαναδώ καί νά τόν ξαναχαιρετήσω. Αυτή ήταν η πρώτη μου γνωριμία καί επαφή μέ τόν π. Αθηναγόρα. Καί αυτό δέ γινόταν μιά φορά. Γινόταν πολλές φορές. Έγινε αιτία όμως, όταν ξεχώρισε μερικά παιδιά γιά νά τά κάνη ομαδόπουλα, δέν ήξερε τό όνομά μου, καί εγώ ήδη είχα πάει στήν πρώτη Γυμνασίου, είπε σέ όλα τά παιδιά εσύ, εσύ, ο τάδε καί ο τάδε θά μείνετε στό τέλος νά σάς πώ κάτι καί μέ επέλεξε κι εμένα μέ τό χέρι του. -Κι εσύ. Δέν ήξερε τό όνομά μου. Από κεί αρχίζει καί η δική μου ιστορία προσεγγίσεως τού π. Αθηναγόρα. Αλλά δέ θέλω νά πώ αυτά πού είπαν οι άλλοι. Τά έχουν πή ήδη.

Θέλω νά πώ όμως ότι βιώνοντας τόν π. Αθηναγόρα από κοντά, δέν είναι καθόλου εκείνος πού τόν βλέπετε έτσι από μακριά. Καί γιά τό ότι είναι άνθρωπος, αλλά διότι έχει άλλα βάθη, τά οποία δέν τά ανακαλύπτει κανείς, εάν δέν τόν πλησιάση. Επί παραδείγματι, η παιδαγωγική τής εξομολογήσεώς του καί τής πνευματικής του μεταλαμπαδεύσεως πού έχει μέσα, δέν είναι εκείνη πού μεταλαμπαδεύεται μέ τά κηρύγματά του, πού είναι άξια καί αξιόλογη, τόσο όσο είναι εκείνη πού μεταλαμπαδεύεται, όταν κανείς βρίσκεται κοντά του. Καί έχει δύο σκέλη αυτή η μεταλαμπάδευση. Τό πρώτο σκέλος είναι καυτερό. Όταν βλέπη νά αναπτύσσεται από τόν υποτακτικό του ένα πάθος δέν κάθεται νά τό παρατηρήση, ούτε νά τό χαϊδέψη, ούτε νά τό αφήση νά πή δέν πειράζει, εφόσον δέν μπορώ νά κάνω τίποτε άλλο, άς ακολουθεί αυτό πού θέλει, αλλά σάν καλός γιατρός μπαίνει μέσα μέ τό νυστέρι καί τό κόβει. Καί αυτό πονάει. Καί άν κανείς δέν έχη τή δύναμη νά υπερβή τίς σκέψεις τής στιγμής τού πόνου καί νά αντιληφθή ότι μετά από τόν πόνο τί θά επέλθη, η πρώτη αντίδραση πού θά κάνη εκείνη τή στιγμή είναι νά πή: Εγώ δέν μπορώ νά ζήσω κοντά του. Αυτό τό είπαμε πολλές φορές, εγώ τουλάχιστο. Γιατί είναι ένας άνθρωπος ευθύς καί ασυμβίβαστος μέ τήν αμαρτία. Δέν μπορούσε νά έχη έναν άνθρωπο δίπλα του καί νά κάνη μερικά πράγματα μέ τά οποία εκείνος δέν συμφωνούσε. Θέλεις νά ακολουθήσης τόν Χριστό; Θά υποστής θυσίες. Καί μερικές φορές ερχόμασταν, εγώ τουλάχιστο ερχόμουνα σέ εσωτερική αντίδραση καί άν δέν είχα από τή μεριά μου τήν υπομονή νά υπομείνω εκείνο τό οποίο μού υπεδείκνυε ή μού προσέφερε καί άν δέν είχα τήν εμπειρία μετά από λίγα χρόνια αυτής τής ωφελείας πού υφιστάμεθα μετά από τήν επέμβαση, δέν θά μπορούσα νά τόν αντέξω. Έτσι είναι η συμβίωση. Στά σύγχρονα ανδρόγυνα δέν μπορεί νά αντέξη ο ένας τόν άλλο, διότι δέν υπομένει τήν ωφέλεια πού τυχόν θά παρουσιασθή από μιά δυσκολία καί από μιά δυστροπία πού θά επέλθη από τόν άλλον συνάνθρωπο.

Ο π. Αθηναγόρας μόλις έβλεπε τή στιγμή πού δέν αντέχαμε άλλο, επενέβαινε καί άλλαζε τρόπο. Θυμούμαι μιά φορά μού έκανε μιά εγχείρηση σοβαρή. Έφτασα μέχρι δακρύων. Μ’ αυτό δέ θέλω νά τόν κατηγορήσω, πρός τιμήν του τό λέω, καί τόν ευχαριστώ γι’ αυτά πού μού προσέφερε περισσότερο παρά μέ τίς διδασκαλίες, καί μετά όταν είδε ότι εγώ έφτασα σέ μιά απελπισία, μέ χαρούμενο τρόπο μέ πλησίασε καί μού έκανε δώρο ένα σταυρό, χωρίς νά πή τίποτε άλλο. Εμένα μέ έσπασε αυτό. Καί αντιλήφθηκα ότι η αγάπη εκεινού καί τού Χριστού δέν είναι μόνο τό χάδι, αλλά είναι καί η εγχείρηση, οι επεμβάσεις οι οδυνηρές. Έτσι είναι η συμβίωση. Μέσα στή συμβίωση, κυρίως τήν πνευματική συμβίωση, όπως οι πολλοί Πατέρες υφίσταντο, εάν δέν κάνη κανείς αυτές τίς υπερβάσεις, νά αντιληφθή τήν ωφέλεια πού προσφέρει μία επέμβαση πνευματικού ιατρού, δέν θά μπορέση ούτε νά μείνη κοντά του, αλλά ούτε καί νά υποστή αυτή τήν κατεργασία, πού είναι άγνωστη στούς ανθρώπους, πού δέν έχουν συμβίωση καί δέν έχουν Πνευματικό καί δέν έχουνε Γέροντα. Πάρα πολλές φορές πόνεσα μέ τήν «αρνητική» του θέση, αλλά πάρα πολλές φορές μέσα μου καί δέν τολμούσα νά τό εκδηλώσω φοβούμενος μήπως μού βγάλει κι άλλες εγχειρήσεις, ωφελήθηκα καί ευχαρίστησα τό Θεό, γιατί, άν δέν υπήρχε αυτός, δέν ξέρω εγώ τί θά ήμουν σήμερα.

Πολλά έχω νά πώ στά 40 αυτά χρόνια. Είναι όμως ο χρόνος πού πιέζει, πολλά από αυτά τά λέει στό βιβλίο του. Εγώ εκείνο πού έχω νά καταθέσω αυτή τή στιγμή: Ότι κοντά σέ κείνον, άν μείνη κανείς, θά πάθη καί θά μάθη. Εάν δέν είναι διατεθειμένος νά πάθη δέν θά πρέπει νά ελπίζη νά μάθη κάτι περισσότερο. Αυτό είναι Μοναχισμός, αυτό είναι η Ορθοδοξία, καί έτσι μαθαίνει κανείς τά θεία, όταν παθαίνη από τήν αγάπη τού Θεού. Δέν μπορεί ο άνθρωπος νά θεραπευθή, εάν δέν περάση μέσα από τή θεραπεία τήν σοβαρή, τήν εσωτερική καί δέν μπορεί, όπως λέει ο Αββάς Ισαάκ νά λάβη πνεύμα Θεού, εάν δέ δώση ιδρώτα καί αίμα.

Έτσι συναντηθήκαμε, έτσι μείναμε κοντά του καί έτσι αγαπιόμαστε καί έτσι τόν τιμώ καί τόν σέβομαι, έστω κι άν πολλές φορές δέν υπακούω, όμως μέσα μου αντιλαμβάνομαι καί μέ τήν υπακοή πού τού κάνω, λίγες φορές, καί μέ τήν ανυπακοή, περισσότερες φορές, αντιλαμβάνομαι τό μεγαλείο ενός Γέροντα δίπλα από έναν Πνευματικό.

Ευχαριστώ.