Κύριο ἄρθρο: Ο υψηλός πυρετός καί η θεραπεία του

Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου

Η κρίση συνυπάρχει μέ τήν ανθρώπινη ζωή. Στήν αρχαία γραμματεία μέ τόν όρο αυτόν χαρακτηριζόταν κάθε «σημείο καμπής» καί αναφερόταν σέ κάμψεις κατά τήν εξέλιξη τών γεγονότων. Στήν ψυχολογία κρίση είναι «η διατάραξη τής ισορροπίας καί παρουσιάζεται ως βίαιη, απότομη αντίδραση». Στήν Λογική κρίση λέγεται «η σύνδεση ή η αποσύνδεση δύο εννοιών ή απόδοση στό υποκείμενο ενός κατηγορουμένου ή η απομάκρυνση ενός κατηγορουμένου από τό υποκείμενο».

Αυτό σημαίνει ότι κάθε κρίση –φιλοσοφική, ηθική, κοινωνική, ψυχολογική– προκαλεί πόνο, αλλά συγχρόνως καί μπορεί νά συντελέση στήν αναγέννηση, αναδημιουργία τού ανθρώπου καί φανερώνει τήν κατάσταση τού οργανισμού. Όσο πιό δυνατός είναι ο ανθρώπινος οργανισμός, τόσο καί προκαλεί υψηλότερο πυρετό.

Τόν τελευταίο καιρό στήν χώρα μας διερχόμαστε μεγάλη οικονομική κρίση καί διάφορες κοινωνικές αναταραχές. Οι άνθρωποι αρχίζουν νά συνειδητοποιούν τήν κατάσταση πού διερχόμαστε. Η διαχρονική έλλειψη θεσμικής οργάνωσης τού Κράτους, η διαφθορά καί η τάση πρός ευδαιμονία χωρίς τίς απαραίτητες προϋποθέσεις κάποτε θά δημιουργούσαν έντονη κρίση.

Όταν ο άνθρωπος βλέπη κατάματα τήν κατάσταση καί συνειδητοποιή τήν πραγματικότητα, όταν ξυπνά από τό όνειρο καί παρατηρή τόν γύρω του κόσμο μέ διαφορετικά μάτια, τότε, μετά τό σόκ πού υφίσταται μπορεί νά πέση σέ δύο αντίθετες καταστάσεις. Ή νά τόν καταλάβη κατάθλιψη, απογοήτευση καί νά προβή σέ αυτοκαταστροφικές ενέργειες ή νά επιτεθή ως θηρίο στήν κοινωνία καί τούς θεσμούς της. Φαίνεται εδώ η αλήθεια ότι ο άρρωστος άνθρωπος αρρωσταίνει τούς θεσμούς καί στήν συνέχεια οι αρρωστημένοι θεσμοί αρρωσταίνουν πιό πολύ τόν άνθρωπο.

Οι ειδικοί οικονομικοί αναλυτές προβλέπουν αυτόν τόν χρόνο ιδιαίτερη κοινωνική καί οικονομική ύφεση. Αυτή η κατάσταση θά δημιουργήση μεγαλύτερο πόνο στόν λαό. Ο πονεμένος άνθρωπος είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος μέ απρόβλεπτες συνέπειες. Όταν ο άνθρωπος χάση τά δικαιώματά του γιά τά οποία αγωνίσθηκε χρόνια, όταν πεινάη καί δέν μπορή νά συντηρήση τήν οικογένειά του καί νά μορφώση τά παιδιά του, όταν πιέζεται ασφυκτικά καί μάλιστα όταν βλέπη έντονα τήν κοινωνική αδικία, τότε συμπεριφέρεται σάν ένα θηρίο κλεισμένο στό κλουβί καί επιτίθεται εναντίον όλων. Μέ προβληματίζει έντονα αυτή η κοινωνική αναταραχή.

Επίσης, μέ προβληματίζει έντονα τό ότι τόσο καιρό υπονομεύονταν, μέ ποικίλους τρόπους, όλοι οι κοινωνικοί θεσμοί πού παίζουν εξισορροπητικό ρόλο στήν κοινωνία. Καί διερωτώμαι: Ποιός τελικά θά μπορέση νά θεραπεύση τίς πληγές, μέ θάρρος, σοβαρότητα, γνώση καί κύρος; Ποιόν θά εμπιστευθούν οι άνθρωποι, όταν όλοι παρουσιάζονται ως διεφθαρμένοι, ανίκανοι, εκμεταλλευτές τού λαού;

Η Εκκλησία από τήν φύση της, εκτός τού ότι νοηματοδοτεί τόν ανθρώπινο βίο καί έχει μιά πνευματική αποστολή, συγχρόνως λειτουργεί εξισορροπητικά στήν κοινωνία. Δέν μπορεί νά παίξη τόν ρόλο τού ψυχοναρκωτικού, σύμφωνα μέ τήν ρήση τού Μάρξ «η θρησκεία είναι τό όπιον τού λαού», αλλά ούτε νά παίξη καί τόν ρόλο τού εισαγγελέα καί νά καταγγέλλη αυτούς πού ενδεχομένως ευθύνονται γιά τήν οικονομική καί κοινωνική κρίση. Ο Προφήτης Ησαΐας αναφερόμενος στό έργο τού Χριστού έλεγε: «Δέν θά φιλονική, ούτε θά φωνάζη... καλάμι ραγισμένο δέν θά τό σπάση καί λυχνάρι πού καπνίζει δέν θά τό σβήση» (Ματθ. ιβ', 19-20).

Στό σημερινό πρόβλημα καί τήν αυριανή ύφεση χρειάζονται ηγέτες πού θά παρηγορούν καί θά καθοδηγούν θετικά τόν λαό καί όχι νά καθοδηγούνται από τήν οργή τού λαού καί τά πάθη. Οι άνθρωποι σήμερα έχουν ανάγκη από παρακλητικό λόγο καί όχι καταγγελτικό, από νηφαλιότητα καί ψυχραιμία καί όχι από έξαψη τών παθών, τά οποία εκφράζονται μέ οργή καί βία πού δέν οδηγούν πουθενά, αλλά μάλλον εξυπηρετούν άλλες σκοπιμότητες.

Οι πληγές τού σώματος, όταν ξύνωνται προκαλούν μιά ηδονή, αλλά αυξάνουν τήν οδύνη καί τήν πληγή. Δέν μπορεί κανείς νά αυτοηδονίζεται μέ τόν ερεθισμό τών πληγών. Σήμερα δέν υπάρχει καιρός γιά παιχνίδια μέ τούς πληγωμένους καί πεινασμένους ανθρώπους.

Η Εκκλησία πρέπει νά αυξήση τό φιλανθρωπικό καί κοινωνικό της έργο καί νά γίνη πόλος ενότητας τών ανθρώπων. Πρέπει όλοι νά αγωνισθούμε γιά τήν θεσμική οργάνωση τού Κράτους μας, πού είναι ο μεγάλος ασθενής, γιά τήν πάταξη τής διαφθοράς καί τήν προσφορά ελπίδας, ψυχραιμίας καί αγάπης. Αληθινός ηγέτης δέν είναι εκείνος πού ξεσηκώνει τά πληγωμένα πλήθη, αλλά αυτός πού θεραπεύει πληγές καί διοργανώνει τούς κοινωνικούς θεσμούς, αυτός πού βλέπει τό παρόν καί αποβλέπει στό μέλλον.

Η κοινωνική καί οικονομική κρίση πρέπει νά αντιμετωπισθή μέ κρίση, δηλαδή μέ διάκριση, περίσκεψη, σύνεση καί αποφασιστικότητα.

(Δημοσιεύθηκε στήν Χριστουγεννιάτικη Καθημερινή, 24-26 Δεκ. 2010)