Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου: Παραπληροφόρηση

Ζοῦμε σέ ἐποχή πληροφορικῆς, κατά τήν ὁποία οἱ ἄνθρωποι ἐπιδιώκουν τήν πληροφόρηση ὅσων γίνονται καί λέγονται στόν κόσμο. Ὅμως παρά ταῦτα, πιστεύω ὅτι πολλές φορές ἀντί γιά πληροφόρηση λειτουργεῖ ἡ παραπληροφόρηση. Ἕνα τέτοιο παράδειγμα παραπληροφόρησης θά ἤθελα νά ἀναφέρω στήν συνέχεια.

Τήν Κυριακή 22 Ἰουνίου 1997 δημοσίευσα στό “Βήμα” ἕνα ἄρθρο μέ τίτλο “Ἀρχιεπισκοπική ἐκλογολογία” (βλ. κύριο ἄρθρο), στό ὁποῖο ἐπεσήμανα μερικά σημεῖα σχετικά μέ τήν συζήτηση πού γίνεται στίς Ἐφημερίδες γιά τήν ἐκλογή τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν. Μεταξύ των ἄλλων τόνιζα τά ἑξῆς: “Νομίζω ὅτι πρέπει νά προετοιμασθοῦμε ἀπό τώρα ὄχι τόσο γιά τό ποιός θά ἔχει τά ἐκκλησιαστικά προσόντα γιά τήν ἄνοδο στόν Ἀρχιεπισκοπικό θρόνο, ἀλλά κυρίως πῶς θά πρέπει νά ἐπιτευχθῆ ἡ ἐκλογή...”. Οἱ λέξεις “τόσο” καί “κυρίως” δέν σημαίνει ὅτι δέν ἐνδιαφέρομαι γιά τό “ποιος” θά γίνη Ἀρχιεπίσκοπος, ἀλλά τονίζω ὅτι πρέπει νά προσεχθῆ ὁ τρόπος ἐκλογῆς, γιατί ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο θά φθάσουμε στήν ἐκλογή θά καθορίση καί τό “ποιός” εἶναι κατάλληλος γιά τήν θέση αὐτή. Ἄλλωστε, εἶναι γνωστό ὅτι ὁ καλύτερος ἡγέτης, ὅταν γιά τήν ἄνοδό του δέν χρησιμοποιεῖ τίς κατάλληλες μεθόδους, δείχνει ὅτι μπορεῖ νά ἐξελιχθῆ σέ δικτάτορα. Ἔτσι λοιπόν, ὅταν ἔλεγα ὅτι πρέπει νά προετοιμασθοῦμε “ὄχι τόσο γιά τό ποιος” δέν σήμαινε ὅτι δέν ἐνδιαφέρομαι γιά τό “ποιος”, ἀλλά τό κέντρο βάρους τό ἔθετα στό “πώς”, τό ὁποῖο προσδιορίζει τό “ποιος”. Τό “τόσο” δέν ἀποκλείει κάτι, ἀλλά τό βλέπει μέσα ἀπό μιά ἄλλη προοπτική.

Τό ὅτι δέν ἀπέκλεισα τό “ποιος” θά ἐκλεγῆ φαίνεται ἀπό ἄλλες φράσεις τοῦ κειμένου μου. Στό ἴδιο ἄρθρο ἐπεσήμανα καί τά ἑξῆς: “Βέβαια, δέν θέλω νά ὑποστηρίξω ὅτι δέν πρέπει νά ἐνδιαφερόμαστε γιά τήν καλύτερη ἐπιλογή Ἀρχιεπισκόπου ἀπό πλευρᾶς ἐκκλησιαστικοῦ φρονήματος καί γνώσεως, γιατί θά ἐνδιαφερθῆ γιά τά γενικότερα ζητήματα τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά κυρίως ὅτι δέν πρέπει νά διακατεχόμαστε ἀπό ἐκκλησιαστικούς μεσσιανισμούς, οἱ ὁποῖοι καταλήγουν σέ ὁλοκληρωτισμούς”. Ἐπίσης, σέ ἄλλο σημεῖο ἔλεγα: “Δέν παραγνωρίζω τό γεγονός ὅτι ἡ παρουσία ἑνός ἠγέτου εἶναι ἕνα σοβαρό ζήτημα γιά τήν Ἐκκλησία”. Καί σέ ἄλλο σημεῖο ὑπογράμμιζα: “Ἡ πραγματικότητα εἶναι ὅτι οἱ Ἀρχιερεῖς εἶναι ἐλεύθεροι ἄνθρωποι ποῦ, ὅταν θά ἔλθη ἡ κατάλληλη στιγμή, θά ἐκφρασθοῦν ἀναλόγως καί, μάλιστα, θά ἐπιβραβεύσουν αὐτούς πού διαπνέονται ἀπό ἐκκλησιαστικό φρόνημα καί δέν μετέχουν σέ τέτοιες παρασυναγωγές μέ σαφῶς ἀντιεκκλησιαστικές σκοπιμότητες”.

Ἀπό τά κείμενα αὐτά πού παρέθεσα δέν φαίνεται πουθενά ὅτι δέν ἐνδιαφέρομαι γιά τό “ποιος” θά ἐκλεγῆ Ἀρχιεπίσκοπος, ἀντίθετα μάλιστα ὑποστηρίζω ὅτι πρέπει νά διαπνεόμαστε ἀπό ἐκκλησιαστικό φρόνημα καί αὐτό φαίνεται ἀπό τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ὁδηγούμαστε στήν ἐκλογή του.

Ὅμως, μετά ἀπό μερικές ἡμέρες, ἕνας δημοσιογράφος πῆρε συνέντευξη ἀπό ἕναν Ἐπίσκοπό της Ἐκκλησίας μας καί τοῦ ἔκανε, μεταξύ των ἄλλων, τήν ἐρώτηση: “Σύμφωνα μέ ἄρθρο τοῦ Μητροπολίτη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἰεροθέου, ἡ προετοιμασία τῆς Ἐκκλησίας πρέπει νά ἀφορᾶ ὄχι τόσο τά ἐκκλησιαστικά προσόντα τοῦ ἀνθρώπου πού θά ἀνεβεῖ στόν ἀρχιεπισκοπικό θρόνο, ἀλλά κυρίως τό πῶς πρέπει νά ἐπιτευχθεῖ ἡ ἐκλογή ὅταν ἔλθει ἡ στιγμή πού θά προσδιοορίσει ὁ Θεός. Συμφωνεῖτε μέ αὐτήν τήν ἄποψη;”.

Ἡ ἐρώτηση αὐτή, κατά τήν γνώμη μου, ἀποτελεῖ παραπληροφόρηση. Καί αὐτό τό ἐξηγῶ ἀπό τήν ἄποψη ὅτι ὁ ἐρωτῶν δημοσιογράφος, ἐν γνώσει ἤ ἐν ἀγνοία του, δέν κατενόησε τίς λέξεις “τόσο” καί “κυρίως” πού χρησιμοποιῶ στήν συγκεκριμένη φράση μου, καθώς ἐπίσης ἀπομόνωσε αὐτήν τήν φράση ἀπό τόσες ἄλλες πού παρενέβαλα στό κείμενό μου, καί τίς ὁποῖες παρέθεσα πρό ὀλίγου, ὅπου φαίνεται ὅτι δέν παραθεωρῶ τό “ποιος” θά γίνη Ἀρχιεπίσκοπος, ἀλλά ἐπιμένω στόν τρόπο τόν ὁποῖο κάθε ὑποψήφιος χρησιμοποιεῖ γιά τήν ἄνοδό του στόν Ἀρχιεπισκοπικό θρόνο, πράγμα τό ὁποῖο προσδιορίζει κατά πόσο ἔχει τά κατάλληλα ἐκκλησιαστικά προσόντα γιά νά κάνη αὐτό τό ἔργο. Ἐπίσης, ὁ συγκεκριμένος δημοσιογράφος ἀπομόνωσε αὐτό τό σημεῖο ἀπό τόσα ἄλλα σημεῖα πού περιέχονται στό ἄρθρο μου καί στά ὁποῖα φαίνονται τά σύγχρονα συμπτώματα τῆς ἀσθενείας. Πάντως, πιστεύω ἀκράδαντα ὅτι ὁ πλέον χαρισματοῦχος ἄνθρωπος, ὅταν δέν χρησιμοποιεῖ τούς κατάλληλους τρόπους γιά νά καταλάβη μιά θέση, δημιουργεῖ μεγάλα προβλήματα στήν κοινωνία. Γι’ αὐτό ἐπιμένω στό “πώς”, χωρίς νά παραγνωρίζω τό “ποιος”, γιατί τό “πώς” προσδιορίζει καί τό “ποιος”. Ἔτσι, ἡ ἐρώτηση τοῦ δημοσιογράφου εἶναι παραπληροφόρηση, γιατί βλέπει μιά φράση μου ἀποσπασματικά καί δέν θέλει νά κατανοήση τό βαθύτερο πνεῦμα τοῦ κειμένου.

Ἀλλά καί ἡ ἀπάντηση σέ αὐτήν τήν ἐρώτηση τοῦ δημοσιογράφου εἶναι παραπληροφόρηση. Ἡ ἀπάντηση ἔχει ὡς ἑξῆς: “Θά ἔλεγα ὅτι καί τά δυό ἔχουν σημασία, καί τό “πώς” καί τό “ποιος”. Διότι ἄν ἐνδιαφερθοῦμε μόνο γιά τό “πώς” καί ἀδιαφορήσουμε γιά τό “ποιος”, τότε θά ἔρθει μία ὥρα πού θά ἔχουμε μετανοήσει καί μάλιστα πικρά”.

Καί ἡ ἀπάντηση αὐτή εἶναι παραπληροφόρηση, διότι παρασύρθηκε στήν παραπλανητική καί ἀποσπασματική ἐρώτηση τοῦ δημοσιογράφου καί ὑπονοεῖ ὅτι μέ τό κείμενό μου δέν ἐνδιαφέρομαι γιά τό “ποιος”, πράγμα τό ὁποῖο εἶναι ἀνακριβές. Θά μποροῦσε ὁ ἁπαντῶν Ἱεράρχης νά ὑπενθυμίση καί τά ἄλλα σημεῖα τοῦ κειμένου μου, στά ὁποῖα γίνεται λόγος καί γιά τό “ποιος”, ἤ τουλάχιστον θά ἔπρεπε νά πῆ: “Ἄν ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου ἐννοεῖ αὐτό, ὅπως τό ἐρωτᾶτε, τότε...”. Γι’ αὐτό λέγω ὅτι καί ἡ ἀπάντηση εἶναι παραπλανητική, ἀφοῦ παρασύρθηκε ἀπό τήν ἀποσπασματική ἐρώτηση τοῦ δημοσιογράφου καί, ἑπομένως, συνιστᾶ παραπληροφόρηση.

Στίς σύγχρονες κοινωνίες ἡ παραπληροφόρηση συνιστᾶ ἀνωμαλία καί δημιουργεῖ τεράστια προβλήματα. Καί, νομίζω, ἡ λεγομένη “Ἀρχιεπισκοπική ἐκλογολογία” κινεῖται συνεχῶς μέσα στήν παραπληροφόρηση, πράγμα τό ὁποῖο μέ προβληματίζει πολύ.