Skip to main content

Ἐκκλησία-οἰκονομία-μετανάστες. Ἐφημερίδα «Αὐγή», 4 Νοεμβρίου 2012

Συνέντευξη στὸν δημοσιογράφο Κώστα Παπαγιάννη τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου

1. Ἐρώτηση: Ἡ Χώρα ἀντιμετωπίζει μιὰ πρωτοφανῆ οἰκονομικὴ κρίση. Τί ρόλο μπορεῖ νὰ παίξη ἡ Ἐκκλησία στὴν ἀντιμετώπιση τῆς κρίσης; Τὸ φιλανθρωπικὸ ἔργο ἀρκεῖ;

Ἀπάντηση: Ἡ πρόσφατη οἰκονομικὴ κρίση πράγματι εἶναι πρωτοφανής, ὅπως τὴν χαρακτηρίζετε. Πολλοὶ θεωροῦν ὅτι ἔχει γεωπολιτικὰ χαρακτηριστικὰ καὶ συνδέεται μὲ ἀνταγωνισμοὺς μεταξὺ δυτικῶν καὶ ἀνατολικῶν οἰκονομιῶν. Οἱ γεωπολιτικὲς στρατηγικὲς θέλουν νὰ ἔχουν τὸ πάνω χέρι στὴν περιοχή μας, εἰδικὰ γύρω ἀπὸ τὴν Μεσόγειο Θάλασσα, καὶ οἱ παγκόσμιες κοινωνίες ἔχουν τὰ σχέδιά τους. Ἡ Ἐκκλησία δὲν μπαίνει σὲ τέτοιες ἀναλύσεις, ἀλλὰ νοηματοδοτεῖ τὸν βίο τῶν ἀνθρώπων, συνέχει τὸν κοινωνικὸ ἱστό. Βεβαίως, δὲν εἶναι θρησκεία γιὰ νὰ ἱκανοποιῇ ἁπλῶς τὰ θρησκευτικὰ συναισθήματα τῶν ἀνθρώπων, γιατί τότε ὄντως θὰ ἦταν τὸ «ὄπιο τοῦ λαοῦ», γιὰ νὰ ἀποκοιμίζη τοὺς ἀνθρώπους, ὥστε νὰ ἐπιβιώνουν οἱ ἰσχυροὶ ποῦ ἐκμεταλλεύονται τὸν λαό. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι Κοινότητα, ὅπως τὴν αἰσθανόταν ὁ στρατηγὸς Μακρυγιάννης, ὁ ὁποῖος στὸ ὄνομα αὐτῆς τῆς Ἐκκλησίας ἀγωνίσθηκε ἐναντίον κάθε κατεστημένου, ὅπως φαίνεται στὰ ἀπομνημονεύματά του. Ἡ Ἐκκλησία πρέπει νὰ λειτουργῇ μὲ τὴν ἀρχαία ἔννοια τοῦ ὅρου, ὡς συνάντηση τῶν ἀνθρώπων, ὡς ἐκκλησία τοῦ Δήμου, ἔχοντας κέντρο τὸν Θεό. Ἔτσι ἡ Ἐκκλησία, ὡς μεγάλη οἰκογένεια καὶ πνευματικὸ ἰατρεῖο, προσπαθεῖ νὰ θεραπεύση τὰ προβλήματα τῶν ἀνθρώπων. Ἄλλωστε, ὁ ἄνθρωπος δὲν ἔχει μόνον ψυχή, ἀλλὰ καὶ σῶμα, δὲν ἔχει μόνον πνευματικές, ἀλλὰ καὶ ὑλικὲς ἀνάγκες. Ἔτσι ἡ Ἐκκλησία ἐξασκεῖ φιλανθρωπία σὲ ὅσους ἔχουν ἀνάγκη, ὅπως πολλὲς φορὲς ἔχει ἀνακοινωθῇ. Ἀλλὰ αὐτὸ δὲν εἶναι λύση. Ὁ ἄνθρωπος δὲν θέλει νὰ γίνη ζητιάνος, ἀλλὰ θέλει νὰ δουλεύη καὶ νὰ οἰκονομῇ τὰ πρὸς τὸ ζὴν μὲ μόχθο καὶ ἀξιοπρέπεια, ζητᾶ δουλειὰ καὶ δικαιοσύνη, ἀπαιτεῖ τὸ Κράτος νὰ διοργανωθῇ, γιὰ νὰ ἀνταποκρίνεται στὶς ἀνάγκες του, ὄχι μόνον νὰ εἰσπράττη τοὺς φόρους, ἀλλὰ οἱ φόροι νὰ εἶναι ἀνταποδοτικοὶ στὴν κοινωνία.

 

2. Ἐρώτηση: Τί ὁδήγησε στὴν κρίση; Ἡ Ἐκκλησία ὑποστηρίζει ὅτι δὲν εἶναι μόνο οἰκονομική, ἀλλὰ καὶ πνευματική. Τί σημαίνει αὐτὸ ἀκριβῶς γιὰ τὶς αἰτίες τῆς κρίσης;

Ἀπάντηση: Τὸ θέμα ἔχει πολλὲς πλευρὲς καὶ ὁ καθένας μπορεῖ νὰ δώση τὴν δική του ἑρμηνεία. Ἂν δοῦμε τὸ θέμα ἀπὸ κοινωνικῆς πλευρᾶς, τότε διαπιστώνεται ὅτι φταῖνε οἱ πολιτικοί, τοὐλάχιστον ὅσοι ἄσκησαν ἀμέσως ἢ ἐμμέσως ἐξουσία ὅλα αὐτὰ τὰ χρόνια καὶ δὲν μπόρεσαν νὰ προβλέψουν ἢ νὰ ἀνατρέψουν τὰ ἐπερχόμενα. Καὶ δὲν μποροῦν νὰ δικαιολογοῦνται ὅτι ἡ ἀντιπολίτευση, τὰ συνδικᾶτα, οἱ δημοσιογράφοι κλπ. δὲν τοὺς ἐπέτρεψαν νὰ κάνουν ὀρθὴ πολιτική, γιατί ὁ ἡγέτης ψηφίζεται ἀπὸ τὸν λαὸ γιὰ νὰ ἡγῆται καὶ ὄχι νὰ ἄγεται καὶ φέρεται ἀπὸ διάφορες δυνάμεις. Ὅμως, ἡ Ἐκκλησία βλέπει τὰ πράγματα καὶ πέρα ἀπὸ αὐτά. Βέβαια, θὰ πρέπει νὰ κάνω μιὰ διευκρίνιση. Ὅταν κάνουμε λόγο γιὰ Ἐκκλησία δὲν πρέπει νὰ ἐννοοῦμε τοὺς Κληρικοὺς ἢ μερικοὺς ποῦ ἐκκλησιάζονται, ἀλλὰ ὅλους ἐκείνους ποῦ εἶναι βαπτισμένοι καὶ ζοὺν δυνάμει καὶ ἐνεργεία στὸν ἐκκλησιαστικὸ χῶρο. Πάντως, ἡ κρίση δὲν εἶναι ἔξω ἀπὸ μᾶς, ἀλλὰ μέσα μας. Πρόκειται γιὰ μιὰ νοοτροπία εὐδαιμονίας, ἐκμετάλλευσης, εὐμάρειας, συσσώρευσης ὑλικῶν ἀγαθῶν σὲ βάρος τοῦ λαοῦ καὶ τῆς ἴδιας τῆς κοινωνίας. Αὐτὸ δείχνει ἡ φοροδιαφυγή, τὰ καταναλωτικὰ δάνεια, ἡ ἀδιαφάνεια στὰ οἰκονομικά. Πάντως, δὲν μπορεῖ κάποιος Κληρικὸς νὰ ζὴ μὲ ἄνεση, ὅταν ἄνθρωποι γύρω του πεινᾶνε καὶ ὑποφέρουν. Τελικά, ἕνα βασικὸ αἴτιο τῆς πνευματικῆς κρίσης ποῦ ἔχει καὶ συνέπειες στὴν κοινωνία εἶναι τὸ ὑπαρξιακὸ κενό, ἡ φιλαυτία, μὲ ὅ,τι αὐτὸ συνεπάγεται. Αὐτὴ ἡ φιλαυτία εἶναι ἀντίθετη μὲ τὴν φιλοθεΐα καὶ τὴν φιλανθρωπία, εἶναι μισοθεΐα καὶ μισανθρωπία.

 

3. Ἐρώτηση: Πρόσφατα, μαζὶ μὲ ἀρκετοὺς ἀκόμα Μητροπολῖτες ταχθήκατε δημοσίως κατὰ τῆς Χρυσῆς Αὐγῆς. Ἔχει διατυπωθῇ τὸ ἐπιχείρημα ὅτι οἱ πρακτικὲς καὶ οἱ πολιτικὲς ἀπόψεις τῆς ὀργάνωσης αὐτῆς εἶναι ἀντίθετες μὲ τὴν οὐσία τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας. Συμφωνεῖτε;

Ἀπάντηση: Θὰ ἔχετε προσέξει ὅτι ἐκφράσθηκα ἐναντίον τοῦ ρατσισμοῦ καὶ τῆς βίας ἀπὸ ὁπουδήποτε καὶ ἂν προέρχωνται. Δὲν μπορῶ ὡς Ἱεράρχης νὰ ἀποδεχθῶ ἰδεολογικὰ συστήματα ποῦ ἔχουν φασιστικὲς καὶ ναζιστικὲς νοοτροπίες, συστήματα νιτσεϊκὰ καὶ ἀπάνθρωπα, ποῦ χρησιμοποιοῦν διάφορες μεθόδους βιολογικῆς καὶ κοινωνικῆς εὐγονικῆς γιὰ νὰ ὑπερισχύση μιὰ ράτσα σὲ βάρος ἄλλων ἀνθρώπων. Δὲν μπορῶ νὰ δεχθῶ βιαιότητες ἐναντίον ἁπλῶν, φτωχῶν, ἀσθενῶν καὶ ἀπροστάτευτων ἀνθρώπων. Μὲ συγκλονίζουν πολὺ τέτοιες συμπεριφορές, γιατί ὅλα αὐτὰ εἶναι ἀντιχριστιανικὰ καὶ ἀπάνθρωπα. Ὅμως, προβληματίζομαι ἔντονα ἀπὸ τὸ ὅτι ἡ γενιὰ τοῦ Πολυτεχνείου ἐξεγέρθηκε ἐναντίον τῆς Χούντας ζητῶντας ἕνα καλύτερο μέλλον καὶ ὅμως στὴν μεταπολίτευση, μερικοὶ ἀπὸ αὐτοὺς ποῦ ἀπέκτησαν ἐξουσία καὶ κυβέρνησαν τὴν Χώρα, ὁδήγησαν τὸν λαὸ σὲ αὐτὴν τὴν μεγάλη κοινωνικὴ καὶ οἰκονομικὴ κρίση. Προβληματίζομαι γιατί γκρεμίζονται τὰ ὁράματα τοῦ λαοῦ μὲ ὡραῖες λέξεις, ὅπως «μεταπολίτευση», «ἀλλαγή», «σοσιαλισμός», «κάθαρση», «ἐκσυγχρονισμός», «ἐπανίδρυση τοῦ Κράτους», «Χρυσῆ Αὐγὴ» κλπ. Μὲ αὐτὰ ποῦ λέω δὲν σημαίνει ὅτι υἱοθετῶ τὸν συμψηφισμό, ἀλλὰ ὅλα αὐτὰ τὰ χρόνια τὸ σύστημα ἦταν ἄρρωστο. Τελικά, εἶναι ἁρμοδιότητα τῆς δημοκρατικῆς πολιτείας νὰ θέτη δημοκρατικοὺς κανόνες γιὰ τὴν διαχείριση τῶν κοινῶν, νὰ φροντίζη γιὰ τὴν ἀσφάλεια τῶν πολιτῶν καὶ νὰ καλλιεργῇ στοὺς ἀνθρώπους ἀληθινὴ δημοκρατικὴ συνείδηση μὲ τὴν σωστὴ παιδεία.

 

4. Ἐρώτηση: Ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριὰ κάποιοι Ἱεράρχες δείχνουν νὰ συμπλέουν μὲ τὴν Χρυσῆ Αὐγὴ καὶ νὰ ἐπικροτοῦν κάποιες ἀπὸ τὶς πολιτικές της. Πῶς σχολιάζετε αὐτὴν τὴν ἐπιλογή;

Ἀπάντηση: Ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι πολιτικὸς σχηματισμὸς γιὰ νὰ ἐπιβάλλη κομματικὴ πειθαρχία στὰ μέλη της καὶ νὰ τοὺς ὑποδεικνύη πῶς νὰ ἐκφράζωνται. Ὁ κάθε Ἱεράρχης ἀντιμετωπίζει διάφορα προβλήματα στὴν Μητρόπολή του καὶ ἐκφράζεται ἀνάλογα. Δὲν κρίνω δηλώσεις τῶν Ἱεραρχῶν. Ἐκφράζω τὴν ἄποψή μου καὶ προσπαθῶ νὰ συντονίζω τὴν πράξη μὲ τὸν λόγο, ἢ μᾶλλον προσπαθῶ ὁ λόγος νὰ εἶναι ἀπόρροια τῆς πράξης. Νομίζω ὅτι πρέπει νὰ σεβόμαστε τὸ δημοκρατικὸ σύστημα, ὅπως αὐτὸ ἐκφράζεται στὸ Κοινοβούλιο μὲ τὴν συμπολίτευση καὶ τὴν ἀντιπολίτευση. Τὸ πῶς ὅμως θὰ λειτουργῇ τὸ Κοινοβούλιο θὰ πρέπει νὰ τὸ ρυθμίσουν οἱ ἴδιοι οἱ πολιτικοί. Ἐμεῖς δὲν μποροῦμε νὰ υἱοθετοῦμε πρακτικὲς ποῦ ὑπονομεύουν τὴν Δημοκρατία. Σὲ παλαιότερους χρόνους ὑπῆρξαν Ἱεράρχες οἱ ὁποῖοι συμμετεῖχαν στὸ «ἀνάθεμα» τοῦ Βενιζέλου, ὕμνησαν δικτατορικὰ καθεστῶτα, συνεργάσθηκαν μὲ τὴν Χούντα. Τέτοια φαινόμενα δὲν πρέπει νὰ ἐπαναληφθοῦν σήμερα ἀπὸ τοὺς Ἱεράρχες. Πρέπει νὰ διδασκόμαστε ἀπὸ τὴν ἱστορία.

 

5. Ἐρώτηση: Τὸ ζήτημα τῆς μετανάστευσης διχάζει τὴν κοινωνία. Πῶς πιστεύει ἡ Ἐκκλησία ὅτι πρέπει νὰ ἀντιμετωπισθῇ αὐτὸ τὸ ζήτημα;

Ἀπάντηση: Ὁ Ἕλληνας ἀπὸ ἀρχαιοτάτων χρόνων ἔκρυβε μέσα του ἕναν «μετανάστη» καὶ ταξίδευε σὲ ὅλο τὸν κόσμο. Γινόταν πολίτης κάθε Χώρας, χωρὶς νὰ χάνη τὴν ἐθνική του ταυτότητα καὶ τὴν φιλοπατρία του. Σήμερα ὁ κόσμος, μὲ τὰ μέσα ποῦ διαθέτει, συνεχῶς μετακινεῖται. Νομίζω, δὲν δημιουργεῖ ἰδιαίτερα προβλήματα ἡ νόμιμη μετανάστευση, ὅταν γίνεται μέσα στὰ πλαίσια ποῦ θέτει ἡ σωστὰ ὀργανωμένη Πολιτεία, ἀλλὰ προβλήματα δημιουργεῖ ἡ κατευθυνόμενη ἀπὸ διάφορα κέντρα λαθρομετανάστευση, ποῦ κάνει τοὺς λαθρομετανάστες θύματα καὶ τὶς χῶρες προτεκτορᾶτα. Νομίζω, ὅτι ἡ μετανάστευση καὶ ἡ λαθρομετανάστευση ἀντιμετωπίζονται ἀπὸ ἕνα ὀργανωμένο Κράτος καὶ ὄχι ἀπὸ τοὺς ὀργισμένους πολῖτες του, ἀπὸ νόμιμους θεσμοὺς μὲ ἀρχὲς καὶ ὅραμα, προοπτικὴ καὶ εὐαισθησία καὶ ὄχι μὲ τὴν βία. Τὸ θέμα ἀντιμετωπίζεται μὲ σοβαρότητα καὶ ὑπευθυνότητα καὶ ὄχι μὲ ἐπιπόλαιες κινήσεις. Μὲ ἐνοχλεῖ πολὺ τὸ ὅτι ἄνθρωποι καὶ λαοὶ θεωροῦνται πιόνια στὴν διεθνῆ σκακιέρα τῶν ποικιλώνυμων συμφερόντων.–

  • Προβολές: 2897