Κύριο θέμα: Στήν Ορεινή μετά σπουδής

Περιοδείες τού Μητροπολίτου μας κατά τόν μήνα Αύγουστο

Γιά νά φθάση κανείς από τήν Ναύπακτο, τό αρχαίο λιμάνι τών Δωριέων καί πρωτεύουσα τής ομωνύμου Επαρχίας, σέ ένα χωριό τής Επαρχίας αυτής, χρειάζεται σέ αρκετές περιπτώσεις πάνω από δύο ώρες ταξίδι μέ τό αυτοκίνητο: γιά τήν Αράχωβα καί τήν Κλεπά θά χρειασθή δύο καί μισή γιά τόν Διπλάτανο παρομοίως, μέσω τής Επαρχίας τού Θέρμου γιά τόν Άγιο Βλάσιο επίσης, μέσω Μεσολογγίου καί Αγρινίου γιά τήν Χαράστη καί τόν Ψηλόβραχο περίπου τρείς ώρες, πάλι διά μέσου Αγρινίου τρείς ώρες θά χρειασθή καί γιά τήν Γραμμένη Οξυά, αφού περάσει μέσα από τήν επαρχία καί τά βουνά τής Δωρίδος κ.ο.κ. Μεγάλες αποστάσεις –λόγω τού ανάγλυφου τού εδάφους, τού έντονου κάθετου διαμελισμού– αφού στόν ίδιο χρόνο θά είχε φθάσει κάποιος στήν Αθήνα ή στήν Λάρισα ή στά Ιωάννινα. Πλήν όμως η Ιερά Μητρόπολη Ναυπάκτου καί Αγίου Βλασίου είναι μιά μικρή λωρίδα γής στόν χάρτη καί μετά βίας αριθμεί τόν πληθυσμό μιάς μικρής επαρχιακής πόλης –μόλις 22.000 κάτοικοι.

Από αυτή τήν μικρή λωρίδα γής ξεχύθηκαν πρίν κάποιες δεκαετίες στά πέρατα τής γής οι κάτοικοί της, όχι χωρίς πόνο, γιά νά βρούν καλύτερες συνθήκες εργασίες καί βιοπορισμού καί μορφώσεως στά αστικά κέντρα καί τό εξωτερικό, αφήνοντας πίσω τά χωριά τους, άδειες αετοφωλιές.

Τόν μήνα Αύγουστο, φορτωμένοι νοσταλγία, επιστρέφουν γιά λίγες ημέρες, καί προστιθέμενοι στούς ελαχίστους μόνιμους κατοίκους ζωντανεύουν τά χωριά τους.

Γιά ορισμένους «ζωντάνεμα» τών χωριών τους σημαίνει νά μεταφέρουν τόν θόρυβο καί τόν περισπασμό τής πόλης στό χωριό. Γιά άλλους νά θυμηθούν καί νά τιμήσουν τούς παλαιούς. Γιά άλλους νά ψυχαγωγηθούν παραδοσιακά. Γιά πολλούς τό νά ακούσουν τήν καμπάνα τού χωριού νά κτυπά καί, άν έχουν τήν κατάλληλη παιδεία, νά εξομολογηθούν καί νά κοινωνήσουν κατά τίς μεγάλες εορτές τού Αυγούστου, τού μήνα πού αναμφιβόλως προσφέρεται κυρίως στήν Παναγία, μέ τίς Παρακλήσεις καί τίς εορτές της.

Έτσι, ο μήνας Αύγουστος, πού γιά άλλους είναι μήνας διακοπών, γιά τήν Ιερά Μητρόπολή μας καί τόν Σεβ. Μητροπολίτη κ. Ιερόθεο είναι μήνας εντατικότερης εργασίας. Πέρα από τά γραφειοκρατικά καθήκοντα πού συνεχίζονται κανονικά, μέσα στόν Αύγουστο περιοδεύει τά ορεινά χωριά, λειτουργεί στούς Ναούς τους καί συμμετέχει στίς γιορτές καί τίς εκδηλώσεις τους περιέρχεται τήν Ορεινή Ναυπακτία μιλώντας γιά τήν Παναγία, καί μέσω τής αναφοράς στήν Παναγία, γιά τά σοβαρότερα θέματα πού απασχολούν τούς ανθρώπους: τόν πόνο, τόν θάνατο, τήν ελπίδα καί τήν απελπισία, τήν μοναξιά, τήν προσευχή, τό Φώς τού Θεού...

Άνω Χώρα

Μετά τίς πρώτες Παρακλήσεις στήν Ναύπακτο, τήν Κυριακή 4 Αυγούστου, ανηφορήσαμε γιά τήν Άνω Χώρα, τήν Μεγάλη Λομποτινά, τό χωριό πού δίδαξε ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ως δημοδιδάσκαλος. Ο Σεβασμιώτατος στό κήρυγμά του αναφέρθηκε στήν «ιδία πόλη» τού Χριστού, τήν Καπερναούμ, η οποία ενώ είχε αυτήν τήν μεγάλη τιμή νά ονομάζεται έτσι, γιατί ήταν τό κέντρο τής δράσης Του, ωστόσο σβήσθηκε από τόν χάρτη επειδή δέν Τόν δέχθηκε ως Θεάνθρωπο. Οι Χριστιανοί πρέπει νά είναι έτοιμοι νά αποδέχωνται τόν Χριστό καί τούς Μαθητές Του στίς πόλεις τους καί στίς καρδιές τους, γιατί κινδυνεύουν, άν καί βαπτισμένοι καί φέροντες τό όνομα Χριστιανός, νά μείνουν έρημοι τού Χριστού. Μετά τήν θεία Λειτουργία συνομίλησε μέ τούς κατοίκους στό καφενείο τού χωριού καί σέ φιλική οικία καί θαύμασε τό ψηφιδωτό τού αγίου Κοσμά τού Αιτωλού πού έκανε δωρεά στό χωριό γνωστός κάτοικος τής Άνω Χώρας.

Γοργοεπήκοο

Τήν παραμονή τής μεγάλης γιορτής τής Μεταμορφώσεως τελέσθηκε Αρχιερατικός Εσπερινός στό ιερό Ησυχαστήριο τής Παναγίας τής Γοργοεπηκόου. Μετά τό πέρας τής ακολουθίας ο Σεβασμιώτατος μίλησε μέ τίς Μοναχές καί τούς προσκυνητές στήν γραφικότατη αυλή τού Ησυχαστηρίου, αναφέροντας διδακτικές ιστορίες, αλλά καί αναλύοντας τήν βαθειά θεολογία τής εορτής.

Ελατού

«Δεύτε αναβώμεν εις όρος υψηλόν...». Η προτροπή αυτή τού ψαλμωδού φαίνεται νά απευθύνεται καί στούς προσκυνητές πού εκκλησιάζονται στόν Ιερό Ναό τής Μεταμορφώσεως Ελατούς, καθώς αφήνουν τήν πολύβοη παραθαλάσσια πολιτεία καί ανηφορίζουν στό ψηλό βουνό μέ τά έλατα. Εκεί τούς περιμένει ο θαυμάσιος Ιερός Ναός πού έκτισε καί συντηρεί η ευλάβεια τών Ελατιωτών καί ο ζήλος τού Εφημερίου π. Νικολάου Δημόπουλου καί τών άλλων κατά καιρούς Εφημερίων, στολισμένος μέ τά έμψυχα στολίδια τής Εκκλησίας, ήτοι τούς Ενορίτες, τούς ντόπιους Ιεροψάλτες, τούς Επιτρόπους, ιδίως δέ μέ τά πολλά παιδιά καί εγγόνια τους. Εδώ ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε στήν μεγάλη εορτή, λέγοντας ότι στά ιερά Ευαγγέλια φαίνεται ότι πολλές φορές ο Χριστός έδειξε τήν δόξα Του στούς Μαθητές Του. Ανέφερε μερικά τέτοια ευαγγελικά παραδείγματα καί είπε ότι καί σήμερα ο Χριστός δείχνει τήν δόξα Του καί ο άνθρωπος βλέπει τά πάθη του καί μετανοεί, προσεύχεται κλπ. Μετά δέ τόν εκκλησιασμό προσφέρεται τό καθιερωμένο παραδοσιακό κέρασμα καί τά άρτι προσφερθέντα στόν Ναό σταφύλια, στήν γραφικότατη «πλατεία τού απόδημου Ελατιώτη». Όμως εφέτος η πλατεία δέν ήταν, δυστυχώς, γεμάτη όπως άλλες χρονιές, προφανώς λόγω τών ιδιαιτέρων συνθηκών οικονομικής στενότητος πού επικρατούν στήν Πατρίδα μας.

Αντίρριο

Τό απόγευμα τής εορτής από τά υψηλά έλατα τής Ελατούς βρεθήκαμε γιά τήν ιερά Παράκληση στό παραθαλάσσιο Αντίρριο. Εκεί ο Σεβασμιώτατος μίλησε στούς εκκλησιασθέντες γιά τό Φώς τής Μεταμορφώσεως, γιά τήν Μητέρα τού Φωτός, τήν Παναγία, γιά τήν προσευχή τών αγίων «φώ¬τισόν μου τό σκότος», αναλύοντας τόν στίχο τής ιεράς Παρακλήσεως «Φώς η τεκούσα, Θεοτόκε, σκοτισθέντα με νυκτί αμαρτημάτων φωταγώ¬γησον σύ, φωτός ούσα δοχείον...».

Εγκαίνια Πνευματικού Κέντρου Παλαιοπαναγιάς

Όνειρο πολλών ετών ήταν γιά τούς Ενορίτες τής Παλαιοπαναγιάς η ανέγερση τού Πνευματικού τους Κέντρου δίπλα στόν Ιερό Ναό πού δεσπόζει πάνω σέ λόφο στά δυτικά τής Ναυπάκτου. Η ιδέα άρχισε νά υλοποιήται επί τής προσωρινής εφημερίας τού π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα καί πραγματοποιήθηκε επί τού νύν Εφημερίου π. Παναγιώτη Χαντζή.

Έτσι, τήν Πέμπτη 8 Αυγούστου μετά τήν ακολουθία τού Εσπερινού καί τής Ιεράς Παρακλήσεως στόν Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Παλαιοπαναγιάς, τελέσθηκαν τά εγκαίνια τού Πνευματικού Κέντρου τής Ενορίας.

Ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε στήν έννοια τής παρακλήσεως, ως δεήσεως καί παρηγοριάς καί στά τρία μεγάλα αιτήματα τής εποχής μας, ήτοι αγάπη, ελευθερία, ησυχία-ειρήνη, καί πώς η Παναγία είναι ο δέκτης τών δεήσεων τών ανθρώπων καί χορηγός τής παρηγοριάς καί τών χαρισμάτων. Έπειτα ευχαρίστησε τόν Εφημέριο π. Παναγιώτη Χαντζή γιά τίς προσπάθειές του νά υπηρετή τούς Ενορίτες, νά τούς προσφέρη παρηγοριά, νά τούς ενώνη καί, επί τού προκειμένου, νά λειτουργήση τό Πνευματικό Κέντρο τής Ενορίας, τούς εκκλησιαστικούς συμβούλους καί τούς ενορίτες. Μετά τόν αγιασμό τών εγκαινίων υπογράμμισε τήν μεγάλη σημασία τής Ενορίας ως κυττάρου εκκλησιαστικής κοινοτικής ζωής καί ως θεραπευτικής κοινότητας καί ευχαρίστησε καί πάλι τούς παράγοντες τού έργου καί τούς ευλόγησε.

Ο Εφημέριος π. Παναγιώτης Χαντζής έκανε μιά σύντομη αναφορά στό ιστορικό τής ανέγερσης, ευχαρίστησε ονομαστικά τόν Σεβασμιώτατο, τόν π. Γεώργιο, τόν μηχανικό κ. Βασίλειο Βούκλιζα γιά τήν έκδοση τής αδείας, τήν κατάρτιση τών σχεδίων καί τήν επίβλεψη, τήν αρχιτέκτονα κ. Έλλη Λάγιου γιά τήν διακόσμηση, τούς Εκκλησιαστικούς Επιτρόπους, Σωτήριο Κραββαρίτη, Παρασκευή Χριστοπούλου, Ιωάννη Κατσιγιάννη καί Περικλή Μιχοσταύρο, τούς δωρητές, τούς Ιερείς τών Γραφείων τής Ι. Μητροπόλεως, τίς κυρίες πού συγκρότησαν ήδη τόν Σύνδεσμο Αγάπης τής Ενορίας καί παρεκάλεσε τόν Σεβασμιώτατο νά τούς διδάσκη λόγους περί τής αγάπης πού τόσο έχει ανάγκη ο κόσμος.

Ο Δήμαρχος Ναυπακτίας κ. Ιωάννης Μπουλές συνεχάρη τόν Σεβασμιώτατο καί τήν Ενορία γιά τό έργο, τό οποίο θά βοηθήση στήν πνευματική ανάταση τών κατοίκων καί στήν ανάγκη επανεύρεσης τού προσανατολισμού μας πού είχαμε χάσει ως κοινωνία.

Εκ μέρους όλων τών Ενοριτών μίλησε ο απόστρατος αεροπόρος καί διατελέσας Αντιδήμαρχος Ναυπάκτου κ. Γεώργιος Λαουρδέκης (βλ. σελ. 6 τού παρόντος).

Κλεπά

Η Κλεπά –Άνω καί Κάτω– αποτελούσε παλαιότερα έδρα τού Δήμου Κλεπαΐδος μέ Ειρηνοδικείο, Ταχυδρομείο καί άλλες Υπηρεσίες. Σήμερα είναι ένα μικρό γραφικό χωριό στίς εσχατιές τής Επαρχίας μας, πού ζωντανεύει μόνο τό καλοκαίρι. Εκεί φθάσαμε μετά από διαδρομή δυόμιση ωρών στόν πολύστροφο φιδωτό δρόμο πού περνά από τό φράγμα τού Εύηνου. Μάς υποδέχθηκε μιά δυνατή καταιγίδα, η οποία κόπασε μόλις λίγο πρίν τόν εσπερινό καί καθώς έφευγε πρός τά βουνά τής Φωκίδος καί τά σύννεφά της διαλύονταν, αφήνοντας τίς ακτίνες τού ήλιου νά πέσουν στίς τελευταίες σταγόνες της, μάς χάρισε ένα φανταστικό διπλό ουράνιο τόξο πού σκέπασε όλο τό τοπίο μέ κέντρο τόν Ιερό Ναό τού Αγίου Γεωργίου.

Εκεί έγινε ο εσπερινός τού Σαββάτου καί ο Σεβασμιώτατος μίλησε μέ αφορμή τήν τριπλή γιορτή, ήτοι τήν Κυριακή, τήν γιορτή τής Μεταμορφώσεως καί τήν γιορτή τής Κοιμήσεως τής Θεοτόκου. Κάθε Κυριακή γιορτάζουμε τήν νίκη επί τού θανάτου, τήν εύρεση τού «φαρμάκου τής αθανασίας». Οι άγιοι συμμετέχουν στήν νίκη τού Χριστού επί τού θανάτου. Καί εμείς οφείλουμε νά μαθητεύουμε κοντά τους γιά νά νικήσουμε τόν θάνατο σέ κάθε έκφανσή του: τήν αμαρτία, τίς ασθένειες, τόν πόνο, τά πάθη, κλπ. καί τελικά νά μαθητεύσουμε στήν μετοχή στήν άκτιστη Χάρη τού Χριστού. Ήταν κήρυγμα δοξολογικό καί επινίκιο, μέ παραινέσεις γιά εκκλησιασμό καί μελέτη τής ζωής τής Παναγίας. Οι Χριστιανοί μελετώντας τόν θάνατο αλλά καί τά σχετικά μέ τήν νίκη τού Χριστού επί τού θανάτου, μαθαίνουν νά αντιμετωπίζουν τά αποτελέσματα τού θανάτου στήν ζωή τους καί τόν φόβο τού θανάτου πού βρίσκεται κάτω από κάθε πτυχή τής ζωής μας.

Στό τέλος τόν Μητροπολίτη προσεφώνησε ο θεολόγος καί παραγωγός τού Ρ/Σ τής Εκκλησίας κ. Κίμωνας Χριστόπουλος υπογραμμίζοντας τήν αξία τής Αρχιερωσύνης γενικώς, τήν ευλογία τής παρουσίας του στήν Κλεπά αλλά καί σέ ιστορικά στοιχεία καί πρόσωπα τής περιοχής, μεταξύ τών οποίων τού αειμνήστου Ρουμελιώτη Μητροπολίτη Εδέσσης Καλλινίκου Πούλου. Ακολούθησε συνάντηση μέ τούς κατοίκους καί έπειτα λιτό δείπνο πού είχαν ετοιμάσει κυρίες τού χωριού στήν αίθουσα τού Συλλόγου. Εκεί ο Μητροπολίτης συζήτησε διάφορα εκκλησιαστικά καί μή θέματα πού έθεσαν οι συνδαιτημόνες, μεταξύ τών οποίων ο Σωτήριος Ζωγανάς πρόεδρος τού Συλλόγου, ο κ. Νικόλαος Δαβανέλος κ.ά.

Τό βράδυ μείναμε στά ενοικιαζόμενα δωμάτια τού κ. Θεοφάνη, σύγχρονα, μέ θέα καί μέ απόλυτη ησυχία, μιά ησυχία πού τυλίγει ιδίως τό βράδυ όλη τήν ορεινή Ναυπακτία.

Αράχωβα

Η Αράχωβα Ναυπακτίας είναι καί ως χωριό καί ως Ενορία από τά ζωντανά κύτταρα τής επαρχίας μας, αφού έχει τό προνόμιο νά παραμένη εκεί ο Εφημέριός της, ο φιλακόλουθος Αρχιμ. π. Γαβριήλ Πλάκας, ο οποίος μέ τήν συνδρομή ευλαβών Αραχωβιτών, όπως τού δικηγόρου κ. Γεωργίου Γαλανόπουλου κ.ά., λειτουργεί όλες τίς γιορτές τού εκκλησιαστικού έτους καί όλα τά ξωκκλήσια τής Ενορίας. Φροντίζει δέ ιδιαιτέρως τόν θαυμάσιο Ιερό Ναό τού Αγίου Νικολάου.

Εκεί, τήν Κυριακή 11 Αυγούστου, τελέσθηκε Αρχιερατική θεία Λειτουργία μέ αρτοκλασία γιά τούς Αραχωβίτες, μνημόσυνο «Δωροθέου Αρχιερέως, Αθανασίου Πρεσβυτέρου, Μιχαήλ Ιεροδιακόνου, καί τών υπέρ πίστεως καί πατρίδος ηρωϊκώς πεσόντων Αραχωβιτών, εν τοίς ιεροίς τού Έθνους ημών αγώσιν, πάλαι τε καί επ’ εσχάτων, ευκλεώς αγωνισαμένων Πατέρων καί Αδελφών ημών... υπερασπιστών τής πατρώας γής, καί τών εν αιχμαλωσίαις, πικραίς δουλείαις καί κακουχίαις τελειωθέντων», ενώ μετά τήν Λειτουργία τελέσθηκε καί ιδιαίτερη επιμνημόσυνη δέηση στό μνημείο τών δεκαεπτά εκτελεσθέντων Αραχωβιτών έξω από τό χωριό.

Κατά τήν θεία Λειτουργία ο Σεβασμιώτατος, μέ αφορμή τήν ευαγγελική περικοπή μίλησε γιά τήν πνευματική τύφλωση πού μάς εμποδίζει νά δούμε τά πνευματικά γεγονότα καί γιά τήν ευχή τού Ιησού, τό Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ τού Θεού ελέησον ημάς, τήν οποία οφείλουμε νά λέμε σέ κάθε τόπο καί χρόνο γιά νά αγιαζόμαστε.

Στό τέλος τής θείας Λειτουργίας χειροθέτησε σέ Ιεροψάλτες τούς Γιώργο Γαλανόπουλο καί Κωνσταντίνο Αράχωβα καί ανακοίνωσε τόν ορισμό τού π. Γαβριήλ, πού είχε τήν επέτειο τής χειροτονίας του, σέ Αρχιερατικό Επίτροπο Προσχίου. Ο κ. Γαλανόπουλος προσεφώνησε κατά τό ειωθός τόν Σεβασμιώτατο (βλ. σελ. 6 τού παρόντος).

Επισκεφθήκαμε βεβαίως καί τήν ηλιόλουστη αλλά καί δροσερή πλατεία τού χωριού, τήν γεμάτη χρώματα, λουλούδια, ήχους καί φωνές, μέ Αραχωβίτες κάθε ηλικίας, τούς οποίους χαιρέτισε ο Σεβασμιώτατος έναν πρός έναν μοιράζοντας στά παιδιά ευλογίες. Εφέτος έλειπε ο αγαπητός καί φιλόξενος γιατρός Δημήτριος Σισμάνης, λόγω προβλημάτων υγείας, καί λίγες ημέρες μετά έφευγε από τόν κόσμο αυτό (βλ. ειδική αναφορά στήν σελ. 6 τού παρόντος).

Τά εγκώμια τής Παναγίας στήν Μαμουλάδα

Τό απόγευμα τής 12ης Αυγούστου στόν άγιο Πολύκαρπο Μαμουλάδος τελέσθηκε αρχιερατικός εσπερινός μέ παράκληση καί μέ τά εγκώμια στήν Παναγία, όπως τό έχει καθιερώσει εδώ καί μερικά χρόνια στήν Ενορία του ο Εφημέριος-Ιεροκήρυκας Αρχιμ. π. Πολύκαρπος Θεοφάνης. Όλα προσεγμένα μέ ευλάβεια: η διακόσμηση τού Ναού, ο ευπρεπισμός τής εικόνας τής Παναγίας, τά ζωγραφισμένα κόλλυβα.

Ο Σεβασμιώτατος μίλησε γιά τήν Παναγία, ως ταμία καί χορηγό τών χαρισμάτων τού Χριστού καί γιά τήν μεγάλη δόξα πού έχει η Παναγία στήν γή καί κυρίως στόν ουρανό, αναφέροντας καί μαρτυρίες καί συγχρόνων ηγιασμένων ανθρώπων.

Μετά τήν Ακολουθία, στήν αυλή τού Ναού οι κυρίες τής Ενορίας προσέφεραν στούς εκκλησιασθέντες δροσερά φρούτα τής εποχής.

Τελευταία Παράκληση

Η τελευταία Παράκληση στήν Παναγία έγινε στόν κατανυκτικό παλαιό Ναό τής Ιεράς Μονής Βομβοκούς, όπου ο Σεβασμιώτατος, ως κατακλείδα τών ομιλιών του κατά τίς φετινές Παρακλήσεις, ανέλυσε τόν στίχο τής ωδής τής Θεοτόκου «Μεγαλύνει η ψυχή μου τόν Κύριον καί ηγαλλίασε τό πνεύμά μου επί τώ Θεώ τώ σωτήρί μου», ποιά η διάκριση ψυχής καί πνεύματος, τί σημαίνει «ηγαλλίασε», ποιός είναι ο Σωτήρας καί ποιά είναι η προέκταση τών ανωτέρω στήν προσωπική μας καθημερινή ζωή.

Ιερά Μονή Αμπελακιώτισσας

Η Κοίμηση τής Θεοτόκου εορτάζεται σέ κάθε γωνιά τής επαρχίας μας, κυρίως δέ στό ιστορικό Μοναστήρι τής Παναγίας στήν Αμπελακιώτισσα τής Ορεινής Ναυπακτίας.

Τό απόγευμα τής παραμονής τελέσθηκε μέγας Αρχιερατικός Εσπερινός μέ αρτοκλασία καί θείο κήρυγμα στό προαύλιο τής Ιεράς Μονής. Ο Σεβασμιώτατος μίλησε γιά τήν σημασία τής Κοιμήσεως τής Θεοτόκου, γιά τήν έννοια τής λέξεως «κοίμηση» στήν Ορθόδοξη Εκκλησία, γιά τόν φόβο τού θανάτου πού κυριαρχεί σέ κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα καί εκδήλωση καί στήν αντιμετώπισή του μέσα από τήν Ορθόδοξη Παράδοση.

Τό πρωΐ τελέσθηκε Αρχιερατική θεία Λειτουργία καί ακολούθησε λιτάνευση τής Ιεράς εικόνος εντός τού περιβόλου τής Ιεράς Μονής, αρτοκλασία καί θείο κήρυγμα. Στόν λόγο του ο Σεβασμιώτατος ανέλυσε έναν στίχο από τούς ύμνους πού αναπέμπουμε στήν Παναγία στήν ιερά Παράκληση: «ίασαι τής ψυχής μου τό άλγος», καί αναφέρθηκε στό πολλαπλό άλγος, τόν πόνο στήν ζωή μας καί τήν αντιμετώπισή του κυρίως μέ τήν βοήθεια τής Παναγίας. Ειδικά δέ παρεκάλεσε τήν Παναγία νά αποδιώξη τό άλγος τών Χριστιανών πού δημιουργήθηκε από τήν σύληση τού ιερού Λειψάνου τού αγίου Πολυκάρπου, φανερώνοντάς το καί πάλι.

Στήν πανήγυρη συμμετείχαν, εκτός από τόν Ηγούμενο π. Πολύκαρπο Παστρωμά, οι Αρχιμ. π. Καλλίνικος Γεωργάτος καί π. Ειρηναίος Κουτσογιάννης, ο Πρωτοπρ. π. Θωμάς Βαμβίνης καί ο Διάκονος π. Ιωάννης Χαμηλός. Έψαλαν ο κ. Νεκτάριος Παπαθανασίου, ο κ. Χρήστος Παρασκευάς καί ο αγιοταφείτης μοναχός π. Σαμουήλ. Παρέστησαν, μεταξύ άλλων, ο Δήμαρχος Ναυπακτίας κ. Ιωάννης Μπουλές, ο Αντιδήμαρχος Παναγιώτης Παναγόπουλος, καί πλήθος πιστών.

Τά θαύματα τού Αγίου Βλασίου

Στίς 17 Αυγούστου στόν Κάτω Άγιο Βλάσιο εορτάζεται τό θαύμα τού αγίου πού έσωσε τό χωριό κατά τήν διάρκεια τής Επανάστασης τού '21. Η εορτή είναι πάνδημη καί συλλειτουργούν στόν Ναό του μέ τόν Σεβ. Μητροπολίτη όλοι σχεδόν οι Ιερείς τής περιοχής. Ψάλλει ο κ. Λουκάς Σκιαδάς μέ συνοδεία εντοπίων καί Αγρινιωτών ιεροψαλτών. Είναι πραγματική πανήγυρη τής περιοχής, αφού συγκεντρώνει όλους τούς πιστούς.

Φέτος, εκτός από τό γνωστό θαύμα τού αγίου πού γιορτάζεται από τούς κατοίκους, ο Σεβασμιώτατος καί οι Ιερείς έγιναν κοινωνοί καί ενός συγχρόνου θαύματος τού αγίου Βλασίου πού συνέβη τό τελευταίο έτος, όταν έσωσε από τόν θάνατο μετά από τροχαίο μία νέα από τό χωριό. Τό θαύμα διηγήθηκε η ίδια στόν Σεβ. Μητροπολίτη μετά τό πέρας τής θείας Λειτουργίας, παρόντων καί συμμαρτυρούντων τών κατασυγκινημένων γονέων της.

Στήν Κατασκήνωση Χ.Ε.Α.

Στήν περιοχή τού Αγίου Βλασίου λειτουργούν καί οι ιστορικές πλέον Κατασκηνώσεις τής Χριστιανικής Ενώσεως Αγρινίου (Χ.Ε.Α), τίς οποίες ο Σεβασμιώτατος επισκέπτεται σχεδόν κάθε φορά πού πηγαίνει στόν Άγιο Βλάσιο ως οικείος Ιεράρχης αλλά καί ως παλαιός κατασκηνωτής καί στέλεχός τους, στόν χώρο τών οποίων είχε χειροθετηθή αναγνώστης από τόν αείμνηστο Μητροπολίτης Άρτης Ιγνάτιο μέ πρόταση τού επίσης αειμνήστου Ιεροκήρυκος π. Βενεδίκτου Πετράκη. Τόν Σεβασμιώτατο υποδέχθηκαν φέτος οι κατασκηνωτές τών δύο περιόδων αγοριών πού φιλοξενούνταν εκείνη τήν εποχή μέ επικεφαλής τούς αρχηγούς, τά στελέχη, τόν Πρόεδρο τής Ενώσεως κ. Δημήτριο Γαρουφαλή καί τόν υπεύθυνο Ιερέα Αρχιμ. π. Λαυρέντιο Καρανάσιο, Ιεροκήρυκα τής Ι. Μητροπόλεως Αιτωλίας καί Ακαρνανίας. Μέσα στό ευλογημένο περιβάλλον τής κατασκήνωσης ο Σεβασμιώτατος συνομίλησε μέ τούς υπευθύνους, κάθισε στό μεσημεριανό τραπέζι τους, άκουσε τά τραγούδια τους, μοιράσθηκε μαζί τους τίς δικές του αναμνήσεις από τήν Κατασκήνωση καί τήν μεγάλη ωφέλεια πού προσφέρει, τούς μίλησε γιά τούς αγίους καί τήν πατρίδα καί τούς έδωσε τίς ευχές καί τίς ευλογίες του.

Τερψιθέα

Εκατό χρόνια από τήν θεμελίωση τού περικαλλούς Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου τού χωριού τους εόρτασαν οι Τερψιθεάτες, στίς 18 Αυγούστου, κατά τήν οποία τελέσθηκε Αρχιερατική θεία Λειτουργία καί μνημόσυνο τών κτητόρων. Ο Σεβασμιώτατος μίλησε γιά τήν έννοια τής Εκκλησίας στήν ορθόδοξη θεολογία, ως Σώματος τού Χριστού, ως σύναξης καί ενότητος τών Χριστιανών στό όνομα τού Χριστού γιά νά λατρεύσουν τόν Θεό καί ως τού οίκου πού γίνεται η λατρευτική αυτή Σύναξη. Μίλησε γιά τήν μεγάλη ευλογία τής ύπαρξης τού Ιερού Ναού καί ως φρουρίου κατά τού διαβόλου. Μίλησε γιά τήν ευλογία πού λαμβάνουν όσοι βοηθούν στήν ανοικοδόμηση καί ευπρεπισμό τού Ιερού Ναού καί, κυρίως, όσοι βοηθούν στήν ενότητα τών Χριστιανών, τής Εκκλησίας, όπως φαίνεται αυτή η ενότητα νά συγκροτήται κατά τήν ακολουθία τών εγκαινίων τού Ιερού Ναού: γύρω από τό θυσιαστήριο, τούς αγίους καί τόν Επίσκοπο. Τέλος ευχήθηκε γιά τίς ψυχές όσων έκτισαν τόν συγκεκριμένο Ιερό Ναό καί ευχαρίστησε όσους τόν συντηρούν μέχρι σήμερα.

Ο κ. Σπύρος Καλτσάς, γιός τού αειμνήστου π. Θεοδοσίου, εξεφώνησε λεπτομερές ιστορικό (βλ. σελ. 15 τού παρόντος) τής ανεγέρσεως τού Ιερού, σέ όλα τά στάδιά της, από τά κίνητρα καί τήν ιδέα τής ανεγέρσεως μέχρι καί τίς μετέπειτα ανακαινίσεις του πού φθάνουν μέχρι τίς ημέρες μας, αφού η φροντίδα τών κατοίκων γιά τόν Ναό τους είναι συνεχής καί τό ενδιαφέρον τους αδιάπτωτο, παρά τήν μετοίκιση τών περισσοτέρων στά αστικά κέντρα.

Η επέτειος τής θεμελίωσης τού Ναού συνδυάσθηκε μέ τόν αγιασμό τών εγκαινίων τού λαογραφικού κέντρου τού χωριού, στό παλαιό κτήριο τού σχολείου πού παραχωρήθηκε από τήν Ενορία γιά τόν σκοπό αυτό. Στό λαογραφικό αυτό κέντρο συγκεντρώθηκαν μέ μεγάλο μεράκι όλες οι αναμνήσεις τού χωριού, από τίς φωτογραφίες καί τά αναμνηστικά σημαντικών προσώπων τού χωριού μέχρι τά αντικείμενα τής τότε καθημερινότητος. Στόν αγιασμό ο Σεβασμιώτατος ομίλησε γιά τήν έννοια τής Παράδοσης καί τούς κινδύνους από τήν υπονόμευσή της, τήν γκετοποίησή της καί τήν μετατροπή της σέ συντήρηση.

Απόδοση τής Κοιμήσεως στήν Παλαιοπαναγιά

Μέ λαμπρότητα γιορτάσθηκε η απόδοση τής Κοιμήσεως τής Θεοτόκου στήν Παλαιοπαναγιά, μέ τήν χοροστασία τού Μητροπολίτου στόν Εσπερινό, τήν συμμετοχή πολλών Ιερέων, τούς χορούς τών ιεροψαλτών, τήν διακόσμηση τού Ναού μέ τήν βοήθεια τών Ενοριτών, τήν συμμετοχή πολλών πιστών μέ επικεφαλής τούς άρχοντες τής πόλης, μέ τίς ιερές Ακολουθίες στόν Ναό, τήν λιτανεία καί τήν Παράκληση στήν ύπαιθρο έξω από τόν Ιερό Ναό μέσα στό αυγουστιάτικο δειλινό. Ο Μητροπολίτης στήν ομιλία του αναφέρθηκε στόν διάλογο τού ανθρώπου μέ τόν Θεό, ο οποίος διεκόπη μετά τήν πτώση τού Αδάμ, συνεχίσθηκε έπειτα διά μέσου τών Προφητών καί επανελήφθη μέ τήν σάρκωση τού Λόγου από τήν Παναγία, πού αποδείχθηκε η μόνη άξια νά ακούση τήν κλήση τού Θεού, νά ανοιχθή –νά μή κρυφθή– στόν Θεό, νά αποδεχθή τήν κλήση Του, νά υποδεχθή τό Άγιον Πνεύμα καί νά γεννήση τόν Λόγο τού Θεού. Έτσι ο «άοικος Θεός» απέκτησε οίκο καί άρχισε νά συνομιλή ο Ίδιος μέ τούς ανθρώπους. Μέσα στήν Εκκλησία μας ακούγεται η γλώσσα τής Παναγίας πού μίλησε μέ τόν Θεό καί έχουμε τήν δυνατότητα νά μάθουμε αυτήν τήν γλώσσα, νά ανοίξουμε τόν εαυτό μας στόν Θεό καί νά ακούσουμε τήν φωνή τού Θεού καί νά Τού μιλήσουμε ως Πατέρα.

Απόδοση τής Κοιμήσεως στόν Πλάτανο

Τό πρωΐ τής εορτής τής απόδοσης τής Κοιμήσεως τής Θεοτόκου ανηφορήσαμε στόν Πλάτανο, όπου έχει καθιερωθή νά εορτάζεται λαμπρά η γιορτή τής Απόδοσης, άν καί ο Ναός τού χωριού τιμάται στό όνομα τού Αγίου Νικολάου. Καί η γιορτή αυτή έχει τόν δικό της ιδιαίτερο χαρακτήρα. Κατ' αρχάς ο περικαλλής Ιερός Ναός, τό καύχημα τού χωριού, στερεωμένος καί κτισμένος μέ πέτρα, διακοσμημένος μέ ευλάβεια μέ υλικά καί από τίς ορθόδοξες χώρες τού βορρά, όπου μετανάστευσαν στό παρελθόν οι Πλατανιώτες. Έπειτα η σύναξη όλου τού χωριού. Η ύπαρξη πολλών ιεροψαλτών, καί τού εντοπίου κ. Αναστασίου Χρυσικού καί τών παρεπιδημούντων ομογενών, όπως τού κ. Νικολάου Καραγεώργου. Η παρουσία τού Μητροπολίτου καί ο λόγος του, πού άγγιξε τίς καρδιές τών Πλατανιωτών, κατά τήν μαρτυρία τους (βλ. σελ. 12 τού παρόντος). Έπειτα η συνάντηση έξω από τίς βαθμίδες τού Ιερού Ναού κάτω από τόν πλάτανο, όπου ανταλλάσσονται ευχές καί εμπειρίες από τήν πατρίδα τήν Ελλάδα καί από τήν δεύτερη πατρίδα τών ομογενών, τήν Αμερική. Είναι μιά από τίς ιδιαίτερες ημέρες τών περιοδειών στήν Ορεινή Ναυπακτία.

Φέτος ο Σεβασμιώτατος καί η συνοδεία του φιλοξενήθηκαν τό μεσημέρι στήν οικία τού γιατρού Νικολάου Παπανικολάου, όπου είχαν τήν ευκαιρία νά ανταλλάξουν ιστορίες καί γνώσεις γιά τόν τόπο καί γιά πρόσωπα τού δημοσίου βίου καί τής πατρίδας πού γνώρισαν.

Αγίου Κοσμά τού Αιτωλού στήν Καλαβρούζα

Τά τελευταία χρόνια έχουμε τήν ευλογία νά εορτάζουμε τόν άγιο Κοσμά τόν Αιτωλό στήν περιοχή τής Χάλκειας, μετά τήν ανέγερση τού Ναού τού αγίου από τό ζεύγος Αθανασίου καί Αλεξάνδρας Λαγιανδρέου καί τόν εγκαινιασμό του από τόν Μητροπολίτη πρίν τρία χρόνια. Έτσι, ο άγιος Κοσμάς γίνεται αιτία νά συγκεντρωθούν σέ λατρευτική σύναξη όλοι οι κάτοικοι τής περιοχής καί νά ακούσουν λόγο Θεού. Φέτος ο Σεβασμιώτατος τούς μίλησε γιά τόν άγιο Κοσμά ως Προφήτη, πού καί προέβλεπε τά μελλούμενα, αλλά καί δίδασκε καί μέ τόν λόγο του θεράπευε τίς πνευματικές ασθένειες πού έβλεπε στίς ψυχές τών ακροατών του.

Μετά τήν θεία Λειτουργία προσφέρθηκε κέρασμα σέ όλους τούς εκκλησιασθέντες, υπό τήν σκιά τού Ιερού Ναού.

Σαββατο-Κύριακο στό λιμάνι τής Ναυπάκτου

Μία Κυριακή τού Αυγούστου θά λειτουργούσαμε σέ Ναό τής πόλης. Αλλά οι καλοκαιρινές εκδηλώσεις πού διοργανώνονται συχνά Σάββατο βράδυ από διάφορους φορείς –βεβαίως μέ καλό σκοπό νά βοηθήσουν τήν περιοχή καί τούς κατοίκους της– δέν αφήνουν πολλά περιθώρια ξεκούρασης, ιδίως σέ όποιον επιθυμεί νά ξυπνήση νωρίς τό πρωΐ τής Κυριακής. Τό πρόβλημα επιτείνεται μέ τήν δυνατότητα τής τεχνολογίας νά πολλαπλασιάζη τόν ήχο μέ τήν βοήθεια τού ηλεκτρισμού. Πάντως, η Εκκλησία μας μέ μεγάλη μακροθυμία συμπαραστέκεται στόν αγώνα τών βιοπαλαιστών νά διατηρηθή η αργία τής Κυριακής, έστω καί άν χρησιμοποιήται αρκετές φορές γιά τήν ξεκούραση καί από τήν διασκέδαση τού Σαββάτου, παρά γιά τήν πρωϊνή δοξολογία τού Τριαδικού Θεού καί τού Αναστάντος Χριστού.

Η πανήγυρη τού Τιμίου Προδρόμου Βομβοκούς

«Μνήμη δικαίου μετ' εγκωμίων, σοί δέ αρκέση η μαρτυρία τού Κυρίου, Πρόδρομε...». Δέν θά μπορούσε νά βρεθή καταλληλότερο μέρος γιά νά εορτάζεται ο Τίμιος Πρόδρομος στήν Επαρχία μας, από τήν Ιερά Μονή Βομβοκούς, πού είναι κτισμένη σχετικά κοντά στήν Ναύπακτο γιά νά τήν προστατεύη μέ τίς προσευχές τών μοναχών, αθέατη όμως καί αρκετά δυσπρόσιτη, ιδίως τήν εποχή πού η πρόσβαση γινόταν μέ μονοπάτι μέσα από τόν χείμαρρο. Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν πρίν χρόνια κάποια αδελφότητα θέλησε νά τήν επισκεφθή γιά νά μονάση εκεί, φοβήθηκε από τόν δρόμο καί γύρισε πίσω. Καί όντως, οι μοναχές καί οι προσκυνητές αντιμετωπίζουν προβλήματα από τίς κατολισθήσεις, τά οποία λύνονται μέ τήν βοήθεια τού Θεού καί τήν συνέργεια τών τεχνικών υπηρεσιών τού Δήμου. Πρίν μέρες ο δρόμος είχε κλείσει ολοτελώς, καί μιά άλλη φορά μιά μεγάλη πέτρα συνέθλιψε τό πλαϊνό παμπρίζ τού αυτοκινήτου τής Μονής.

Ωστόσο καί εφέτος παρατηρήθηκε πολύ μεγάλη προσέλευση προσκυνητών, ίσως περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Τήν παραμονή τελέσθηκε αρχιερατικός Εσπερινός καί ακολούθησε λιτάνευση τής εικόνας έξω από τήν ιερά Μονή, αρτοκλασία καί κήρυγμα στήν αυλή τού Μοναστηριού, κάτω από τόν αυγουστιάτικο βραδινό ουρανό.

Στό κήρυγμά του ο Σεβασμιώτατος αναφερόμενος στά γεγονότα τής εορτής ανέλυσε τήν προσωπικότητα καί τό έργο τού θύτη-Ηρώδου καί τού θύματος-Τιμίου Προδρόμου γιά νά αναδειχθή εντονώτερα τό μεγάλο έγκλημα τής αποκεφάλισης τού Τιμίου Προδρόμου καί έκανε ορισμένες παρατηρήσεις καί προεκτάσεις στήν δική μας κοινωνία, αναρωτώμενος γιατί πολλές φορές οι άνθρωποι καί οι λεγόμενοι πιστοί προτιμούν τούς ανέντιμους ανθρώπους, πού δέν έχουν ιερό καί όσιο καί δέν σέβονται κανέναν νόμο ούτε ανθρώπινο-πολιτειακό ούτε θείο-εκκλησιαστικό καί στρέφονται εναντίον τών ανθρώπων εκείνων πού σέβονται καί τηρούν τόν νόμο τού Θεού καί τής Εκκλησίας καί κατ' επέκταση σέβονται καί τηρούν, διά τής υπερβάσεως, καί τούς νόμους τής κοινωνίας-Πολιτείας.

Έψαλαν μαζί μέ τίς Μοναχές τής Μονής καί Μοναχές από τήν Ιερά Μονή Ευαγγελιστρίας Αλιάρτου καί τό Ιερό Ησυχαστήριο Γοργοεπηκόου Ναυπάκτου.

Παρόντες ήταν ο Δήμαρχος Ναυπακτίας Ιωάννης Μπουλές, οι Αντιδήμαρχοι Κωνσταντίνος Σταυρόπουλος, Μαρία Ζαμπάρα, Δημήτρης Καρκατσούλης, ο Δημοτικός Σύμβουλος Παναγιώτης Λουκόπουλος κ.ά., καί, όπως προαναφέρθηκε, πλήθος πιστών.

Τήν κυριώνυμο ημέρα παρά τήν αφόρητη ζέστη, οι περισσότεροι προσκυνητές προσπαθούσαν νά βρίσκωνται κάτω από τούς θόλους τού μικρού Καθολικού καί νά απολαύσουν τήν θεία Λειτουργία δίπλα στίς αχνές μορφές τών αγίων. Ο Σεβασμιώτατος στήν ομιλία του μίλησε γιά τήν «ιερά κεφαλή» τού Τιμίου Προδρόμου, εξηγώντας γιατί ήταν ιερά η κεφαλή του, όπως καί όλο τό σώμα του, καί πώς αυτό πρέπει νά συμβαίνη μέ κάθε άνθρωπο πού καλείται εκτός από τήν ψυχή καί τό σώμα πού τού δόθηκε από τόν Θεό νά αποκτήση καί τήν Χάρη τού Αγίου Πνεύματος. Μίλησε ακόμη γιά τήν συνέχιση καί στίς ημέρες μας αυτού τού βάρβαρου εγκλήματος, ήτοι τής αποκεφαλίσεως ανθρώπων καί μάλιστα Χριστιανών πού δέν αρνούνται τήν πίστη τους, όπως τό βλέπουμε στήν περιοχή τής Συρίας, τής Αιγύπτου καί αλλού, όπου οι Μουσουλμάνοι προσπαθούν νά εξαφανίσουν τό χριστιανικό στοιχείο.

Στό τέλος τής θείας Λειτουργίας ο Σεβασμιώτατος ευχαρίστησε τίς Μοναχές τής Ιεράς Μονής καί όλους όσοι βοηθούν παντοιοτρόπως τήν Ιερά Μονή.

*

Κλείνοντας η θερινή ποιμαντική περίοδος μέ τόν Ιούλιο, πού γιά τήν Μητρόπολή μας είναι ο μήνας τών πανηγυριών καί τών κατασκηνώσεων, καί τόν Αύγουστο, τόν μήνα τών περιοδειών, εισερχόμαστε απνευστί στήν νέα εκκλησιαστική καί κατηχητική χρονιά, μέ τήν ευχή νά είναι ευλογημένη καί σωτήρια.

Α.Κ.