Εὐχαριστήρια προσφώνηση

 Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Πρός τούς ἐκκλησιασθέντες καί ἰδιαιτέρως πρός τόν Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερώνυμο, μετά τό πέρας τοῦ Ἀρχιερατικοῦ Συλλείτουργου κατά τήν ἑορτή τοῦ Ἁγίου Ἱεροθέου 2014 στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό Ἁγίου Δημητρίου Ναυπάκτου (ἀπομαγνητοφωνημένη).

Μακαριώτατε, πάτερ καί Δέσποτα,

Θά ἤθελα νά σᾶς εὐχαριστήσω θερμῶς γιατί ἤρθατε σήμερα στήν ὀνομαστική μου ἑορτή καί στήν γιορτή τοῦ ἁγίου Ἱεροθέου, στήν Ἱερά αὐτή Μητρόπολη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου, ἡ ὁποία δέν εἶναι ἄγνωστη σέ σᾶς, εἶναι πάρα πολύ γνωστή. Ἔχετε ἔρθει ἐπανειλημμένως, ὄχι μόνο ἐπί τῶν ἡμερῶν μου, ἀλλά καί ἐπί τῶν προκατόχων μου, καί ἰδιαιτέρως διότι προκάτοχός μου στήν Ἱερά αὐτή Μητρόπολη ἦταν τό πνευματικό σας παιδί, ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κυρός Νικόδημος, ὁ ὁποῖος ὑπηρέτησε γιά πολύ λίγο, γιά 40 περίπου μέρες τήν Ἱερά αὐτή Μητρόπολη καί ἄφησε μνήμη ἑνός ἀγαθοῦ καί καλοῦ ποιμένος. Καί στή συνέχεια ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ διά τῶν ψήφων τῆς σεπτῆς Ἱεραρχίας, πού πρωτοστατήσατε βασικά ἐσεῖς, ἐξελέγην Μητροπολίτης τῆς Ἱερᾶς αὐτῆς Μητροπόλεως καί ποιμαίνω μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ αὐτήν τήν Μητρόπολη γιά 19 χρόνια καί ἤδη εἰσέρχομαι στό 20ό ἔτος, καί δοξάζω τό Θεό διότι μέ κατέστησε Ἱεράρχη στήν Ἐκκλησία Του. Εἶναι πάρα πολύ μεγάλη δωρεά αὐτή, νά λάβη κανείς τόν βαθμό τῆς Ἀρχιερωσύνης, οὐσιαστικά ὄχι ἁπλῶς τόν βαθμό, ἀλλά τήν χάρη τῆς Ἱερωσύνης, ἡ ὁποία, ὅταν ζῆ κανείς μέσα στήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας, τήν καταλαβαίνει πάρα πολύ καλά, ἐνεργεῖ ποικιλοτρόπως μέσα στήν ζωή τοῦ Ἐπισκόπου καί βεβαίως μέσα στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας. Γιατί ὁ Ἐπίσκοπος εἶναι πράγματι μιά ἀναμμένη λαμπάδα τῆς Πεντηκοστῆς, ὅπως ἀκριβῶς τό λέει καί τό περιγράφει καί τό ἀναλύει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς.

Σήμερα εἶναι ἑορτή τοῦ ἁγίου Ἱεροθέου, αὐτός ἑορτάζει, ὁ ἅγιος Ἱερόθεος, ὁ πρῶτος Ἐπίσκοπος Ἀθηνῶν καί ἐμεῖς ἄγουμε τά ὀνομαστήριά μας, ὅσοι δηλαδή ἑορτάζουμε εἰς τιμήν τοῦ Ἁγίου, γιά νά μιμηθοῦμε τήν ζωή του, τό παράδειγμά του καί νά γίνουμε καλοί Ἱεράρχες μέσα στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἅγιος Ἱερόθεος ἦταν πρῶτος Ἐπίσκοπος Ἀθηνῶν, τόν διαδέχθηκε ὁ ἅγιος Διονύσιος καί αὐτό φαίνεται καί τεκμαίρεται ἀπό τά ἔργα τοῦ ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου, ὁ ὁποῖος στηρίζει ὅλη τήν θεολογία - τήν ὁποία ἀνέλυσε καί ἐν πολλοῖς ὁ Μητροπολίτης Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἁλμωπίας κ. Ἰωήλ - ἐπάνω στήν θεολογία τοῦ ἁγίου Ἱεροθέου, τόν ὁποῖον ὀνομάζει «κλεινόν ἡμῶν καθηγεμόνα». Καί μάλιστα μιλώντας ἐκεῖ γιά τήν θεολογία του, στό ὑπέροχο βιβλίο του «Περί θείων ὀνομάτων», στό ὁποῖο κάνει ἀναφορά ὅτι ὁ Θεός εἶναι ὡς πρός τήν οὐσία, ὅπως εἶπε καί ὁ ὁμιλητής, ἀνώνυμος, ἀλλά ὡς πρός τίς ἐνέργειές του πολυώνυμος, ἀναφέρει ὅτι αὐτή τήν θεολογία τήν παρέλαβε ἀπό τόν ἅγιο Ἱερόθεο τόν «κλεινόν καθηγεμόνα» καί μάλιστα λέγει χαρακτηριστικά ὅτι «τῷ ὄντι τά θεῖα πρεσβυτικῶς ὑφηγούμενος», δηλαδή αὐθεντικῶς καί ἀλαθήτως καί σέ «συνοπτικούς ἡμῖν ὅρους ἐξέθετο». Καί μέσα στήν Ἐκκλησία ἔχουμε αὐτό τό μεγάλο προνόμιο, νά ὑπάρχη ὁ μεγάλος θησαυρός, ἡ μεγάλη κληρονομιά, τήν ὁποία παραλαμβάνουμε ἀπό τούς ἁγίους. Οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι τήν παρέλαβαν ἀπό τόν Χριστό, τόν ἄσαρκο στήν Παλαιά Διαθήκη Λόγον καί τόν σεσαρκωμένο στήν Καινή Διαθήκη. Εἶναι μεγάλη κληρονομιά, πλοῦτος, ὅλος ὁ πλοῦτος τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας. Καί αὐτό γίνεται. Παραλαμβάνουμε ἀπό τούς Γέροντας καί ἀπό τούς Πατέρες μας τά πνευματικά ἀγαθά, τήν πνευματική κληρονομιά.

Ὁ ἅγιος Ἱερόθεος παρέλαβε ἀπό τόν Ἀπόστολο Παῦλο, ὅπως καί ὁ ἅγιος Διονύσιος. Ἦταν καί οἱ δύο μαθηταί τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ἀλλά στήν συνέχεια ὁ ἅγιος Ἱερόθεος παρέδωσε ὅλη αὐτήν τήν ἐπιστήμη τῆς θεολογίας στόν ἅγιο Διονύσιο καί ἐκεῖνος τήν κατέθεσε μέσα στήν Ἐκκλησία καί τήν κατέχουμε στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἔτσι γίνεται πάντοτε, ὅπως στά βιολογικά θέματα οἱ γονεῖς δίνουν πνευματική κληρονομιά στά παιδιά, ἔτσι καί στά πνευματικά θέματα οἱ γονεῖς κληρονομοῦν τά ἀγαθά, τά πνευματικά ἀγαθά, στά πνευματικά τους παιδιά. Καί μπορῶ νά πῶ ὅτι καί ἐγώ πῆρα πάρα πολλά ἀγαθά μέσα στήν Ἐκκλησία ἀπό τούς γονεῖς μου, τούς εὐσεβεῖς γονεῖς μου, ἀπό τούς διδασκάλους μου, ἀπό τούς δύο Μητροπολίτες, τόν πρῶτο πνευματικό μου, τόν Μητροπολίτη Δρυϊνουπόλεως κυρό Σεβαστιανό, καί τόν κατ’ ἐξοχήν Γέροντά μου, Μητροπολίτη Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἁλμωπίας κυρόν Καλλίνικον παρέλαβα τήν Ἱερωσύνη καί ὅλον τόν πλοῦτο τῆς Ὀρθοδόξου παραδόσεως, πού συμπληρώθηκε ἀπό τήν ἐπικοινωνία πού εἶχα μέ ἁγίους Γέροντες τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἐξαιρέτως δέ τόν Γέροντα Σωφρόνιο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Ἔσσεξ. Ἀπό αὐτους παρέλαβα αὐτήν τήν παράδοση, τήν θεολογία, τήν μοναχική ζωή.

Ἀλλά ἀπό σᾶς, Μακαριώτατε Δέσποτα, παρέλαβα τήν ποιμαντική διακονία καί τόν ἐπισκοπικό τρόπο διοικήσεως τῶν πραγμάτων, γιατί ἔζησα κοντά σας γιά πολλά χρόνια, τότε πού ἤσασταν Μητροπολίτης Θηβῶν καί Λεβαδείας καί στήν συνέχεια, βεβαίως, ὡς Ἀρχιεπίσκοπος καί κληρονόμησα τόν πλοῦτο τῆς ἐπιστήμης, τῆς θεολογικῆς καί ποιμαντικῆς ἐπιστήμης, τό μειλίχειο τοῦ χαρακτήρα σας, ὅσο μπόρεσα κι ἐγώ νά τό παραλάβω, καί κυρίως τήν εὐστροφία καί τήν διάθεση τήν ὁποίαν ἔχετε καί τήν εὐαισθησία τήν ὁποίαν ἔχετε πάνω στά κοινωνικά προβλήματα καί τά ζητήματα τοῦ λαοῦ. Νομίζω ὅτι, καί τό ξέρουμε ὅλοι ὅσοι συμμετέχουμε στά Συνοδικά ὄργανα τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅτι εἶστε ἕνας μέγας, θά ἔλεγα, Ἄρχιεπίσκοπος γιατί συνδυάζετε τόν λόγο μέ τήν σιωπή καί ὁ λόγος σας εἶναι ἔκφραση τῆς σιωπῆς καί θά ἔλεγα ὅτι σ’ αὐτούς τούς δύσκολους καιρούς ἀποτελεῖτε τήν ἑνότητα ὅλου τοῦ Γένους, ὅλων τῶν Ἑλλήνων, καί ἀποτελεῖτε τήν ἑνότητα καί τῶν Ἱεραρχῶν, πού μέ θαυμάσια οἰακοστροφία διευθύνετε τό πλοῖο τῆς κατ’ Ἑλλάδα Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Καί νομίζω ἀναδείξατε καί ἕνα ἄλλο μεγάλο χάρισμά σας, ὄχι τό ὅτι κρατᾶτε τήν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά εἶστε καί ἡ συνισταμένη καί ἡ ἑνότητα καί ὅλων τῶν πολιτικῶν. Δηλαδή, ἐνῶ ὑπάρχουν πολλές διαφορές μεταξύ τῶν πολιτικῶν ἀρχόντων, ὅμως ὅλοι ἐκτιμοῦν ἐσᾶς καί ἐσεῖς ἀποτελεῖτε τήν συνισταμένη αὐτῶν καί βοηθᾶτε πάρα πολύ αὐτήν τήν κρίσιμη ἐποχή τήν Ἑλλάδα μας, τήν χώρα μας.

Θά ἤθελα νά σᾶς εὐχαριστήσω θερμά γιά ὅ,τι κάνατε γιά μένα, Εἶμαι εὐγνώμων ἀπέναντί σας. Καί ἐπίσης θά ἤθελα νά σᾶς εὐχηθῶ, γιατί σήμερα ἄγετε τήν ἐπέτειο τῆς χειροτονίας σας εἰς Ἐπίσκοπον καί Μητροπολίτην τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καί Λεβαδείας, ἀφοῡ πρίν 33 χρόνια σάν σήμερα χειροτονηθήκατε, ἄρα ἔχετε τήν ἐπέτειο τῆς εἰς Ἐπίσκοπον χειροτονίας σας, καί εὔχομαι νά σᾶς δίνη ὁ Θεός δύναμη, κουράγιο, σωφροσύνη καί ὁτιδήποτε ἄλλο καλό γιά τό καλό τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς πατρίδος. Εὐχαριστῶ καί τούς ἁγίους Ἀρχιερεῖς πού ἦταν σήμερα παρόντες καί χθές ἦταν καί ὁ Μητροπολίτης Κηφισίας, ὁ ὁποῖος ἔφυγε εἶχε εἰδικό λόγο, τόν Σεβαστό Μητροπολίτη Ἠλείας κ. Γερμανό, τόν Μητροπολίτη Ἐδέσσης κ. Ἰωήλ, τόν Μητροπολίτη Πατρῶν κ. Χρυσόστομο, τόν Μητροπολίτη Θηβῶν καί Λεβαδείας κ. Γεώργιο, τόν Μητροπολίτη Θεσσαλιώτιδος κ. Τιμόθεο, τόν Θεοφιλέστατο Ἐπίσκοπο Ὠλένης κ. Ἀθανάσιο καί τόν Θεοφιλέστατο Ἐπίσκοπο καί Ἀρχιγραμματέα τῆς Ἱερᾶς Συνόδου κ, Γαβριήλ. Ὅλοι εἶναι ἐκλεκτοί ἀδελφοί. Θά μποροῦσα γιά τόν καθένα νά πῶ πάρα πολλά πράγματα, τό τί μᾶς συνδέουν καί νά τονίσω τίς ἀρετές τους καί τά χαρίσματά τους, ἀλλά νομίζω δέν μπορῶ νά τό κάνω αὐτήν τήν στιγμή λόγῳ καί κοπώσεως τοῦ ἐκκλησιάσματος.

Νά εὐχαριστήσω τούς Ἱερεῖς πού εἶναι παρόντες, τούς λαϊκούς, τόν Δήμαρχο πού εἶναι παρών ἐδῶ, τόν Πρόεδρο τοῦ Δημοτικοῦ Συμβουλίου, τόν Διευθυντή τοῦ Νοσοκομείου Μεσολογγίου, τίς ἀρχές καί τίς ἐξουσίες τῆς πόλεώς μας καί ὅσοι εἶστε παρόντες καί ἤρθατε ἐδῶ γιά νά ἐκφράσετε τόν σεβασμό σας, τήν ἀγάπη σας στόν Ἐπίσκοπο. Εὔχομαι σέ ὅλους σας ὁ Θεός νά σᾶς δίνη ὑγεία καί δύναμη καί νά προοδεύετε ἐν παντί.

Μακαριώτατε, ἄν θέλετε νά εὐλογήσετε τό ποίμνιο, τό ὁποῖο εἶναι γνωστό σέ σᾶς.–

Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερωνύμου

Πρός τόν ἑορτάζοντα Μητροπολίτη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεο καί τό ποίμνιό του, μετά τό πέρας τοῦ Ἀρχιερατικοῦ Συλλείτουργου κατά τήν ἑορτή τοῦ Ἁγίου Ἱεροθέου 2014 στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό Ἁγίου Δημητρίου Ναυπάκτου (ἀπομαγνητοφωνημένη).

Σεβασμιώτατοι ἅγιοι Ἀρχιερεῖς καί ἀγαπητοί ἀδελφοί,
Ἐντιμότατοι ἄρχοντες καί λοιποί ἀγαπητοί ἀδελφοί,

Θά ἤθελα νά ἀρχίσω τίς λίγες σκέψεις πού ἔχω νά πῶ ἀπό τό σημεῖο πού κατέκλεισε τήν ὁμιλία του ὁ σημερινός ὁμιλητής, ὁ ἀγαπητός ἐν Χριστῷ ἀδελφός, ὁ Σεβασμιώτατος Ἐδέσσης κ. Ἰωήλ. Τήν τελευταία του παράγραφο τήν ἀφιέρωσε στόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου καί ἀγαπητόν ἀδελφό κ. Ἱερόθεο, ὁ ὁποῖος σήμερα ἑορτάζει τά ὀνομαστήριά του. Θά ἤθελα, λοιπόν, κι ἐγώ νά προσθέσω, ὅπως ὅλοι οἱ ἀδελφοί, σέ αὐτά πού εἶπε ὁ ἅγιος Ἐδέσσης θερμές εὐχές γιά ὑγεία στό Σεβασμιώτατο, δύναμη, ἐργατικότητα δέν θά’ θελα νά πῶ διότι ἐργάζεται τόσο πολύ πού δέν χρειάζεται περισσότερη ἐργατικότητα, κυρίως θά ἤθελα νά τοῦ πῶ καί ὅλοι νά τοῦ ποῦμε, ὄχι ὑπομονή ἀλλά ὑπομονές. Διότι τό ἔργο καθενός πού ἀσχολεῖται μέ κοινά θέματα εἶναι δύσκολο, ἀλλά σέ μερικούς ἀπό μᾶς τά δύσκολα γίνονται πολλές φορές δυσκολότερα.

Ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει ὁρίσει κάθε μέρα νά εἶναι ἀφιερωμένη σέ ἕναν ἤ περισσότερους ἁγίους καί αὐτό ἀφενός μέν γιά νά τιμήσουμε τόν ἅγιο τῆς ἡμέρας ἀφετέρου νά προσπαθήσουμε νά ψηλαφήσουμε τήν ζωή του καί τήν ἀναστροφή τή δική μας μέ αὐτόν καί νά ἀντλήσουμε διδάγματα. Σήμερα ὅμως προστίθεται, εἰδικά στήν ἡμέρα αὐτή, καί σέ κάθε τέτοια μέρα ἀκόμα ἕνας λόγος, ἀφοῦ ὁ ἑορτάζων, ὅπως ὁ Σεβασμιώτατος ἅγιος ἀδελφός κ. Ἱερόθεος, ὡς ἐπίσκοπος γιορτάζει τή μνήμη τοῦ ἁγίου Ἱεροθέου, εἶναι μιά εὐκαιρία σέ τέτοιες μέρες νά θυμηθοῦμε λίγο περισσότερο ὁ καθένας ἀπό μᾶς πού εἶναι σ’ αὐτή τή θέση τῆς ποιμαινούσης Ἐκκλησίας, τήν βιοτή, τήν πολιτεία, τόν τρόπο συμπεριφορᾶς τοῦ ἁγίου πού φέρει τό ὄνομα. Ὁ Σεβασμιώτατος Ναυπακτίας καί Ἁγίου Βλασίου νομίζω ἐπάξια καί τό ὄνομα φέρει καί πιστά ἀνιχνεύει τή ζωή του καί τόν ἀντιγράφει σ’ ὅλες τίς ἐκφάνσεις τῆς ζωῆς του.

Τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη καί ἀγαπητόν ἀδελφό κ. Ἱερόθεο τόν γνώρισα πρίν τόν συναντήσω. Τόν γνώρισα ἀπό τά βιβλία του καί σέ μιά φάση τῆς ζωῆς μας, ἦταν εὐλογία τοῦ Θεοῦ, ἦρθε στήν ἐπαρχία μας καί συνεργαστήκαμε γιά πολύν καιρό σέ ἕνα ἄριστο κλίμα, σέ μιά ἀγαπητή ἐν Χριστῷ ἀγάπη. Ὅμως ὑπῆρχε κενή ἡ θέσις τῆς Νεότητος στήν Ἀρχιεπισκοπή Ἀθηνῶν καί ὁ μακαριστός Ἀρχιεπίσκοπος Σεραφείμ μοῦ εἶπε: Ξέρεις, θέλω νά μοῦ βρῆς ἕναν κληρικό πού νά μέ βοηθήση σέ αὐτόν τόν τομέα. Τοῦ εἶπα, λοιπόν τότε: Γιά μένα εἶναι λύπη καί στενοχώρια, ἀλλά νομίζω ὅτι καί ἐδῶ πού εἶναι χαραμίζεται αὐτός ὁ ἄνθρωπος μέ ὅλα αὐτά πού ξέρει, μέ ὅλα αὐτά πού διδάσκει, μέ ὅλα αὐτά πού κατέχει. Ἄν ἔρθη στήν Ἀρχιεπισκοπή εἶναι μιά πάρα πολύ καλή λύση. Ἔτσι ὁ τότε Ἀρχιμανδρίτης, π. Ἱερόθεος, βρέθηκε στήν Ἀρχιεπισκοπή. Ἡ συνεργασία μας συνεχίστηκε ἐπί πολλά χρόνια, δόθηκαν πολλές εὐκαιρίες ὥστε νά συνεργαστοῦμε καί ἦρθε Μητροπολίτης ἐδῶ σ’ αὐτόν τόν ὄμορφο χῶρο, ἐγώ ἤδη τόν εἶχα ἀγαπήσει καί ἐκτιμήσει ἀπό τήν λίγη θητεία τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Νικοδήμου.

Ἄν θέλαμε νά ἀνακεφαλαιώσουμε καί ἀπό τήν ἐμπειρία τῶν σχέσεων, ἀλλά καί ἀπό τίς γνώσεις πού ἀποκτήσαμε στήν συνέχεια ἀπό αὐτήν τήν ἀναστροφή, ὁ Σεβασμιώτατος εἶναι μιά εὐλογία Θεοῦ. Εἶναι ἕνα χάρισμα στήν Ἐκκλησία μας μέ ὅλο του τό ἔργο, τό ποιμαντικό, τό συγγραφικό, τίς ἀποφάσεις τοῦ καθαροῦ μυαλοῦ, τήν ὑπομονή ἤ τίς ὑπομονές θά μποροῦσα νά πῶ οἱ ὁποῖες τόν χαρακτηρίζουν. Γιά νά κλείσω μέ κάτι πού μοῦ ἔκανε νά τόν θαυμάσω καί εἶναι ἴσως ὠφέλιμο νά τό πῶ αὐτή τή στιγμή. Ὅταν κενώθηκε, ἄδειασε, ἡ Μητρόπολις Ἰωαννίνων καί τά ὄμματα τῶν ἀνθρώπων τῶν Ἰωαννίνων, τά μάτια τους καί ἡ σκέψη τους ἐστράφησαν πρός τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ναυπάκτου καί ἐγώ τό εἶχα υἱοθετήσει μέχρι τελευταίας στιγμῆς, ὅτι αὐτός θά ἔπρεπε νά εἶναι στά Γιάννενα, διότι καί κατάγεται ἀπό τά Γιάννενα, ἀλλά καί μέσα στά δύσκολα προβλήματα πού εἶχε καί ἔχει αὐτή ἠ Ἱερά Μητρόπολις θά εἶναι ἕνας καλός οἰακοστρόφος. Ἐπέμενα πολλές φορές, ἀλλά πῆρα πάντοτε τήν ἴδια ἀπάντηση: «Τό λαό τῆς Ναυπάκτου πού κλήθηκα νά τόν ὑπηρετήσω καί νά τόν διακονήσω, παρ’ ὅλες τίς δυσκολίες πού ὑπάρχουν –καί ποῦ δέν ὑπάρχουν δυσκολίες– δέν θά τόν ἐγκαταλείψω, θά μείνω μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς μου καί θά διακονήσω στήν Ναύπακτο». Σέ μιά ἐποχή ὑλιστική, σέ μιά έποχή μέ τά προβλήματα πού τά βλέπουμε ὅλοι μας. Τό κυριότερο πρόβλημα τῆς ἐποχῆς μας ποιό εἶναι; Ὁ ἑαυτός μας καί τό βόλεμά μας. Ὁ ἅγιος Ναυπάκτου εἶπε, αὐτό τό λίγο, τό φτωχό, τό ταπεινό θά τό διακονήσω μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς μου.

Θά ‘θελα, λοιπόν, ἀνακεφαλαιώνοντας αὐτές τίς λίγες σκέψεις πού εἶπα μαζί μέ σᾶς νά εὐχηθῶ ὁ Θεός νά τοῦ δίνη δύναμη, νά τοῦ δίνη ὑγεία, νά τοῦ δίνη κουράγιο, ὅπως σ’ ὅλους τούς ἁγίους ἀδελφούς καί σέ σᾶς καί στούς ἄρχοντες καί τό λαό. Σέ μιά δύσκολη περίοδο τῆς ζωῆς μας καί τῆς πατρίδος μας, ὅλοι μαζί ἑνωμένοι νά προχωρήσουμε καί θά τά καταφέρουμε. Δέν πρέπει νά μᾶς πιάση πανικός, μέ ἠρεμία, μέ ἀγάπη, μέ αὐτοθυσία, μέ ἐργατικότητα, μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ πρῶτα καί πάνω ἀπ’ ὅλα θά μπορέσουμε νά περάσουμε ἀπέναντι στήν ἄλλη ὄχθη τοῦ ποταμοῦ.

Σεβασμιώτατε, Χρόνια Πολλά καί Εὐλογημένα!