Skip to main content

Γεωργίου Δ. Παναγοπούλου: «Μέση Ἀνατολή: Τό θεολογικό ἐκκλησιαστικό πρόβλημα».

Γεωργίου Δ. Παναγοπούλου
Ἐπίκ. Καθηγητή ΑΕΑ Βελλᾶς Ἰωαννίνων


Δέν ἔχουν περάσει 6 μῆνες ἀπό τήν ἐκδήλωση γιά τούς χειμαζόμενους ἀδελφούς μας Χριστιανούς τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, πού διοργανώθηκε στήν Πάτρα τόν περασμένο Ὀκτώβριο μέ κύριο ὁμιλητή τόν Σεβ. Μητροπολίτη Ναυπάκτου καί ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεο, καί ἰδού σήμερα, γεγονός ἔκτακτο μᾶς συνάγει «ἐπί τό αὐτό» στρέφοντας ξανά τήν προσοχή μας στά δεινά παθήματα τῶν χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν τῆς πολύπαθης Ἀνατολῆς. Πρόκειται γιά τήν ἔκδοση τοῦ νέου βιβλίου τοῦ Σεβασμιωτάτου, «Ἀποστολή καί Ἱεραποστολή στήν Μέση Ἀνατολή», πού ἔρχεται νά προστεθεῖ στόν μακρύ καί ἐντυπωσιακό ἐργογραφικό κατάλογό του, ἀλλά καί νά καταλάβει σέ αὐτόν μιά ἐξάπαντος ξεχωριστή, καί θά τολμοῦσα νά πῶ, μοναδική θέση: Ἀνάμεσα στά πάνω ἀπό 80 βιβλία τοῦ Ναυπάκτου Ἱεροθέου μέ τό ἐμβριθές θεολογικό, ποιμαντικό, φιλοκαλικό-ἀσκητικό, βιοηθικό-βιοϊατρικό, ἀλλά καί κοινωνικοπολιτικό περιεχόμενο, καταλαμβάνει τώρα τή θέση του ἕνα βιβλίο – μαρτυρία: Πρόκειται γιά τό προσωπικό ἡμερολόγιο πού ὁ Σεβασμιώτατος κράτησε στό χρονικό διάστημα κατά τό ὁποῖο βρέθηκε στόν Λίβανο καί τή Συρία προκειμένου νά διδάξει στό Ὀρθόδοξο Πανεπιστήμιο τοῦ Μπάλαμαντ Ἀρχαία καί Νέα Ἑλληνικά, Ὀρθόδοξη Ἠθική καί Βιοηθική.

Τό σκηνικό τῆς διακονίας του; Σκηνικό πολέμου μακροῦ καί ἀδελφοκτόνου, χῶρος καθημερινοῦ εὐτελισμοῦ τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης, ὅπου ἀκόμα καί οἱ πλέον ἀτρόμητες ψυχές λυγίζουν καί οἱ νηφαλιότεροι ἀναθεωροῦν τίς ὑπαρξιακές βεβαιότητές τους. Ὁ κόσμος πού τόν περιέβαλε; Ἡ χειμαζόμενη φτωχολογιά τῶν μεσανατολικῶν κρατῶν, μέ τίς νησίδες εὐημερίας πού ἀπολάμβανε καί ἀπολαμβάνει μιά μειονότητα ἐπιτηδείων ἢ τυχερῶν, κυρίως ὅμως οἱ γεμάτοι δίψα γιά μάθηση ὀρθόδοξοι φοιτητές του στό Πανεπιστήμιο τοῦ Μπάλαμαντ τοῦ βορείου Λιβάνου, ἢ οἱ πιστοί τῶν διάφορων περιοχῶν πού ἐπισκεπτόταν, μέ τό βαθύ, ὅπως γράφει ὁ Σεβ., ὑπαρξιακό βλέμμα, πού προδίδει τήν ἐναγώνια ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἀλήθειάς Του. Καί ὁ τόνος τοῦ βιβλίου; Κείμενο δωρικῆς λιτότητας καί ἐσωτερικῆς ἔντασης: ρέουσα ἀφήγηση, ἀλλά καί σύντομες ἢ κοφτές ἀποστροφές στίς ὁποῖες συμπυκνώνονται ἐμπειρίες ὁριακές γιά κοινούς καί ἀνάσκητους θνητούς. Τό αἰσχύλειο «χρὴ λέγειν τὰ καίρια», εἶναι ἀλήθεια, κυρώνεται σέ κάθε σύγγραμμα τοῦ Μητροπολίτη Ναυπάκτου΄ στήν περίπτωση ὅμως τοῦ σήμερα παρουσιαζόμενου βιβλίου θά μποροῦσε νά λειτουργήσει καί ὡς μότο: Ἐδῶ ὁ Ναυπάκτου φθογγίζει τά καίρια γιά τή ζωή καί τόν θάνατο, τό φῶς καί τό σκοτάδι, τήν αἰσιοδοξία καί τήν ἀπόγνωση στό κέντρο ἑνός κόσμου πού θά ἦταν ἀτελεύτητη κόλαση ἂν δέν τήν φώτιζε ἡ ἐλπίδα τοῦ Ἀναστάντος.

...

Εἶναι μεγάλη τιμή γιά μένα νά παρουσιάζω σήμερα ἐδῶ στήν ἕδρα τῆς Μητροπόλεως Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου αὐτό τό μοναδικό πόνημα, μοναδικό ὄχι μόνον στήν προσωπική βιβλιοπαραγωγή τοῦ σεπτοῦ ποιμενάρχη μας, ἀλλά καί στήν εὐρύτερη ἑλληνική βιβλιογραφία. ... 

Ὅ,τι ἀκολουθεῖ ἀποτελεῖ μιά, κατ’ ἀνάγκη ἁδρομερῆ, ἀπόπειρα σκιαγράφησης τοῦ εὐρύτερου θρησκειολογικοῦ χάρτη τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, ὅπου ἡ, δυστυχῶς, μή ἀνασχέσιμη δράση ποικίλων φονταμενταλιστικῶν ἰσλαμικῶν ὀργανώσεων, μέ πρώτη ἀνάμεσά τους τόν διαβόητο ΙΣΙΣ ἀπειλεῖ, χάρη στήν ἔνοχη συνέργεια ἢ ἀδράνεια δυτικῶν, κατ’ ὄνομα μόνον χριστιανικῶν, δυνάμεων, νά ξεριζώσει ἀπό τό λίκνο τους τίς ἀρχέγονες Ἐκκλησίες τῆς Ἀνατολῆς.

Θρησκευτικός χάρτης Μέσης Ἀνατολῆς

Ι) Ἰσλάμ: Ἡ πρωταρχική διαίρεση τῆς θρησκείας αὐτῆς εἶναι αὐτή μεταξύ Σουνιτῶν καί Σιϊτῶν. Οἱ σουνίτες (Σ. Ἀραβία, Τουρκία, Αἴγυπτος κ.ἀ.) ἀποτελοῦν τό 85% τῶν μουσουλμάνων παγκοσμίως. Οἱ σιΐτες (Ἰράν, Νότιο Ἰράκ). Ἀποτελοῦν τό 15% τῶν μουσουλμάνων. Ἡ βασική (ἀλλά ὄχι μοναδική) διαφορά τους ἔγκειται στόν τρόπο διαδοχῆς τοῦ ἐπικεφαλῆς τῆς μουσουλμανικῆς κοινότητας: Σέ ἀντίθεση μέ τούς σουνίτες, οἱ σιΐτες ἐπιμένουν ὅτι ὁ νόμιμος ἀρχηγός τῆς οὔμμα (δηλ. τῆς παγκόσμιας κοινότητας τῶν πιστῶν τοῦ Ἰσλάμ) πρέπει νά εἶναι ἀπόγονος τοῦ Μωάμεθ ἀπό τήν γραμμή τοῦ γαμβροῦ του Ἀλί, δηλ. τοῦ συζύγου τῆς κόρης τοῦ «προφήτη» Φατίμας.

Ὅμως εἰδικά στήν περίπτωση τῆς Συρίας καί τῆς Τουρκίας παρουσιάζεται μιά ἰδιαιτερότητα, ἀφοῦ σέ αὐτές ἀπαντοῦν δυό ἀξιοσημείωτες σέκτες τοῦ εὐρύτερου ἑτερόδοξου, ὅπως λέγεται, Ἰσλάμ.

Πιό συγκεκριμένα, στή Συρία ἀπαντοῦν ὡς θρησκευτική μειονότητα οἱ Ἀλαουίτες, ἐνῶ στήν Τουρκία οἱ Ἀλεβῆδες: Μολονότι κάποιοι ἐρευνητές ἀρνοῦνται νά θεωρήσουν τούς ἀλεβῆδες ὡς κλάδο τοῦ Ἰσλάμ, ἐντούτοις ἕνας εὐρύτερα ἀποδεκτός ὁρισμός ἀμφοτέρων τῶν ὁμάδων τίς ἐντάσσει στόν ἑτερόδοξο μουσουλμανικό χῶρο ἢ ἀφήνει ἀνοικτό τόν πιό ἐξειδικευμένο ἐντοπισμό τῆς θρησκειακῆς τους ταυτότητας: Τίθεται, μέ ἄλλα λόγια, τό ἐρώτημα ἐάν πρόκειται γιά σιϊτικές ἀποφύσεις ἢ sui generis θρησκευτικό ἀμάλγαμα μέ ἀρχέγονα στοιχεῖα.

 

Τό αἰσχύλειο «χρὴ λέγειν τὰ καίρια», εἶναι ἀλήθεια, κυρώνεται σέ κάθε σύγγραμμα τοῦ Μητροπολίτη Ναυπάκτου΄ στήν περίπτωση ὅμως τοῦ σήμερα παρουσιαζόμενου βιβλίου θά μποροῦσε νά λειτουργήσει καί ὡς μότο: Ἐδῶ ὁ Ναυπάκτου φθογγίζει τά καίρια γιά τή ζωή καί τόν θάνατο, τό φῶς καί τό σκοτάδι, τήν αἰσιοδοξία καί τήν ἀπόγνωση στό κέντρο ἑνός κόσμου πού θά ἦταν ἀτελεύτητη κόλαση ἂν δέν τήν φώτιζε ἡ ἐλπίδα τοῦ Ἀναστάντος.

 

Σέ κάθε περίπτωση πρόκειται γιά μεγέθη πού ἐπηρεάζουν ἀποφασιστικά τήν πολιτική τῶν χωρῶν στίς ὁποῖες διαβιοῦν: Οἱ ἀλαουίτες τῆς Συρίας (15% τοῦ πληθυσμοῦ) ὁμοιάζουν, ἀλλά δέν ταυτίζονται μέ τούς ἀλεβῆδες τῆς Τουρκίας (15% - 30% τοῦ τουρκικοῦ πληθυσμοῦ). Καί ἐνῶ στή Συρία οἱ ἀλαουίτες, ἂν καί μειονότητα, ἐν τούτοις κατέχουν ἐξέχουσα θέση στήν κοινωνία καί τόν κρατικό μηχανισμό (μήν λησμονοῦμε ὅτι ἡ οἰκογένεια Ἄσαντ, πού ἀσκεῖ γιά δεκαετίες δικτατορικά τήν ἐξουσία προέρχεται ἀπό τή μειονότητα αὐτή), στήν Τουρκία οἱ ἀλεβῆδες ἔχουν ἀναπτύξει αὐτοσυνειδησία ἐθνοθρησκευτικῆς μειονότητας καί ἀντιμετωπίζονται ὡς ὡρολογιακή βόμβα στά θεμέλια τοῦ τουρκικοῦ κράτους, ἐνῶ οὐκ ὀλίγες φορές μέσα στόν αἰώνα πού πέρασε ἔχουν πέσει θύμα ἀπηνῶν διώξεων ἀπό μέρους τῶν τουρκικῶν ἀρχῶν. Εἰρήσθω ἐν παρόδῳ ὅτι ὁ καθηγητής Δ. Κιτσίκης ἔχει ἀναπτύξει στά βιβλία του μιά ἐνδιαφέρουσα θεωρία γιά τήν θρησκειολογική καταγωγή τῶν ἀλεβηδῶν καί τό ρόλο πού ἔπαιξαν μαζί μέ τούς Μπεκτασῆδες (μέ τούς ὁποίους ταυτίζει ἐσφαλμένα τούς ἀλεβῆδες) στή διάσωση τοῦ ἑλληνορωμαίϊκου στοιχείου στούς αἰῶνες τῆς ὀθωμανοκρατίας. Τό ὅτι ἐκτιμήσεις σχετικά μέ τόν ἀριθμό τῶν ἀλεβηδῶν τούς ἀνεβάζουν ἕως καί στό 30% τοῦ πληθυσμοῦ τῆς Τουρκίας, δίνει τό μέτρο τοῦ προβλήματος γιά τίς ἄρχουσες τουρκικές ἐλίτ΄ ἐξηγεῖ δέ ἐπιπροσθέτως τήν καχυποψία ἢ ἀκόμα καί τήν ἐχθρότητα μέ τήν ὁποία ἡ τουρκική ἡγεσία ἀντιμετωπίζει διαχρονικά τούς ἀλαουίτες Ἄσαντ τῆς Συρίας.

Μιά ἄλλη, ἄγνωστη μέχρι πρότινος στούς πολλούς σέκτα ἀποτελοῦν οἱ Γιεζίντι, Κοῦρδοι μή μουσουλμάνοι, οἱ ὁποῖοι βρέθηκαν αἴφνης ἐσχάτως στήν πρώτη γραμμή τῆς δημοσιότητας, λόγω τῆς φρικαλέας μεταχείρισης πού ἐπεφύλαξε ὁ διαβόητος ΙΣΙΣ σέ μέλη τῆς μειονότητας αὐτῆς πού κατοικοῦν στό Β. Ἰράκ. Οἱ Γεζίντι ἢ Γιαζιντίτες (ἀπό τό ized = ἀγγελικό ὄν, Θεός) διαβιοῦν κυρίως στήν Ν.Α. Τουρκία (ἐλάχιστοι στό Τούρ Ἀμπντίν) καί στό Β. Ἰράκ (σημαντική μειονότητα στήν ἐπαρχία Νινευή). Οἱ πεποιθήσεις τους θά χαρακτηρίζονταν ὡς ἕνα κράμα ἐντόπιων προϊσλαμικῶν, ζωροαστρικῶν καί ἰσλαμικῶν πεποιθήσεων, ἐνῶ οἱ ἱστορικές τους ἀπαρχές τοποθετοῦνται περί τόν 12ο αἰ. μ.Χ. Καί πάλι κατά τόν Δ. Κιτσίκη, οἱ Γιεζίντι ἐντάσσονται στό εὐρύτερο πλαίσιο τῶν ἀρχαίων ἀγγελολατρικῶν θρησκειῶν, ἴχνη τῶν ὁποίων ἀνευρίσκονται στήν Πρός Κολ. Ἐπιστολή τοῦ Ἀπ. Παύλου.

ΙΙ) Χριστιανισμός. Εὐθύς ἐξ ἀρχῆς προβαίνω στή μεθοδολογική παρατήρηση ὅτι ὁ Χριστιανισμός μπορεῖ νά ἀντιμετωπισθεῖ ὡς θρησκεία κυρίως σέ θρησκειολογικό πλαίσιο γιά λόγους ἑρμηνευτικούς. Ὁ Ὀρθόδοξος Χριστιανισμός ἐντούτοις δέν κατανοεῖται, οὔτε βιώνεται ὡς θρησκεία, ἀλλά ὡς Ἐκκλησία, κάτι πού ἀσφαλῶς συνειδητοποιοῦν ὅσοι γνωρίζουν ἐκ πείρας τό θεραπευτικό χαρακτήρα τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς.

Σέ κάθε περίπτωση ὁ Χριστιανισμός προϋπάρχει ἐπί αἰῶνες τοῦ Ἰσλάμ στήν περιοχή πού μας ἀπασχολεῖ΄ ἡ Παλαιστίνη καί ἡ Συρία εἰδικότερα ἀποτελοῦν τό ἱστορικό του λίκνο. Πιό συγκεκριμένα, μετά τόν διασκορπισμό τῆς πρώτης κοινότητας τῶν Ἱεροσολύμων, ἐξαπλώνεται στίς περιοχές πού ἀνήκουν σήμερα στήν Ν.Α. Τουρκία, Β. Συρία καί Β. Ἰράκ μεταξύ μέσων 1ου – ἀρχές 2ου αἰώνα μ.Χ. μέ ἀφετηρία τρία κυρίως κέντρα: α) τήν Ἀντιόχεια τοῦ Ὀρόντη (Ἀντάκ), β) τήν Ἔδεσσα Μεσοποταμίας (Οὔρφα), γ) τήν Ἀδιαβηνή (κατά μία ἐκδοχή, τό σημερινό Ἀρμπίλ τοῦ ἰρακινοῦ Κουρδιστάν), στήν ὁποία ἡ τοπική δυναστεία εἶχε ἀσπασθεῖ τόν Ἰουδαϊσμό, ὁπότε φυσικῷ τῷ τρόπῳ, προσέλκυσε καί Χριστιανούς. Ἂς δοῦμε ἐγγύτερα τά πράγματα:

α) Ἑλληνορθόδοξο Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας («Ρούμ Ὀρτοντόξ»). Πρόκειται γιά ἕνα ἀπό τά πέντε «πρεσβυγενῆ» Πατριαρχεῖα τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας. Ἐν ἐνεργείᾳ Πατριάρχης: Ἰωάννης Ι΄ (Γιαζεζί). Ἕδρα του εἶναι ἡ Δαμασκός Συρίας (ἀπό τά μέσα τοῦ 14ου αἰώνα, ἐνῶ ἡ ἱστορική πόλη τῆς Ἀντιόχειας ἔχει ἐκπέσει στήν κατηγορία μιᾶς μικρῆς πολίχνης στήν Ν.Α. Τουρκία μέ τό ὄνομα Ἀντάκ). Ὁ ἀριθμός τῶν ἑλληνορθοδόξων πιστῶν τοῦ Πατριαρχείου ἀνέρχεται στά 4 ἑκατομμύρια σέ ὅλο τόν κόσμο. Ἀπό τίς 26 ἐκκλησιαστικές ἐπαρχίες του οἱ περισσότερες βρίσκονται σέ Συρία καί Λίβανο, λιγότερες στό Ἰράκ καί κάποιες στή Δύση. Πολλοί πιστοί του, ἂν καί ἀραβόφωνοι, ἔχουν αὐτοσυνειδησία «ρωμηῶν Ὀρθοδόξων», δηλ. συνεχιστῶν τῆς ὀρθόδοξης Παράδοσης τῆς πάλαι ποτέ βυζαντινορωμαϊκῆς οἰκουμένης μέ ἕδρα τήν Νέα Ρώμη (πρβλ. τήν Ἀπόκριση τῶν Ὀρθοδόξων Πατριαρχῶν τῆς Ἀνατολῆς [1725] γιά τόν ὁρισμό τοῦ «Ρωμαῖος» - «Ρωμηός»).

β) Ἀσσυριακή Ἐκκλησία τῆς Ἀνατολῆς (Νεστοριανοί). Ἕλκει τήν καταγωγή της ἀπό τήν περσική Ἐκκλησία τοῦ 4ου-6ου αἰώνα (ἀρχαῖο Πατριαρχεῖο Σελεύκειας-Κτησιφῶντος). Ἀποδέχεται μόνον τίς 2 πρῶτες Οἰκουμενικές Συνόδους καί ἔχει σήμερα τήν ἕδρα της στό Σικάγο τῶν ΗΠΑ. Ὁ ἀριθμός τῶν πιστῶν της σέ ὁλόκληρο τόν κόσμο ἀνέρχεται στούς 400.000 ἐκ τῶν ὁποίων οἱ 115.000 ζοῦν (ἢ ὀρθότερα, ζοῦσαν μέχρι τό ξέσπασμα τῶν προσφάτων διωγμῶν) στό Ἰράκ. Νά σημειώσουμε ὅτι μέλη τῆς Ἀσσυριακῆς Ἐκκλησίας κατοικοῦσαν παλαιότερα τήν περιοχή Χακκάρι τῆς Ν.Α. Τουρκίας, ἀπό ὅπου ἐκδιώχθηκαν ἢ σφαγιάσθηκαν κατά τήν γενοκτονία τῶν Συροχαλδαίων ἀπό τούς ἐθνικιστές Τούρκους κατά τόν Α΄ Π.Π.

 

Τή στιγμή πού ἀκούγονται αὐτές οἱ γραμμές ὅλα δείχνουν πώς στήν Μ. Ἀνατολή, ἱστορικό χῶρο τῆς πρώτης εὐχαριστιακῆς σύναξης-πραγμάτωσης τῆς Ἐκκλησίας ὡς σώματος Χριστοῦ, παίζεται ἡ τελευταία καί πιό τραγική φάση τοῦ δράματος τῶν ἐκεῖ Χριστιανῶν.

 

γ) Ἀρχαία Ἐκκλησία τῆς Ἀνατολῆς (Νεστοριανοί – «Παλαιοημερολογίτες»). Ἔχουν ὅμως καί οἱ νεστοριανοί τούς… παλαιοημερολογίτες τους! Πρόκειται γιά τήν Ἀρχαία Ἐκκλησία τῆς Ἀνατολῆς, ἡ ὁποία ἀποσχίσθηκε ἀπό τήν προηγούμενη τό 1964 λόγω κυρίως τῆς εἰσαγωγῆς τοῦ νέου ἡμερολογίου. Ἕδρα της εἶναι ἡ Βαγδάτη καί ὁ ἀριθμός τῶν πιστῶν της, πού διαβιοῦν στό Ἰράκ, συμποσοῦται στούς 43.000.

δ) Συροϊακωβιτική Ἐκκλησία. Πρόκειται γιά τούς Μονοφυσίτες ἢ ἀλλιῶς Ἀντιχαλκηδονίους (ἢ προχαλκηδονίους). Συγκροτεῖ τό μονοφυσιτικό «Πατριαρχεῖο» Ἀντιοχείας καί ἕλκει τήν καταγωγή της ἀπό τήν κοινότητα τῶν ἀντιχαλκηδονίων πού προέκυψαν μετά τήν 4η Οἰκουμενική Σύνοδο (451). Ἕδρα τῆς Συροϊακωβιτικῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἀπό τό 1959 ἡ Δαμασκός, ἐνῶ λειτουργική γλώσσα της εἶναι τά ἀραμαϊκά (ἀρχαῖα συριακά), τά ὁποῖα ὑπῆρξαν ὡς γνωστόν ἡ μητρική γλώσσα τοῦ Κυρίου, τῆς Παναγίας μας καί τῶν Ἀποστόλων. Οἱ πιστοί τοῦ συροϊακωβιτικοῦ Πατριαρχείου διαβιοῦν ὡς ἐπί τό πλεῖστον σέ Συρία, Ἰνδία, καί Ν.Α. Τουρκία (περιοχή Τούρ Ἀμπντίν). Ἀπό αὐτή τήν τελευταία περιοχή ἐκδιώχθηκαν κατά τίς σφαγές του Α΄ ΠΠ ἀπό τούς Τούρκους ἐθνικιστές, ὅμοια ὅπως καί οἱ Ἀσσύριοι.

ε) Οὐνίτες. Μιά ἰδιαίτερη οἰκογένεια χριστιανικῶν κοινοτήτων συγκροτοῦν οἱ εὑρισκόμενες σέ κοινωνία μέ τή Ρώμη:
αα) Πρῶτοι ἀνάμεσά τους οἱ Μαρωνίτες (Μονοθελῆτες), οἱ ὁποῖοι παίζουν καθοριστικό ρόλο στήν πολιτική ζωή τοῦ Λιβάνου. Τό ὄνομά τους προέρχεται, πιθανόν, ἀπό τή Μονή Μπέθ Μαρόν (μεταξύ Χαλεπίου καί Ἀντιοχείας). Ἀποσχίσθηκαν ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Καθολική Ἐκκλησία τόν 7ο αἰώνα λόγω τῆς μονοθελητικῆς ἔριδας καί τά μέλη της εἶναι κατ’ οὐσίαν μονοθελῆτες (χριστολογική αἵρεση). Ἀπό τό 1182 ἡ Ἐκκλησία αὐτή εἶναι ἑνωμένη μέ τή Ρώμη, ἐνῶ ἡ λειτουργική γλώσσα της εἶναι ἡ ἀραβική. Ὁ ἀριθμός τῶν πιστῶν της ἀγγίζει τό 3,1 ἑκατομμύρια, ἐκ τῶν ὁποίων τό 1/3 περίπου ἐγκαταβιοῖ στόν Λίβανο καί ἀρκετοί στή Ν. Ἀμερική.

ββ) Χαλδαϊκή ἐκκλησία: Πρόκειται γιά ἀνατολικούς Σύριους πού ἦλθαν σέ ἐπαφή μέ τήν ΡΚ Ἐκκλησία ἀπό τόν 13ο αἰώνα. Ἀπό τό 1445 καί ἐντεῦθεν ἡ Ἐκκλησία αὐτή εἶναι ἑνωμένη μέ τή Ρώμη. Μάλιστα σήμερα ὁ ὅρος «Χαλδαῖος» δηλώνει τούς εὑρισκομένους σέ κοινωνία μέ τή Ρώμη ἀνατολικούς Σύριους (νεστοριανούς) Χριστιανούς. Ἕδρα της εἶναι ἡ Βαγδάτη τοῦ Ἰράκ΄ μάλιστα κάποια ἐκ τῶν μελῶν της καλλιέργησαν στενές σχέσεις μέ τό καθεστώς τοῦ Σ. Χουσεΐν. Ὁ ἀριθμός τῶν πιστῶν τῆς χριστιανικῆς αὐτῆς κοινότητας ὑπολογίζεται στούς 400.000 (ἐξ αὐτῶν 200.000 ζοῦν στό Ἰράκ καί περίπου 100.000 στίς ΗΠΑ).

Καθίσταται ὡς ἐκ τούτου πλήρως κατανοητό τό ἐνδιαφέρον τοῦ Βατικανοῦ γιά τά τεκταινόμενα ἐσχάτως στήν περιοχή, ἐφ’ ὅσον, ὡς γνωστόν, ἤδη ἀπό τήν ἀρχή τῆς συριακῆς κρίσης ζητᾶ κατ’ ἐπανάληψη τόν τερματισμό τῶν διωγμῶν κατά τῶν Χριστιανῶν. Εἶναι ἐπίσης δικαιολογημένη ἡ ἔμμεση στήριξη πού παρέσχε ὁ πάπας στήν θρησκευτικά ἀνεκτική κυβέρνηση τοῦ προέδρου Ἄσαντ, ἀφοῦ τό μπααθικό καθεστώς τῆς Συρίας, μολονότι δικτατορικό, λειτουργεῖ λόγω τοῦ ἀνεξίθρησκου χαρακτήρα του ὡς προστατευτικό πέτασμα γιά τίς πολυάριθμες θρησκευτικές κοινότητες τῆς περιοχῆς καί ἑπομένως καί γιά τούς Χριστιανούς. Ἀπό τήν ἄλλη μεριά ἀντιφατική, κατ’ ἐμέ, ὑπῆρξε ἡ στάση τῆς προηγούμενης Ἑλληνικῆς κυβέρνησης, ἀφοῦ σέ διαφορετικές συγκυρίες ὁ μέν τέως πρωθυπουργός ζήτησε ἀπό τήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση νά δείξει τή μέριμνά της γιά τούς διωκόμενους Χριστιανούς τῆς Μ. Ἀνατολῆς, ὁ δέ ἀντιπρόεδρός του ζήτησε παραδειγματική τιμωρία ἐναντίον τῆς Συρίας ἀπό τή διεθνῆ κοινότητα λόγω της, ὑποτιθέμενης, ἐμπλοκῆς της σέ ἐπιθέσεις κατά ἀμάχων μέ χημικά ὅπλα. Τέλος δέν διαθέτω πληροφόρηση σχετικά μέ τή στάση τῆς νέας Ἑλληνικῆς κυβερνήσεως.

Δέν θά σᾶς κουράσω ἄλλο.

Τή στιγμή πού ἀκούγονται αὐτές οἱ γραμμές ὅλα δείχνουν πώς στήν Μ. Ἀνατολή, ἱστορικό χῶρο τῆς πρώτης εὐχαριστιακῆς σύναξης-πραγμάτωσης τῆς Ἐκκλησίας ὡς σώματος Χριστοῦ, παίζεται ἡ τελευταία καί πιό τραγική φάση τοῦ δράματος τῶν ἐκεῖ Χριστιανῶν. Ἀπηνεῖς διωγμοί φανατικῶν ἰσλαμιστῶν ἀπορφανίζουν τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ στή Συρία καί τό Ἰράκ. Οἱ προσευχές ὅλων μας, ἰδιαιτέρως κατά τίς ἅγιες μέρες τοῦ κυριακοῦ Πάθους, θά πρέπει νά ἀγκαλιάζουν τούς ἀνθρώπους αὐτούς πού δίνουν τώρα τήν καλή μαρτυρία κατά μίμηση τοῦ πρώτου Μάρτυρα. Ἡ σκέψη μας καί οἱ θερμές δεήσεις μας πρός τόν μόνον Κύριο τῆς ζωῆς καί τῆς ἱστορίας πρέπει νά μᾶς ταξιδεύουν ἐκεῖ πού τόσες χιλιάδες Ρωμηοί καλοῦνται νά χύσουν τό αἷμα τους γιά τόν Χριστό ἢ νά ξεριζωθοῦν ἀπό τά πατρογονικά τους ἐδάφη ἀναζητώντας τήν τύχη τους στήν πικρή ὁδό τῆς προσφυγιᾶς, στούς ἀδελφούς μας πού ἐκ τοῦ σύνεγγυς διακόνησε ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ἱερόθεος προσφέροντας μερικά ἀπό τά καλύτερα χρόνια τῆς διακονίας του, ὄχι μόνον ὡς ἀκαδημαϊκός καθηγητής, ἀλλά καί δάσκαλος τῆς ἀσκητικῆς πείρας τῆς Ἐκκλησίας μας καί ποιμένας θυσιαστικῆς αὐταπάρνησης. Δέν μποροῦσε νά γίνει ἀλλιῶς, ἐπειδή ὁ Ναυπάκτου δέν θεωρητικολογεῖ, ἀλλά πράττει ἔλλογα΄ δέν σχεδιάζει ἀσκήσεις ἐπί χάρτου, ἀλλά ἀποφασίζει καί δρᾶ΄ δέν ἀναλίσκεται σέ τραπεζορητορεῖες γιά ἕνα καλύτερο μέλλον, ἀλλά στρατεύεται γι’ αὐτό μεταμορφώνοντας τό παρόν, γιατί γνωρίζει τή διδαχή τοῦ ἁγίου Ἰσαάκ τοῦ Σύρου: ««πρᾶξις ἔλλογος, ταμεῖον ἐλπίδος, ἄπρακτος δὲ σοφία, ταμεῖον αἰσχύνης». Σέ αὐτούς αὐτοπροσφέρθηκε, ἀλλά καί προσφέρει τό σήμερα παρουσιαζόμενο βιβλίο ὁ σεπτός ποιμενάρχης τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας τῆς Ναυπάκτου ὡς «ταμεῖον ἐλπίδος», καρπό ἀγάπης, γνώσης κατά Θεόν, ποιμαντικῆς πείρας καί προσευχῆς: Στούς Ρωμηούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, πρόσφυγες, ὁμολογητές ἢ μάρτυρες εἶναι ἀφιερωμένη αὐτή ἡ συγκλονιστική ἡμερολογιακή μαρτυρία, τήν ὁποία εἶχα τήν τιμή νά παρουσιάσω ἀπόψε ἐδῶ μέ τίς εὐλογίες τοῦ συγγραφέα, καί γι’ αὐτούς ὅλοι μας μέ πρῶτο τόν Μητροπολίτη μας ἂς προσευχηθοῦμε διαπύρως πρός Κύριον.

Εἰς πολλά ἔτη δέσποτα! Καλή Ἀνάσταση!

  • Προβολές: 3045