Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου: Ἡ κ. Ἄννα Συνοδινοῦ - Μιά πραγματική Κυρία

Τήν Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 1997 ἡ Ἕνωση Συντακτῶν Ἡμερησίων Ἐφημερίδων Ἀθηνῶν (ΕΣΗΕΑ) ἀνεκήρυξε μεταξύ πέντε προσωπικοτήτων καί τήν κ. Ἄννα Συνοδινού ἐπίτιμο μέλος της. Πρόκειται γιά ἕνα σημαντικό γεγονός πού καλύφθηκε ἀπό τίς Ἐφημερίδες καί παρουσιάστηκε σάν μιά πράξη δίκαιη καί σωστή.

Ἡ κ. Ἄννα Συνοδινού, κατά δημοσιογραφικές πληροφορίες, εἶπε: “Σᾶς εὐχαριστῶ γιά τό ἐξόχως τιμητικό καί γεμάτο εὐθύνες ἀξίωμα πού μου προσφέρετε. Δέν θέλω ἕνα ράφι γιά νά παρακολουθῶ ὅσα κάνετε ἐσεῖς μαχόμενοι. Παρακαλῶ νά μοῦ δώσετε δουλειά νά κάνω” (Ἐλεύθερος Τύπος, 3 Δεκεμβρίου 1997). Κατά ἄλλη ἐφημερίδα: “ἡ Ἄννα Συνοδινού παρέθεσε τά συγγενῆ στοιχεῖα τοῦ ἠθοποιοῦ καί τοῦ δημοσιογράφου, τήν γλώσσα πού εἶναι τό κοινό μέσο ἐπικοινωνίας καί ἔκφρασης, τήν λογοκρισία, πού εἶναι ὁ κοινός ἐχθρός, καί τόν ἔλεγχο τῆς ἐξουσίας, πού εἶναι κοινός στόχος”. Καί συγκινημένη εἶπε: “οἱ λαοί πού ἔχουν συνέχεια διαθέτουν Τύπο καί θέατρο” (Ἐλευθεροτυπία, 3 Δεκεμβρίου 1997). Πρόκειται γιά ὥριμα λόγια, μιᾶς ὥριμης καί ὁλοκληρωμένης γυναίκας.

Δύσκολα θά συναντήση κανείς κάποιον Ἕλληνα πού νά μήν ἔχει ἀκούσει τό ὄνομα Ἄννα Συνοδινού, πού ἔγινε θρύλος, ἐπειδή γιά πολλά χρόνια δόξασε τό θέατρο καί μάλιστα τήν ἀρχαία τραγωδία, δούλεψε σκληρά γιά τήν διόρθωση τῶν κακῶς κειμένων στήν κοινωνία καί ὁμιλεῖ, ὅπου βρεθῆ, μέ θαυμάσιο συγκροτημένο, ὥριμο καί μεστό λόγο, ἀρθρωμένο μάλιστα μέ γνώση καί ὁλοκληρωμένο τρόπο. Γιατί, τόσο ἡ ἔκφραση, ὅσο καί τό περιεχόμενο τοῦ λόγου τῆς εἶναι δείγματα ποιότητος, εὐαισθησίας καί γνώσης.

Εἶχα τήν μεγάλη τιμή νά γνωρίζω ἀπό κοντά τήν ὑπέροχη καί ὁλοκληρωμένη αὐτή γυναίκα. Μικρός ἐνθουσιαζόμουν ὅταν παρακολουθοῦσα ἀρχαῖες τραγωδίες, στίς ὁποῖες παρουσίαζε διάφορους ἐκπληκτικούς ρόλους. Ἀργότερα πολλές φορές εἶχα τήν εὐκαιρία νά τήν ἔχω συνομιλήτρια γιά διάφορα, κυρίως φιλοσοφικά, θεολογικά καί παραδοσιακά, ζητήματα, στό σπίτι της, πού τό ἔχει μετατρέψει σέ Ἐκκλησία, ὅπου ζῆ μέ τίς εἰκόνες τῶν ἁγίων, ἀνάβει τό καντήλι της καί ζῆ τήν Παράδοση τοῦ γένους μας, σάν μιά ἄλλη ρωμαλέα Λωξάνδρα. Δέν ξέρω πῶς, ἀλλά ὅταν τήν ἔβλεπα ἀπό κοντά θυμόμουν τόν γνωστό ρόλο τῆς Λωξάνδρας, ἀφοῦ ἐνδιαφέρεται γιά ὅλους καί γιά ὅλα, μέ ἀγάπη, εὐαισθησία, τρυφερότητα καί ἀρχοντιά.

Βαθειά, ὅμως, χαραγμένα στήν μνήμη μου ἔμειναν δύο σημαντικά γεγονότα, κυρίως γιά τόν τρόπο πού τά ἀντιμετώπισε ἐκείνη.

Τό πρῶτο, ὅταν μιά μέρα μετά ἀπό τήν παραίτησή της ἀπό τό Ἑλληνικό Κοινοβούλιο τήν ἐπισκέφθηκα στό σπίτι της, μετά ἀπό δική της πρόσκληση. Ἐνῶ οἱ ἐφημερίδες ἔλεγαν πολλά, ἐκείνη ἦταν ἤρεμη, σοβαρή, νηφάλια, προβληματισμένη, ἀλλά καί αἰσιόδοξη. Ἦταν σωστά τοποθετημένη ἀπέναντι στήν πολιτική, ἡ ὁποία δυστυχῶς, πολλές φορές ἀπό ἐπίθετο γίνεται οὐσιαστικό καί ταυτίζεται μέ τό κόμμα. Καταλάβαινα ὅτι ἡ παραίτησή της, ὄχι μόνο ἀπό τό Κοινοβούλιο, ἀλλά καί ἀπό τό κόμμα της, ἦταν μιά ὥριμη πράξη, ἀποτέλεσμα πολλῆς σκέψης καί ἔντονου προβληματισμοῦ. Δέν μποροῦσε αὐτή ἡ προσωπικότητα, ἀνοικτή καί συγκροτημένη, νά κλείνεται σέ μικρά καί ἀνήλια δωμάτια.

Τό δεύτερο γεγονός πού θυμᾶμαι ἔντονα εἶναι ἀπό τήν ἐπίσκεψή μου στό σπίτι τῆς ὕστερα ἀπό μιά ὀδυνηρή περιπέτεια πού πέρασε στήν ζωή της, λόγω μιᾶς ἀσθένειας. Διεπίστωσα τήν ἀγάπη της στήν Ἑλλάδα, ἀφοῦ, παρά τό ὅτι ἔπρεπε νά ἐπισπεύση τήν ἐγχείριση, ἐκείνη μέ φρικτούς πόνους ἔκανε προβολές καί ἔπαιζε σέ θεατρικές παραστάσεις γιά τήν Κύπρο. Διέκρινα ὅμως καί τήν μεγάλη της πίστη στόν Θεό καί τούς ἁγίους. Ἔβλεπα ὅτι ὑπερέβαινε τόν θάνατο. Ἡ σκέψη ὅτι θά ζῆ μέ τούς ἁγίους αἰώνια, ἡ πεποίθησή της ὅτι ἡ θριαμβεύουσα Ἐκκλησία εἶναι ἀπείρως ἀνώτερη καί καλύτερη ἀπό τήν διαμονή μᾶς ἐδῶ στήν γῆ, ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ἀντιμετώπιζε ὅλους τους γύρω της ἐκείνη τήν δύσκολη ἐποχή, ὅλα ἦταν ἐκπληκτικά. Δέν μπορῶ νά γράψω περισσότερα. Ἐκεῖνο πού μπορῶ νά ὑπογραμμίσω εἶναι ὅτι τήν ἄκουγα, νά διηγῆται καί νά ἐκφράζεται, τήν ἔβλεπα νά κινῆται καί νά ἐνθουσιάζεται καί διακατεχόμουν ἀπό ἀμηχανία, ἀλλά συγχρόνως καί θαυμασμό.

Πρόσφατα δημοσιεύθηκε μιά συνέντευξή της πού ἐκφράζει ὅλη τήν προσωπικότητα, ἀλλά καί τό ἦθος της. Θά ἤθελα ἁπλῶς νά παρουσιάσω μερικές φράσεις της.

Μιλώντας γιά τήν παράδοση εἶπε: “Σ’ ὅλες τίς χῶρες τοῦ κόσμου πού σέβονται τήν ἱστορία τους, ἡ παράδοση εἶναι ἡ βάση δομῆς τοῦ προγραμματισμοῦ ζωῆς καί παιδείας. Δυστυχῶς στήν Ἑλλάδα ἡ Παράδοση συκοφαντεῖται ὡς συντηρητισμός καθυστέρησης”.

Ἀναφερόμενη στήν περιπέτεια τῆς ὑγείας της, πού πέρασε τό 1994, εἶπε: “Ὁ καρκίνος εἶναι μιά θανατηφόρα ἀσθένεια πού ἴσως τήν προλάβεις μέ ἔγκαιρη διάγνωση, τόν κατάλληλο ἐπιστήμονα καί πάντα μέ τήν βοήθεια τοῦ Σωτῆρος Χριστού”. Στήν συνέχεια ἀνέφερε: “Διάβασα πολύ, ἡσύχασα μιλώντας μέ ἐλάχιστους φίλους. Δέν σκέφθηκα τόν θάνατο καί δέν ἔπαθα πανικό ... πολύ ἀργότερα πληροφορήθηκα ὅτι ὁμάδες γνωστῶν καί ἀγνώστων φίλων μου ἔκαναν ὁλονυκτίες στίς Ἐκκλησίες καί προσεύχονταν ὑπέρ ὑγείας μου. Τούς εὐγνωμονῶ. Ἡ κοινωνία μου ἔστελνε ἐνέργεια ... Κι ἐγώ κάθε Σάββατο, πηγαίνω ἄρτο στήν Ἐκκλησία, μέ προσευχή ὑπέρ ἀναπαύσεως τῶν ψυχῶν τῶν κεκοιμημένων συναδέλφων μου... Καί πηγαίνω οἶνο ὑπέρ ὑγείας πολλῶν. Δόξα τῷ Θεῶ. Ζῶ, λοιπόν, θεία χάριτι, δίχως νά τό ἐπιλέξω. Ἡ Παράδοση καί ἡ πρόοδος μέ κρατοῦν στήν ζωή” (Ἐλευθεροτυπία, 17 Φεβρουαρίου 1997).

Στήν ἴδια συνέντευξη εἶπε ἕναν θαυμάσιο λόγο, ἀπόσταγμα τῆς ὅλης προσωπικότητάς της. “Ζω ὡς λαϊκό ἄτομο μέ ἀριστοκρατικό τρόπο”.

Αὐτή εἶναι ἡ Ἄννα Συνοδινού. Μιά ἀριστοκράτισσα στούς τρόπους, ἀλλά ταυτόχρονα καί μιά γυναίκα τοῦ λαοῦ, ὅπως τήν περιγράφει ὁ Παπαδιαμάντης. Τό διαπίστωσα ὅταν συζητοῦσα μαζί της διάφορα θέματα ἀπό ἀρχαία παιδεία καί θεολογία μέχρι τήν καθημερινότητα. Τό καταλάβαινα ὅταν κάποιες παραμονές Μ. Ἑβδομάδος μου ἔδειξε στήν πράξη πῶς μπορεῖ νά βάψη κανείς πασχαλιάτικα αὐγά, χωρίς χρῶμα, ἀλλά μέ διάφορα ἔγχρωμα πανιά, ὅπως τό μαντήλι τῆς Ἑκάβης. Τήν ἔβλεπα στήν τρυφερή συμπεριφορά της στόν ἀξιοσέβαστο καί συμπαθέστατο σύζυγό της, Γιῶργο Μαρινάκη, τόν ὁποῖο ἀγαπῶ καί ἐκεῖνον ἐξ ἴσου γιά πολλά, πού δέν μπορῶ τώρα νά ἀναφέρω, κυρίως γιά τό ὅτι στέκεται σωστά δίπλα σε μιά τέτοια μεγάλη καί ἐκπληκτική κυρία.

Τά ἔγραψα ὅλα αὐτά αὐθόρμητα, ὕστερα ἀπό μιά κοπιαστική καί κουραστική ἡμέρα, γιά μιά λαϊκή γυναίκα, πού ζῆ μέ ἀριστοκρατικό τρόπο, πού ξέρει νά ἀνάβη τό καντήλι καί τό θυμιατήρι, νά προσεύχεται γιά τόν ἀνθρώπινο πόνο, νά μιλᾶ ὧρες στό τηλέφωνο τρυφερά μέ τούς πονεμένους ἀνθρώπους, σκορπίζοντας αἰσιοδοξία καί χαρά, καί νά φλέγεται ἀπό τήν Παράδοση τοῦ τόπου μας, κυρίως ὅμως ἀπό τήν κοινωνία τῶν ἁγίων.