Ποιμαντορική Ἐγκύκλιος Χριστουγέννων, 2015: «Ἀνατολή ἀνατολῶν»

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Οἱ ἑορτές τῆς Ἐκκλησίας μας ἔχουν σκοπό νά ἀνατροφοδοτοῦν τήν ζωή μας καί νά μᾶς βοηθοῦν νά ἀνακαλύπτουμε περισσότερο ὄχι μόνον τόν σκοπό μας ὡς ἀνθρώπων, ἀλλά κυρίως ὡς Χριστιανῶν. Ὁ Χριστός ἦλθε στόν κόσμο γιά νά μᾶς ἀνυψώση ἀπό τόν κόσμο, ἔγινε ἄνθρωπος γιά νά μᾶς κάνη κατά Χάριν θεούς, προσέλαβε τό θνητό, παθητό καί φθαρτό σῶμα, χωρίς τήν ἁμαρτία, γιά νά μᾶς ἀπαλλάξη ἀπό τήν ἁμαρτία, τόν θάνατο καί τόν διάβολο. Ἔτσι, ἀνατροφοδοτεῖται ἡ ζωή μας καί καταλαβαίνουμε τό νόημα τῶν χριστιανικῶν ἑορτῶν.

Τήν ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων, κατά τήν ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου, ψάλλουμε τό καταπληκτικό «ἐξαποστειλάριον»: «Ἐπεσκέψατο ἡμᾶς ἐξ ὕψους ὁ Σωτήρ ἡμῶν, Ἀνατολή ἀνατολῶν, καί οἱ ἐν σκότει καί σκιᾷ, εὕρομεν τήν ἀλήθειαν καί γάρ ἐκ τῆς Παρθένου, ἐτέχθη ὁ Κύριος». Στό τροπάριο αὐτό ὁ Χριστός καλεῖται Κύριος, Σωτήρ, Ἀνατολή ἀνατολῶν, πού φώτισε ὅσους βρίσκονταν στό σκοτάδι καί τήν σκιά, καί ἐμεῖς δι' Αὐτοῦ βρήκαμε τήν ἀλήθεια.

Ἐντύπωση προξενεῖ ὅτι ὁ Χριστός καλεῖται «Ἀνατολή ἀνατολῶν» πού φωτίζει αὐτούς πού βρίσκονται στό σκοτάδι καί τήν σκιά.

Ἀνατολή καλεῖται ἡ ἐμφάνιση στόν ὁρίζοντα ἑνός οὐρανίου σώματος, γι’ αὐτό λέμε «ἀνέτειλε ὁ ἥλιος» ἤ ἔγινε «ἡ ἀνατολή τοῦ ἡλίου». Ἀνατολή λέγεται καί ἡ ὥρα καί τό σημεῖο τοῦ ὁρίζοντα ἀπό τό ὁποῖο ἀνατέλλει ὁ ἥλιος. Ἐπίσης, ἀπό πλευρᾶς γεωγραφικῆς, ἀνατολή ὀνομάζεται ὁ χῶρος πού βρίσκεται πρός τό μέρος πού ἀνατέλλει ὁ ἥλιος, γι’ αὐτό προσδιορίζουμε τά σημεῖα τῆς γῆς ὡς ἀνατολή καί δύση, ὡς ἀνατολικές καί δυτικές χῶρες.

Ὁ Χριστός μέ τήν ἐνανθρώπησή Του εἶναι ὁ ὁλόλαμπρος ἥλιος, ἀπό τόν ὁποῖον ἐκπορεύεται τό ἄκτιστο Φῶς τῆς Θεότητος, γι’ αὐτό τά Χριστούγεννα εἶναι ἡ ἀνατολή τῆς θείας ἀγάπης καί τῆς φιλανθρω¬πίας τοῦ Θεοῦ. Ὁ Χριστός εἶναι ἡ «Ἀνατολή τῶν ἀνατολῶν», ἡ πιό εὐλογημένη ἀνατολή πού ἔλαμψε στόν κόσμο καί φυγάδευσε τό σκοτάδι τῆς πλάνης, τῆς ἁμαρτίας, τοῦ μίσους καί τοῦ θανάτου. Τί καταπληκτική εἶναι αὐτή ἡ φράση «Ἀνατολή ἀνατολῶν»!

Μέ τήν εὐκαιρία αὐτή θέλω νά ὑπενθυμίσω ὅτι ὁ γεωγραφικός χῶρος τῆς ἀνατολῆς, ὅπου πρίν αἰῶνες ἀνέτειλε ὁ Χριστός, πού εἶναι ἡ «Ἀνατολή τῶν ἀνατολῶν», αὐτήν τήν περίοδο βρίσκεται στό σκοτάδι καί τήν σκιά τοῦ θανάτου. Βέβαια, στήν Βηθλεέμ, τά Ἱεροσόλυμα καί γενικότερα στήν Παλαιστίνη ἐπικρατεῖ σχετική ἠρεμία, ἀλλά στήν εὐρύτερη περιοχή, ὅπου δημιουργήθηκαν οἱ πρῶτες ἀρχαῖες Χριστιανικές Ἐκκλησίες, ἐπικρατεῖ ἡ ἀτμόσφαιρα τοῦ πολέμου, ἐξελίσσεται ἕνας νέος παγκόσμιος πόλεμος ἀπό ἐσωγενεῖς καί ἐξωγενεῖς παράγοντες.

Οἱ εἰδήσεις εἶναι φρικιαστικές. Ἄν περιορισθοῦμε στόν Χριστιανικό καί Ὀρθόδοξο πληθυσμό, παρατηροῦμε ὅτι Χριστιανικοί Ναοί γκρεμίζονται ἤ βομβαρδίζονται, Χριστιανοί φυλακίζονται, βασανίζονται, ἐκδιώκονται καί ἀποκεφαλίζονται, ὁ Χριστιανισμός συρρικνώνεται καί ἐξαφανίζεται.

Αὐτές τίς ἡμέρες σκεπτόμουν ἔντονα μέ ἰδιαίτερο πόνο: Πόσοι Χριστιανικοί Ναοί στήν περιοχή τῆς ἀνατολῆς θά ἀνοίξουν γιά νά ψαλλοῦν τά θαυμάσια καί θεόπνευστα χριστουγεννιάτικα τροπάρια; Πόσοι Χριστιανοί θά μπορέσουν νά ἐκκλησιασθοῦν καί νά κοινωνήσουν τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ; Πόσοι πιστοί θά ἀκούσουν τόν ἀγγελικό ὕμνο «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνῃ ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία»; Πόσα παιδιά θά γευθοῦν τήν θαλπωρή τῶν ἡμερῶν αὐτῶν; Πόσοι θά αἰσθανθοῦν τό φῶς τῆς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ καί ὄχι τό σκοτάδι τοῦ πολέμου καί τοῦ θανάτου;

Τραγικές εἶναι οἱ συνθῆκες ζωῆς στήν ἀνατολή, ἀλλά καί σέ ἄλλα μέρη τῆς γῆς, πού προέρχονται ἀπό τήν κακία, τό μῖσος τῶν ἀνθρώπων πού ζοῦν χωρίς Χριστό. Καί ἐμεῖς πού ἀπολαμβάνουμε αὐτήν τήν ἐξωτερική ἠρεμία καί εἰρήνη πρέπει νά προσευχόμαστε γιά τά ἀδέλφια μας πού βρίσκονται σέ αὐτές τίς τραγικές συνθῆκες ζωῆς.

Ὅμως, ὁ Χριστός ἐξακολουθεῖ νά εἶναι ἡ «Ἀνατολή ἀνατολῶν», παρά τίς δυσμενεῖς καταστάσεις, γιατί ἐργάζεται μυστικά στήν ζωή τῶν ἀνθρώπων, ζῆ μυστικά καί ἥσυχα μέσα στήν καρδιά τους, καί ἀνατέλλει σέ αὐτούς πού Τόν ἐπικαλοῦνται δυνατά καί τούς χορηγεῖ τό φῶς τῆς γνώσεως, τῆς ἀληθείας καί τῆς ζωῆς. Ὁ Χριστός, ἡ «Ἀνατολή τῶν ἀνατολῶν», ἀνατέλλει τό Φῶς Του καί μέσα στίς κατακόμβες, στίς φυλακές, στά σπήλαια τῆς ἐρήμου, στήν ἀκαταστασία τοῦ πολέμου.

Κυρίως, μέσα στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου ἐπικρατεῖ τό μεγαλύτερο σκοτάδι τῆς ἄγνοιας τοῦ Θεοῦ, τῆς πείνας γιά Θεό, τῆς δίψας γιά αἰώνια ζωή, ἐκεῖ ἐπικρατεῖ ἡ σκιά τοῦ ζοφεροῦ θανάτου. Ἐκεῖ πρέπει νά ἀνατείλη ἡ «Ἀνατολή τῶν ἀνατολῶν», ἐκεῖ νά γεννηθῆ ἡ ἔνσαρκη ἀγάπη, ἡ θεανθρώπινη φιλανθρωπία, ἡ ὑψίστη τρυφερότητα.

Εὔχομαι σέ ὅλους σας νά δῆτε τήν «Ἀνατολή τῶν ἀνατολῶν», δηλαδή τόν Χριστό, καί νά γεμίση ἡ ζωή σας ἀπό τό θεῖο Φῶς καί τήν ἀθάνατη ζωή. Ἀκόμη προσεύχομαι ὥστε ὅλοι οἱ ἀδελφοί μας πού ζοῦν σέ ὅλα τά μέρη τῆς γῆς νά αἰσθανθοῦν στήν καρδιά τους καί στήν ζωή τους τήν ἀνατολή τοῦ θείου Φωτός καί νά δοῦν τό τέλος τῶν δοκιμασιῶν τους, τήν φυγάδευση τοῦ σκότους καί τήν ὑπέρβαση τῆς σκιᾶς τοῦ θανάτου.