Skip to main content

Κύριο θέμα: Περιοδεία τοῦ Μητροπολίτου μας στὴν Ἁμερική - Διαλέξεις καὶ συζητήσεις μὲ κέντρο τὴν διδασκαλία τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ

Κύριο θέμα: Περιοδεία του Μητροπολίτου μας στην Αμερική - Διαλέξεις καὶ συζητήσεις μὲ κέντρο τὴν διδασκαλία τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ

Τήν περίοδο μεταξύ 24 Ἀπριλίου καί 7 Μαΐου ὁ Μητροπολίτης μας ἐπισκέφθηκε τήν Ἀμερική κατόπιν ἐπισήμου προσκλήσεως τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Τιμίου Σταυροῦ Βοστώνης, τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Washington - Seattle, τῆς ἑλληνικῆς κοινότητας τῆς Tacoma καί τῆς ἑλληνικῆς κοινότητας τοῦ Seattle, γιά νά δώση διαλέξεις καί νά εἰσηγηθῆ θέματα σέ ἕνα Συνέδριο γιά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμά.

Ὁ Σεβασμιώτατος ζήτησε τήν εὐλογία τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀμερικῆς κ. Σπυρίδωνος, στόν ὁποῖον ὑπάγεται ἡ Θεολογική Σχολή τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, καί τοῦ Μητροπολίτου Δαρδανελίων καί Προέδρου Ἁγίου Φραγκίσκου κ. Ἀντωνίου, στόν ὁποῖον ὑπάγεται τό Seattle καί ἡ Tacoma, οἱ ὁποῖοι καί ἔδωσαν εὐχαρίστως καί προθύμως τήν ἄδεια.

Ἡ περιοδεία αὐτή τοῦ Σεβασμιωτάτου στήν Ἀμερική εἶχε πολλές ἐκπλήξεις καί ἀρκετά ἐνδιαφέροντα σημεῖα.

Στήν Θεολογική Σχολή τῆς Βοστώνης

Ὁ πρῶτος σταθμός τῆς περιοδείας ἦταν ἡ Βοστώνη καί κυρίως ἡ Θεολογική Σχολή τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς, ἡ ὁποία ἔχει μιά μεγάλη ἱστορία στόν χῶρο τῆς Ἀμερικῆς, μάλιστα δέ τό ἔτος 1997 ἑόρτασε τά 60 χρόνια λειτουργίας της.

Τήν Κυριακή 25 Ἀπριλίου λειτούργησε στόν Ἱερό Ναό τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς καί ὁμίλησε πρός τούς Καθηγητᾶς καί φοιτητᾶς ἀλλά καί τούς Χριστιανούς πού ἦλθαν στήν θεία Λειτουργία γιά τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο προσφέρεται ἡ ἐμπειρία καί ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ, μέ ἀφορμή τήν ἑορτή τῶν Μυροφόρων γυναικών.

Στήν Θεολογική Σχολή τῆς Βοστώνης ἔδωσε δύο διαλέξεις καί ἀκολούθησαν πολύωρες συζητήσεις στίς ὁποῖες συμμετεῖχαν ὁ Πρόεδρος τῆς Σχολῆς Ἀρχιμ. Δαμασκηνός Γκανᾶς, οἱ δύο Κοσμήτορες, ἤτοι κ. Σκέδρος τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς καί κ. Μιχόπουλος τοῦ Κολλεγίου, οἱ Καθηγητές τῶν δύο αὐτῶν πνευματικῶν Ἱδρυμάτων, ἤτοι ὁ αἰδεσιμ. Πρωτ. π. Γεώργιος Δράγας, Καθηγητής Δογματικῆς, ὁ κ. Γεώργιος Μπεμπής, Καθηγητής Πατρολογίας, ὁ Ἱερολ. π. Ἰωάννης Χρυσαυγῆς, Καθηγητής Πατρολογίας, ὁ κ. Πατσαβός, Καθηγητής Κανονικοῦ Δικαίου, ὁ κ. Ἀριστοτέλης Παπανικολάου, Καθηγητής Συστηματικῆς Θεολογίας, ἡ κ. Εὐγενία Κωνσταντίνου, Καθηγήτρια Ἑρμηνευτικῆς, ὁ κ. Ἀλεξανδράκης, Καθηγητής Ἑλληνικῆς Φιλολογίας, καί ὁ αἰδεσ. Πρωτ. π. Παπαδημητρίου, Καθηγητής Θρησκειολογίας, οἱ φοιτητές καί διάφοροι ἄλλοι προσκεκλημένοι.

Καί οἱ δύο διαλέξεις ἐδόθησαν στό Maliotis Cultural Center.

Ἡ πρώτη διάλεξη μέ θέμα “Ἡ προετοιμασία γιά τήν ποιμαντική διακονία κατά τόν 21ον αἰώνα”, δόθηκε τήν Κυριακή το ἀπόγευμα ὥρα 7μ.μ. Τρία ἦταν τά βασικά σημεῖα τοῦ θέματος. 1. Ἡ προετοιμασία γιά τόν μέλλοντα αἰώνα, ὅπου ἐξετέθη ἡ διδασκαλία ὅτι ἡ Ἐκκλησία κυρίως προετοιμάζει τούς Χριστιανούς γιά τόν μέλλοντα αἰώνα, γιά τήν βίωση τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. 2. Προβλήματα τοῦ παρόντος αἰῶνος, καί ἀνεφέρθησαν τέσσερεις βασικές ὁμάδες τίς ὁποῖες θά κληθῆ ἡ Ἐκκλησία νά ἀντιμετωπίση κατά τόν ἐρχόμενο αἰώνα, καί 3. τό μεγάλο ἀνθρωπολογικό πρόβλημα τοῦ θανάτου καί ἡ ἀντιμετώπισή του, καί βασικά ἀναπτύχθηκε τό πρόβλημα τῆς φθορᾶς καί τῆς θνητότητας πού ἀνέκαθεν ἀπασχολοῦσε τόν ἄνθρωπο, ὅπως ἀναλύεται στήν πρός Ρωμαίους Ἐπιστολή τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, κέφ. ε'-θ'.

Ἡ συζήτηση ἡ ὁποία ἀκολούθησε ἐπικεντρώθηκε στό μεγάλο πρόβλημα τῆς ἐποχῆς μας, πού εἶναι ἡ ἐκκοσμίκευση, καί στό ἄλλο μεγάλο πρόβλημα τοῦ θανάτου, τό ὁποῖο εἶναι ἀφ’ ἑνός μέν ὑπαρξιακό, ἀφ’ ἑτέρου δέ κοινωνικό. Ἡ ὅλη ἐπεξεργασία τοῦ θέματος καί ἡ συζήτηση κράτησε περίπου τρεῖς ὧρες.

Ἡ δεύτερη διάλεξη δόθηκε τήν Τρίτη 27 Ἀπριλίου 12 ἡ ὥρα τό μεσημέρι, καί πάλι στήν Θεολογική Σχολή, στήν ὁποία ἡ προσέλευση τοῦ κόσμου ἦταν μεγαλύτερη. Γέμισε ὁ χῶρος ἐκεῖνος, καθώς ἐπίσης καί ὁ ἔξω της αἰθούσης χῶρος. Τό θέμα τῆς διάλεξης ἦταν: “Ἡ Ἐκκλησία ὡς πνευματικό θεραπευτήριο”. Τά κεντρικά σημεῖα τῆς διάλεξης ἦταν: 1. τί ἀκριβῶς εἶναι ἡ ἀσθένεια, 2. πῶς θεραπεύεται ὁ ἄνθρωπος. Στό σημεῖο αὐτό τονίστηκε ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ χῶρος τῆς θεραπείας, ὁ Χριστός πού προσφέρεται διά τῶν Μυστηρίων, ἰδίως μέ τήν θεία Εὐχαριστία, εἶναι ὁ θεραπευτής καί τό φάρμακο, καί ὅτι ἡ θεολογία ὑποδεικνύει τήν ἀληθινή μέθοδο θεραπείας. Τονίστηκε ὅτι ὑπάρχει ἑνότητα στενή μεταξύ χώρου θεραπείας (Σῶμα Χριστοῦ), φαρμάκου (τεθεωθεῖσα ἀνθρώπινη φύση Χριστοῦ) καί μεθόδου (ὑπαρξιακή γνώση Χριστοῦ).

Τό σημαντικό εἶναι ὅτι ὑπῆρξε μεγάλη συζήτηση. Ἀπό τίς 12 ἡ ὥρα τό μεσημέρι σχεδόν μέχρι τίς 10 ἡ ὥρα τό βράδυ μέ δύο μικρές διακοπές γιά τό μεσηβρινό φαγητό καί τόν Ἑσπερινό, οἱ φοιτητές, παρόντων καί πολλῶν Καθηγητῶν, ἐρωτοῦσαν διάφορα θέματα σχετικά μέ τήν ἀντιμετώπιση ἐκ μέρους τῆς Ἐκκλησίας διαφόρων ἐπίκαιρων προβλημάτων.

Εὑρισκόμενος στήν Βοστώνη ὁ Σεβασμιώτατος ἐπισκέφθηκε τό Πανεπιστήμιο τοῦ Harvard μέ τόν Καθηγητή Πατρολογίας κ. Γεώργιο Μπεμπή καί εἶχε ἐνδιαφέρουσα συζήτηση μαζί του.

Ἐπίσης, δόθηκε ἡ εὐκαιρία νά ξεναγηθῆ στό ὅλο συγκρότημα τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἀπό τόν Πρόεδρο τῆς Σχολῆς Ἀρχιμ. π. Δαμασκηνό Γκανά, καί εἶδε τό Διοικητήριο τῆς Σχολῆς καί τά Γραφεῖα τῶν Καθηγητῶν, τήν Βιβλιοθήκη, πού εἶναι ἄριστα ὀργανωμένη, τήν ἑστία τῶν φοιτητῶν κλπ. Ἐνδιαφέρουσα ἦταν καί ἡ συνομιλία πού εἶχε μέ τόν π. Γεώργιο Παπαδημητρίου, Καθηγητή τῆς Σχολῆς, πού διδάσκει τό μάθημα τῆς θρησκειολογίας καί ἐφέτος τήν ἱστορία τοῦ δυτικοῦ πολιτισμοῦ.

Πρέπει νά ἐπαινεθῆ ἡ εὐγένεια καί ἡ καλωσύνη τοῦ μεταπτυχιακοῦ φοιτητοῦ Ἀρχιμ. π. Ἀναστασίου Τασσόπουλου, ὁ ὁποῖος εἶχε ἐπιφορτισθῆ ἀπό τήν Σχολή γιά νά συνοδεύη καί νά ἐξυπηρετῆ τόν Σεβασμιώτατο.

Θά παρατεθοῦν μόνο τρεῖς ἔγγραφες ἐντυπώσεις πού δείχνουν το πῶς ἐδέχθηκαν τόν Σεβασμιώτατο:

Ὁ Πανοσ. Ἀρχιμ. π. Δαμασκηνός Γκανᾶς, πρόεδρος τοῦ Ἱδρύματος ἔγραψε:

“Σεβασμιώτατε ἅγιε Γέροντα! Εὐλογεῖτε!  Ἡ χαρά καί ἡ εὐχαρίστηση μεγάλη, ὁ θαυμασμός καί ἡ ἐμπειρία μας ἐποικοδομητική.  Σᾶς εὐχαριστοῦμε. Καλό σας ταξίδι”

 

Ὁ Καθηγητής τῆς Πατρολογίας κ. Γεώργιος Μπεμπής ἔγραψε γράμμα στόν Σεβασμιώτατο ὅπου ἔλεγε:

“Σεβασμιώτατε,
Ἐσωκλείω φωτογραφίες ἀπό τήν ἐπίσκεψίν σας εἰς Θεολογικήν Σχολήν τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καί εἰς τό ἀήίίήίή.Μᾶς κατακτήσατε καί μᾶς ἐμπνεύσατε μέ τήν παρουσία σας καί τήν ζωντανήν μαρτυρίαν σας”.

Καί ὁ Διευθυντής τῆς Βιβλιοθήκης τῆς Σχολῆς, Ἀρχιμ. Ἰωακείμ Κοτσώνης, μεταξύ των ἄλλων ἔγραψε σέ ἐπιστολή του, εὐχαριστώντας τόν Σεβασμιώτατο γιά τήν προσφορά τῶν δύο τελευταίων βιβλίων του στήν Βιβλιοθήκη:

“Αυτά τά βιβλία, μαζί μέ τίς προηγούμενες ἐκδόσεις Σας, εἶναι μιά πολύ μεγάλη συνεισφορά στήν συλλογή μας καί θά χρησιμοποιηθοῦν εὐρέως ἀπό τήν Σχολή καί τούς Σπουδαστές παρομοίως.  Ἡ παρουσία Σας στήν Σχολή μας ἦταν μεγάλη τιμή γιά μᾶς καί οἱ Εἰσηγήσεις Σας, σταθερά θεμελιωμένες στήν Πατερική Παράδοση, καί οἱ τοποθετήσεις ἦταν πολύ διαφωτιστικές καί ὠφέλιμες γιά τήν κοινότητά μας.
Ἐλπίζω ὅτι ἡ Σεβασμιότητά Σας θά κάνη πολυάριθμες ἐπισκέψεις στό μέλλον.”

Στό Πανεπιστήμιο τῆς Washington - Seattle

Ὁ ἑπόμενος σταθμός τῆς περιοδείας τοῦ Σεβασμιωτάτου ἦταν τό Πανεπιστήμιο τῆς Washington - Seattle, ὡς ἐπίσημος προσκεκλημένος ἀπό τό Πανεπιστήμιο, ὅπως διατυπώθηκε ἀπό τόν Πρόεδρο τῆς Συγκλήτου τόν Καθηγητή κ. Θεόδωρο Καλτσούνη μέ τήν συνεργασία τοῦ Καθηγητοῦ τῆς Θρησκειολογίας κ. Gene Webb.  Τό Πανεπιστήμιο τῆς Washington εἶναι ἕνα ἀπό τά μεγαλύτερα καί φημισμένα Πανεπιστήμια στήν Ἀμερική. Ἰδιαιτέρως στόν ἰατρικό τομέα, ὅπου γίνονται πολλές ἔρευνες, θεωρεῖται τό καλύτερο.

Πρόκειται γιά ἕνα Πανεπιστήμιο στό ὁποῖο οἱ φοιτητές ἀνέρχονται στόν ἀριθμό τῶν 35.000 καί οἱ Καθηγητές μαζί μέ τούς ἐρευνητές εἶναι περίπου 4.000.  Πρέπει νά σημειωθῆ ὅτι σπάνια το Πανεπιστήμιο καλεῖ εἰσηγητᾶς γιά ἀνάπτυξη θεολογικῶν καί θρησκευτικῶν θεμάτων.

Τήν Πέμπτη 29 Ἀπριλίου ὁ Σεβασμιώτατος ἔδωσε διάλεξη σέ αἴθουσα τοῦ Πανεπιστημίου μέ θέμα: “Μυστικισμός καί ὀρθολογισμός στούς μέσους χρόνους - οἱ ἀπόψεις τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμά”. Παρόντες ἦταν ὁ Πρόεδρος τῆς Συγκλήτου κ. Θεόδωρος Καλτσούνης, ὁ Καθηγητής τῆς Θρησκειολογίας κ. Gene Webb, πολλοί Καθηγητές, ἐρευνητές, μεταπτυχιακοί φοιτητές κ.α.

Τέσσερα ἦταν τά σημεῖα πού τονίσθηκαν κατά τήν διάλεξη:

1. Οἱ ἔννοιες καί τά ρεύματα τοῦ ὀρθολογισμοῦ καί μυστικισμοῦ. 2. Ἡ νηπτική θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὅπου τονίσθηκε ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Θεολογία δέν εἶναι οὔτε ὀρθολογιστική οὔτε μυστικιστική, ἀλλά νηπτική. Δόθηκε ἑρμηνεία τί σημαίνει νηπτική θεολογία, ἡ ὁποία ταυτίζεται μέ τήν μυστική θεολογία, καί τονίστηκε ὅτι ἄλλο εἶναι ἡ νηπτική - μυστική θεολογία καί ἄλλο εἶναι ὁ μυστικισμός. 3. Οἱ βασικές θέσεις τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ πού δείχνουν τήν διαφοροποίηση τῆς διδασκαλίας του ἀπό τίς ἀπόψεις τοῦ ὀρθολογισμοῦ καί τοῦ μυστικισμοῦ. 4. Τονίστηκε ἡ ἀξία τῆς νηπτικῆς θεολογίας ἔναντί των συγχρόνων προβλημάτων.

Ἡ εἰσήγηση προκάλεσε ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον, ὅπως φάνηκε κατά τήν διάρκεια τῆς συζητήσεως. Μάλιστα, δόθηκε ἀφορμή νά λεχθοῦν καί μερικά πράγματα γιά τήν κατάσταση πού ἐπικρατεῖ σήμερα στά Βαλκάνια καί ἰδιαίτερα στό Κοσσυφοπέδιο.

Ἀπόδειξη ὅτι ἡ διάλεξη καί ἡ συζήτηση προκάλεσαν ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον στούς κύκλους τοῦ Πανεπιστημίου εἶναι ἡ ἐπίσημη ἐπιστολή πού ἀπεστάλη στόν Σεβασμιώτατο ἀπό τόν Καθηγητή τῆς Παιδείας καί Πρόεδρο τῆς Συγκλήτου κ. Θεόδωρο Καλτσούνη στόν Σεβασμιώτατο. Παραθέτουμε τό κείμενο τῆς ἐπιστολῆς:

“Σεβασμιώτατε
Ὡς Πρόεδρος τῆς Συγκλήτου τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Washington καί συντονιστῆς τοῦ προγράμματος Ἑλληνικῶν Σπουδῶν στήν Σχολή Jackson Διεθνῶν Σπουδῶν, λαμβάνω τήν εὐκαιρία νά ἐκφράσω τήν εὐχαρίστησή μου γιά τήν ἀποδοχή τῆς πρόσκλησης νά ἔλθετε στό Πανεπιστήμιο τῆς Washington καί νά δώσετε διάλεξη μέ θέμα “Μυστικισμός καί Ὀρθολογισμός κατά τήν Ἀνατολική Ὀρθόδοξη Παραδοση”.
Ἡ ἀνάπτυξη τοῦ θέματος ἦταν ἐπιστημονικά τεκμηριωμένη καί ἀποφασιστικά ὀργανωμένη ἀπό παιδαγωγικῆς ἀπόψεως. Καίτοι μιλήσατε γιά μερικές ὑψηλές καί δύσκολες ἔννοιες, τό ἀκροατήριο μποροῦσε νά σᾶς παρακολουθήση καί νά ὠφεληθῆ ἀπό τήν διάλεξη. Αὐτό ἦταν φανερό ἀπό τόν ἀριθμό τῶν ἐρωτήσεων πού ἔγιναν μετά τήν διάλεξη καί ἀπό τό γεγονός ὅτι πολλά ἄτομα συνέχισαν τήν συζήτηση μαζί σας γιά διάφορα σημεῖα μετά τό πέρας τῆς διαδικασίας. Ἦταν φανερό ὅτι θά μπορούσατε νά δαπανήσετε πολύ περισσότερες ὧρες σέ συζήτηση μέ τά μέλη τοῦ ἀκροατηρίου.
Ὅπως ὁ Καθηγητής κ. Webb παρατήρησε, εἰσηγηθήκατε νέες ἔννοιες σέ μᾶς, πού δείχνουν τήν θετική θεώρηση τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας μέσα στό περιεχόμενο μιᾶς σχέσεως ἀγάπης μεταξύ του ἀτόμου καί τοῦ Θεοῦ του καί μεταξύ των ἄλλων ὡς ἀνθρώπινων ὑπάρξεων. Αὐτό εἶναι ἕνας ὑπέροχος τρόπος νά ἀναπτυχθοῦν ἀσφαλῆ καί θετικά ἄτομα καί νά κτιστῆ ἕνας καινούριος κόσμος.
Πάλι σᾶς εὐχαριστῶ πού μᾶς χαριτώσατε μέ τήν παρουσία σας καί τά λόγια σας.
Μέ πολύ σεβασμό καί ἀγάπη
Θεόδωρος Καλτσούνης Ph. D.
Καθηγητής Παιδαγωγικῆς
Μέλος τῶν Εὐρωπαϊκῶν Σπουδῶν
καί Πρόεδρος τῆς Συγκλήτου”

Ἐξ ἄλλου μιά ὁμάδα Καθηγητῶν τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Washington τήν Δευτέρα 3 Μαΐου τό μεσημέρι παρέθεσαν γεῦμα πρός τιμή τοῦ Σεβασμιωτάτου στήν λέσχη τῶν Καθηγητῶν τοῦ Πανεπιστημίου στήν ὁποία παρευρέθησαν οἱ ἑξῆς Καθηγητές: Ὁ Πρόεδρος τῆς Συγκλήτου καί Καθηγητής Παιδείας κ. Θεόδωρος Καλτσούνης, ὁ Καθηγητής τῆς Ἰατρικῆς στήν Γενετική μέ εἰδίκευση στήν μεσογειακή ἀναιμία καί διευθυντής Κέντρου Πυρηνικῆς Ἰατρικῆς κ. Γεώργιος Σταματογιαννόπουλος, ὁ Καθηγητής Φυσικῆς κ. Σταμάτης Βόκος, ἡ Καθηγήτρια Ψυχολογίας καί Διευθύντρια μεγάλης ἐρευνητικῆς ὁμάδος στήν νευροβιολογία τοῦ αὐτισμοῦ κ. Geraldine Dawson, ὁ Καθηγητής τῆς Ἀκτινολογίας καί ἐρευνητής στήν μαγνητική τομογραφία τοῦ ἐγκεφάλου Todd Richord καί ὁ Καθηγητής Ψυχολογίας καί Διευθυντής στήν ἔρευνα τοῦ αὐτισμοῦ κ. Ἡρακλῆς Παναγιωτίδης. Στό πρόγραμμα ἦταν νά παρευρίσκονταν καί ἄλλοι καθηγητές, ἀλλά διάφορες δυσκολίες πού ἀνεφύησαν δέν τό ἐπέτρεψαν.

Κατά τήν διάρκεια τοῦ γεύματος ὁ Σεβασμιώτατος ρωτήθηκε καί ἀπάντησε σέ διάφορα θέματα, ὅπως γιά τήν ἔννοια τοῦ προσώπου, τήν σχέση μεταξύ ψυχῆς καί σώματος, τήν σχέση μεταξύ θεολογίας καί ἐπιστήμης, τήν ἔννοια τῆς μεταφυσικῆς καί πῶς τήν ἀντιμετωπίζει ἡ ὀρθόδοξη θεολογία, τί σημασία ἔχει ἡ φθαρτότητα καί θνητότητα στόν ἄνθρωπο, ἡ ἐπικαιρότητα τῆς θεολγίας τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ κλπ. Ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον ἐπέδειξε ἡ κ Geraldine Dawson, Καθηγήτρια ψυχολογίας στόν τομέα τοῦ αὐτισμοῦ καί τήν κατάθλιψη τῆς μητέρας στήν ἀνάπτυξη τοῦ παιδιοῦ, ἀπό πλευρᾶς βιολογικῆς.

Πρέπει νά σημειωθῆ ἰδιαιτέρως ὅτι στό Πανεπιστήμιο τῆς Washington καί εἰδικά στό Κέντρο γιά τήν ἀνθρώπινη ἀνάπτυξη καί ἀνικανότητα, οἱ εἰδικοί ψυχολόγοι, μεταξύ των ὁποίων οἱ Καθηγητές Geraldine Dawson καί Ἡρακλῆς Παναγιωτίδης, δίνουν μεγάλη σημασία στόν ρόλο πού διαδραματίζει ὁ ἐγκέφαλος στήν δημιουργία τῶν ψυχολογικῶν προβλημάτων. Δηλαδή θεωρεῖται ὅτι ἡ ψυχανάλυση εἶναι ξεπερασμένη καί δίδεται σημασία καί προτεραιότητα στήν βιολογική δομή τῆς λειτουργίας τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ. Στό θέμα αὐτό ἔχει νά ἐπιτελέση μεγάλο ρόλο ἡ ὀρθόδοξη θεολογία, ἡ ὁποία διαφοροποιεῖται ἀπό τίς βασικές θεωρίες τῆς μεταφυσικῆς περί φύσει θνητοῦ σώματος καί φύσει ἀθανάτου ψυχῆς, γι’ αὐτό καί ἡ ὀρθόδοξη θεολογία θεωρεῖται πολύ σύγχρονη ἀπέναντι στά νέα ἐπιστημονικά δεδομένα τῆς ἔρευνας στόν ἀνθρώπινο ὀργανισμό καί εἰδικά στήν λειτουργία τοῦ ἐγκεφάλου. Οἱ ἐπιστήμονες αὐτοί ἔδειξαν μεγάλο ἐνδιαφέρον ὅταν ἀναλύθηκε ἀπό τόν Σεβασμιώτατο ἡ διδασκαλία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ περί ψυχῆς, ἡ ὁποία διαφοροποιεῖται ἀπό τίς θεωρίες τῆς μεταφυσικῆς.

Συνέδριο γιά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ στήν Tacoma

Ὁ τρίτος σταθμός τοῦ Σεβασμιωτάτου ἦταν ἡ πόλη Tacoma τῆς Πολιτείας τῆς Washington, ὅπου στήν ἑλληνική κοινότητα διοργανώθηκε συνέδριο τήν Παρασκευή 30 Ἀπριλίου καί τό Σάββατο 1 Μαΐου, μέ θέμα: “Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς”. Κύριος ὑπεύθυνος γιά τήν διοργάνωση καί ἡ “ψυχή” τοῦ Συνεδρίου ἦταν ὁ κ. Ἡρακλῆς Παναγιωτίδης, διευθυντής τοῦ ἐργαστηρίου ἐρεύνης ἐπί τῶν ἐγκεφαλογραφημάτων καί προκλητικῶν δυναμικῶν στήν ἔρευνα τοῦ αὐτισμοῦ τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Washington, γνωστός του Σεβασμιωτάτου ἀπό τά φοιτητικά χρόνια στήν Θεσσαλονίκη, ὅπου ὁ κ. Ἡρακλῆς Παναγιωτίδης ἦταν βοηθός του στό Κατηχητικό Σχολεῖο τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Προφήτου Ἠλία Θεσσαλονίκης.

Στό Συνέδριο προβλεπόταν νά παρευρίσκεται καί ὁ Καθηγητής π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, ὁ ὁποῖος θά εἰσηγεῖτο σχετικά θέματα, ἀλλά λόγοι ἀνεξάρτητοί της θελήσεώς του δέν τοῦ ἐπέτρεψαν νά παρευρεθῆ. Ἔτσι, στό Συνέδριο αὐτό ὁ Σεβασμιώτατος ἦταν ὁ μόνος εἰσηγητής.

Τρία ἦταν τά βασικά θέματα πού εἰσηγήθηκε. Τό πρῶτο τήν Παρασκευή τό ἀπόγευμα μέ τίτλο: “Τά ἱστορικά καί πνευματικά πλαίσια τῆς ζωῆς καί διδασκαλίας τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμά”. Τό δεύτερο θέμα τό Σάββατο τό πρωΐ μέ τίτλο: “Ἡ θεραπεία τοῦ ἀνθρώπου κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμά” καί τό τρίτο το Σάββατο τό ἀπόγευμα μέ τίτλο: “Ἡ νοερά - καρδιακή προσευχή κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ”.

Μετά τίς εἰσηγήσεις ἀκολουθοῦσαν πάντοτε πολύωρες συζητήσεις πάνω σε κρίσιμα ζητήματα. Ἰδιαίτερη ἐντύπωση προκάλεσαν οἱ ἐρωτήσεις τῶν Συνέδρων. Θά σημειώσουμε τίς βασικότερες ἀπό αὐτές: Πῶς φαίνεται ὅτι ὁ Καθολικισμός καί ὁ Προτεσταντισμός ἐκφράζει κατά πρακτικό τρόπο τίς ἀπόψεις τοῦ Βαρλαάμ καί πῶς ὁ σύγχρονος δυτικός ἄνθρωπος διαπνέεται ἀπό τήν Βαρλααμική νοοτροπία; Πῶς μποροῦμε νά ζήσουμε σήμερα τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ στήν ζωή μας; Ἡ Ρωσική θεολογία ἑρμήνευσε ὀρθά τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ; Πῶς διαφέρει ἡ θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἀπό τίς ἀνατολικές θρησκεῖες; κλπ.

Πρέπει νά σημειώσουμε μερικά ἐνδιαφέροντα σημεῖα.

Τό ἕνα ὅτι οἱ Σύνεδροι πού παρακολούθησαν τό Συνέδριο, περίπου 200 ἄτομα, προέρχονταν ἀπό ὅλην τήν Ἀμερική. Ἀναλυτικότερα: τά 2/3 τῶν Συνέδρων προέρχονταν ἀπό τήν Πολιτεία Washington (Lynnwood, Vakima, Spokone καί Tacoma - Seattle), καί τό 1/3 ἀπό τίς Πολιτεῖες California, Idaho, Oregon, Hawaii, Alabama, Alaska, Georgia καί Pennsylvania, οἱ ὁποῖες ἀπεῖχαν πολλές ὧρες μέ τό ἀεροπλάνο ἀπό τόν χῶρο τοῦ Συνεδρίου.

Ἐπίσης, τό 10% τῶν Συνέδρων ἦταν Ὀρθόδοξοι ἀπό τήν μικρή τους ἡλικία, γεννημένοι ἀπό Ὀρθοδόξους γονεῖς, ἐνῶ τό 90% ἦταν προσήλυτοι, δηλαδή ἔγιναν Ὀρθόδοξοι σέ μεγάλη ἡλικία προερχόμενοι ἀπό ἄλλες θρησκεῖες καί Ὁμολογίες. Ἀκόμη εἶναι ἐνδιαφέρον νά γραφή ὅτι ὑπῆρχε καί ἕνας ἀριθμός Κατηχουμένων πού προετοιμάζονται γιά τό ἅγιο Βάπτισμα.

Τό ἄλλο σημεῖο εἶναι ὅτι οἱ Σύνεδροι ἐπέδειξαν μεγάλο ἐνδιαφέρον γιά τό θέμα καί παρέμειναν ἀκίνητοι γιά ὧρες. Ἀνῆκαν σέ διάφορες Ἐκκλησίες, ἤτοι Ἑλληνική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, Ρωσική Ἐκκλησία τῆς Διασπορᾶς, Αὐτοκέφαλη Ρωσική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία (OCA), Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας, καί ἄλλες μεμονωμένες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, καί προέρχονταν ἀπό ὅλες τίς κοινωνικές τάξεις.

Τό τρίτο σημεῖο ἦταν ὅτι, ἀπ’ ὅ,τι ἐλέχθη στό Συνέδριο, ἦταν τό πρῶτο Συνέδριο πού διοργανώθηκε γιά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμά στήν Ἀμερική, καί μάλιστα στήν Δυτική Ἀμερική. Ἐπίσης, πρέπει νά ὑπογραμμισθῆ ὅτι ὁ Σεβασμιώτατος εἶχε πάρει μαζί του ἀπό τήν Ἑλλάδα λείψανο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, τό ὁποῖο ἐτέθη στό κέντρο τοῦ Συνεδρίου σέ εἰδικό τραπέζι, ἐν μέσω κηροπηγίων, ἐνῶ καιγόταν συνεχῶς θυμίαμα. Τό Συνέδριο ἄρχιζε μέ τό Ἀπολυτίκιο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου καί τόσο πρό τῆς ἐνάρξεως, ὅσο καί μετά τό τέλος κάθε συζητήσεως, ὅλοι ἀσπάζονταν μέ βαθειά μετάνοια καί κατάνυξη τό ἱερό λείψανο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ.

Σχεδόν ὅλο το Σάββατο ἀπό τό πρωί μέχρι τό βράδυ ὁ Σεβασμιώτατος ὁμιλοῦσε καί συζητοῦσε μέ τούς Συνέδρους.

Ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον προκάλεσε ἡ ἀναφορά στήν νοερά προσευχή. Μάλιστα ἕνα ἐννιάχρονο παιδάκι κατά τήν διάρκεια τοῦ Συνεδρίου ἔστειλε σημείωμα στόν Σεβασμιώτατο μέ τό ἑξῆς περιεχόμενο: “ Thanks for helping people learn how to pray”, δηλαδή, εὐχαριστίες γιά τήν βοήθεια στούς ἀνθρώπους νά μάθουν πῶς νά προσεύχονται.

Παραθέτουμε ἐδῶ μερικά κείμενα, τά ὁποῖα στάλθηκαν μέσω τοῦ διαδικτύου καί μέ τά ὁποῖα ὁρισμένοι Σύνεδροι ἐκφράζουν τίς ἐντυπώσεις τους ἀπό τό Συνέδριο.

Αγαπητέ Ἡρακλῆ, Χριστός Ἀνέστη!
Εὐχαριστίες γιά ὅλες τίς προσπάθειές σου γιά νά γίνη τό Συνέδριο τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ μέ τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ἱερόθεο τόσο ἐπιτυχημένο καί τόσο ἀλησμόνητο.
Εἴθε ὁ Θεός νά συνεχίση νά σέ εὐλογή.
Ἀγάπη ἐν Χριστῷ
Πρωτ. π. Β. Ρ.”

“Είχαμε τήν εὐλογία νά ἔλθη ὁ Μητροπολίτης Ἱερόθεος καί νά μᾶς μιλήση στήν Washington (τήν καλή Washington στήν δυτική ἀκτή, ὄχι τήν κακή στήν ἀνατολική ἀκτή) τό περασμένο Σαββατοκύριακο. Τό θέμα τοῦ ἦταν ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς. Ἡ ἐνοριακή αἴθουσα στόν Ναό τοῦ Ἁγίου Νικολάου ἦταν γεμάτη. Οἱ ἄνθρωποι ἔρχονταν ἀπό παντοῦ (ἀπό κάθε μακρινή ἄκρη, ὅπως εἶναι ἡ Saratoga Καλιφόρνια στόν νότο, καί τό Ohio στήν ἀνατολή!). Ἦταν ἕνα θαυμάσιο Σαββατοκύριακο.
Εἶναι ἕνας πολύ εὐγενικός ἄνθρωπος, ἀλλά καί προφητικός. Καί ἔλεγε αὐτά πού ἔχουμε ἀνάγκη νά ἀκούσουμε σ’ αὐτήν τήν “μεταχριστιανική”, ἄθεη ἐποχή καί κοινωνία.
Πράγματι, ἡ Ἐκκλησία εἶναι νοσοκομεῖο, στό ὁποῖο μποροῦμε νά βροῦμε τήν θεραπεία.
Ἐν Χριστῷ
Ἀναγνώστης J.M.”

Εὑρισκόμενος στήν Tacoma τόν ἐπισκέφθηκε ὁ δημοσιογράφος Steve Mayhard, ὁ ὁποῖος τοῦ ζήτησε συνέντευξη, περιστρέφοντας τήν συζήτηση γύρω ἀπό τήν προσευχή καί τήν νηστεία. Ἡ συνέντευξη δημοσιεύθηκε σέ μία εὐρείας κυκλοφορίας ἐφημερίδα, “ The News Tribune ” τό Σάββατο 8 Μαΐου. Σέ ἄλλη στήλη δημοσιεύουμε τά κεντρικότερα σημεῖα τῆς ἀναφορᾶς τοῦ δημοσιογράφου στόν Σεβασμιώτατο.

Διάλεξη στήν ἑλληνική κοινότητα τοῦ Ἁγίου Νικολάου στό Seattle

Τήν Κυριακή 2 Μαΐου τό ἀπόγευμα, στήν αἴθουσα τῆς ἑλληνικῆς κοινότητας τοῦ ἁγίου Νικολάου στό Seattle, δόθηκε διάλεξη ἀπό τόν Σεβασμιώτατο μέ θέμα: “Ἡ ἐκκλησιαστική ἀγωγή τῶν ἐμβρύων, τῶν νηπίων καί τῶν παιδιών”. Τήν παρηκολούθησαν Ἱερεῖς, Καθηγητές Πανεπιστημίων καί πολύς κόσμος.

Τήν εἰσήγηση ἀκολούθησε ἐνδιαφέρουσα συζήτηση, κατά τήν ὁποία οἱ γονεῖς ἔθεσαν διάφορα προβλήματα πού τούς ἀπασχολοῦν. Ἰδιαιτέρως τέθηκε ἕνα πρόβλημα πού ὑπάρχει στήν Ἀμερική. Οἱ γονεῖς, ἐπειδή δέν συμφωνοῦν μέ τό πνεῦμα τῆς παιδείας πού ἐπικρατεῖ στήν Ἀμερική, ἀναλαμβάνουν νά προσφέρουν οἱ ἴδιοι τήν πρωτοβάθμια ἐκπαίδευση στό σπίτι τους. Ρωτοῦσαν ἄν αὐτό εἶναι καλό. Μεταξύ των ἀκροατῶν ἦταν οἱ Θεόδωρος Καλτσούνης, Καθηγητής Παιδαγωγικῆς, ὁ Γεώργιος Σταματογιαννόπουλος, Καθηγητής τῆς Γενετικῆς καί Διευθυντής ὁμάδος ἐρευνητῶν τοῦ Πανεπιστημίου, καί ὁ κ. Σταμάτης Βόκος, Καθηγητής Φυσικῆς. Μάλιστα ὁ πρῶτος ἔκανε καί σημαντικές διευκρινιστικές παρεμβάσεις.

Συζητήσεις μέ διάφορους Χριστιανούς

Κατά τήν παραμονή τοῦ Σεβασμιωτάτου στό Seattle δόθηκε ἡ εὐκαιρία νά συναντηθῆ μέ πολλούς Χριστιανούς καί νά συζητήση διάφορα θέματα πού τούς ἀπασχολοῦσαν.

Ἐξαιρετικά ἐνδιαφέρουσα ἦταν μία πολυάριθμη συνάντηση σέ εἰδική δεξίωση πού ἔγινε στό σπίτι τοῦ ἰατροῦ κ. Νικολάου Θεμελῆ, ὅπου συζητήθηκαν διάφορα θεολογικά καί πνευματικά ζητήματα, ὅπως τό θέμα τῆς δημιουργίας τοῦ ἀνθρώπου, ἡ θέση τῆς Ἁγίας Γραφῆς στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἡ θεραπεία τῶν παθῶν, ἡ ἐλευθέρωση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν καταδυναστεία τῆς λογικῆς, τά βασικά στοιχεῖα τοῦ ὀρθοδόξου ἐκκλησιαστικοῦ φρονήματος κλπ.

Γενικά ἡ περιοδεία τοῦ Σεβασμιωτάτου στήν Ἀμερική εἶχε πολλές πτυχές καί ἐκάλυψε πολλές ἀνάγκες, ἤτοι ἐπιστημονικές, θεολογικές, ποιμαντικές κλπ. Ποικίλα ἦταν τά θέματα τά ὁποῖα ἀντιμετωπίσθηκαν μέσα ἀπό τήν ὀρθόδοξη ἐκκλησιαστική προοπτική.

Εὑρισκόμενος στήν Ἀμερική ὁ Σεβασμιώτατος ἐδέχθη πολλές προσκλήσεις νά ἐπισκεφθῆ καί ἄλλες Πολιτεῖες καί νά ὁμιλήση, ἀλλά δυστυχῶς δέν μπόρεσε νά ἀνταποκριθῆ γιατί τό πρόγραμμα ἦταν ἀρκετά ἐπιβαρυμένο.

Πρέπει νά ἐξαρθῆ ἡ συμβολή τοῦ κ. Ἡρακλῆ Παναγιωτίδη πού διοργάνωσε τό Συνέδριο καί νά ἐπαινεθῆ ἡ προσπάθεια τοῦ κ. Ἀναστασίου Φιλιππίδη καί τῆς κ. Μαρίνας Robb, οἱ ὁποῖοι ἀνέλαβαν νά μεταφράσουν τά κείμενα τῶν διαλέξεων τοῦ Σεβασμιωτάτου, τά ὁποῖα ἐδόθησαν στούς ἀκροατᾶς.

Ἡ Ἀμερική εἶναι μιά χώρα ἀντιφατική, ἀφοῦ μέσα στήν καταναλωτική κοινωνία καί τίς ποικίλες ἀπογοητεύσεις, βλαστάνει ἡ στροφή τῶν ἀνθρώπων στήν Ὀρθοδοξία καί αὐξάνεται ἡ ἀναζήτηση τῆς ἀληθινῆς ζωῆς. Ἀπό τά λεγόμενα τοῦ Σεβασμιωτάτου φαίνεται ὅτι τό περιεχόμενο τοῦ Συνεδρίου καί οἱ ἀναζητήσεις τῶν Συνέδρων διαφέρουν καί ὑπερέχουν ἀπό παρόμοια Συνέδρια πού γίνονται στήν Ἑλλάδα, καί τά ὁποῖα διακρίνονται γιά ἕναν στεῖρο ἠθικισμό, κοινωνισμό καί ψυχολογισμό. Οἱ Ὀρθόδοξοί της Ἀμερικῆς σπουδάζουν καί ἀναζητοῦν τήν βίωση τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας στήν αὐθεντική της ἔκφραση. Δοξάζουμε τόν Θεό γι’ αὐτήν τήν ἀναζήτηση τῶν ἀνθρώπων καί ἐλπίζουμε σέ μιά νέα ἀναγέννηση.

π. Θ.Α.Β. - Γ.Τ.

ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ

  • Προβολές: 3157