Ἀνδρέα Ἀναγνώστου: Πρωτοπόροι Ναυπάκτιοι Μετανάστες στὶς ΗΠΑ

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

Ἀνδρέα Ἀναγνώστου

Ἀναδημοσιεύουμε ἀπόσπασμα ἀπό ἕνα ἀφιέρωμα τῆς ἐφημερίδας “Πρωϊνή” τῆς 9-7-1998 στούς πρωτοπόρους Ρουμελιῶτες πού μετανάστευσαν στίς Ἡνωμένες Πολιτεῖες. Ἀρθογράφος εἶναι ὁ κ. Ἀνδρέας Ἀναγνώστου, καί παίρνει ἀφορμή ἀπό σχετική τιμητική ἐκδήλωση πού ἐπρόκειτο νά γίνη ἐκείνη τήν ἐποχή στό Κέντρο Ρουμελιωτῶν, μέ τήν ἔμπνευση καί εἰσήγηση τοῦ κ. Τρύφωνα Χατζηνικολάου, ὁ ὁποῖος “ἐπί δεκαετίες ὑπηρέτησε τόν ἑλληνισμό τῆς Ἀμερικής”.

Οἱ πρῶτοι Ρουμελιῶτες μετανάστες στήν Ἀμερική ἦταν τρία ξαδέρφια ἀπό τήν Περίστα Ναυπακτίας. Πρῶτα ξαδέρφια μεταξύ τους, οἱ Γιάννης Γ. Χατζηνικολάου, Γεώργιος Μ. Ἀνδρεόπουλος καί Ἀθανάσιος Ταρκαζίκης. ἦλθαν στίς ΗΠΑ τό 1888.

Ὁ Γιάννης Χατζηνικολάου ἄνοιξε τό πρῶτο ρουμελιώτικο ἀνθοπωλεῖο στήν Νέα Ὑόρκη, πρωτοστάτησε στήν ἵδρυση τῶν κοινοτήτων Εὐαγγελισμοῦ καί Ἁγίας Τριάδας στό Μανχάταν, στήν ἵδρυση τῆς Ναυπακτιακῆς Ἀδελφότητας τό 1904 καί τῆς Ἕνωσης Περιστῆς Ἀμερικῆς τό 1918. Γιά πολλά χρόνια ὑπηρέτησε αὐτά τά ἱστορικά σωματεῖα ὡς πρόεδρος. Ἐπίσης, ὑπῆρξε πρόεδρος τῆς κοινότητας τοῦ Εὐαγγελισμοῦ καί ἀνακηρύχθηκε μέγας εὐεργέτης τῶν κοινοτήτων καί τῶν συλλόγων. Πέθανε τό 1932 σέ ἡλικία 65 ἐτῶν καί ἄφησε δύο παντρεμένες θυγατέρες.

Ὁ Γεώργιος Μ. Ἀνδρεόπουλος δυστυχῶς δέν εἶχε τήν ἴδια μακροζωΐα. Τό 1895 καί ἀφοῦ γιά ἑπτά χρόνια εἶχε δουλέψει σκληρά στούς δρόμους τοῦ Μανχάταν πουλώντας φροῦτα καί λουλούδια, συγκέντρωσε τίς οἰκονομίες του καί ἀποφάσισε νά γυρίση στήν Ἑλλάδα. Ὅμως στά στενά του Γιβραλτάρ, τό ἐμπορικό πλοῖο μέ τό ὁποῖο διάλεξε νά κάνη τό ταξίδι τῆς ἐπιστροφῆς συγκρούσθηκε μέ ἱσπανικό πολεμικό πλοῖο. Τό σκάφος βυθίστηκε καί ὁ Γ. Ἀνδρεόπουλος μαζί μέ τούς ἄλλους ἐπιβάτες καί τό πλήρωμα πνίγηκαν.

Ὁ Θανάσης Ταρκαζίκης –ὅπως μᾶς εἶπε ὁ Τρύφων Χατζηνικολάου– εἶχε ἐντελῶς ἄλλη πορεία ἀπό τ’ ἄλλα δύο πρῶτα ξαδέρφια του. Ἀπογοητευμένος ἀπό τό ἄδοξο τέλος πού εἶχε ὁ ἔρωτάς του γιά μιά ὄμορφη συγχωριανή του, τήν ὁποία ὁ πλούσιος πατέρας τῆς τήν πάντρεψε στήν Ἀθήνα μέ ἕναν ἀξιωματικό της τότε Βασιλικῆς Φρουρᾶς, ἀποξενώθηκε ἀπό κάθε τί ἑλληνικό, ὅταν ἦλθε στίς ΗΠΑ. Ἀποτραβήχτηκε ἀπό τήν ἑλληνική γειτονιά τοῦ Μανχάταν καί ἔμαθε καλά τήν ἀγγλική γλώσσα. Ὅμως, ὅπως ἀποδείχθηκε ἀργότερα, αὐτές οἱ ἀλλαγές στήν ζωή τοῦ εἶχαν εὐεργετικό ἀποτέλεσμα γιά τούς συμπατριῶτες του.

Ὁ Θανάσης Ταρκαζίκης ἔγινε διερμηνέας στίς ἀμερικανικές μεταναστευτικές ἀρχές, ἐξυπηρετώντας καί τούς ἕλληνες μετανάστες. Κάποια στιγμή παντρεύθηκε μιά Ἰρλανδέζα καί εἶναι γνωστό ὅτι ἐπισκέφθηκε τήν Ἑλλάδα μόνο μιά φορά. Ὡστόσο εἶναι ἄγνωστο ἄν ἄφησε ἀπογόνους, ἐνῶ ἀπό τά ὑπάρχοντα στοιχεῖα ἐκτιμᾶται ὅτι ἀπεβίωσε στήν δεκαετία τοῦ ’30.

Ἕνας ἀπό τούς σημαντικότερους ὁμογενεῖς πού μετανάστευσαν στίς ΗΠΑ στίς ἀρχές τοῦ αἰώνα ἦταν καί ὁ Δημήτριος Παπαχαραλάμπους, ὁ ὁποῖος γεννήθηκε στό γραφικό χωριό Χόμορη τῆς ἐπαρχίας Ναυπακτίας τό 1885. Ο Δ. Παπαχαραλάμπους ἦρθε στήν Ἀμερική κυριολεκτικά ξυπόλητος καί γρήγορα ἔγινε ἕνας ἀπό τούς μεγαλύτερους ἀνθοπῶλες τῆς 6ης Λεωφόρου καί 27 δρόμων τῆς Νέας Ὑόρκης. Εὐκατάστατος πλέον ἄκουσε καί ἀσπάσθηκε τίς συμβουλές ἑνός ἀμερικανοῦ δικαστῆ, ὁ ὁποῖος τόν προέτρεψε νά γίνη χορηγός σέ πολιτιστικά ἔργα.

Ὁ ἐν λόγω ὁμογενής ὄχι μόνο ἔκανε πράξη τίς συβουλές τοῦ ἀμερικανοῦ φίλου του, ἀλλά ἀναδείχθηκε σέ Μέγα Εὐεργέτη τῆς πόλης τῆς Ναυπάκτου. Τό 1955 δημιούργησε τήν Βιβλιοθήκη τῆς Ναυπάκτου, ἔργο πού στέκεται ἐπιβλητικά ἕως σήμερα, ἐνῶ μέ δικά του χρήματα κατασκευάσθηκαν αἴθουσα διαλέξεων, τό ἀθλητικό στάδιο τῆς πόλης καί συστάθηκε ἡ Φιλαρμονική τοῦ Δήμου Ναυπάκτου.

Τό 1959 καί συκγεκριμένα στίς 17 Μαΐου, τό Ἑλληνικό Κράτος τόν τίμησε γιά τήν ἀνεκτίμητη προσφορά του. Σέ εἰδική ἐκδήλωση, ὁ τότε Γενικός Πρόξενος τῆς Ἑλλάδας στήν Νέα Ὑόρκη, Κώστας Μηλιαρέσης, τοῦ ἀπένειμε ἐκ μέρους τοῦ Βασιλέως Παύλου δύο παράσημα, αὐτό τοῦ “Φοίνικος” καί τοῦ “Γεωργίου τοῦ Α’” καί τόν ἀνακήρυξε ἐθνικό εὐεργέτη.

Ὁ Δημήτριος Παπαχαραλάμπους ἐπέστρεψε στήν Ναύπακτο τό 1960 καί πέθανε τό 1961.”