Η “συγγνώμη” του Πάπα

“Ακούστηκε, μάλιστα και η άποψη ότι ο Πάπας πρέπει να ζητήση συγγνώμη για τα λάθη του, τα οποία έκανε απέναντι στους Ορθοδόξους, όπως άλλωστε ζήτησε συγγνώμη και από τους Μουσουλμάνους.

Νομίζω ότι είναι λάθος αυτή η τοποθέτηση. Γιατί ο Πάπας θα μπορούσε με μεγάλη ευκολία να ζητήση συγγνώμη για διάφορα ιστορικά γεγονότα, που έγιναν από μέλη της Εκκλησίας του, και να τα αναγνωρίση ως λάθη, χωρίς όμως να γίνη καμμία αλλαγή στο παπικό δίκαιο και την παπική εκκλησιολογία”.

Αυτά είχε γράψει ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας σε σχόλιό του στο προηγούμενο τεύχο της παρέμβασης. Δεν πέρασε ένας μήνας και η περίφημη “συγγνώμη” του Πάπα, με τον τρόπο και τις προϋποθέσεις που έγινε, ήλθε να επαληθεύση –όσον αφορά τις κινήσεις του Πάπα– τις ως άνω ανησυχίες και επιφυλάξεις του Σεβασμιωτάτου.

Η συγγνώμη του Πάπα σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως από διάφορα πρόσωπα, οργανισμούς και κράτη. Και επισημάνθηκε από τους περισσοτέρους το γεγονός ότι η συγγνώμη είχε μια γενικότητα, δεν αναφερόταν σε συγκεκριμένα γεγονότα, και δεν “στοίχισε” τίποτε στον αρχηγό του Παπισμού. Ακόμη και φωνές μέσα από τον Παπισμό μιλούν για την ασάφεια και για την τακτική του Πάπα να μην “ονομάση τα πράγματα με το όνομά τους”, καθώς και για “απογοητευτική πομπώδη και μπαρόκ τελετή” (Ελευτεροτυπία, 15-3-2000).

Η εφημερίδα Ελευθεροτυπία στο ως άνω φύλλο της, είχε τον πολύ πετυχημένο τίτλο: “Μια συγγνώμη χωρίς συγγνώμη”, με υπέρτιτλο: “Πάπας: 6 φορές είπε κάτι mea culpa αλλά χωρίς να ειπωθεί με σαφή τρόπο”. Η δε ατμόσφαιρα της συγγνώμης παρουσιάζεται με λακωνικό τρόπο στην λεζάντα της φωτογραφίας του Πάπα: “Φαντασμαγορικό σώου, που έφτασε σε όλες τις γωνιές του πλανήτη, η “συγγνώμη” του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β'. Συγκεκριμένες αναφορές όμως δεν υπήρξαν”.

Στην εφημερίδα “Το Βήμα” της ίδιας ημέρας, στην στήλη “η ερώτηση της ημέρας”, δημοσιεύθηκαν οι απαντήσεις που έδωσαν Έλληνες πολίτες, οι οποίοι εξέφρασαν –ο καθένας με τον δικό του τρόπο και βαθμό οξύτητας– την δυσπιστία τους για την ειλικρίνεια και για τα κίνητρα του Πάπα.

Μετά την περίφημη συγγνώμη του Πάπα, το ερώτημα παραμένει το ίδιο και αναπάντητο: Η διδασκαλία του Παπισμού, με την συγκεκριμένη αιρετική θεολογία και εκκλησιολογία, έχει αποτυπωθεί ανεξίτηλα στην ιστορία του θεσμού αυτού. Είναι σε θέση κάποιος από τους φορείς της συγκεκριμένης διδασκαλίας να μετανοιώση για την ιστορία του, όταν συγχρόνως πρέπει να αποκηρύξη και την διδασκαλία που την μορφοποιεί; Και ακόμη, είναι σε θέση να δείξη την μετάνοια αυτή εμπράκτως;

Νομίζω ότι μπορούμε εδώ να επαναλάβουμε τα όσα έγραψε ο Σεβασμιώτατος στο ως άνω σχόλιό του:

“Ύστερα από αυτή την εσφαλμένη εκκλησιολογία που έχει ο παπισμός, μπορούμε εμείς οι Ορθόδοξοι να πέσουμε στην “παγίδα” να θέτουμε θέμα να ζητήση συγγνώμη ο Πάπας για μερικά ιστορικά λάθη, μερικών μελών της Εκκλησίας, η οποία συγγνώμη και όταν δοθή δεν θα αναιρέση την όλη δομή του Παπισμού; Γιατί μια πραγματική συγγνώμη συνίσταται στην επάνοδο του Παπισμού στην Ορθόδοξη εκκλησιολογία. Επί τέλους τα θέματα αυτά πρέπει να αντιμετωπίζονται με γνώση και σοβαρότητα”.

Αρχιμ. Κ.Ε.Γ.