Γράφτηκε στις .

Παναγιώτη Μελικίδη: Πέτρος καί ... Πάπας

Μέ τήν εὐκαιρία τῆς ἐπίσκεψης τοῦ Πάπα στήν Ἑλλάδα, ἀναμοχλεύθηκαν οἱ διαφορές μεταξύ της Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας καί τῆς αἵρεσης τοῦ παπισμοῦ. Μία ἀπό αὐτές εἶναι καί τό λεγόμενο “πρωτεῖο”. Οἱ δυτικοί, προκειμένου νά στηρίξουν ἤ καλύτερα νά ἐνισχύσουν τή δοξασία αὐτή, βασίστηκαν στίς λεγόμενες Ψευδό-Ἰσιδώριες διατατάξεις καί στό ἀμφισβητούμενο ἱστορικό γεγονός ὅτι ὁ ἀπόστολος Πέτρος διετέλεσε ἐπίσκοπος Ρώμης.

Οἱ Ψευδό-Ἰσιδώριες Διατάξεις ἀποδόθηκαν στόν Ἰσίδωρο Μεκάτορα καί συντάχθηκαν πρίν ἀπό τά μέσα του 9ου αἱ. στήν Γαλλία ἤ στήν Ἱσπανία ἤ σέ ἄλλο μέρος τῆς Δύσης, ὄχι πάντως στή Ρώμη. Οἱ ἀπόλυτα ἤ ἐν μέρει νοθευμένες παπικές διατάξεις περιέχουν ἑξήντα πλαστά παπικά δεκρετάλια ἀπό τόν Κλήμεντα μέχρι τόν Μιλτιάδη (314), νοθευθέντα συνοδικά κείμενα ἀπό τήν ἤδη χαλκευμένη συλογή Hispana Gallika καί παπικά δεκρετάλια ἀπό τόν Σίλβεστρο μέχρι τόν Γρηγόριο Ἅ' τόν Μεγάλο, ἀπό τά ὁποῖα τά 115 εἶναι ἐξ ὁλοκλήρου πλαστά καί τά 125 ἔχουν ὑποστεῖ νοθεῖες, προσθαφαιρέσεις καί τροποποιήσεις. Στόχος τῶν Διατάξεων εἶναι ἡ κατωχύρωση τῆς παπικῆς ἀπολυταρχίας καί ἡ προβολή τῆς ἀρχῆς ὅτι στόν πάπα περιέχονται τά κλειδιά τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν, τά ὁποῖα ὁ Κύριος παρέδωσε στό ἀπόστολο Πέτρο. Ὁ Πάπας οὐσιαστικά εἶναι ὁ παρατεινόμενος Πέτρος, ἀπό τόν ὁποῖο λαμβάνουν τήν ἱερατική ἐξουσία ὅλοι οἱ ἐπίσκοποι πού εἶναι ἁπλοί ἐκπρόσωποί του στίς κατά τόπους ἐκκλησίες. Γι’ αὐτό τά σοβαρά ἐκκλησιαστικά ζητήματα πρέπει νά ἐπιλύονται ἀπό τόν Πάπα ἐξαιτίας τοῦ γεγονότος ὅτι ἀπό αὐτόν πηγάζει ἡ αὐθεντία κάθε συνόδου.

Στό σημεῖο αὐτό τίθεται τό ἐρώτημα ἐάν ὁ ἀπόστολος Πέτρος χρημάτισε ἐπίσκοπος Ρώμης. Οἱ Πράξεις τῶν Ἀποστόλων διασώζουν ἐλάχιστα στοιχεῖα γιά τή δράση τοῦ κορυφαίου των ἀποστόλων. Τό βέβαιο εἶναι ὅτι κήρυξε στήν Παλαιστίνη. Ἀπό ἐκεῖ καί πέρα τά κενά πού ἀφήνουν οἱ Πράξεις συμπληρώνονται ἀπό ψευδεπίγραφα ἔργα ἤ παραδόσεις τοῦ 2ου αἰώνα, πού διασώζουν ὅμως τήν αὐθεντική ἐκκλησιαστική συνείδηση, σχετικά μέ τήν μετάβασή του στή Ρώμη. Τό ἐνδεχόμενο αὐτό ἐνισχύεται καί ἀπό τήν ἀρχαιολογική ἔρευνα. Τό γεγονός ὅμως ὅτι διετέλεσε καί ἐπίσκοπός της πόλης γιά 25 συναπτά ἔτη δέν βρίσκει ἐρείσματα ἱστορικά. Τό ἐνδεχόμενο αὐτό ἀποκλείεται ἀπό τή φύση τοῦ ἀποστολικοῦ ἀξιώματος (μέ ἐξαίρεση τήν περίπτωση τοῦ Ἰακώβου) καί τόν ἀρχαιότερο ἐπισκοπικό κατάλογο τῆς τοπικῆς ἐκκλησίας πού ἀναφέρει ὡς πρῶτο ἐπίσκοπο Ρώμης τόν Λίνο (Εἰρηναίου, Κατά αἱρέσεων). Τή θέση αὐτή ἐνισχύει καί ὁ Ἰππόλυτος Ρώμης, πράγμα πού σημαίνει ὅτι ἤδη ἀπό τόν 2ο αἰώνα δέν ὑπολογιζόταν ὁ Πέτρος στόν ἐπισκοπικό κατάλογο.

Βλέπουμε, λοιπόν, ὅτι τά δεδομένα κονιορτοποιοῦν τά ἐπιχειρήματα τῶν Δυτικῶν, πού χρησιμοποίησαν ψευδῆ ἱστορικά στοιχεῖα προκειμένου νά στηρίξουν τό “πρωτεῖο τοῦ πάπα”. Τέλος, νά σημειώσουμε ὅτι οἱ πάπες ἐκμεταλλεύτηκαν τήν ἀπόλυτη ἀφοσίωση τῶν Ἀγγλοσαξώνων, τῶν φράγκων καί τῶν Γερμανῶν στόν ἀπόστολο Πέτρο καί στήν πεποίθηση πού εἶχαν οἱ καταλύτες τῆς Δυτικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας ὅτι πάνω σ’ αὐτόν ἑδράζεται ἡ Ἐκκλησία ὡς κατόχου των κλειδιῶν τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν.