Skip to main content

Κύριο ἄρθρο: Σημειολογία συγχρόνων ὅρων

Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

Κάθε ἐποχή ἔχει τά ἰδιαίτερα γνωρίσματα καί τά χαρακτηριστικά της, τά ὁποῖα ἐκφράζονται μέ μερικές φράσεις - λέξεις κλειδιά. Τόν τελευταῖο καιρό μετά τά γεγονότα τῆς 11ης Σεπτεμβρίου τρεῖς εἶναι οἱ λέξεις - φράσεις πού συναντοῦμε συχνά στά Μέσα Μαζικῆς Ἐνημέρωσης, ἤτοι ἡ «τρομοκρατία», ὁ «ἱερός πόλεμος» καί ἡ «διαρκῆς ἐλευθερία».

Τρομοκρατία. Ὅλοι μιλοῦν γιά τρομοκρατία, ἀλλά ἕνα εἶναι σίγουρο, ὅτι δέν μπορεῖ νά βρεθῆ ὁρισμός γιά αὐτήν. Ἐτυμολογικά τρομοκρατία σημαίνει τό κράτος καί τήν ἐξουσία τοῦ τρόμου καί δηλώνει ἕνα γεγονός ἤ μιά ὁμάδα πού προκαλεῖ τρόμο στήν κοινωνία. Ὅμως, ὅπως ἐπισημαίνουν εἰδικοί, δέν ἔχει ἀκόμη βρεθῆ ἐπακριβής ὁρισμός γιά τήν τρομοκρατία. Καί αὐτό ἐπιτείνεται ἀκόμη περισσότερο ἀπό τό γεγονός ὅτι ὑπάρχουν περιπτώσεις πού παλαιότερα μερικοί ἡγέτες ἀπελευθερωτικῶν κινημάτων χαρακτηρίσθηκαν ὡς τρομοκράτες καί σήμερα εἶναι ἐπίσημοι συνομιλητές τῶν μεγάλων Κρατῶν καί ὁμιλοῦν ἐπισήμως στόν ΟΗΕ. Ἔχει σημειωθῆ εὔστοχα: «Δεδομένο εἶναι ὅτι ἡ ἐπιστημονική κοινότητα παλεύει ἐδῶ καί χρόνια νά ὁρίση τήν τρομοκρατία». «Στά τελευταῖα χρόνια συμβάσεις γιά τήν καταπολέμηση τῆς τρομοκρατίας ὑπέγραψαν ὁ Ὀργανισμός τῆς Ἰσλαμικῆς Διάσκεψης (OIC) οἱ Ἀφρικανικές Χῶρες (OAU) καθώς καί οἱ λεγόμενες Ἀδέσμευτες Χῶρες... Ἡ προϊστορία τῶν ἀδιεξόδων ἀνατρέχει ἤδη στό 1937, ὅταν στό πλαίσιο τῆς Κοινωνίας τῶν Ἐθνῶν διαπιστωνόταν ὅτι τό θέμα τῆς τρομοκρατίας ἦταν ἀπό τά πιό ἀμφιλεγόμενα στόν διεθνῆ πολιτικό στίβο καί ἔτσι ναυαγοῦσε ἡ προσπάθεια δημιουργίας μιᾶς διεθνοῦς σύμβασης γιά τήν καταπολέμησή της» (Νίκος Παρασκευόπουλος, Ἐλευθεροτυπία, 24-10-2001).

Ἱερός πόλεμος. Ὁ ὅρος αὐτός ἀποδίδεται στόν ἰσλαμισμό, ἀφοῦ περιλαμβάνεται στό Κοράνιο. Βέβαια, ὑπάρχει μιά ἑρμηνευτική ἐξέλιξη στήν λέξη ἱερός πόλεμος στό Κοράνιο ἀπό τούς Σουνίτας, τούς Σιίτες καί τούς Σούφι. Ὅμως ἐκεῖνο πού μποροῦμε νά ποῦμε εἶναι ὅτι ὁ ἱερός πόλεμος δέν συναντᾶται μόνον στόν ἰσλαμισμό, ἀλλά καί σέ παρερμηνεῖες καί κακέκτυπα τοῦ Χριστιανισμοῦ. Δέν μποροῦμε νά ξεχάσουμε ὅτι οἱ Λατίνοι ἔχουν στήν ἱστορία τους ἱερούς πολέμους, τίς λεγόμενες σταυροφορίες, καθώς ἐπίσης καί ἱερούς πολέμους μέσα σέ ἐθνικιστικά πλαίσια πού δημιούργησαν καί οἱ φασίστες καί οἱ ναζιστές, ἡ νοοτροπία τῶν ὁποίων μέ διάφορες παραλλαγές εἶναι μιά ἀπόρροια τοῦ ὅλου εὐρωπαϊκοῦ πνεύματος, ἀπό τήν Μεταρρύθμιση, τήν Ἀναγέννηση καί τόν Διαφωτισμό. Αὐτό σημαίνει ὅτι καί ἡ Δύση ἔκανε ἱερούς πολέμους καί γι’ αὐτό δέν ἔχει δικαίωμα νά κατηγορῆ τούς ἱερούς πολέμους τῶν ἄλλων.

Διαρκὴς ἐλευθερία. Ὁ πόλεμος τῶν Ἀμερικανῶν καί Ἄγγλων στό Ἀφγανιστάν στήν ἀρχή χαρακτηρίσθηκε ὡς «εὐγενής ἀετός» καί «διαρκὴς δικαιοσύνη», στήν συνέχεια ὅμως ἔλαβε τήν ὀνομασία «διαρκὴς ἐλευθερία». Τό ἐρώτημα ὅμως πού ἔθεσε ὁ Καθηγητής Μανώλης Δρεττάκης εἶναι: «Διαρκὴς ἐλευθερία: γιά ποιόν καί πρός τί;». Εἶναι φανερό ὅτι ἡ διαρκής ἐλευθερία «μεταφράζεται» ἀπό τήν Ἀμερική, καί ὅποιες Δυνάμεις τήν ὑποστηρίζουν, ὡς «λήψη ἀποφάσεων καί ἐκτέλεση ἐπιχειρήσεων μέ τίς δικές τους δυνάμεις καί τίς δυνάμεις ὅποιων ἄλλων χωρῶν συμφωνοῦν μαζί τους», ἐνῶ ἀπό τίς ἄλλες χῶρες ἡ «διαρκὴς ἐλευθερία», «μεταφράζεται» «ἤ σέ διαρκὴ ὑποταγή ἤ σέ διαρκὴ ἀνοχή στίς μονομερεῖς ἀποφάσεις καί ἐνέργειές τους» (Ἐλευθεροτυπία, 22-10-2001).

Εἶναι φανερό ὅτι καθένας δίνει στίς τρεῖς αὐτές φράσεις, «τρομοκρατία», «ἱερός πόλεμος» καί «διαρκὴς ἐλευθερία» ὅποια ἔννοια ἐπιθυμεῖ. Καί αὐτό δείχνει τόν μεγάλο προβληματισμό ἀπό τήν χρησιμοποίηση τῶν λέξεων καί τῶν ὅρων, κυρίως ὅταν κινεῖται σέ κοινωνικό ἐπίπεδο.

Ὅμως, μέσα στήν Ἐκκλησία γνωρίζουμε τί σημαίνει σέ προσωπικό ὑπαρξιακό ἐπίπεδο τρομοκρατία, ἱερός πόλεμος καί διαρκὴς ἐλευθερία ἀπό τήν ἐπίδραση καί ἐπιρροή δαιμονικῶν καταστάσεων. Ἔτσι, ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι, ἐπειδή ὑπάρχει ἀδυναμία νά ὁρισθοῦν κοινωνικά αὐτοί οἱ ὄροι καί νά γίνουν ἀποδεκτοί ἀπό ὅλους, μποροῦμε νά δώσουμε ὑπαρξιακό περιεχόμενο σέ αὐτούς, ὅταν μέ τόν ὄρο «τρομοκρατία» ὁμιλοῦμε γιά τήν πολεμική μανία τοῦ διαβόλου, πού εἶναι ὁ μεγαλύτερος τρομοκράτης. Μέ τόν ὄρο «ἱερό πόλεμο» ἐννοοῦμε τόν πόλεμο ἐναντίον τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου μέ τά πάθη καί τίς ἐπιθυμίες, καί μέ τήν φράση «διαρκὴς ἐλευθερία» ἐννοοῦμε τήν ἀκατάπαυστη προσπάθεια γιά τήν ἀπόκτηση τῆς ὑπαρξιακῆς ἐλευθερίας, τῆς ἑνώσεως μέ τόν Χριστό πού εἶναι ὁ πραγματικός ἀπελευθερωτής.

Στίς φράσεις αὐτές, ἀλλά καί σέ παρόμοιες πρέπει νά δώσουμε ὑπαρξιακή σημειολογία, γιατί ἔτσι θά εἴμαστε πιό κοντά στήν ἀλήθεια τῶν πραγμάτων.

ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ

  • Προβολές: 3632