Γράφτηκε στις .

Γεγονός καὶ Σχόλιο: Πόλεμος καί εἰρήνη

Ὁ πόλεμος στό Ἀφγανιστὰν ἔφερε στήν μνήμη μου τόν πόλεμο στόν Περσικό Κόλπο καί κυρίως μερικές δηλώσεις συγγραφέων γιά τόν πόλεμο καί τήν εἰρήνη, πού δημοσιεύθηκαν στήν Ἐλευθεροτυπία (26-1-1991) καί πού νομίζω ὅτι εἶναι πολύ ἐπίκαιρες.

Μία ἀπό αὐτές εἶναι τοῦ Π. Ἀμπατζόγλου: «Οἱ πολιτισμοί τῶν ἀνθρώπων εἶναι προϊόντα πολέμων. Εἶναι θλιβερό, ἀλλά ὁ ἄνθρωπος δέν γνώρισε ἕναν κόσμο χωρίς πόλεμο. Δέν ξέρουμε τί θά ἤμασταν χωρίς πολέμους. Ἡ εἰρήνη πού ἀναγνωρίζουμε εἶναι ἡ ἀνάρρωση ἀνάμεσά σε δύο ἀρρώστιες».

Ὁ κάθε πόλεμος εἶναι μιά ἀρρώστια, γιατί εἶναι ἐκδήλωση τοῦ πεπτωκότος ἀνθρώπου. Ὁ ἄνθρωπος δέν πλάσθηκε ἀπό τόν Θεό γιά νά πολεμᾶ, ἀλλά γιά νά ἔχη ἑνότητα καί νά ἀναπτύσση τήν ἀγάπη στόν Θεό καί τούς συνανθρώπους του. Ὅμως ἡ τραγικότητα τῆς πτώσης, δηλαδή ἡ τραγικότητα τῆς ἀπώλειας τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ ἔφερε τήν πραγματικότητα τοῦ πολέμου. Ὁπότε, ὁ ἄνθρωπος γνωρίζει συνεχῶς πολέμους στήν κοινωνική καί ἐθνική του ζωή.

Ἡ ἀρρώστια ὁ πόλεμος δημιουργεῖ «πολιτισμούς» πού καί αὐτοί μέ τήν σειρά τούς εἶναι ἄρρωστοι. Ἀλλά καί ἡ εἰρήνη εἶναι μιά ἀνάπαυλα μεταξύ δύο πολέμων καί αὐτό σημαίνει ὅτι εἶναι μιά πρόσκαιρη ἀνάρρωση μεταξύ δύο ἀσθενειῶν. Πόλεμος καί εἰρήνη εἶναι τραγικές ἀνθρώπινες καταστάσεις πού δέν ἀναπαύουν τόν ἄνθρωπο. Οὔτε ὁ πόλεμος οὔτε ἡ εἰρήνη δίνουν νόημα στήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Καί αὐτή ἡ κοσμική εἰρήνη δέν ἀναπαύει τό πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου, γιατί εἶναι τό ἀποτέλεσμα τοῦ πολέμου ἤ ἡ ἀρχή ἑνός ἄλλου ἐπερχομένου πολέμου. Πρόκειται γιά μιά πρόσκαιρη ἀνάρρωση.

Ὁ Γιῶργος Σκούρτης, ἀπαντώντας στό ἐρώτημα ἄν θά ἤθελε νά συμμετάσχη σέ ἕναν πόλεμο, δήλωσε κάτι ἄλλο πού δείχνει τό βάθος τοῦ πολέμου:

«Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀδύνατον νά ὑπερβεῖ τόν πόλεμο, γιατί εἶναι ἀδύνατον νά ὑπερβεῖ τόν θάνατο. Ἐγώ κι ὁ πόλεμος λοιπόν εἶναι μιά κατάσταση πού τήν ζῶ ὑπαρξιακά ἀπό τά μικράτα μου. Δέν ἔχω πολεμήσει σέ κανένα μέτωπο ἀνοιχτοῦ πολέμου. Ὅμως πολεμάω κάθε στιγμή τόσο μέ τίς ἐπεκτατικές τάσεις τοῦ ἐαυτοῦ μου ὅσο καί μέ τῶν ἄλλων ἐνάντια στήν ὕπαρξή μου... Ὄχι δέν θά πολέμαγα γιά τίποτα καί γιά κανέναν σέ ἕναν ἀνοιχτό "πολεμικό" πόλεμο. Ὁ καθημερινός μοῦ φτάνει καί μοῦ περισσεύει».

Τό πρόβλημα, λοιπόν, τοῦ πολέμου καί τῆς εἰρήνης εἶναι ὑπαρξιακό καί δέν συνδέεται μέ εἰρηνικές ἤ πολεμικές κοινωνικές καταστάσεις. Γιά μᾶς τούς Χριστιανούς ἡ εἰρήνη δέν εἶναι μιά ἐξωτερική κατάσταση, δέν εἶναι ἡ ἀπουσία τοῦ πολέμου, ἀλλά ἡ παρουσία τοῦ Χριστοῦ. Συγκλονιζόμαστε ἀπό τήν ἀρρώστια καί τήν κακία τῶν ἀνθρώπων, λιώνουμε ἀπό συγκίνηση καί πόνο, ὅταν βλέπουμε ἀθώα θύματα, μικρά παιδιά νά θυσιάζονται στόν βωμό τῶν διαπλεκομένων συμφερόντων. Τελικά ὅμως πιστεύουμε ὅτι ἡ ὑπέρβαση τοῦ θανάτου στά ὅρια τῆς προσωπικῆς ζωῆς δημιουργεῖ τήν ὑπαρξιακή εἰρήνη, ἀφοῦ ὁ θάνατος συνδέεται ἀναπόσπαστα μέ τόν πόλεμο, δοθέντος ὅτι ὁ ὑπαρξιακός θάνατος ὁδηγεῖ τούς ἀνθρώπους σέ πολεμικές συρράξεις καί οἱ πόλεμοι αὐξάνουν τήν τραγικότητα τοῦ θανάτου.

Πόλεμος καί εἰρήνη εἶναι ἀνθρώπινες καταστάσεις, πού δέν μᾶς γεμίζουν ἐσωτερικά. Οὔτε ἡ κοσμική εἰρήνη μᾶς ἀναπαύει. Ἀναζητοῦμε τήν ὑπαρξιακή εἰρήνη, τήν ὑπέρβαση τοῦ θανάτου, τήν ἕνωσή μας μέ τόν Ἀναστάντα Χριστό.

Ν.Ι.

ΓΕΓΟΝΟΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΟ