Ἠχορύπανση καὶ παράδοση

Τόν τελευταῖο καιρό παρουσιάστηκε πάλι ἀπό τίς στῆλες ἡμερίσιας ἀθηναϊκῆς ἐφημερίδας τό «πρόβληµα» τῆς «ἠχορύπανσης» ἀπό τά µεγάφωνα τῶν Ἱερῶν Ναῶν. Ἐνοχλοῦνται ὁρισμένοι ἀκούοντας τούς ὕμνους τῆς Ἐκκλησίας. Κάποιος ἐπιστολογράφος, μάλιστα, ἔγραψε ὅτι θεωρεῖ ἀσέβεια ὁ κρεοπώλης τῆς γειτονιᾶς νά κόβη κρέας γιά τούς πελάτες του ἀκούοντας ὕμνους τῆς Ἐκκλησίας ἀπό τά µεγάφωνα τοῦ Ἱερου Ναοῦ. 

Πρέπει νά πῶ, βέβαια, ὅτι δέν συμφωνῶ, μέ τή χρήση ἐξωτερικῶν µεγαφώνων ἀπό τούς Ἱερούς Ναούς, µέ ἐξαίρεση τίς περιπτώσεις μεγάλων ἑορτῶν, κατά τίς ὁποῖες πολύς κόσμος βρίσκεται ἔξω ἀπό τούς Ἱερούς Ναούς, γιατί τό πνεῦµα τῆς ἐλευθερίας πού ἔχει ἡ πίστη µας μᾶς ἐπιβάλλει νά σεβόµαστε τίς συνειδήσεις τῶν ἀνθρώπων πού δέν πιστεύουν στήν Ἐκκλησία καί δέ θέλουν νά ἀκοῦν τούς ὕμνους της ἤ ἀκόμη αὐτούς πού γιά ὁποιοδήποτε ἄλλο λόγο δέν ἀντέχουν τά µεγάφωνα.

Τό πρόβληµα ὅμως ὅπως τίθεται ἔχει καί τό ἀντίστροφό του. Οἱ Ἱεροί Ναοί, τόποι ἡσυχίας καί προσευχῆς στούς ὁποίους τελεῖται ἡ λατρεία τῆς Ἐκκλησίας µας, «ρυπαίνονται» πολλές φορές ἀπό ἤχους µεγαφώνων, πού µεταδίδουν ποικίλες μουσικές καί μηνύματα, µέ περιεχόµενο τελείως ἄσχετο µέ τό πνεῦμα τῆς Ἐκκλησίας, σέ τέτοια ἔνταση μάλιστα πού ἐγγίζει τά ὅρια τῆς παραβιάσεως τοῦ συντάγµατος, γιατί παρακωλύεται δηµόσια λατρεία. 

Στό σχόλιο αὐτό ὅμως δέν µέ ἀπασχολοῦν οἱ Ἱεροί Ναοί τῶν πόλεων. Κι’ αὐτό γιατί, ὅσο καί ἄν φαίνεται περίεργο, τό πρόβληµα τῆς ἠχορύπανσης εἶναι πολύ πιό ἔντονο καί ἐνοχλητικό στήν ὕπαιθρο, σέ Ἱερούς Ναούς χωριῶν ἤ σέ Μοναστήρια, στίς γιορτές τῶν ὁποίων γίνονται λαϊκά πανηγύρια. Οἱ ἄνθρωποι τῶν πόλεων, πού κατακλύζουν κατά τούς θερινούς μῆνες τήν ὕπαιθρο, «κουβαλοῦν» μαζί τους τήν πόλη, τόν θόρυβο καί τή νοοτροπία της. Ντύνουν, βέβαια, τίς ἐπιθυμίες τους µέ µπόλικη «παράδοση», πού τήν ἐξαντλοῦν στό ψητό καί τό γνήσιο κρασί, τό ὁποῖο πίνουν µέ τήν συνοδία δηµοτικῆς ἤ λαϊκῆς µουσικῆς. Τό ἄν ἡ µουσική δυσκολεύει αὐτούς πού πηγαίνουν στόν ἑορτάζοντα Ἱερὸ Ναό γιά νά προσευχηθοῦν ἤ ἂν µεταβάλλει τόν ἡσυχαστικό τόπο σε κέντρο διασκέδασης αὐτό δέν τούς ἐνοχλεῖ καθόλου. Αἰσθάνονται εὐτυχισμένοι πού τηροῦν τήν παράδοση καί τιμοῦν µέ τόν τρόπο τους τόν Ἅγιο ἤ τήν Παναγία. Ἄν πάλι ἡ παραµονή τῆς ἑορτῆς εἶναι νηστεία κι’ αὐτό ἡ γαστρονοµική παράδοση τό παραβλέπει. Εἶναι γεγονός ὅτι τό ψητό, τό κρασί, τό δημοτικό τραγοῦδι, ὁ χορός εἶναι µέσα στήν παράδοση, ὅμως συνδέονται ἄρρηκτα µέ τή νηστεία τῆς παραµονῆς, τήν προσευχή καί τήν θεία Κοινωνία. Ὅλα αὐτά συνδεδεμένα μεταξύ τους κάνουν τό παραδοσιακό πανηγύρι. 

Ὁ Καβάφης στό ποίηµά του «ἡ Πόλις» γράφει:

«Ἡ πόλις θά σέ ἀκολουθεῖ.. Πάντα στήν πόλι αὐτή θά φθάνεις... 
Ἔτσι πού τή ζωή σου ρήμαξες ἐδῶ 
στήν κώχη τούτη τήν µικρή, σ’ ὅλην τήν γῆ τήν χάλασες». 

Δυστυχῶς, ἄν δέν ζοῦμε τήν ἑλληνορθόδοξη παράδοση στίς πόλεις, δέν μποροῦμε νά τήν βιώσουµε αὐθεντικά στήν ὕπαιθρο. Ἡ πόλη, στὴν ὁποία χαλάσαμε τή ζωή μας, θά μᾶς ἀκολουθῆ. 

π. Θ.Α.Β.