Skip to main content

Αἰκατερίνας Bryant: Οὐσιώδη στοιχεῖα

Σύμβολα καί διαδικασία ἑτοιμασίας τοῦ προσφόρου

τῆς Αἰκατερίνας Bryant

Στόν κάθε ἄνθρωπο χαρίζεται ἕνα καρβέλι πού εἶναι ἡ ζωή, νά τό πλάση μέ τά χέρια του, νά τό ζυμώση, νά τό διαμορφώση, νά τό χτυπήση, νά τό ἀφήση νά φουσκώση – νά ἀνακαλύψη τίς ἰδιότητές του. Ὑπάρχει πάντα ἡ ἐλπίδα πῶς ὁ ἄνθρωπος θά ἐπιλέξη νά τό σφραγίση μέ τήν ἁγία σφραγίδα, γιά νά τό ξαναπροσφέρη στό Θεό, ἀπό τόν ὁποῖο τό παρέλαβε, μέ τήν σάρκα τοῦ καρφωμένη μέ φόβο, ὅμως καί μέ ἐλπίδα καί πίστη γιά νά περιπατήσει “ἐν καινότητι ζωής” (Ρωμ. 6,4).

Ὁλόκληρη ἡ πνευματική ζωή τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ μπορεῖ συμβολικά νά πῆ κανείς ὅτι βρίσκεται κρυμμένη στό πρόσφορο.

....

Ὁ Μεγάλος Ἰατρός τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων, μέσα στήν Ὀρθόδοξη Παράδοση, μᾶς ἔχει δώσει σαφέστατη συνταγή γιά ὑγεία. Πρότεινε τόν τρόπο ζωῆς πού μᾶς τραβάει καί μᾶς κρατάει κοντά σέ Αὐτόν. Ἕνας ἀπό τούς πιό εὐλογημένους τρόπους συμμετοχῆς στήν “μικρή Σαρακοστή” πρίν ἀπό κάθε θεία Λειτουργία, στήν ὁποία προσφέρεται τό φάρμακο τῆς Θείας Κοινωνίας, εἶναι νά ἑτοιμάσουμε πρόσφορο... Ἡ προσεκτική προετοιμασία τοῦ προσφόρου γίνεται εἰδική πράξη πού ὁδηγεῖ μέ τρόπο φυσικό σέ ἤρεμη προσευχή καί νηστεία γιά τήν Θεία Εὐχαριστία.

....

Οἱ διάφορες φάσεις τῆς διαδικασίας κατασκευῆς τοῦ προσφόρου, πού γίνεται φυσικά μέ τό χέρι, ἀντιστοιχοῦν στίς ἑορτές τῶν γεγονότων τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ...

Πρῶτα ἀρχίζουμε μέ τήν ἐπιλογή τῶν ἐργαλείων, πού πρέπει νά εἶναι τῆς καλύτερης ποιότητος, τά ὁποῖα ξεχωρίζονται γιά χρήση μόνο γιά τόν σκοπό αὐτό. Πρίν τόν Εὐαγγελισμό ἐπέλεξε, προετοίμασε καί φύλαξε ὁ θεός τό “ἀγγεῖο”, τήν Μαριάμ, διά τοῦ ὁποίου θά σαρκωνόταν ὁ Λόγος Του. Τήν κράτησε ἁγνή καί καθαρή μέσα στό Ναό, μέ σκοπό νά τήν ἐπιλέξη νά κάνη τό θέλημά Του – νά γίνη ὁ φοῦρνος γιά τόν Ἄρτο τῆς Ζωῆς.

Τά τέσσερα συστατικά πού χρησιμοποιοῦμε γιά τήν κατασκευή τοῦ προσφόρου (νερό, ἀλεύρι, μαγιά, ἁλάτι) εἶναι τά ἐλάχιστα ἀπαιτούμενα – εἶναι τό ψωμί στήν πιό βασική του μορφή. Εἶναι μιά ταπεινή καί ἁπλή ἀρχή, ἡ ὁποία, ὅμως, διά τοῦ μυστηρίου θά γίνη ὁ Βασιλεύς τῶν ὅλων. Καί τά τέσσερα στοιχεῖα εἶναι ἀπαραίτητα γιά νά προσφέρουμε τό σωστό ἄρτο στήν Ἐκκλησία. Αὐτή ἡ ἁπλότητα τῆς ἀρχῆς μᾶς θυμίζει τήν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, τήν προσφορά τῆς ἀγάπης Τοῦ μέσω τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Ὁ Χριστός ἦλθε σέ ’μάς στήν πιό βασική μορφή – σά νεογέννητο βρέφος μέσα σέ ταπεινό σπήλαιο μέ ἄλογα ζῶα τριγύρω Του. Ὁ Βασιλεύς τῶν ὅλων ἦλθε μέ λιτή ἁπλότητα, γιά νά μπορέσουμε νά ἐπικοινωνήσουμε μαζί Του καί νά τόν δεχθοῦμε.

Γιά νά πετύχουμε καλό ἀποτέλεσμα, κατασκευάζοντας τό πρόσφορο, πρέπει νά ἀνακατέψουμε προσεκτικά τα συστατικά του. Δέν ἐπιτρέπεται νά παραλείψουμε κανένα. Τό κάθε συστατικό ἔχει τόν σκοπό του. Τό πρῶτο μεῖγμα ἀποτελεῖται ἀπό νερό, ἀλεύρι καί μαγιά. Τά ἀνακατεύουμε καλά καί τά ἀφήνουμε νά φουσκώσουν μόνα τους. Μετά ρίχνουμε καί ἄλλο ἀλεύρι γιά ὄγκο μαζί μέ τό τελευταῖο συστατικό, πού εἶναι τό ἁλάτι, γιά νά φέρουμε τό ζυμάρι σέ χημική ἰσορροπία.

Στή ζωή σχηματιζόμαστε ἁπλά στή μήτρα καί μετά μαθαίνουμε τούς τρόπους τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, καθώς μεγαλώνουμε μέσα στόν κόσμο καί αὐξάνουμε σέ ἡλικία καί σέ ὄγκο, ὅπως τό ζυμάρι πού φουσκώνει. Ὁ Χριστός μᾶς ἔδωσε πολλές διδαχές, παραβολές καί τό παράδειγμά Του σάν μοντέλα γιά τή ζωή. Μᾶς ἀποκάλυψε τήν Ἁγία Τριάδα χρησιμοποιώντας γνωστά λόγια καί εἰκόνες... Τό ζυμάρι φουσκώνει φυσικότατα μέ τήν ἐνέργεια τῆς μαγιᾶς... Τό κτυπᾶμε κάτω ἐπανειλημμένα... Τό φουσκωμένο ζυμάρι μοιάζει μέ τήν ἀνυπακοή μας, πού φουσκώνει μέ τήν ὑπερηφάνια καί τό πάθος ἐναντίον τοῦ Θεοῦ. Ὅταν ὁ Θεός μᾶς ἀφήνη μόνους στήν πεσμένη φύση μᾶς φουσκώνουμε μέ τόν ἀέρα τῆς ματαιότητας, γι’ αὐτό χρειάζεται νά κτυπηθοῦμε καί νά “ζυμωθοῦμε”. Πρέπει ἐπανειλημμένα νά ἐπιστρέφουμε στίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, μέ τήν μετάνοια καί τήν ἐξομολόγηση, γιά νά ξαναβρίσκουμε τήν ἰσορροπία στή ζωή, καί τήν κοινωνία μέ τό Θεό. Ἀλλιῶς φουσκώνουμε σάν τό ζυμάρι, ἐκτός ἐλέγχου, καί ἀποβάλλουμε ὅλη μας τήν ἐνέργεια στήν ἀτμόσφαιρα καί γινόμαστε ξεφούσκωτοι, ξινοί καί ἄχρηστοι. Τό ζυμάρι γίνεται χρήσιμο μόνον ὅταν ἐλέγχεται προσεχτικά ἡ ζωτική ἐνέργεια τοῦ μείγματος μαγιᾶς, νεροῦ καί ἀλεύρου. Μέ τόν ἴδιο τρόπο πρέπει νά προσέχουμε τόν ἑαυτό μας.

Ζυμώνουμε, λοιπόν, τό ζυμάρι προσεχτικά καί σωστά, ὥστε νά βγῆ ὅλος ὁ ἀέρας καί φτιάχνουμε μ’ αὐτό ἕνα μπαλάκι. Διαχωρίζουμε τό μπαλάκι σέ δύο κομμάτια, γιά νά δείξουμε τίς δύο φύσεις τοῦ Χριστοῦ (τέλειος Θεός καί τέλειος ἄνθρωπος), τά ὁποῖα ἑνώνουμε ξανά μέ νερό καί γίνονται ἕνας ἄρτος, ὅπως ὁ Χριστός εἶναι ἕνας καί μετά τήν ἕνωση τῶν δύο φύσεών Του. Βάζουμε τόν ἄρτο, πού προπαρασκευάσαμε καί πλάσαμε προσεχτικά, σέ εἰδικό ταψί – ὁ Χριστός εἰσέρχεται, συμβολικά, στά Ἱεροσόλυμα’ ὁ θυσιαστικός ἀμνός προσφέρει τόν ἑαυτό Του γιά σφαγή. Σκεπάζουμε τό πρόσφορο καί τό προστατεύουμε, ὅπως οἱ μαθητές παρέλαβαν τόν Μυστικό Δεῖπνο κρυμμένοι στό “ὑπερώον”. Μετά, τό ζυμάρι θέλει λίγο χρόνο νά “ξεκουραστή” καί νά μαζέψη τίς δυνάμεις του γιά τήν ἑπόμενη φάση, ὅπως καί ὁ Χριστός, ὅταν προσευχήθηκε πάνω στό λίθο στή Γεθσημανή. Παρομοίως, ὁ ἄνθρωπος, μετά τή ζύμωσή του καί τήν κάθαρση τῶν ἁμαρτημάτων του στήν ἐξομολόγηση, ἀναπαύεται ἥσυχα μέ τήν προσευχή, καθώς ἑτοιμάζεται γιά τήν θεία Κοινωνία.

Ὁ ἄνθρωπος ἔχει στή ζωή τοῦ τήν ἐλεύθερη βούληση νά δεχθῆ τή σφραγίδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στό ἱερό Βάπτισμα – σάν μπαλάκι ἀπό ζυμάρι – ἤ νά ζήση μέ τό δικό του θέλημα. Στή Γεθσημανή ὁ Χριστός μᾶς ἔμαθέ το πῶς νά προσευχόμαστε λέγοντας: “Γεννηθήτω τό θέλημά Σου, ὡς ἐν οὐρανῶ καί ἐπί τῆς γής”. Δέχθηκε νά κάνη καί τό ἑπόμενο βῆμα, πού ἦταν ἡ τελική θυσία ἀπό ἀγάπη γιά ἐμᾶς. Καί ἐμεῖς πρέπει νά δεχθοῦμε τή σφραγίδα τοῦ Θεοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας στόν ἑαυτό μας, σάν νά εἴμασταν σβόλος προσφόρου, ἀναμένοντας τό θέλημά Του. Ἡ στρογγυλή ξύλινη σφραγίδα πρέπει νά πιεστῆ πάνω στό ζυμάρι μέ πολλή δύναμη, καθώς ταυτόχρονα λέμε τό “Πάτερ ἠμών”. Πρέπει νά βάλουμε καί βάρος ἐπάνω του, γιά νά μή κουνηθῆ μέχρι πού νά πιάση. Πιέζεται καί ὁ στρογγυλός στέφανος τῶν ἀκανθῶν, μέ ὅλο το βάρος τῶν ἁμαρτιῶν τοῦ ἀνθρώπου πάνω στό κεφάλι τοῦ Χριστοῦ. Μέ ἐμπαιγμούς καί χλευασμούς ἦλθε ὁ Βασιλεύς τῆς Δόξης ταπεινά στόν κόσμο καί ἔφυγε ἐξευτελιζόμενος.

Πρέπει νά τρυπήσουμε τό ζυμάρι, γιά νά φύγη ὁ ἀέρας, ὅπως ἀπό τίς τρύπες τῶν καρφιῶν στά χέρια καί τά πόδια τοῦ Χριστοῦ, ἔφυγε αἷμα καί ζωή.

Ὅταν τελειώσουμε μέ τή σφραγίδα, δέν κάνουμε τίποτε παραπάνω στό πρόσφορο. Τό ἀφήνουμε μόνο του νά φουσκώση. Ὁ ἐσταυρωμένος Χριστός ἀπέθανε καί οἱ στρατιῶτες δέν τοῦ ἔσπασαν τά πόδια – εἶδαν πῶς ἦταν νεκρός καί τόν ἄφησαν μόνο Του καί ἀκέραιο.

Ὅταν βάζουμε τό πρόσφορο στό φοῦρνο, θυμόμαστε καί τόν εὐσχήμονα Ἰωσήφ, πού κατέβασε τό τίμιο σῶμα ἀπό τό σταυρό καί τό ἔβαλε στόν τάφο. Τώρα, ὅπως καί τό Μεγάλο Σάββατο, πρέπει ἁπλά νά περιμένουμε’ νά μείνουμε ἥσυχα κοντά στό ζεστό φοῦρνο καί νά σκεφτόμαστε τήν κάθοδο τοῦ Χριστοῦ στόν Ἅδη, πού ἔγινε γιά μᾶς.

Τελικά, ὅταν θά περάση ἀρκετός χρόνος, πού μοιάζει μέ τό χρόνο πού θά χρειασθῆ νά περάση μέχρι νά πιστέψη ὁ λαός στήν ἀλήθεια τοῦ θανάτου καί τῆς Ἀνάστασης τοῦ Χριστοῦ, τότε ὑπερνικᾶται ὁ Ἅδης’ καταργεῖται ὁριστικά ὁ θάνατος. Κλείνουμε τό φοῦρνο’ ἡ διαδικασία τελείωσε. Ψήθηκε πλήρως ὁ ἄρτος τῆς προσφορᾶς.

Βάζουμε τό πρόσφορο σέ καθαρό ἄσπρο μαντήλι καί τότε εἶναι ἕτοιμο νά τό πᾶμε στήν Ἐκκλησία καί νά τό δώσουμε στόν Ἱερέα μέσα στό Ἱερό.

  • Προβολές: 2456