Γεγονότα καὶ Σχόλια: Τὸ παράθυρο τῆς τυχαιότητας - Πίστη καὶ "χρονίζοντες λογισμοί"

Τὸ παράθυρο τῆς τυχαιότητας

Ὁ καθηγητὴς Δημήτρης Νανόπουλος –ὁ ὁποῖος στὸ προηγούμενο τεῦχος τῆς Παρέμβασης μετονομάσθηκε ἐκ παραδρομῆς σὲ "Ξανθόπουλο"– ἰσχυρίζεται ὅτι μὲ βάση τελευταῖα πειράματά του τὸ σύμπαν καὶ οἱ ἄνθρωποι δημιουργήθηκαν τυχαῖα. Δὲν ὑπάρχει δηλαδὴ κάποιος ἐξωκόσμιος νοὺς ποὺ δημιουργεῖ καὶ διευθύνει τὸν κόσμο. Πιστεύει στὸν Θεὸ μὲ τὴν ἔννοια ποὺ ἔδινε σ' Αὐτὸν ὁ Σπινόζα· Θεὸς εἶναι ἡ φύση. Δὲν δέχεται τὶς προσωποποιήσεις τοῦ Θεοῦ, ποὺ διδάσκουν οἱ διάφορες θρησκεῖες, ἐνῷ δέχεται τὴν ἐσωτερικὴ ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου νὰ πιστεύη κάπου.

Γιὰ τὸν ἀστροφυσικὸ Δ. Νανόπουλο ὅλα ξεκίνησαν ἀπὸ τὸ τίποτα ἀκολουθῶντας τοὺς νόμους τοῦ τυχαίου. Καὶ ὅπως εἶπε σὲ μιὰ συνέντευξή του: "τὸ τίποτα ἔχει ἐνέργεια μηδέν, καὶ ἐπειδὴ ἡ ἐνέργεια διατηρεῖται, τὸ σύμπαν πρέπει νὰ ἔχη ἐνέργεια μηδέν". Ἡ ἐξήγηση ποὺ δίνει εἶναι ἡ ἑξῆς: "Τὸ σύμπαν ἐπειδὴ διαστέλλεται ἔχει μιὰ θετικὴ ἐνέργεια, ἐνῷ ὅ,τι βρίσκεται μέσα σ' αὐτὸ μὲ τὴ βαρυτικὴ δύναμη προσπαθεῖ νὰ τὸ τραβήξη πίσω –ἔτσι ἡ ὁλικὴ ἐνέργειά του εἶναι μηδέν". Μέσα σ' αὐτὸ τὸ "τυχαῖο" –κατὰ τὸν κ. Νανόπουλο– σύμπαν, μὲ τὴν μηδενικὴ ἐνέργεια, ὁ ἄνθρωπος θεωρεῖται ὡς μιὰ "ἀνακατανομὴ τοῦ τίποτα". Εἶναι "ἕνα τυχαῖο ἀποτέλεσμα μοριακῶν δυνάμεων", χωρὶς τὴν ἐπέμβαση κανενὸς δημιουργοῦ ἢ "διακοσμητὴ" Θεοῦ. Αὐτὸ τὸ τελευταῖο, βέβαια, δὲν ἀποτελεῖ ἐπιστημονικὴ ἀπόδειξη, πειραματικὸ δεδομένο, ποὺ ὑποχρεώνει τὸν κ. Νανόπουλο νὰ ἀρνηθῇ "τὶς προσωποποιήσεις τοῦ Θεοῦ"· εἶναι ἡ προσωπική του πίστη, ἡ φιλοσοφική του ἄποψη.

Τὸ καταπληκτικὸ εἶναι ὅτι ἕνας πιστὸς ὅταν διαβάζη γιὰ τὶς πειραματικὲς ἀποδείξεις τῆς τυχαιότητας μέσα στὸ σύμπαν, σύμφωνα μὲ τὶς ὁποῖες μὲ τὶς ἴδιες ἀρχικὲς συνθῆκες μποροῦν νὰ προκύψουν διαφορετικὰ τελικὰ ἀποτελέσματα, βλέπει ἕνα παράθυρο ποὺ ἄνοιξε ὁ Θεὸς στὸν κόσμο, γιὰ νὰ ἀπολαμβάνη ὁ ἄνθρωπος τὴν θαυμαστὴ θέα τῆς δημιουργικῆς καὶ κυβερνητικῆς ἐνέργειας τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ τὸ ἀποκρουστικὸ θέαμα τῶν ἐπεμβάσεων τοῦ ἀνθρώπου στὴν φύση, ὅταν δὲν ἀποδέχεται ὡς κυβερνήτη του τὸν δημιουργὸ Λόγο τοῦ Θεοῦ. Ὁ κ. Νανόπουλος, ὅμως, ἐγκλωβίζεται στὸν Θεό-φύση του Σπινόζα.

Πίστη καὶ "χρονίζοντες λογισμοί"

Τί εἶναι αὐτὸ ποὺ πείθει τὸν ἄνθρωπο; Ποιοὶ εἶναι οἱ ἐσωτερικοὶ μηχανισμοὶ ποὺ τὸν σύρουν στὴν ἀποδοχὴ μιᾶς ἄποψης, ἢ ἀκόμη στὴν παραδοχὴ μιᾶς πίστης; Πείθεται, γιὰ παράδειγμα, ἀπὸ τὴν παρατήρηση καὶ τὸ πείραμα, ἀπὸ τὶς πληροφορίες, δηλαδή, τῶν αἰσθήσεων; Πείθεται ἀπὸ ἰσχυροὺς ἀποδεικτικοὺς συλλογισμοὺς ποὺ ἱκανοποιοῦν τὴν λογική του; Ἢ μήπως τὰ πράγματα εἶναι πολὺ πιὸ σύνθετα, γιατί ὑπεισέρχεται σ' αὐτὴν τὴν διαδικασία ὅλος ὁ κόσμος τῆς ψυχῆς, ὅλοι οἱ "χρονίζοντες λογισμοί", ποὺ μορφοποιοῦν μέσα στὸν ἄνθρωπο, ἀνάλογα μὲ τὴν ποιότητά τους, κάθε ἐξωτερικὴ πληροφορία;

Οἱ χρήσεις ποὺ "ὑφίσταται" ἡ ἀνακάλυψη τῆς τυχαιότητας μέσα στὸ σύμπαν αὐτὸ τὸ τελευταῖο πιστοποιεῖ.

π.Θ.Α.Β.