Γεγονότα καὶ Σχόλια: Τὸ σύνδρομο λατρείας διασημοτήτων - Ἡ συζήτηση γιὰ τὰ πρότυπα

Τὸ σύνδρομο λατρείας διασημοτήτων

Στὴν κοινωνικὴ ψυχολογία ἔχει δημιουργηθεῖ ὁ ὅρος "σύνδρομο λατρείας διασημοτήτων". Σύμφωνα μὲ δημοσίευμα τῆς Καθημερινῆς της 28ης-12-2003, μὲ τίτλο "Λατρεία, στὰ ὅρια τῆς τρέλας" ἐπισημαίνεται ἡ νοσηρότητα αὐτοῦ τοῦ συνδρόμου, τὸ ὁποῖο θεωρεῖται ψυχικὴ διαταραχή, μὲ τρεῖς κύριες διαβαθμίσεις, σύμφωνα μὲ τοὺς εἰδικούς, ὡς πρὸς τὴν ἔντασή του: τὴν ἤπια, τὴν μέτρια καὶ τὴν ἰσχυρή. Στὴν πρώτη περίπτωση τὸ ἀναγνωριστικὸ σύμπτωμα εἶναι οἱ καθημερινὲς φιλικὲς συζητήσεις γιὰ τὰ "λαμπερὰ" πρόσωπα τῆς ἐπικαιρότητας, δηλαδή, τὸ ἀνώδυνο(;) ψυχαγωγικὸ κουτσομπολιό, τὸ ὁποῖο δείχνει τὴν κόπωση ἀπ' τὴν σοβαροφάνεια ἢ πιὸ συχνὰ τὸ πνευματικὸ κενὸ τῶν συνδιαλεγομένων. Στὴν δεύτερη περίπτωση ἑδραιώνεται στὸν ἀσθενῆ ἡ πεποίθηση ὅτι ἔχει προσωπικὴ σχέση μὲ κάποια διασημότητα. Στὴν τρίτη περίπτωση, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ σύμπτωμα τῆς δεύτερης, ἔχουμε καὶ τὴν ἐμφάνιση ἀκραίων ἐνεργειῶν, ὅπως εἶναι οἱ διάφορες ὑστερικὲς καταστάσεις ἢ ἀκόμη καὶ κάποιες δολοφονίες διάσημων, ὅπως π.χ. του Τζὸν Λένον.

Σὲ ἔρευνα τῆς ὁμάδος τοῦ δόκτορος Τζέϊμς Μάλτμπι, τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Λέστερ, πάνω σὲ δεῖγμα 3000 ἀτόμων, διαπιστώθηκε ὅτι στὴν πρώτη κατηγορία ἀνήκει τὸ 15%, στὴ δεύτερη 10% καὶ στὴν τρίτη τὸ 1%. Δηλαδή, τὸ 74% τοῦ πληθυσμοῦ δὲν ἀσχολεῖται μονομανῶς μὲ τοὺς διασήμους, χωρὶς αὐτὸ νὰ σημαίνη ὅτι δὲν ἔχει κάποια ἄλλα ὑγιῆ πρότυπα στὴ ζωή τους.

Ἡ συζήτηση γιὰ τὰ πρότυπα

Ἡ λειτουργία τῶν προτύπων μέσα στὶς κοινωνίες τῶν ἀνθρώπων εἶναι ἀπὸ τὰ πιὸ κρίσιμα καὶ νευραλγικὰ σημεῖα τῆς ζωῆς καὶ τῆς ἐξέλιξής τους. Εἶναι λειτουργία ποὺ κρίνει τὸν περαιτέρω ἐκπολιτισμὸ ἢ τὴν ἐκβαρβάρωσή τους. Ὅταν αὐτὴ ἡ λειτουργία δημιουργῇ δυσλειτουργίες στὸν κοινωνικὸ ἱστό, τότε ἔχουμε τὴν ἐμφάνιση ἐπώδυνων συμπτωμάτων, κυρίως στὴν διαδικασία ὡρίμανσης τῶν νέων, οἱ ὁποῖοι δὲν προσανατολίζονται σωστὰ στὴν πορεία τῆς ζωῆς τους. Γι' αὐτὸ στὶς μέρες μας γίνεται μεγάλη συζήτηση γιὰ τὰ πρότυπα ποὺ προβάλλει ἡ σύγχρονη κοινωνία.

Ἡ συζήτηση αὐτὴ ἑστιάζεται σὲ δύο σημεῖα. Πρῶτον, στὴν περιγραφὴ τῆς ὑπάρχουσας κατάστασης· στὸ πῶς, δηλαδή, λειτουργοῦν τὰ πρότυπα, ποὺ προβάλλει σήμερα ἡ κοινωνία μέσῳ τῶν διαφόρων φορέων ἀγωγῆς, ἀλλὰ καὶ μέσα ἀπὸ τοὺς διαφόρους μηχανισμοὺς (οἰκονομικούς, ἐπικοινωνιακούς, πολιτικούς, πνευματικοὺς) ποὺ λειτουργοῦν στὸ σῶμα της. Δεύτερον, στὸ τί πρέπει νὰ γίνη στὸ μέλλον. Πιὸ εἰδικά: συζητεῖται τὸ τί μηνύματα θὰ πρέπη νὰ μεταδίδουν τὰ πρότυπα τῆς μελλοντικῆς πολυπολιτισμικῆς κοινωνίας ἤ, ἀκόμη, καὶ τὸ ἂν θὰ πρέπη νὰ προβάλλονται πρότυπα μέσῳ τῶν ὑπεύθυνων κρατικῶν φορέων, κυρίως μέσῳ τοῦ κρατικοῦ ἐκπαιδευτικοῦ συστήματος. Αὐτὸ τὸ τελευταῖο εἶναι πιστεύω φανερὸ ὅτι προβάλλεται ἔντονα ἀπὸ ἐκείνους ποὺ μιλοῦν γιὰ ἀνοιχτὲς πολυπολιτισμικὲς κοινωνίες καὶ δείχνουν ὅτι σέβονται ὑπερβολικά –μέχρι δικαιολογημένης παρεξηγήσεως– τὴν διαφορετικότητα.

Πάντως, τὰ πρότυπα τῶν ἁγίων ποὺ ἀκτινοβολοῦν τὴν ἀγάπη, τὴν ἐλευθερία καὶ τὴν "ἄληστη γνώση" εἶναι ὅ,τι τὸ πιὸ ἀναγκαῖο στὴν σύγχρονη "πολυκεντρικὴ" πραγματικότητα.

π.Θ.Α.Β.