Skip to main content

π. Ἰωάννου Γιαννακόπουλου: Γαυρολίμνη

π. Ἰωάννου Γιαννακόπουλου

π. Ιωάννου Γιαννακόπουλου: Γαυρολίμνη

Οἱ πρῶτες καλύβες, ποὺ ἀπετέλεσαν μὲ τὴν πάροδο τοῦ χρόνου τὸ χωριὸ Γαυρολίμνη, κατοικήθηκαν ἀπὸ 10 περίπου οἰκογένειες τὸ 1844. Οἱ κάτοικοι αὐτοὶ ἦταν νομάδες ἀπὸ διάφορα χωρια, ὅπως τῆς Μακρυνείας, τῆς ὀρεινῆς Ναυπακτίας, τοῦ Ξηρομέρου καὶ τῆς Πελοποννήσου, ποὺ δὲν εἶχαν μόνιμη κατοικία, ἐξ αἰτίας τῆς διώξεως τῶν Τούρκων. Ἀπὸ τὸ 1831, ποὺ ἔφυγαν οἱ Τοῦρκοι, μέχρι τοῦ 1844 ποὺ ἦρθαν στὸ μέρος αὐτὸ καὶ ἐγκαταστάθησαν μόνιμα, αὐτοὶ ἦταν ἐγκατεστημένοι ἀνατολικὰ τοῦ σημερινοῦ χωριοῦ, σὲ ἀπόσταση περίπου 3 χιλιόμετρα, σὲ τοποθεσία ποὺ ὀνομάζεται Ταοὺτ Ἀγᾶ (τουρκικὴ ὀνομασία). Ἀναφέρω μερικοὺς ἀπὸ τοὺς κατοίκους ποὺ πρωτοκατοίκησαν στὸ χωριὸ αὐτό. Γεώργιος Π. Φουσέκης, ἀπὸ τὴν Μπουρλέσα Μακρυνείας, Χρῆστος Ἰωάν. Γιαννακόπουλος, ἀπὸ τὸ Ξηρόμερο, Παπαγρηγόρης Λαλιώτης, ἀπὸ τὸ χωριὸ Λάλα τῆς Πελοποννήσου, Κωνσταντῖνος Καρναχωρίτης, ἀπὸ τὴν Μακρυνοῦ.

Στὸ μέρος ποὺ κτίσθηκε μὲ τὴν πάροδο τοῦ χρόνου τὸ χωριό, δὲν ὑπῆρχαν οὔτε ὑπάρχουν ἐνδείξεις κατοικήσιμου μέρους. Ὑπῆρχε μόνον ἕνας πύργος τουρκικός. Αὐτὸς ἑκατοικεῖτο ἀπὸ Τούρκους καὶ χρησίμευε ἴσως γιὰ φυλάκιο.

Τὴν ὀνομασία Γαυρολίμνη τὴν πῆρε τὸ χωριὸ ἀπὸ τὴν ὀνομασία ὁλοκληρης τῆς περιοχῆς. Ἡ περιοχὴ αὐτὴ κατὰ τὸν Ἐλευθερουδάκη ὀνομάζεται Γαυρολίμνη ἢ Καβρολίμνη, δηλαδὴ λίμνη γεμάτη ψάρια μὲ τὴν ὀνομασία γαῦρος ἢ λίμνη ποὺ περιέχει καβούρια. Κατὰ τὴ γνώμη δὲ ἑνὸς Γερμανοῦ ἀρχαιολόγου ὀνομάζεται καπρολίμνη, δηλαδὴ βαλτώδης περιοχὴ ποὺ ἔχει πολλὰ ἀγριογούρουνα.

Τὸ χωριὸ εἶναι κτισμένο στὴν πλαγιὰ ἑνὸς λόφου, ποὺ εἶναι κατάφυτος ἀπὸ πεῦκα. Ὁ λόφος αὐτὸς ἔχει ὑψόμετρο περίπου 250 μέτρα καὶ ὀνομάζεται "Καλιακούδα" ἀπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Λουκᾶ Καλιακούδα, ὁπλαρχηγοῦ τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως ἀπὸ τὴν Ἰθάκη, ποὺ σκοτώθηκε ἐκεῖ. Στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου ὑπάρχουν ἐρείπια ἀπὸ τὰ πρόχειρα ταμπούρια τῶν Ἑλλήνων ἐπαναστατῶν τοῦ '21. Ὅπως ἀναφέρει ὁ Ἐλευθερουδάκης: "εἰς περιοχὴν Γαυρολίμνης καὶ ἰδίως εἰς τὸν λόφον αὐτὸν ἔγινε τόση μεγάλη μάχη μὲ τοὺς Τούρκους, ὥστε ἀπὸ τὸ αἷμα ποὺ ἐχύθη ἐσχηματίσθη λίμνη. Λόγῳ δὲ τῆς μεγάλης ἐπιτυχίας ποὺ εἶχε ἡ μάχη αὐτὴ ὑπὲρ τῶν Ἑλλήνων, εἴθισται νὰ λέγεται εἰς ὁλόκληρον τὴν Ἑλλάδα καὶ μάλιστα εἰς ἐπιτυχημένα γλέντια "Γαυρολίμνη νὰ γίνη".

Ὁ λόφος αὐτὸς μὲ τὴν ὀνομασία "Καλιακούδα", στὴν ἐπάνω πλαγια τοῦ ὁποίου εἶναι κτισμένο τὸ χωριό, ἐπεκτείνεται ὡς εἶδος ὀροσειρᾶς περίπου πέντε χιλιόμετρα ἀπὸ τὴ δημοσια ὁδὸ Ναυπάκτου-Μεσολογγίου μέχρι τὸν ποταμο Εὔηνο, σχηματίζοντας ἔτσι δύο στενὲς διαβάσεις, μία πρὸς νότον μὲ τὸ βουνὸ Βαράσοβα καὶ μία πρὸς βορρᾶν μὲ τὸν ποταμὸ Εὔηνο. Ἐπάνω σ' αὐτὸν ὑπάρχουν διάφορες λοφοκορυφὲς μὲ τὴν ὀνομασία Τάπια. Ἡ πρώτη κορυφὴ ποὺ ἀρχίζει ἀπὸ τὸν κάμπο εἶναι ἕνα φυσικὸ ὀχυρὸ καὶ στὴ συνέχεια οἱ ἄλλες κορυφὲς ὅπως τὰ Ταμπούρια, Ρόγγα, Ξερόλογγα καὶ τοῦ Γιώργη τὸ Λημέρι.

Ὁλόκληρη αὐτὴ ἡ ὀροσειρὰ χρησίμευσε γιὰ τοὺς Ἕλληνες ἀρματωλοὺς ὡς ὀχύρωμα καὶ ὁρμητήριο γιὰ τὴν παρεμπόδιση ἐπικοινωνίας τῶν Τούρκων τοῦ Καρνελιοῦ Μεσολογγίου καὶ Ναυπάκτου. Στὶς δύο στενὲς διαβάσεις, ποὺ προανέφερα, ἔχουν γίνει πολλὲς μάχες. Μία ἔγινε μὲ τὸν Μοῦρτο Γιῶργο, ὅπως τὸν ὀνόμαζαν οἱ Τοῦρκοι, ἐνῷ τὸ πραγματικό του ὄνομα ἦταν Γεώργιος Ἀλεξόπουλος, ἀπὸ τὴν Λομποτινά, μαζὶ μὲ τὸν Δημήτριο Βλαχάκη ἀπὸ τὸν Μπερίκο, μὲ 200 ἄνδρες στὸ στενὸ μεταξὺ Βαράσοβας καὶ Καλιακούδας, ὅπου διέλυσαν τοὺς Τούρκους, ποὺ μετέφεραν χρήματα στὴν Ναύπακτο. Λέγεται μάλιστα ὅτι ὁ Μοῦρτο Γιῶργος κάθησε καὶ τὰ μοίρασε μὲ τὸ φέσι τοῦ σὲ ὅλους τοὺς συντρόφους του, χωρὶς νὰ κρατήση ὁ ἴδιος τίποτε, παρὰ μόνο τὴν ἱκανοποίηση ὅτι ἐξολόθρευσαν τοὺς Τούρκους.

Στὸ βόρειο δὲ στένωμα, ποὺ σχηματίζεται μεταξὺ τῆς λοφοσειρὰς Ρόγγα, Ξερόλογγα καὶ ποταμοῦ Εὐήνου ἔγινε ἄλλη μεγάλη μάχη μὲ τοὺς Τούρκους, τὸ 1585, μὲ τὸν ἀρματωλὸ τῆς Αἰτωλίας Θεόδωρο Μπονὰ Γρίβα, ὅπου 9000 Τοῦρκοι κατατροπώθηκαν. Τέτοια ὑπῆρξε ἡ πανωλεθρία τῶν Τούρκων, ποὺ ἡ Ἑλληνικὴ ἐποποιΐα την ἀποτυπωσε στὸ δημοτικὸ τραγούδι "Γιατί βουΐζουν τὰ βουνά".

Στοὺς πρόποδες τοῦ λόφου "Καλιακούδα" ὑπῆρχαν τρεῖς πύργοι. Ὁ ἕνας ἦταν στὸ κέντρο τοῦ σημερινοῦ χωριοῦ Γαυρολίμνη, ὁ ἄλλος σὲ ἀπόσταση 500 μέτρων καὶ ὁ τρίτος σὲ ἀπόσταση 1000 μέτρων, ὅπου ὑπάρχει καὶ σήμερα ὁ Ναὸς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, Βυζαντινοῦ ρυθμοῦ, χρονολογούμενος κατὰ τὸν Βυζαντινὸ ἀρχαιολόγο Ὀρλάνδο περίπου στὰ 950μ.Χ.

Πάντως δὲν ὑπάρχουν ἀποδείξεις οὔτε ἐνδείξεις ὅτι ὑπῆρχε χωριὸ στὴν περιφέρεια Γαυρολίμνης κατὰ τὰ χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας, ἴσως προγενέστερα νὰ ὑπῆρχε, διότι καὶ ὁ Ναός, ποὺ προανέφερα, δείχνει ὅτι ὑπῆρχαν κάτοικοι ἐκεῖ κοντὰ ποὺ ἐκκλησιάζονταν. Ἄλλη ἀπόδειξη εἶναι ὅτι οἱ περισσότεροι λοφίσκοι καὶ τὰ περισσότερα χωράφια εἶναι γεμᾶτα ἀπὸ τάφους χριστιανικούς.

Ἤθη καὶ ἔθιμα ἔχουμε τὰ συνηθισμένα τοῦ Νομοῦ Αἰτωλοακαρνανίας, δημοτικὰ τραγούδια τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως καὶ τῆς ἐξυμνήσεως τοῦ βουνοῦ καὶ τῆς ὑπαίθρου, καθὼς καὶ δύο ποὺ ἀφοροῦν τὸν ἀρματωλὸ Λουκᾶ Καλιακούδα, ποὺ σκοτώθηκε στὴν Γαυρολίμνη καὶ ἄλλο ποὺ ἀφορᾶ τὴν πανωλεθρία τῶν Τούρκων ἀπὸ τὸν Θεόδωρο Μπονὰ Γρίβα καὶ τοὺς Ἕλληνες πολεμιστές.

Στὸ λόφο ποὺ στολίζει τὸ χωριό μας ἔγινε μιὰ ἄλλη μεγάλη μάχη μὲ τοὺς Τούρκους τὸ 1823, ὅπου ἔλαβε μέρος καὶ πολέμησε γενναῖα μὲ τοὺς Κραββαρίτες ὁ Γεώργιος Ροντήρης καὶ ἡ μάχη αὐτὴ πῆρε τὴν ὀνομασία τοῦ λόφου "Μάχη τῆς Καλιακούδας"..

Πανηγύρια ἔχουμε κατὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῶν Ἀρχιστρατήγων Μιχαὴλ καὶ Γαβριήλ, πολιούχων τοῦ χωριοῦ μας, τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου καὶ τὴν Δευτέρα τοῦ Πάσχα, ποὺ γινόταν ἄλλοτε πολὺ μεγάλο πανηγύρι στὸν Ναὸ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, ὅπου ἔπαιρναν μέρος καὶ τὰ πέντε χωριὰ τῆς περιφέρειας Γαυρολίμνης, Τρίκορφο, Καλαβρούζα, Κάτω καὶ Ἄνω Βασιλικὴ καὶ παρέμεναν ὅλη τὴν ἡμέρα στὴν ὕπαιθρο κάτω ἀπὸ τὸν ἐλαιῶνα τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ δρόμος ποὺ συνέδεε ἄλλοτε τὸ Μεσολόγγι μὲ τὴν Ναύπακτο, περνοῦσε ἀπὸ τοὺς πρόποδες τοῦ λόφου Καλιακούδα, κοντὰ στὸ χωριό. Ἐκεῖ ἦταν ἕνα χάνι, ποὺ χρησίμευε γιὰ στάθμευση τῶν διερχομένων. Τὸ χάνι αὐτό, τοῦ ὁποίου τὰ θεμέλια ὑπάρχουν, ἀνῆκε σὲ κάποιον Σκορδᾶ. Ὅταν ξεκινοῦσαν οἱ ὀρεινοὶ Ναυπάκτιοι, γιὰ νὰ πᾶνε στὸ Μεσολόγγι καὶ στὸν κάμπο, ὅριζαν ὡς μέρος συνάντησης τὸ χάνι αὐτό, στὸ ὁποῖο σπανίως συναντιόνταν. Γι' αὐτὸ καὶ σήμερα ἀκόμη λέγεται, χάριν ἀστειότητος, ἡ φράση "Καλὴ ἀντάμωση στοῦ Σκορδᾶ τὸ χάνι".-

  • Προβολές: 3653