Ποιμαντορικὴ Ἐγκύκλιος Πάσχα 2004

Αγαπητοί μου αδελφοί,

Η Ανάσταση του Χριστού, την οποία εορτάζουμε αυτές τις ημέρες, είναι ένα γεγονός που σηματοδότησε μεγάλες αλλαγές μέσα στην ιστορία, πρώτα στην ζωή των ανθρώπων και έπειτα στην κοινωνία και τον πολιτισμό. Μεσα σε αυτό το θεολογικό κλίμα της Αναστάσεως του Χριστού, όπως το διακηρύσσει η Εκκλησία, νοηματοδοτήθηκε η ζωη, έλαβε άλλο νόημα ο θάνατος, επαναπροσδιορίσθηκαν οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, απέκτησαν σκοπό όλες οι θεωρούμενες λεπτομέρειες της ζωής μας, γέμισε από αιώνια ζωη η ύπαρξη όσων συνδέθηκαν με τον Αναστάντα Χριστό.

Επικοινωνώντας σήμερα μαζί σας, με την ευκαιρία της εορτής της Αναστάσεως του Χριστού, θα ήθελα να εντοπίσω ένα γεγονός που έχει ιδιαίτερη σημασία για την Εκκλησία μας. Και αυτό είναι ότι ο αναστημένος Χριστός φανερώθηκε στούς Μαθητάς Του, που είχαν κοινωνία μεταξύ τους, κυρίως κατά την διάρκεια ενός γεύματος.

Ο Ευαγγελιστής Μαρκος γράφει: “ύστερον ανακειμένοις αυτοίς τοις ένδεκα εφανερώθη” (Μαρκ. ιστ', 14). Γράφει “ανακειμένοις”, διότι τότε οι άνθρωποι, και βέβαια οι Απόστολοι, έτρωγαν ανακείμενοι. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς αναφέρεται στούς Μαθητάς που πορεύονταν προς Εμμαούς, οι οποίοι δεν Τον ανεγνώρισαν όσο τούς μιλούσε, αλλά Τον ανεγνώρισαν κατά την ώρα του φαγητού, γιατί τότε “λαβών τον άρτον ευλόγησε, και κλάσας επεδίδου αυτοίς. αυτών δε διηνοίχθησαν οι οφθαλμοί και επέγνωσαν αυτόν” (Λουκ. κδ , 30-31). Και πάλι ο Ευαγγελιστής Λουκάς αναφέρει ότι ο Χριστός, σε άλλη εμφάνισή Του στους Μαθητάς, οι οποίοι απορούσαν, τους ρώτησε: “έχετέ τι βρώσιμον ενθάδε;”. Όταν οι Μαθηταί του έδωσαν ένα μέρος από ψημένο ψάρι και λίγη κηρήθρα, Εκείνος “λαβών ενώπιον αυτών έφαγεν” (Λουκ. κδ , 41-43). Επίσης, ο Ευαγγελιστής Ιω?ννης περιγράφει την εμφάνιση του Χριστού στον αιγιαλό, την ώρα που οι Απόστολοι Πετρος και Ιωάννης βρίσκονταν στην θάλασσα και ψάρευαν, και τούς ζήτησε “προσφάγιον”. Και όταν οι Μαθητές Πετρος και Ιωάννης, αποβιβάσθηκαν στην στεριά, “βλέπουσιν ανθρακιάν κειμένην και οψάριον επικείμενον και άρτον”. Στην συνέχεια τούς προέτρεψε: “δεύτε αριστήσατε”. Ομως, “ουδείς δε ετόλμα των μαθητών εξετάσαι αυτόν συ τις ει, ειδότες ότι ο Κυριος εστιν”, απέκτησαν, δηλαδή, βεβαιότητα ότι αυτός είναι ο Χριστός. Τοτε ο Χριστός “λαμβάνει τον άρτον και δίδωσιν αυτοίς και το οψάριον ομοίως” ( Ιω. κα', 1-14).

Στις εμφανίσεις αυτές του αναστάντος Χριστού φαίνονται δύο γεγονότα· το ένα ότι βρίσκονται μαζί οι Μαθητές, άλλοτε όλοι και άλλοτε μερικοί από αυτούς, και το δεύτερο ότι βρίσκονται η προσκαλούνται σε φαγητό. Και κατά την διάρκεια του φαγητού ο Χριστός φανερώνεται σε αυτούς, και οι Μαθητές Του τον αναγνωρίζουν. Οι κινήσεις του Χριστού, καθώς επίσης και η ενέργεια που εκπέμπεται από τις κινήσεις αυτές, τούς υπενθύμισαν τον Μυστικό Δείπνο, το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας, αφού πράγματι οι κινήσεις αυτές έχουν ένα ευχαριστιακό υπόβαθρο, συνιστούν μια λειτουργική πράξη. Ιδιαιτέρως η φράση “λαβών τον άρτον ευλόγησε, και κλάσας επεδίδου αυτοίς”, υπενθύμισε στους Μαθητάς τον Μυστικό Δείπνο.

Αυτό μας διδάσκει ότι η δύναμη της Αναστάσεως του Χριστού αποκαλύπτεται μέσα στην Εκκλησία, στον όμιλο των Μαθητών του Χριστού, στην θεία Ευχαριστία, και Τον γνωρίζουμε προσωπικά, όταν κατόπιν καταλλήλου προετοιμασίας, μετέχουμε του Σωματος και του Αίματος του Χριστού, κοινωνούμε, δηλαδή, των Αχράντων Μυστηρίων.

Το πραγματικό Πασχα για μας τούς Ορθοδ?ξους είναι το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας, η κοινωνία του Σωματος και του Αίματος του Χριστού. Γι αύτὸ προετοιμαζόμαστε όλη την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, και την νύκτα της Αναστάσεως, κατά την θεία Λειτουργία, δεν αποχωρούμε από τούς Ναούς, αλλά παραμένουμε στην αναστάσιμη θεία Λειτουργία, που είναι το πραγματικό Πασχα. Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, με την άσκηση, είναι στάδιον προετοιμασίας για την μέθεξη της εορτής του Πάσχα.

Αλλά αυτό το Πάσχα το εορτάζουμε και το πανηγυρίζουμε κάθε φορά που τελείται η θεία Ευχαριστία, ιδιαιτέρως κατά την θεία Λειτουργία κάθε Κυριακής, που είναι το εβδομαδιαίο Πασχα.

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος σε μια ομιλία του γράφει ότι το Πασχα και η Τεσσαρακοστή δεν είναι το ίδιο πράγμα, “αλλ ἕτερον πάσχα, και έτερον τεσσαρακοστή”. Και εξηγεί ότι η Τεσσαρακοστή έρχεται μια φορά τον χρόνο, ενώ Πασχα εορτάζουμε τρεις η τέσσερες φορές την εβδομάδα και κάθε φορά που τελείται η θεία Ευχαριστία, γιατί “πάσχα ου νηστεία εστιν, αλλ ἡ προσφορά και η θυσία, η καθ ἐκάστην γινομένη σύναξις”. Καθε φορά που προσέρχεσαι, λέγει, στην θεία Ευχαριστία με καθαρή συνείδηση “πάσχα επιτελείς”, και εορτάζεις το Πάσχα όχι όταν νηστεύης, “αλλ ὅταν της θυσίας εκείνης μετέχης”. Καθε θεία Λειτουργία δεν διαφέρει σε τίποτε από την θεία Λειτουργία της ημέρας της Αναστάσεως του Χριστού. Και το Πασχα δεν είναι αιτία νηστείας και πένθους, “αλλ εὐφροσύνης και χαράς υπόθεσις”. Το ότι το Πάσχα είναι η θεία Ευχαριστία φαίνεται από το ότι ο κατηχούμενος, καίτοι νηστεύει “ουδέποτε πάσχα επιτελεί, επειδή προσφοράς ου κοινωνεί”. Και, βέβαια, δεν συνιστάται εδώ κάθε προσέλευση στην θεία Κοινωνία, αλλά εκείνη που γίνεται “εν συνειδότι καθαρώ”.

Είναι ανάγκη ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί να λάβουμε πείρα της Αναστάσεως του Χριστού για να νικήσουμε τον βιολογικό και τον πνευματικό θάνατο και να δώσουμε στούς γύρω μας την ελπίδα της Αναστάσεως και της ζωής. Αυτό θα γίνη αν συμμετέχουμε οργανικά και ουσιαστικά στον όμιλο των Μαθητών του Χριστού, στο Σώμα της Εκκλησίας, εάν κάθε Κυριακή εκκλησιαζόμαστε, και εάν κατόπιν προετοιμασίας, κοινωνούμε του Σωματος και του Αίματος του αναστάντος Χριστού. Γιατί ο Χριστός αποκαλύπτεται κατά την διάρκεια του ευχαριστιακού Δείπνου σε αυτούς που είναι έτοιμοι να δεχθούν την αποκάλυψη αυτή. Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί συμμετέχουν κάθε Κυριακή στην αναστάσιμη θεία Λειτουργία, γιατί έτσι έχουν την δυνατότητα να αποκτήσουν γνώση του Αναστάντος Χριστού, ο Οποίος θα δώση άλλη προοπτική στην ζωή τους, θα φυγαδεύση την απόγνωση, την στέρηση και την μοναξιά.

Με την ευχή να εορτάζουμε το Πασχα κάθε Κυριακή, ζώντας μέσα στην Εκκλησία και συμμετέχοντας στην Κυριακάτικη θεία Λειτουργία και μετέχοντας του Σωματος και του Αίματος του Χριστού, απευθύνω σε όλους σας τον αναστάσιμο χαιρετισμό “Χριστός Ανέστη”.

Με πατρικές ευχές

Ο Μητροπολίτης

† Ο Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ