Συνεντεύξεις Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου
Συνέντευξη στὸν «Αἰτωλοακαρνανικὸ Τύπο»
1. Ἐρώτηση: Σεβασμιώτατε, τὸ κοινωνικὸ ἔργο τῆς Μητρόπολής σας εἶναι σημαντικό, μὲ τράπεζες ἀγάπης, κατασκηνώσεις καὶ γενικότερη φροντίδα τῶν οἰκονομικὰ ἀδύναμων. Σήμερα, μὲ τὴν οἰκονομικὴ κρίση νὰ βρίσκεται στὸ κορύφωμά της, ἔχουν αὐξηθῇ οἱ συμπολῖτες μᾶς ποῦ ἔχουν ἀνάγκη καὶ ἂν ναί, πῶς τὸ ἀντιμετωπίζετε;
Ἀπάντηση: Ἡ οἰκονομικὴ κρίση ποῦ μαστίζει τὴν Πατρίδα μας εἶναι μεγάλη, γιατί προηγήθηκε περίοδος ἀκρισίας καὶ βουλιμίας. Στὸ βάθος ἡ οἰκονομικὴ κρίση εἶναι γεωπολιτική, ὅπως ἔχει παρατηρηθῇ ἀπὸ πολλούς. Μιὰ ἰδιαίτερη πολιτικὴ ὠθοῦσε τὸν λαὸ σὲ οἰκονομικὰ ἀνοίγματα καὶ τώρα τὸν ὠθεῖ σὲ λιτότητα, σὲ ἀνεργία καὶ πολλὰ ἄλλα. Ἐν πάσῃ περιπτώσει ὁ λαὸς δέχεται τὶς ἐπιπτώσεις καὶ τῆς ἀκρισίας καὶ τῆς κρίσεως. Ἡ Ἐκκλησία καὶ ἐδῶ στὴν Μητρόπολή μας κάνει ὅ,τι μπορεῖ, καὶ μέσα σὲ πολλὲς δυσκολίες, ὀργανώνει τὴν φιλανθρωπικὴ διακονία της. Κάνουμε ὅ,τι μποροῦμε καλύτερα μὲ εὐαισθησία στὸν ἀνθρώπινο πόνο καὶ σεβασμὸ σὲ κάθε ἄνθρωπο ποῦ εἶναι δημιούργημα τοῦ Θεοῦ. Παρὰ τὸ ὅτι ἡ Μητρόπολή μας εἶναι μικρή, ὀργανώσαμε τὶς Ἐνορίες τῆς πόλεως Ναυπάκτου σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς, δημιουργήσαμε «Συνδέσμους Ἀγάπης» ποῦ συγκροτοῦνται ἀπὸ γυναῖκες, οἱ ὁποῖες δραστηριοποιοῦνται φιλότιμα, ἐντατικὰ καὶ ἐθελοντικὰ στὸν φιλανθρωπικὸ τομέα. Ὅμως, αὐτὸ δὲν ἀρκεῖ, ἀφοῦ οἱ ἄνθρωποι δὲν ἐπιθυμοῦν νὰ ζητιανεύουν, ἀλλὰ θέλουν νὰ ἐργάζωνται καὶ νὰ ἐξοικονομοῦν τὸν «ἐπιούσιον ἄρτον» μὲ τὸν ἱδρῶτα τους καὶ τὴν ἀξιοπρέπειά τους. Ἔτσι, τὸ Κράτος πρέπει νὰ εἶναι κοινωνικὸ καὶ δίκαιο καὶ δὲν μπορεῖ νὰ παράγη ἀνέργους, φτωχοὺς καὶ δυστυχισμένους ἀνθρώπους.
2. Ἐρώτηση: Ἡ ἐκκρεμότητα μὲ τὴν Ἱερὰ Μονὴ τῆς Μεταμορφώσεως Σωτῆρος ἔφτασε στὸ τέλος της, ὡστόσο κάποιοι πιστοί, μὲ ἀφορμὴ τὴ στάση σας, ἔχουν ταχθῇ ἀπέναντί σας. Τί θὰ τοὺς λέγατε μέσα ἀπὸ τὶς σελίδες τῆς ἐφημερίδας μας;
Ἀπάντηση: Τόσα χρόνια προσπαθοῦσα νὰ καταλάβουν οἱ μοναχοὶ τῆς πρώην Ἱερᾶς Μονῆς Μεταμορφώσεως ὅτι πρέπει νὰ λειτουργοῦν μὲ νομιμότητα καὶ διαφάνεια γιὰ νὰ μὴ φθάση ἐδῶ ποῦ ἔφθασε. Ὅμως, παράλληλα δὲν ἤθελα νὰ γίνω μέρος τοῦ οἰκονομικοῦ προβλήματος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς, δὲν μποροῦσα νὰ καλύψω παρανομίες καὶ νὰ υἱοθετήσω παράδοξες πρακτικές. Τελικά, ἡ Δ.Ο.Υ. Ναυπάκτου κατελόγισε στὴν Ἱερὰ Μονὴ νὰ ἐπιστρέψη στὸ Κράτος τὸ Φ.Π.Α. ποῦ εἰσέπραξε παρανόμως, καὶ τὸ Ὑπουργεῖο Οἰκονομικῶν ἀνεκάλεσε τὴν ἐπένδυση ποῦ εἶχε χορηγηθῇ μὲ ψευδῆ καὶ παραπλανητικὰ στοιχεῖα καὶ χωρὶς νὰ τηρηθοῦν οἱ ὑποχρεώσεις τοῦ Νόμου. Καὶ γιὰ τὰ δύο αὐτὰ πρέπει νὰ ἐπιστραφοῦν στὸ Κράτος περίπου τρία (3) ἑκατομμύρια Εὐρώ. Ὅμως, ἡ ἐκκρεμότητα δὲν ἔφθασε στὸ τέλος, γιατί οἱ ὑπεύθυνοι τῆς Ἱερᾶς Μονῆς ὑπέβαλαν μηνύσεις, παρακίνησαν τοὺς ὀπαδούς τους σὲ χουλιγκανικὲς ἐνέργειες, σὲ διαρκὴ παραπληροφόρηση τοῦ λαοῦ, πρᾶγμα ποῦ δείχνει τὸ «ἔργο» ποῦ ἐπιτελοῦσε τόσα χρόνια. Αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους δὲν θὰ τοὺς ἀποκαλοῦσα «πιστούς», ἀλλὰ φανατικοὺς ὀπαδούς. Πρέπει πάντως νὰ καταλάβουν ὅτι τὸ πρόβλημα τὸ δημιούργησαν ὅσοι εἰσέπρατταν χρήματα ἀπὸ τὸ Κράτος παρανόμως, ὅσοι εἶχαν κρυφὰ ταμεῖα, ὅσοι τόσα χρόνια παρήγαγαν τὴν περεκκλησιαστικότητα, δηλαδὴ ὅσοι δὲν σέβονταν τοὺς ἑκάστοτε Μητροπολίτας καὶ τὴν Ἱερὰ Σύνοδο. Ἐπὶ τέλους πρέπει νὰ σεβαστοῦν τὶς ἀποφάσεις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας, τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας καὶ τοῦ Προέδρου τῆς Δημοκρατίας. Κανένας στὸ Κράτος δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι αὐτόνομος καὶ ἀναρχικός. Θὰ πρέπει νὰ μετανοήσουν γιατί ὑπάρχει Θεός. Ἐπίσης, πρέπει νὰ ξέρουν ὅτι, ὅταν συμμετέχουν σὲ λειτουργικὲς πράξεις ἀκοινωνήτων ἱερέων, τῶν ὁποίων τὰ μυστήρια εἶναι ἄκυρα, γίνονται καὶ ἐκεῖνοι ἀκοινώνητοι καὶ αὐτοκατάκριτοι.
3. Ἐρώτηση: Ποιό τὸ βασικότερο πρόβλημα ποῦ ἀντιμετωπίζει σήμερα ἡ Μητρόπολή σας;
Ἀπάντηση: Ὅπως γνωρίζετε ἡ Ἱερὰ Μητρόπολη Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου, ἡ ὁποία στὸ παρελθὸν ἔφθανε μέχρι τὴν Χιμάρα, σήμερα συρρικνώθηκε πολὺ καὶ περιορίσθηκε σὲ ἕνα μικρὸ καὶ ὀρεινὸ γεωγραφικὸ χῶρο μὲ λίγες ζωντανὲς Ἐνορίες. Εἶναι μιὰ ἀπὸ τὶς μικρότερες Μητροπόλεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, διαθέτει, ὅμως, πολὺ μεγάλη ἱστορία, καλοὺς Κληρικοὺς καὶ εὐλογημένους Χριστιανούς. Συναναστρέφομαι πολὺ στενὰ μαζί τους καὶ ἐκτιμῶ τὴν ἀγάπη τους στὸν Θεὸ καὶ τὸν ἄνθρωπο, ἀλλὰ καὶ τὴν παράδοσή του. Ὑπάρχει, ὅμως, καὶ ἕνας μικρὸς ἀριθμὸς ἀνθρώπων ποῦ ἔχουν «δηλητηριασθῇ» ἀπὸ τὸ μικρόβιο τῆς «παρεκκλησιαστικότητας» ποῦ προῆλθε ἀπὸ τοὺς μοναχοὺς τῆς πρώην Ἱερᾶς Μονῆς Μεταμορφώσεως. Μὲ τὴν εὐκαιρία αὐτὴ θέλω νὰ ἐπισημάνω ὅτι ὑπάρχουν μερικοὶ ἔξω ἀπὸ τὴν Ναύπακτο, στὴν εὐρύτερη περιοχὴ τῆς Αἰτωλοακαρνανίας, οἱ ὁποῖοι δὲν γνωρίζουν ἐπαρκῶς τὸ πρόβλημα καὶ ἐκφράζονται ἀρνητικῶς γιὰ τὸν χειρισμὸ τοῦ προβλήματος ἀπὸ μέρους μου. Σφάλλουν, ὅμως, γιατί ὡς Ἐπίσκοπος ἐνήργησα βάσει τῶν Ἱερῶν Κανόνων, ἐφήρμοσα τὶς ἀποφάσεις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἐτήρησα τὴν ἐκκλησιαστικὴ νομοθεσία, καὶ φυσικὰ δὲν μποροῦσα νὰ καλύψω παρανομίες καὶ ἀντιεκκλησιαστικότητες. Ἑπομένως, ὅσοι ἐκφράζονται διαφορετικὰ εἶναι ἐπιπόλαιοι καὶ ὅσοι εἶναι Κληρικοὶ εἶναι ψευδάδελφοι.
4. Ἐρώτηση: Κάθε μῆνα κυκλοφορεῖ καὶ ἡ ἐφημερίδα τῆς Μητρόπολης «Ἐκκλησιαστικὴ Παρέμβαση». Ποιός ὁ σκοπὸς τῆς πρωτοβουλίας αὐτῆς;
Ἀπάντηση: Ἀπὸ τοὺς πρώτους μῆνες ποῦ ἦλθα στὴν Ναύπακτο -πρὶν 18 χρόνια- ἀπεφάσισα τὴν ἔκδοση τῆς Ἐφημερίδας μὲ τίτλο «Ἐκκλησιαστικὴ Παρέμβαση», ἡ ὁποία τὸν προηγούμενο Μάρτιο συμπλήρωσε τὰ 200 φύλλα. Ὁ τίτλος τῆς Ἐφημερίδας προσδιορίζει τὸν σκοπὸ τῆς ἔκδοσής της. Πρόκειται γιὰ παρέμβαση τῆς Ἐκκλησίας καὶ θεολογίας στὴν σύγχρονη κοινωνία. Οἱ ἄνθρωποι σήμερα ἀντιμετωπίζουν πολλὲς προκλήσεις ἀπὸ ἀνατολικὰ καὶ δυτικὰ ἰδεολογικοθρησκευτικὰ ρεύματα καὶ γι’ αὐτὸ χρειάζεται νὰ ἀκουστὴ ὁ λόγος τῆς Ἐκκλησίας. Σὲ ὅλα τὰ θέματα χρειάζεται ὁ θεολογικὸς λόγος, «ἡ ἄλλη φωνή», τὴν ὁποία ἔχει ἀνάγκη ἡ κοινωνία. Βέβαια, ὅπως καὶ ἐσεῖς γνωρίζετε ἀπὸ τὴν ὡραία Ἐφημερίδα ποῦ ἐκδίδετε, στὶς σύγχρονες συνθῆκες ἡ ἔκδοση μιᾶς Ἐφημερίδας εἶναι δυσχερὴς καὶ ἀπαιτεῖ κόπο, ἔξοδα, ἀγωνία καὶ πολλὲς ἀπογοητεύσεις. Ἀλλά, ὅμως, κάθε ἔκδοση προσφέρει χαρά, δημιουργικότητα καὶ παράγει τοὺς καρποὺς τῆς ἐπικοινωνίας μὲ τοὺς ἀνθρώπους.
5. Ἐρώτηση: Πρόσφατα ἡ Ρωμαιοκαθολικὴ Ἐκκλησία ἐξέλεξε τὸ νέο Προκαθήμενό της. Ἐκτιμᾶτε ὅτι ἴσως ἦρθε ἡ ὥρα προσέγγισης τῶν δύο Ἐκκλησιῶν;
Ἀπάντηση: Κατ’ ἀρχὰς ἐπιτρέψτε μου νὰ ἐπισημάνω, ὅπως ἀπὸ πολλὰ χρόνια ἔχω γράψει στὰ βιβλία μου, ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι «μία, ἁγία, καθολικὴ καὶ ἀποστολικὴ» καὶ ὅσοι εἰσάγουν αἱρέσεις ἀποκόπτονται ἀπὸ αὐτήν. Αὐτὸ δὲν εἶναι φανατισμός, ἀλλὰ ὁμολογία τῆς ἀληθείας. Ἡ λεγόμενη «Ρωμαιοκαθολικὴ Ἐκκλησία» ἀπὸ τὸ ἔτος 1009 ἔχει ἀπομακρυνθῇ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, γιατί εἰσήγαγε στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως τὸ Filioque καὶ ἀργότερα ἔφθασε στὴν αἵρεση τοῦ actus purus, δηλαδὴ ταύτισε τὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν ἐνέργειά Τοῦ καὶ θέσπισε ὅτι στὸν Θεὸ ὑπάρχουν καὶ κτιστὲς ἐνέργειες μὲ τὶς ὁποῖες ἔρχεται σὲ ἐπικοινωνία μὲ τὸν κόσμο. Αὐτὰ ἔχουν καταδειχθῆ ὡς αἱρέσεις ἀπὸ Οἰκουμενικὲς (Ἡ'καί Θ') καὶ Τοπικὲς Συνόδους (π.χ. τοῦ ἔτους 1848). Ὁ νέος Πάπας ἦταν Ἰησουΐτης καὶ ἐπελέγη ὕστερα ἀπὸ διάφορα σκάνδαλα ποῦ εἶδαν τὸ φῶς τῆς δημοσιότητας. Μὲ τὴν ἐκλογή του ἔδειξε μερικὰ δείγματα ἀγάπης στοὺς φτωχούς, στὰ παιδιά, ἐκδήλωσε μιὰ ἁπλότητα, τὰ ὁποία δὲν εἶναι ἄσχετα μὲ ὅσα ἀρνητικὰ εἶχαν ἀποκαλυφθῇ τὸν τελευταῖο καιρό. Ὅμως, αὐτὴ ἡ στροφὴ ἂν δὲν εἶναι πλασματικὴ καὶ ἐπιτηδευμένη, πρέπει νὰ ἐκδηλωθῇ στὴν πράξη, δηλαδὴ πρέπει ὁ νέος Πάπας νὰ περιορίση τὴν δύναμη τῆς Κουρίας καὶ νὰ καταργήση τὴν Τράπεζα τοῦ Βατικανοῦ ποῦ ἐνέχεται σὲ πολλά, ἀλλὰ καὶ νὰ ἀπομακρυνθῇ ἀπὸ τὴν πολιτικὴ ποῦ ἐξασκεῖ τὸ Κράτος τοῦ Βατικανοῦ μὲ τὸ διπλωματικὸ σῶμα ποῦ διαθέτει, πράγματα ποῦ εἶναι δύσκολο νὰ γίνουν. Ἡ προσέγγιση τοῦ Παπισμοῦ καὶ τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας πρέπει νὰ γίνη στὴν θεολογία, στὴν ἀπόρριψη ἀπὸ τοὺς Παπικοὺς ὅλων τῶν αἱρέσεων ποῦ εἰσήγαγαν. Φυσικὰ ὁ θεολογικὸς διάλογος πρέπει νὰ γίνεται μέσα σὲ σοβαρὰ ἐκκλησιολογικὰ καὶ κανονικὰ πλαίσια, ἀλλὰ τελικὰ τὸ θέμα θὰ λυθῇ μὲ τὴν ἐπαναφορὰ τῆς Παλαιᾶς Ρώμης στὴν θεολογία τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Ὅλα τὰ ἄλλα εἶναι ἡμίμετρα, ὑποκριτικά, θεατρινισμοὶ καὶ ἀπέχουν ἀπὸ τὴν ἀλήθεια, ὁπότε καὶ δὲν ἀντέχουν στὸ Φῶς.–
Συνέντευξη στὴν δημοσιογράφο κ. Παπαβλάχου
1. Ἐρώτηση: Πρέπει, κατὰ τὴν γνώμη σας, νὰ ἁπλοποιηθῇ τὸ ράσο ἢ καὶ νὰ καταργηθῇ ἀκόμη γιὰ νὰ διευκολυνθοῦν κυρίως οἱ ἔγγαμοι Κληρικοὶ στὴν ζωή τους ἐκτὸς Ἐκκλησίας (μᾶλλον ἐκτὸς Ναοῦ);
Τὸ ράσο εἶναι τὸ ἔνδυμα τοῦ Ὀρθοδόξου Κληρικοῦ, ποῦ διαμορφώθηκε ἀπὸ τὴν Παράδοση, καὶ εἶναι διακριτικὸ γνώρισμά του. Ἔχει μιὰ ἱστορία, συνδεμένη μὲ θυσίες, ἀγῶνες, δάκρυα καὶ αἵματα. Ὅπως ξέρετε, πολλὰ λειτουργήματα στὴν κοινωνία ἔχουν κάποια διακριτικὴ ἐνδυμασία, ὅπως οἱ ἰατροί, οἱ νοσοκόμοι, οἱ φαρμακοποιοὶ κλπ. Στοὺς Κληρικοὺς τὸ ράσο θυμίζει ὅτι εἶναι πνευματικοὶ ἰατροὶ καὶ ὄχι ἁπλῶς κοινωνικοὶ λειτουργοί. Ἡ ζωὴ τοῦ Κληρικοῦ εἶναι θυσιαστική, εἶναι μιὰ διαρκὴς προσφορὰ καὶ ἀπαιτεῖ τὸ νὰ βγαίνη κανεὶς ἀπὸ τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ προσφέρεται στὸν ἄλλον. Αὐτὸ συνδέεται μὲ τὸν ἀγῶνα, τὴν θυσία, τὴν ὑπομονὴ στὶς συκοφαντίες καὶ στὴν κριτικὴ τῶν ἀνθρώπων. Τελικὰ πιστεύω ὅτι δὲν εἶναι τὸ ράσο ἐκεῖνο ποῦ δυσκολεύει τοὺς Κληρικοὺς στὸ ἔργο τους, ἀλλὰ ἡ ὑψηλὴ ἀποστολὴ τῆς Ἱερωσύνης. Τὸ νὰ φορᾶ κανεὶς τὸ ράσο εἶναι ἡ μικρότερη θυσία ποῦ μπορεῖ νὰ κάνη. Ὑπάρχουν νέοι ποῦ ἰσχυρίζονται ὅτι τὸ ράσο τοὺς ἐμποδίζει νὰ γίνουν Κληρικοί. Δὲν νομίζω ὅτι αὐτὸ εἶναι τὸ πρόβλημά τους. Στὴν πράξη ἔχουν ἀντίρρηση στὴν θυσιαστικὴ καὶ ἀσκητικὴ ζωὴ τῆς Ἱερωσύνης, σὲ αὐτὸ ποῦ ἐκπροσωπεῖ ἡ Ἱερωσύνη. Στὶς ἄλλες Χριστιανικὲς Ὁμολογίες ἔχει ἀποβληθῇ τὸ ράσο ἐκτὸς τοὺς Ἱεροῦ Ναοῦ, ἀλλὰ παρὰ ταῦτα δὲν ὑπάρχουν κλήσεις γιὰ νὰ ἀναλάβουν τὴν ποιμαντικὴ διακονία τῶν ἀνθρώπων. Βέβαια σὲ μερικὰ σημεῖα καὶ στὴν χώρα μας μερικοὶ Κληρικοὶ ἔχουν ἁπλοποιήσει τὴν ἐνδυμασία τους, ὅταν ἐξέρχωνται ἀπὸ τὸν Ναό, καὶ ἴσως κάτι πρέπει νὰ γίνη πρὸς τὴν κατεύθυνση αὐτή, ἀλλὰ νομίζω ὅτι δὲν πρέπει οἱ Κληρικοὶ νὰ ἀποβάλουν τὸ ράσο, γιατί δὲν εἶναι αὐτὸ τὸ βασικὸ πρόβλημά τους σήμερα. Τὸ μεγαλύτερο πρόβλημα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἡ ἐκκοσμίκευση καὶ ἡ ἀνικανότητα τῶν ἀνθρώπων νὰ αἰσθανθοῦν τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ θυσιάζωνται γιὰ τοὺς ἄλλους.
2. Ἐρώτηση: Εἶναι ἕτοιμη ἡ Ἐκκλησία, ἀλλὰ καὶ ἡ κοινωνία, νὰ δεχθῇ μιὰ τέτοια ἀλλαγή;
Ἡ Ἐκκλησία κινεῖται μὲ ἀργοῦς ρυθμοὺς σὲ ἀλλαγές, ὅπως γίνεται καὶ σὲ κάθε πολιτισμό, γιὰ νὰ μὴν ἀποβάλλεται συγχρόνως καὶ τὸ βαθύτερο τῆς Παραδόσεώς της. Κάθε ἀλλαγὴ πρέπει νὰ γίνεται μὲ προσοχή, γιὰ νὰ διασφαλίζεται ἡ οὐσία τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς. Ἡ Ἐκκλησία δὲν πρέπει νὰ μεταβάλλεται εὔκολα σὲ κάθε ἐπικαιρότητα, γιατί ἐνεδρεύει ὁ κίνδυνος τῆς ἀλλοτρίωσης. Ἔχει παρατηρηθῇ ὅτι οἱ Προτεστάντες θέλησαν νὰ ἀποβάλουν μερικὰ ἀρνητικὰ στοιχεῖα τῆς παραδόσεώς τους καὶ μαζὶ μὲ αὐτὰ ἀπέβαλαν καὶ τὴν ἴδια τὴν Παράδοση, ὅπως ἡ μητέρα ποῦ μετὰ τὸ πλύσιμο τοῦ βρέφους πετάει τὸ ἀκάθαρτο νερό, ἀλλὰ εἶναι ἐνδεχόμενο νὰ πετάξη καὶ τὸ ἴδιο τὸ βρέφος. Ἀπὸ τὶς ἐπισκέψεις ποῦ ἔχω κάνει στὴν Ἀμερικὴ ἔχω δὴ ὅτι νέοι Κληρικοί, ποῦ τελειώνουν Θεολογικὲς Σχολὲς καὶ μαθαίνουν τὴν Ὀρθόδοξη Παράδοση, ἀγαποῦν τὸ ράσο καὶ κυκλοφοροῦν ἐκτὸς τοῦ Ναοῦ ἐνδεδυμένοι μὲ αὐτό, γιατί θέλουν νὰ ζήσουν τόσο τὴν Παραδόση, ὅσο καὶ αὐτὸ ποῦ τὴν ἐκπροσωπεῖ καὶ διαφοροποιεῖται ἀπὸ τὸν Προτεσταντισμὸ καὶ τὸν Καθολικισμό. Νομίζω δὲ ὅτι καὶ ἡ κοινωνία δὲν εἶναι ἕτοιμη νὰ δεχθῇ τὴν ἀποβολὴ τοῦ ράσου ἀπὸ τοὺς Κληρικούς. Ὑπάρχουν μερικοὶ ποῦ θέλουν τὸν Ἱερέα χωρὶς ράσο, ἀλλὰ οἱ περισσότεροι θέλουν τοὺς Κληρικοὺς νὰ σέβωνται τὴν Παράδοση, νὰ ἐκφράζουν αὐτὸ ποῦ ἐκπροσωποῦν καὶ νὰ εἶναι εἰλικρινεῖς στὴν ἀποστολή τους.–
- Προβολές: 2769